Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, esnafa verilen ' cansuyu kredisi ' gibi çiftçilere de faizsiz kredi kullanma imkanı sağlanması gerektiğini söyledi.
Bayraktar, düzenlediği basın toplantısında, tarım sektörünün 2008 yılını değerlendirdi ve sektörün 2009 yılına ilişkin beklentilerini açıkladı.
Konuşmasına İsrail ' in Gazze ' deki saldırılarını kınadığını belirterek başlayan Bayraktar, Filistin ' den akan kanın durması gerektiğini ifade etti. 'Dünyanın gözleri önünde gerçekleşen bu vahşet bir insanlık suçudur' diyen TZOB Genel Başkanı Bayraktar, gerekli önlemleri alamayan Birleşmiş Milletleri de eleştirdi.
Gazze ' de yaşananların soykırım boyutuna vardığını savunan Bayraktar, 'Bu vahşet, bu katliam son bulmalı, bu savaşın galibi insanlık olmalıdır. İsrail ambargoyu kaldırarak Gazze ' den çekilmelidir. TZOB olarak 721 ziraat odalarımızda kayıtlı 4.8 milyon çiftçimizi başta tohumluk ve sulama sistemleri olmak üzere tüm İsrail mallarını boykot etmeye çağırıyoruz' şeklinde konuştu.
TARIMDA BÜYÜME
Bayraktar, 2007 yılında büyük oranda gerileyen tarım sektörü için 2008 yılının da iyi geçmediğini söyledi. 2009 yılının ise özellikle bütçe kesintisi göz önüne alındığında çiftçiler için IMF ' nin baskısı altında ve çok zor geçeceğini ifade eden Bayraktar, 2009 yılı için iyimser olamadıklarını bildirdi.
Şemsi Bayraktar, TÜİK verilerine göre tarımın 2008 yılının 9 aylık döneminde yüzde sadece 0,7 oranında büyüdüğünü kaydetti.
TÜİK Tarım Ürünleri 2008 Yılı İkinci Rekolte Tahminlerine göre tahılda yüzde 0,2, sebzede yüzde 6, meyvede yüzde 7,3 üretim artışlarının öngörüldüğünü ifade eden Bayraktar, tahıl grubunda yer alan buğday üretiminin geçen yıla göre yüzde 3,2 oranında artışla 17,7 milyon ton, arpa üretiminin ise yüzde 18,9 düşüşle 5,9 milyon ton olduğunun tahmin edildiğini bildirdi.
Bayraktar, bakliyat üretiminde geçen yıl 1.3 milyon ton olan üretimin bu yıl yüzde 28 ' lik düşüşle 979 bin tona gerilediğini, kütlü pamukta ise geçen yıl 2 milyon 275 bin ton olan üretimin 2008 yılında 1 milyon 938 bin tona düşebileceğini söyledi. TZOB Genel Başkanı Bayraktar, maliyetlerin yüksek olmasına bağlı olarak pamuk ekim alanında ülke genelinde yüzde 9,7, üretimde ise yüzde 14,8 oranında azalma meydana geldiğini ifade etti.
HAYVANCILIK
2008 yılında hayvancılıkta en önemli olayın desteklerde yapılan radikal değişiklikler olduğunu anlatan Bayraktar, 2008 yılında yaşanan bir diğer önemli gelişmenin de süt fiyatlarının bir yılda iki defa düşmesi olduğunu söyledi.
Süt üretici fiyatlarının son 10 yılda, 2008 yılı hariç, hiçbir zaman Ekim-Kasım-Aralık döneminde yani sütün en az olduğu bir dönemde düşmediğini anlatan Bayraktar, süt üretiminin en az olduğu bu dönemde üretici süt fiyatlarının düşmesi ile ilk defa karşılaştıklarını söyledi.
Süt fiyatlarının düşmeye devam ettiğini belirten Bayraktar, 2008 Ocak ayında kilosu 63 kuruş olan çiğ sütün, Aralık ayına gelindiğinde bazı illerde 48 kuruşa bazı illerde ise 45 kuruşa kadar düştüğünü kaydetti.
