Devlet destekli sıfır faizli kredi ile hayvancılığa yatırım yapan girişimciler onaylanmış yatırım kredilerinin bir bölümünü kaynak yetersizliği nedeniyle 2011 ' de kullanamadı. Hak edilmiş kredilerin bu ay çıkması beklenen kararname çerçevesinde daha yüksek maliyet ve daha kısa vade ile yatırımcılara kullandırılması bekleniyor.
Ziraat Bankası ' nın hak edilmiş kredileri 2011 ' in son aylarında talep ettikleri halde kaynak yetersizliği gerekçe gösterilerek kendilerine verilmediğini belirten girişimciler, devlete güvenerek hayvancılığa yatırım yaptıklarını ancak büyük zarara uğradıklarını belirtiyor. Bankanın krediyi onayladığı halde 2011 ' de ödememesini eleştiren girişimciler, 'Şimdi bize 2012 ' de daha ağır şartlarla bu krediyi verecekler. Yatırım maliyetlerimiz çok yükselecek. Bizim zararımızı kim karşılayacak? Bu haksızlığın düzeltilmesini istiyoruz.' görüşünü dile getirdi.
Yatırımcılara ek yükler gelecek
Sübvansiyonlu kredi kullanmak için tüm şartları yerine getiren ve kredisi onaylanan girişimciler Ziraat Bankası ' nın 2011 ' in son aylarında kredi vermemesini eleştirdi. Girişimciler uğradıkları haksızlığı DÜNYA ' ya şöyle ifade etti: 'Deyim yerindeyse maçın son dakikalarında kural değiştirdiler. Bizim onaylanmış kredimizi para yok diye vermediler. Şimdi yıllık yüzde 3 komisyon, ayrıca her yıl için yüzde 1.5 komisyon ödememiz isteniyor. Kredinin geri ödemesi ise 7 yıl yerine 6 yıla çekiliyor. Aynı yatırım için iki farklı vade ve ödeme koşulu olan kredi kullanmış olacağız. Biz devlete, verilen sıfır faizli 7 yıl vadeli krediye güvenerek yatırım yapmaya karar verdik. Ziraat Bankası ' na başvurduk. İstenen teminatı verdik.
Kredimiz onaylandı. Kredinin bir bölümünü kullandık. Geri kalanı talep ettiğimizde para yok diyerek vermediler. Şimdi de onayı çıkmış krediye yeni şartlar getiriyorlar. 2012 kararnamesi çıktıktan sonra kredi verebileceklerini söylüyorlar. Ama yeni şartlarla ve yeni vade ile. Hak ettiğimiz kredi sıfır faizli ve 7 yıl vadeliydi. Şimdi 6 yıl vadeli verebileceklerini söylüyorlar.
Ayrıca, yüzde 3 komisyon ve her yıl için ayrıca yüzde 1.5 komisyon talebi var. Bu bizim maliyetlerimizi çok yükseltecek. Devlete güvendik ve 7 yılda ödeyecek şekilde planlarımızı yaptık. Dövizdeki artış ithal ettiğimiz hayvanların değerini artırdı. Kredinin de pahalıya gelmesi bize çok büyük zarar verecektir.'
Yaklaşık 40 bin yatırımcı yararlandı
Hükümetin 1 Ağustos 2010 tarihinde başlattığı sıfır faizli kredi uygulaması kapsamında Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker ' in verdiği bilgiye göre 2011 sonu itibariyle 6.2 milyar lira kredi kullandırıldı. Büyük bölümü süt ve besi hayvancılığı yatırımlarına verilen krediden yaklaşık 35 bin kişinin yararlandığı tahmin ediliyor. Devlet destekli olarak kullandırılan sıfır faizli hayvancılık kredisini kullanan girişimciler aldıkları kredi tutarının 1.5 katı teminat göstermek zorunda. Yatırım gerçekleştikçe ödemesi yapılan kredinin bir bölümü kaynak yetersizliği nedeniyle 2012 ' ye sarktı. 2012 ' de verilecek kredinin şartları ve ödeme koşulları 2011 ' den farklı olacak.
Ziraat Bankası ' ndan savunma:
'Sübvansiyonlu krediler Hazine ' nin kaynağı ile sınırlı'
Ziraat Bankası Kredi Politikaları Genel Müdür Yardımcısı Cengiz Göğebakan, son dönemde sübvansiyonlu kredi kullanan yatırımcılardan kendilerine çok sayıda başvuru olduğunu belirterek konuya ilişkin olarak DÜNYA ' ya şu bilgileri verdi: 'Yatırım kredileri, müşteriye nakit olarak verilmez. Yatırım gerçekleştikçe belgeye dayalı olarak verilir. Yeni yılda daha az sübvansiyonlu kredi alabileceğini düşünen yatırımcılar, yatırım gerçekleşmeden sübvansiyonlu kredinin bir an önce kendi hesabına aktarılmasını istiyor. 'Nasıl olsa bu daha ucuz, hesabıma geçsin ben sonra kullanırım' diye düşünen müşterilerimiz bize başvuruyor.
