Türkiye ' nin patates üretim merkezi Nevşehir ve Niğdeli üreticiler, bu yıl ucuz fiyatla ortaya çıkarak ihracat pazarlarını kapan İran yüzünden zor durumda. Depolarda toplam 2 milyon ton patates olduğu ifade ediliyor.
Türkiye ' nin patates üretiminin yaklaşık yüzde 50 ' sini gerçekleştiren Nevşehir ve Niğdeli çiftçiler, İran ' ın ihracat pazarlarını kapması nedeniyle sıkıntıda. Yaklaşık 2 milyon ton patatesin depolarda beklediğini ifade eden yetkililer, bir çözüm bulunmaması durumunda ürünlerin çöpe gideceğine dikkat çekiyor.
Nevşehir Ziraat Odası Başkanı Recep Tunç, iç pazar daralması ve ihracat olmaması nedeniyle patatesin üreticinin elinde kaldığını belirterek çiftçinin üretim maliyetini bile karşılamayacak fiyatlara ürününü satmak istediğini, ancak alıcı bulamadığını kaydetti. Son 2 yılda ortalam 130 bin tonluk ihracat yapılan Gürcistan, Azerbaycan, Irak gibi ülkelerin daha düşük fiyatla satışa başlayan İran ' dan ürün almaya başladığını belirten Tunç, 'İran ' da maliyetler düşük olduğu için ürünün fiyatı da düşük. Tonu 200 TL ' ye satış yaptılar. Türkiye ' de ise çiftçi 300 TL ' ye mal ettiği ürünü 250 TL ' ye satmak zorunda kalıyor. Buna rağmen alıcı bulamıyor. Bu çiftçiyi sıkıntıya sokuyor' dedi.
Üretim planlaması yapılmalı
Nevşehir ' de 2007 ' de 970 bin ton olan patates rekoltesinin 2008 ' de 830 bin tona gerilediğini anlatan Tunç, en geç 3 ay içinde çiftçinin elindeki malın yüzde 70 ' ini tüketmesi gerektiğine dikkat çekerek aksi takdirde ürünlerin çöpe gideceğini belirtti. Bölge çiftçisinin patates ekiminden başka şansı olmadığını anlatan Tunç, 'Bugüne kadar 16 ' ya yakın alternatif ürün belirledik ve denedik. Ancak hepsinden zarar ettik. Patates üreticisine üretim maliyetlerini düşürmesi için destek verilmeli. Ancak destekler nakit para olarak verilmemeli, tohum, gübre olarak verilmeli ve toprakla buluşmalı' diye konuştu. Tunç, üreticilerin önümüzdeki yıllarda da aynı sıkıntıları yaşamamaları için üretim planlaması yapılması gerektiğine dikkat çekti.
Ürünün yüzde 70 ' i depolarda
Ortalama yıllık 1 milyon 200 bin ile 1 milyon 500 bin ton arasında üretimin yapıldığı Niğde ' nin Ziraat Odası Başkanı Bayram Ali Özdemir de, üreticinin çok kötü durumda olduğunu, ürünün yüzde 70 ' inin depolarda bulunduğunu vurguladı. Banka kredilerini bile ödeyemeyecek durumda olan çiftçinin iyice kötü bir duruma düştüğünü vurgulayan Özdemir, 'Eskiden sadece 4 ilde ekim yapılırken bu rakam 30 ' a çıktı. Üretim alanları ve rekolte artıyor ancak pazarda bir gelişme olmadığı için sorun yaşıyoruz' dedi.
Nevşehir ' de patates ve gübre işiyle uğraşan Aykemez Tarım Sanayi ' nin sahibi Çetih Aşkemez ise, patateste fiyat olarak belli bir standart olmadığını, çiftçilerin bu yüzden zor duruma düştüğünü söyledi. Aşkemez, ayrıca bilinçsiz gübreleme gibi sebepler nedeniyle de patatesin kalitesinin düştüğüne dikkat çekti.
Devlet patatesi DFİF kapsamına alsın
Bu yıl ürünün ellerinde kaldığını söyleyen patates üreticisi İlhan Özkan, tek çarelerinin ihracat olduğunu belirtti. İhracat yapabilmeleri için devletin patatesi Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu (DFİF) kapsamına alması gerektiğini vurgulayan Özkan, 'Mart sonuna kadar ürünlerimizi satamazsak hayvanlara yem olarak vermeye veya dökmeye başlayacağız' diye konuştu.
Üretici İsmail Müezzinoğlu ise, 'Geçen yıllarda ürünün en az yarısını bu aya kadar satmış olurduk. Ancak, bu yıl yüzde 20 ' sini tarladayken satmak istedim. Alıcı yok' dedi. İç piyasanın çok daraldığını belirten Müezzinoğlu, kriz yüzünden tüketicilerin alım yapmadığını söyledi.