Sektörde tam bir kaos ve belirsizliğin hakim olduğunu ifade eden Bayraktar, 'Üreticilerimizin maliyetleri artarken ve sütten elde edilen gelir maliyeti karşılamazken, üretimin sürdürülmesi mümkün değildir. Nitekim değerli damızlık süt sığırları kasaba gönderilmeye başlamıştır. Mevcut veriler süt üreticisinin 1980 yılından beridir hiçbir zaman bu kadar kötü bir duruma düşmediğini göstermektedir. Market fiyatlarında neden bu kadar önemli düşüşler olmadığı sorgulanmamaktadır' diye konuştu.
Süt üreticilerinin sıkıntılarının çözülmesi için önerilerini dile getiren Bayraktar, talebi artırmak için tüm dünyada uygulanan 'Okul Sütü Programı'nın en kısa zamanda Türkiye ' de de yeniden hayata geçirilmesi, süt tozu ithalatının durdurulması, süt ve süt ürünlerine uygulanan KDV ' nin yüzde 8 ' den yüzde 1 ' e indirilmesi ve üreticilerin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan kredi borçlarının faizsiz olarak ertelenmesi gerektiğini söyledi.
KANATLI SEKTÖRÜ
Bayraktar, Türkiye kanatlı eti üretiminin 2007 yılında yüzde 17,7 oranında büyüdüğünü, 2008 yılında ise üretim fazlası, ekonomik durgunluk, sektördeki aşırı rekabet, enerji fiyatlarının yüksekliği, kenenin piknik döneminde talebi düşürmesi, alım gücünde azalma, yem fiyatlarındaki artış, ihracatın durması gibi birçok etkenin bir araya gelmesiyle sektörün sıkıntıya girdiğini belirtti.
Sektörde yaşanan sorunların aşılması için bazı ilave tedbirlerin alınması gerektiğini ifade eden Bayraktar, bunları, kanatlı ürünlerine uygulanan ihracat desteklerinin artırılması, enerji fiyatları gibi maliyet kalemlerinde kanatlı sektörüne yönelik indirimli tarife uygulanması ve KDV ' nin düşürülme olarak sıraladı.
2008 Ocak-Ekim dönemi traktör satış miktarının 2007 Ocak–Ekim dönemine göre yüzde 32,9 oranında azaldığına işaret eden Bayraktar, son bir yılda gübre fiyatlarında da yüzde 98-154 oranlarında artışlar olduğunu bildirdi.
Küresel krizin de etkisiyle kredi borçlarını ödeyemeyen çiftçilerimiz tarlalarını satışa çıkardığını ifade eden Bayraktar, kriz nedeniyle çeşitli sektörlere destek verilirken, tarımın göz ardı edildiğini savundu.
ÜRETİCİ VE MARKET FİYATLARI
2008 yılı içinde gıda fiyatlarında genelde üretici fiyatları gerilerken market fiyatlarının önemli oranda arttığını ifade eden Bayraktar, bu durumun üretici-tüketici fiyat makasının daha da açılmasına yol açtığını söyledi. 2008 ' in Ocak-Aralık ayları itibariyle ortalama üretici fiyatlarının yüzde 2,8 gerilerken market fiyatlarının yüzde 24 arttığını belirten Bayraktar, şöyle konuştu: 'Üretici ve tüketici arasındaki fiyat farkına bazı ürün grupları itibariyle baktığımızda 2008 yılının Ocak ayında yapılan tespitlere göre yaş sebze ve meyvede yüzde 315, kurutulmuş ürünlerde yüzde 190, baklagillerde yüzde 175, pirinçte yüzde 128;lere ve hayvansal ürünlerde yüzde 160;lara kadar varan fiyat farklarının; 2008 yılının sonuna gelindiğinde Aralık ayı itibarıyla yaş sebze ve meyvede yüzde 469, kurutulmuş ürünlerde yüzde 346, baklagillerde yüzde 352, pirinçte yüzde 273;lere ve hayvansal ürünlerde ise yüzde 270;lere kadar çıktığı görülmektedir. Seçilmiş ürünlerde üretici ve tüketici (market) fiyatları arasındaki farkların ortalamasına göre 2008 yılında (ocak-aralık döneminde) fiyat makası yüzde 169 ' dan yüzde 259 ' a yükselerek yüzde 53 artmıştır.'
DESTEKLEME BÜTÇESİ
Bayraktar, 2009 yılına ait tarımsal destek bütçesinin 5,5 milyar TL olarak açıklandığını ancak bu rakamı yetersiz bulduklarını belirtti.