Fakat, yatırım gerçekleşmeden, belge olmadan krediyi vermemiz mümkün değil. Kaldı ki, Ziraat Bankası olarak biz bu sübvansiyonlu kredilere sadece aracılık yapıyoruz. Kredinin kaynağını Hazine veriyor. Hazine ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ' nın belirlediği ve kamuoyuna açıkladığı kararname ve uygulama tebliği çerçevesinde sübvansiyonlu krediyi kullandırıyoruz. Bize verilen bütçenin dışına çıkmamız mümkün değil. Bu nedenle kredisi 2011 ' de onaylansa bile yatırım gerçekleşmemişse yatırımcı yeni çıkacak kararname çerçevesinde kredi alabilecek' diye konuştu.
Kaynaklar sınırsız değil
Ziraat Bankası olarak tarımda endüstriyel yatırımların yapılması, gerekli altyapının tamamlanması ve daha fazla katma değer yaratılması için çalıştıklarını vurgulayan Cengiz Göğebakan: 'Hayvancılık ve diğer tarımsal yatırımları desteklemek bizim öncelikli görevimizdir. Fakat her yıl olduğu gibi Aralık ayında birçok yatırımcı, yeni çıkacak kararname ile daha az sübvansiyon alacağını düşünerek yatırım yapmadan kendince hak ettiğini düşündüğü kredinin hesabına aktarılmasını istiyor. O para hesabımda olsun nasıl olsa kullanırım diye düşünüyor. Oysa biz banka olarak daha başlamamış bir yatırıma kredi veremeyiz. Hazine ile aramızdaki protokolde böyle değil.
Biz sübvansiyonlu kredi işlemlerini Hazine ile imzaladığımız protokol çerçevesinde, Hazine ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı uygulama tebliğine göre yapıyoruz. Hazine kaynaklarının istismar edilmesine izin veremeyiz. Temmuz, ağustos aylarında diğer yatırım kredilerinde de duraklama oldu. Bizde neticede bize verilen kaynakları en verimli kullanmakla yükümlüyüz.
Merkez Bankası ve Hazine ' nin ülke ekonomisinin selameti için koyduğu kurallar çerçevesinde çalışıyoruz. Bütün bankalara kredileri kısın denildi. Yüzde 25 sınırı getirildi. Bizde buna uymaya çalışıyoruz. Ülkenin menfaati, Hazine ' nin likidite durumuna göre bankamız bir ödenek kullanıyor. Bankanın yasal ve ticari yükümlülükleri var. Müşterilerimiz haklı olarak bunu pek bilmezler. Hazine bütçeye koyduğu para kadar kredi ver der. Bizde bunu veririz. Bunun dışına çıkmamız mümkün değil.'
Girişimciler ne istiyor?
Sıfır faizli kredi kullanan girişimcilerin ne istediğini anlamak için bir örnekle açıklayalım:
Süt hayvancılığı yapmak için yatırım yapan bir girişimci devletin verdiği sıfır faizli kredi için Ziraat Bankası ' na başvuruyor. Yasal tüm şartları yerine getiriyor. Alacağı kredinin 1.5 katı teminat veriyor. Ziraat Bankası, bu girişimcinin talebini inceliyor ve uygun görürse onaylıyor. Yatırım yapıldıkça, harcama belgelendirildikçe kredi dilimler halinde girişimciye ödeniyor. Süt hayvancılığı yapmak isteyen bir girişimci en fazla 7 milyon 500 bin lira kredi alabiliyor. Bu kredinin geri ödemesi ise 2 yılı ödemesiz 7 yılda gerçekleşiyor.
Bu şartlarda kredi alan bir yatırımcı harcama yaptıkça dilimler halinde kredisini alıyor. 2011 ' in Ekim ayına kadar 5 milyon liralık bölümünü kullanıyor. Geri kalan 2.5 milyon lirayı kullanmak istediğinde banka para yok veremem diyor. Bu yatırımcı 2012 ' de kalan 2.5 milyon lirayı kullanabilecek. Ancak, 2011 ' in şartları ile değil, 2012 ' nin şartları ile kullanacak. 2011 ' de kullandığı 5 milyon lira için faiz ödemezken ve 2 yıl ödemsiz 7 yıl vadeli kullanırken, 2012 ' de hem faiz ödeyecek hem de 1 yıl ödemesiz 5 yıl vadeli kullanacak. Ayrıca alacağı kredinin yüzde 3 ' ü kadar komisyon ödeyecek. Her yıl ayrıca yüzde 1.5 komisyon ödeyecek. Girişimcilerin itiraz ettiği nokta burası. Ekim ayında krediyi kullanabilse maliyeti çok daha düşük olacaktı.