Yıllara göre patates ihracatı
Miktar (Ton) Parasal Değeri
(000$)
2006 30 2
2007 100 67
2008* 0 0
*22.12.2008 itibariyle
Kaynak: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
Türkiye ' de patates üretimi
2002 5 200 000
2003 5 300 000
2004 4 770 000
2005 4 060 000
2006 4 366 180
2007 4 227 726
2008* 4 755 000
Türkiye ' nin patates üretiminin yaklaşık yüzde 50 ' sini gerçekleştiren Nevşehir ve Niğdeli çiftçiler, İran ' ın ihracat pazarlarını kapması nedeniyle sıkıntıda. Yaklaşık 2 milyon ton patatesin depolarda beklediğini ifade eden yetkililer, bir çözüm bulunmaması durumunda ürünlerin çöpe gideceğine dikkat çekiyor.
Nevşehir Ziraat Odası Başkanı Recep Tunç, iç pazar daralması ve ihracat olmaması nedeniyle patatesin üreticinin elinde kaldığını belirterek çiftçinin üretim maliyetini bile karşılamayacak fiyatlara ürününü satmak istediğini, ancak alıcı bulamadığını kaydetti. Son 2 yılda ortalam 130 bin tonluk ihracat yapılan Gürcistan, Azerbaycan, Irak gibi ülkelerin daha düşük fiyatla satışa başlayan İran ' dan ürün almaya başladığını belirten Tunç, 'İran ' da maliyetler düşük olduğu için ürünün fiyatı da düşük. Tonu 200 TL ' ye satış yaptılar. Türkiye ' de ise çiftçi 300 TL ' ye mal ettiği ürünü 250 TL ' ye satmak zorunda kalıyor. Buna rağmen alıcı bulamıyor. Bu çiftçiyi sıkıntıya sokuyor' dedi.
Üretim planlaması yapılmalı
Nevşehir ' de 2007 ' de 970 bin ton olan patates rekoltesinin 2008 ' de 830 bin tona gerilediğini anlatan Tunç, en geç 3 ay içinde çiftçinin elindeki malın yüzde 70 ' ini tüketmesi gerektiğine dikkat çekerek aksi takdirde ürünlerin çöpe gideceğini belirtti. Bölge çiftçisinin patates ekiminden başka şansı olmadığını anlatan Tunç, 'Bugüne kadar 16 ' ya yakın alternatif ürün belirledik ve denedik. Ancak hepsinden zarar ettik. Patates üreticisine üretim maliyetlerini düşürmesi için destek verilmeli. Ancak destekler nakit para olarak verilmemeli, tohum, gübre olarak verilmeli ve toprakla buluşmalı' diye konuştu. Tunç, üreticilerin önümüzdeki yıllarda da aynı sıkıntıları yaşamamaları için üretim planlaması yapılması gerektiğine dikkat çekti.
Ürünün yüzde 70 ' i depolarda
Ortalama yıllık 1 milyon 200 bin ile 1 milyon 500 bin ton arasında üretimin yapıldığı Niğde ' nin Ziraat Odası Başkanı Bayram Ali Özdemir de, üreticinin çok kötü durumda olduğunu, ürünün yüzde 70 ' inin depolarda bulunduğunu vurguladı. Banka kredilerini bile ödeyemeyecek durumda olan çiftçinin iyice kötü bir duruma düştüğünü vurgulayan Özdemir, 'Eskiden sadece 4 ilde ekim yapılırken bu rakam 30 ' a çıktı. Üretim alanları ve rekolte artıyor ancak pazarda bir gelişme olmadığı için sorun yaşıyoruz' dedi.
Nevşehir ' de patates ve gübre işiyle uğraşan Aykemez Tarım Sanayi ' nin sahibi Çetih Aşkemez ise, patateste fiyat olarak belli bir standart olmadığını, çiftçilerin bu yüzden zor duruma düştüğünü söyledi. Aşkemez, ayrıca bilinçsiz gübreleme gibi sebepler nedeniyle de patatesin kalitesinin düştüğüne dikkat çekti.
Devlet patatesi DFİF kapsamına alsın
Bu yıl ürünün ellerinde kaldığını söyleyen patates üreticisi İlhan Özkan, tek çarelerinin ihracat olduğunu belirtti. İhracat yapabilmeleri için devletin patatesi Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu (DFİF) kapsamına alması gerektiğini vurgulayan Özkan, 'Mart sonuna kadar ürünlerimizi satamazsak hayvanlara yem olarak vermeye veya dökmeye başlayacağız' diye konuştu.
Üretici İsmail Müezzinoğlu ise, 'Geçen yıllarda ürünün en az yarısını bu aya kadar satmış olurduk. Ancak, bu yıl yüzde 20 ' sini tarladayken satmak istedim. Alıcı yok' dedi. İç piyasanın çok daraldığını belirten Müezzinoğlu, kriz yüzünden tüketicilerin alım yapmadığını söyledi.
Yıllara göre patates ihracatı
Miktar (Ton) Parasal Değeri
(000$)
2006 30 2
2007 100 67
2008* 0 0
*22.12.2008 itibariyle
Kaynak: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
Türkiye ' de patates üretimi
2002 5 200 000
2003 5 300 000
2004 4 770 000
2005 4 060 000
2006 4 366 180
2007 4 227 726
2008* 4 755 000