Tarım Kanununa göre destekleme bütçesinin 11 milyar TL olması gerektiğini ifade eden Bayraktar, 'IMF ' nin stand-by ' ı daha imzalanmadan, tarıma ve çiftçilerimize zarar vermeye başlamıştır. KOBİ ' lere sıfır faizli ' cansuyu ' kredisi verilirken, çiftçilere cansuyu vermek bir tarafa, verilen bütçe bile geri alınıyor' dedi.
Bayraktar, tarım sektöründe tersine göç başladığını, ekim ayı itibariyle tarımda istihdam edilenlerin sayısının bir önceki yıla göre 384 bin kişi arttığını kaydetti.
BEKLENTİLER VE ÖNERİLER
Son yılların tarım için iyi geçmediğini anlatan Bayraktar sektörle ilgili beklenti ve önerilerini dile getirirken özetle şunları söyledi: '2009 yılı da sektörümüz ve çiftçilerimiz için IMF;nin baskısı altında ve çok zor geçeceğe benziyor. Mevcut durumda 2009 yılı ile ilgili olarak iyimser olmamıza imkan görünmüyor. Ekonomik krizin olumsuzluklarından çiftçilerimizin asgari düzeyde etkilenmesi için kredi kullanımı ve kredi borçlarının ödenmesindeki sorunlar çözülmelidir. Esnafa verilen ' cansuyu kredisi ' gibi çiftçilerimize de faizsiz kredi kullanma imkanı sağlanmalıdır. Çok yüksek düzeyde seyreden girdi maliyetlerini azaltmak üzere gübrede gümrük vergisi kaldırılmalı, girdilerde uygulanan KDV;lerde indirim yapılmalıdır. TMO ' nun daha etkin bir müdahale kurumuna dönüşümü sağlanmalıdır. Arazi toplulaştırma çalışmalarına hız verilmelidir. Sulama yatırımları hızlandırılmalıdır. Üretim politikası ihtiyaca uygun olarak yenilenmelidir. Hayvancılığın tarımsal üretimdeki payı yükseltilmelidir. Tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetleri yaygınlaştırılmalı, çiftçilerimizin ileri tarım teknolojilerini kullanımı sağlanmalıdır.'
Bayraktar, düzenlediği basın toplantısında, tarım sektörünün 2008 yılını değerlendirdi ve sektörün 2009 yılına ilişkin beklentilerini açıkladı.
Konuşmasına İsrail ' in Gazze ' deki saldırılarını kınadığını belirterek başlayan Bayraktar, Filistin ' den akan kanın durması gerektiğini ifade etti. 'Dünyanın gözleri önünde gerçekleşen bu vahşet bir insanlık suçudur' diyen TZOB Genel Başkanı Bayraktar, gerekli önlemleri alamayan Birleşmiş Milletleri de eleştirdi.
Gazze ' de yaşananların soykırım boyutuna vardığını savunan Bayraktar, 'Bu vahşet, bu katliam son bulmalı, bu savaşın galibi insanlık olmalıdır. İsrail ambargoyu kaldırarak Gazze ' den çekilmelidir. TZOB olarak 721 ziraat odalarımızda kayıtlı 4.8 milyon çiftçimizi başta tohumluk ve sulama sistemleri olmak üzere tüm İsrail mallarını boykot etmeye çağırıyoruz' şeklinde konuştu.
TARIMDA BÜYÜME
Bayraktar, 2007 yılında büyük oranda gerileyen tarım sektörü için 2008 yılının da iyi geçmediğini söyledi. 2009 yılının ise özellikle bütçe kesintisi göz önüne alındığında çiftçiler için IMF ' nin baskısı altında ve çok zor geçeceğini ifade eden Bayraktar, 2009 yılı için iyimser olamadıklarını bildirdi.
Şemsi Bayraktar, TÜİK verilerine göre tarımın 2008 yılının 9 aylık döneminde yüzde sadece 0,7 oranında büyüdüğünü kaydetti.
TÜİK Tarım Ürünleri 2008 Yılı İkinci Rekolte Tahminlerine göre tahılda yüzde 0,2, sebzede yüzde 6, meyvede yüzde 7,3 üretim artışlarının öngörüldüğünü ifade eden Bayraktar, tahıl grubunda yer alan buğday üretiminin geçen yıla göre yüzde 3,2 oranında artışla 17,7 milyon ton, arpa üretiminin ise yüzde 18,9 düşüşle 5,9 milyon ton olduğunun tahmin edildiğini bildirdi.