Ziraat Bankası ' nın hak edilmiş kredileri 2011 ' in son aylarında talep ettikleri halde kaynak yetersizliği gerekçe gösterilerek kendilerine verilmediğini belirten girişimciler, devlete güvenerek hayvancılığa yatırım yaptıklarını ancak büyük zarara uğradıklarını belirtiyor. Bankanın krediyi onayladığı halde 2011 ' de ödememesini eleştiren girişimciler, 'Şimdi bize 2012 ' de daha ağır şartlarla bu krediyi verecekler. Yatırım maliyetlerimiz çok yükselecek. Bizim zararımızı kim karşılayacak? Bu haksızlığın düzeltilmesini istiyoruz.' görüşünü dile getirdi.
Yatırımcılara ek yükler gelecek
Sübvansiyonlu kredi kullanmak için tüm şartları yerine getiren ve kredisi onaylanan girişimciler Ziraat Bankası ' nın 2011 ' in son aylarında kredi vermemesini eleştirdi. Girişimciler uğradıkları haksızlığı DÜNYA ' ya şöyle ifade etti: 'Deyim yerindeyse maçın son dakikalarında kural değiştirdiler. Bizim onaylanmış kredimizi para yok diye vermediler. Şimdi yıllık yüzde 3 komisyon, ayrıca her yıl için yüzde 1.5 komisyon ödememiz isteniyor. Kredinin geri ödemesi ise 7 yıl yerine 6 yıla çekiliyor. Aynı yatırım için iki farklı vade ve ödeme koşulu olan kredi kullanmış olacağız. Biz devlete, verilen sıfır faizli 7 yıl vadeli krediye güvenerek yatırım yapmaya karar verdik. Ziraat Bankası ' na başvurduk. İstenen teminatı verdik.
Kredimiz onaylandı. Kredinin bir bölümünü kullandık. Geri kalanı talep ettiğimizde para yok diyerek vermediler. Şimdi de onayı çıkmış krediye yeni şartlar getiriyorlar. 2012 kararnamesi çıktıktan sonra kredi verebileceklerini söylüyorlar. Ama yeni şartlarla ve yeni vade ile. Hak ettiğimiz kredi sıfır faizli ve 7 yıl vadeliydi. Şimdi 6 yıl vadeli verebileceklerini söylüyorlar.
Ayrıca, yüzde 3 komisyon ve her yıl için ayrıca yüzde 1.5 komisyon talebi var. Bu bizim maliyetlerimizi çok yükseltecek. Devlete güvendik ve 7 yılda ödeyecek şekilde planlarımızı yaptık. Dövizdeki artış ithal ettiğimiz hayvanların değerini artırdı. Kredinin de pahalıya gelmesi bize çok büyük zarar verecektir.'
Yaklaşık 40 bin yatırımcı yararlandı
Hükümetin 1 Ağustos 2010 tarihinde başlattığı sıfır faizli kredi uygulaması kapsamında Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker ' in verdiği bilgiye göre 2011 sonu itibariyle 6.2 milyar lira kredi kullandırıldı. Büyük bölümü süt ve besi hayvancılığı yatırımlarına verilen krediden yaklaşık 35 bin kişinin yararlandığı tahmin ediliyor. Devlet destekli olarak kullandırılan sıfır faizli hayvancılık kredisini kullanan girişimciler aldıkları kredi tutarının 1.5 katı teminat göstermek zorunda. Yatırım gerçekleştikçe ödemesi yapılan kredinin bir bölümü kaynak yetersizliği nedeniyle 2012 ' ye sarktı. 2012 ' de verilecek kredinin şartları ve ödeme koşulları 2011 ' den farklı olacak.
Ziraat Bankası ' ndan savunma:
'Sübvansiyonlu krediler Hazine ' nin kaynağı ile sınırlı'
Ziraat Bankası Kredi Politikaları Genel Müdür Yardımcısı Cengiz Göğebakan, son dönemde sübvansiyonlu kredi kullanan yatırımcılardan kendilerine çok sayıda başvuru olduğunu belirterek konuya ilişkin olarak DÜNYA ' ya şu bilgileri verdi: 'Yatırım kredileri, müşteriye nakit olarak verilmez. Yatırım gerçekleştikçe belgeye dayalı olarak verilir. Yeni yılda daha az sübvansiyonlu kredi alabileceğini düşünen yatırımcılar, yatırım gerçekleşmeden sübvansiyonlu kredinin bir an önce kendi hesabına aktarılmasını istiyor. 'Nasıl olsa bu daha ucuz, hesabıma geçsin ben sonra kullanırım' diye düşünen müşterilerimiz bize başvuruyor.