Bayraktar, bakliyat üretiminde geçen yıl 1.3 milyon ton olan üretimin bu yıl yüzde 28 ' lik düşüşle 979 bin tona gerilediğini, kütlü pamukta ise geçen yıl 2 milyon 275 bin ton olan üretimin 2008 yılında 1 milyon 938 bin tona düşebileceğini söyledi. TZOB Genel Başkanı Bayraktar, maliyetlerin yüksek olmasına bağlı olarak pamuk ekim alanında ülke genelinde yüzde 9,7, üretimde ise yüzde 14,8 oranında azalma meydana geldiğini ifade etti.
HAYVANCILIK
2008 yılında hayvancılıkta en önemli olayın desteklerde yapılan radikal değişiklikler olduğunu anlatan Bayraktar, 2008 yılında yaşanan bir diğer önemli gelişmenin de süt fiyatlarının bir yılda iki defa düşmesi olduğunu söyledi.
Süt üretici fiyatlarının son 10 yılda, 2008 yılı hariç, hiçbir zaman Ekim-Kasım-Aralık döneminde yani sütün en az olduğu bir dönemde düşmediğini anlatan Bayraktar, süt üretiminin en az olduğu bu dönemde üretici süt fiyatlarının düşmesi ile ilk defa karşılaştıklarını söyledi.
Süt fiyatlarının düşmeye devam ettiğini belirten Bayraktar, 2008 Ocak ayında kilosu 63 kuruş olan çiğ sütün, Aralık ayına gelindiğinde bazı illerde 48 kuruşa bazı illerde ise 45 kuruşa kadar düştüğünü kaydetti.
Sektörde tam bir kaos ve belirsizliğin hakim olduğunu ifade eden Bayraktar, 'Üreticilerimizin maliyetleri artarken ve sütten elde edilen gelir maliyeti karşılamazken, üretimin sürdürülmesi mümkün değildir. Nitekim değerli damızlık süt sığırları kasaba gönderilmeye başlamıştır. Mevcut veriler süt üreticisinin 1980 yılından beridir hiçbir zaman bu kadar kötü bir duruma düşmediğini göstermektedir. Market fiyatlarında neden bu kadar önemli düşüşler olmadığı sorgulanmamaktadır' diye konuştu.
Süt üreticilerinin sıkıntılarının çözülmesi için önerilerini dile getiren Bayraktar, talebi artırmak için tüm dünyada uygulanan 'Okul Sütü Programı'nın en kısa zamanda Türkiye ' de de yeniden hayata geçirilmesi, süt tozu ithalatının durdurulması, süt ve süt ürünlerine uygulanan KDV ' nin yüzde 8 ' den yüzde 1 ' e indirilmesi ve üreticilerin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan kredi borçlarının faizsiz olarak ertelenmesi gerektiğini söyledi.
KANATLI SEKTÖRÜ
Bayraktar, Türkiye kanatlı eti üretiminin 2007 yılında yüzde 17,7 oranında büyüdüğünü, 2008 yılında ise üretim fazlası, ekonomik durgunluk, sektördeki aşırı rekabet, enerji fiyatlarının yüksekliği, kenenin piknik döneminde talebi düşürmesi, alım gücünde azalma, yem fiyatlarındaki artış, ihracatın durması gibi birçok etkenin bir araya gelmesiyle sektörün sıkıntıya girdiğini belirtti.
Sektörde yaşanan sorunların aşılması için bazı ilave tedbirlerin alınması gerektiğini ifade eden Bayraktar, bunları, kanatlı ürünlerine uygulanan ihracat desteklerinin artırılması, enerji fiyatları gibi maliyet kalemlerinde kanatlı sektörüne yönelik indirimli tarife uygulanması ve KDV ' nin düşürülme olarak sıraladı.
2008 Ocak-Ekim dönemi traktör satış miktarının 2007 Ocak–Ekim dönemine göre yüzde 32,9 oranında azaldığına işaret eden Bayraktar, son bir yılda gübre fiyatlarında da yüzde 98-154 oranlarında artışlar olduğunu bildirdi.