Fakat, yatırım gerçekleşmeden, belge olmadan krediyi vermemiz mümkün değil. Kaldı ki, Ziraat Bankası olarak biz bu sübvansiyonlu kredilere sadece aracılık yapıyoruz. Kredinin kaynağını Hazine veriyor. Hazine ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ' nın belirlediği ve kamuoyuna açıkladığı kararname ve uygulama tebliği çerçevesinde sübvansiyonlu krediyi kullandırıyoruz. Bize verilen bütçenin dışına çıkmamız mümkün değil. Bu nedenle kredisi 2011 ' de onaylansa bile yatırım gerçekleşmemişse yatırımcı yeni çıkacak kararname çerçevesinde kredi alabilecek' diye konuştu.
Kaynaklar sınırsız değil
Ziraat Bankası olarak tarımda endüstriyel yatırımların yapılması, gerekli altyapının tamamlanması ve daha fazla katma değer yaratılması için çalıştıklarını vurgulayan Cengiz Göğebakan: 'Hayvancılık ve diğer tarımsal yatırımları desteklemek bizim öncelikli görevimizdir. Fakat her yıl olduğu gibi Aralık ayında birçok yatırımcı, yeni çıkacak kararname ile daha az sübvansiyon alacağını düşünerek yatırım yapmadan kendince hak ettiğini düşündüğü kredinin hesabına aktarılmasını istiyor. O para hesabımda olsun nasıl olsa kullanırım diye düşünüyor. Oysa biz banka olarak daha başlamamış bir yatırıma kredi veremeyiz. Hazine ile aramızdaki protokolde böyle değil.
Biz sübvansiyonlu kredi işlemlerini Hazine ile imzaladığımız protokol çerçevesinde, Hazine ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı uygulama tebliğine göre yapıyoruz. Hazine kaynaklarının istismar edilmesine izin veremeyiz. Temmuz, ağustos aylarında diğer yatırım kredilerinde de duraklama oldu. Bizde neticede bize verilen kaynakları en verimli kullanmakla yükümlüyüz.
Merkez Bankası ve Hazine ' nin ülke ekonomisinin selameti için koyduğu kurallar çerçevesinde çalışıyoruz. Bütün bankalara kredileri kısın denildi. Yüzde 25 sınırı getirildi. Bizde buna uymaya çalışıyoruz. Ülkenin menfaati, Hazine ' nin likidite durumuna göre bankamız bir ödenek kullanıyor. Bankanın yasal ve ticari yükümlülükleri var. Müşterilerimiz haklı olarak bunu pek bilmezler. Hazine bütçeye koyduğu para kadar kredi ver der. Bizde bunu veririz. Bunun dışına çıkmamız mümkün değil.'
Girişimciler ne istiyor?
Sıfır faizli kredi kullanan girişimcilerin ne istediğini anlamak için bir örnekle açıklayalım:
Süt hayvancılığı yapmak için yatırım yapan bir girişimci devletin verdiği sıfır faizli kredi için Ziraat Bankası ' na başvuruyor. Yasal tüm şartları yerine getiriyor. Alacağı kredinin 1.5 katı teminat veriyor. Ziraat Bankası, bu girişimcinin talebini inceliyor ve uygun görürse onaylıyor. Yatırım yapıldıkça, harcama belgelendirildikçe kredi dilimler halinde girişimciye ödeniyor. Süt hayvancılığı yapmak isteyen bir girişimci en fazla 7 milyon 500 bin lira kredi alabiliyor. Bu kredinin geri ödemesi ise 2 yılı ödemesiz 7 yılda gerçekleşiyor.
Bu şartlarda kredi alan bir yatırımcı harcama yaptıkça dilimler halinde kredisini alıyor. 2011 ' in Ekim ayına kadar 5 milyon liralık bölümünü kullanıyor. Geri kalan 2.5 milyon lirayı kullanmak istediğinde banka para yok veremem diyor. Bu yatırımcı 2012 ' de kalan 2.5 milyon lirayı kullanabilecek. Ancak, 2011 ' in şartları ile değil, 2012 ' nin şartları ile kullanacak. 2011 ' de kullandığı 5 milyon lira için faiz ödemezken ve 2 yıl ödemsiz 7 yıl vadeli kullanırken, 2012 ' de hem faiz ödeyecek hem de 1 yıl ödemesiz 5 yıl vadeli kullanacak. Ayrıca alacağı kredinin yüzde 3 ' ü kadar komisyon ödeyecek. Her yıl ayrıca yüzde 1.5 komisyon ödeyecek. Girişimcilerin itiraz ettiği nokta burası. Ekim ayında krediyi kullanabilse maliyeti çok daha düşük olacaktı.