Küresel krizin de etkisiyle kredi borçlarını ödeyemeyen çiftçilerimiz tarlalarını satışa çıkardığını ifade eden Bayraktar, kriz nedeniyle çeşitli sektörlere destek verilirken, tarımın göz ardı edildiğini savundu.
ÜRETİCİ VE MARKET FİYATLARI
2008 yılı içinde gıda fiyatlarında genelde üretici fiyatları gerilerken market fiyatlarının önemli oranda arttığını ifade eden Bayraktar, bu durumun üretici-tüketici fiyat makasının daha da açılmasına yol açtığını söyledi. 2008 ' in Ocak-Aralık ayları itibariyle ortalama üretici fiyatlarının yüzde 2,8 gerilerken market fiyatlarının yüzde 24 arttığını belirten Bayraktar, şöyle konuştu: 'Üretici ve tüketici arasındaki fiyat farkına bazı ürün grupları itibariyle baktığımızda 2008 yılının Ocak ayında yapılan tespitlere göre yaş sebze ve meyvede yüzde 315, kurutulmuş ürünlerde yüzde 190, baklagillerde yüzde 175, pirinçte yüzde 128;lere ve hayvansal ürünlerde yüzde 160;lara kadar varan fiyat farklarının; 2008 yılının sonuna gelindiğinde Aralık ayı itibarıyla yaş sebze ve meyvede yüzde 469, kurutulmuş ürünlerde yüzde 346, baklagillerde yüzde 352, pirinçte yüzde 273;lere ve hayvansal ürünlerde ise yüzde 270;lere kadar çıktığı görülmektedir. Seçilmiş ürünlerde üretici ve tüketici (market) fiyatları arasındaki farkların ortalamasına göre 2008 yılında (ocak-aralık döneminde) fiyat makası yüzde 169 ' dan yüzde 259 ' a yükselerek yüzde 53 artmıştır.'
DESTEKLEME BÜTÇESİ
Bayraktar, 2009 yılına ait tarımsal destek bütçesinin 5,5 milyar TL olarak açıklandığını ancak bu rakamı yetersiz bulduklarını belirtti.
Tarım Kanununa göre destekleme bütçesinin 11 milyar TL olması gerektiğini ifade eden Bayraktar, 'IMF ' nin stand-by ' ı daha imzalanmadan, tarıma ve çiftçilerimize zarar vermeye başlamıştır. KOBİ ' lere sıfır faizli ' cansuyu ' kredisi verilirken, çiftçilere cansuyu vermek bir tarafa, verilen bütçe bile geri alınıyor' dedi.
Bayraktar, tarım sektöründe tersine göç başladığını, ekim ayı itibariyle tarımda istihdam edilenlerin sayısının bir önceki yıla göre 384 bin kişi arttığını kaydetti.
BEKLENTİLER VE ÖNERİLER
Son yılların tarım için iyi geçmediğini anlatan Bayraktar sektörle ilgili beklenti ve önerilerini dile getirirken özetle şunları söyledi: '2009 yılı da sektörümüz ve çiftçilerimiz için IMF;nin baskısı altında ve çok zor geçeceğe benziyor. Mevcut durumda 2009 yılı ile ilgili olarak iyimser olmamıza imkan görünmüyor. Ekonomik krizin olumsuzluklarından çiftçilerimizin asgari düzeyde etkilenmesi için kredi kullanımı ve kredi borçlarının ödenmesindeki sorunlar çözülmelidir. Esnafa verilen ' cansuyu kredisi ' gibi çiftçilerimize de faizsiz kredi kullanma imkanı sağlanmalıdır. Çok yüksek düzeyde seyreden girdi maliyetlerini azaltmak üzere gübrede gümrük vergisi kaldırılmalı, girdilerde uygulanan KDV;lerde indirim yapılmalıdır. TMO ' nun daha etkin bir müdahale kurumuna dönüşümü sağlanmalıdır. Arazi toplulaştırma çalışmalarına hız verilmelidir. Sulama yatırımları hızlandırılmalıdır. Üretim politikası ihtiyaca uygun olarak yenilenmelidir. Hayvancılığın tarımsal üretimdeki payı yükseltilmelidir. Tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetleri yaygınlaştırılmalı, çiftçilerimizin ileri tarım teknolojilerini kullanımı sağlanmalıdır.'
