TZOB Genel Başkanı Bayraktar, marketlerde geçen yıla göre fiyatı en çok düşen ürünün ise kuru incir olduğunu söyledi
ANKARA - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, marketlerde geçen yıla göre fiyatı en çok artan ürünün patlıcan, fiyatı en çok düşen ürünün ise kuru incir olduğunu söyledi.
Bayraktar, düzenlediği basın toplantısında, 2009 yılı gıda fiyatlarını değerlendirdi.
Toplantıda, Aralık ayı itibarıyla üretici ve market arasındaki fiyat farkının bazı ürünlerde yüzde 382'lere ulaştığının görüldüğünü belirten Bayraktar, fiyat farkının yüksek olduğu ürünlerde yüzde 381,7 ile domates, yüzde 357 ile elma, yüzde 347,1 ile patlıcan, yüzde 313,4 ile sivri biberin ilk sıralarda yer aldığını söyledi.
Bayraktar, Aralık ayında market fiyatlarına bakıldığında nohut, pirinç, kuru üzüm, yumurta ve toz şeker fiyatlarında değişim görülmediğini, yeşil mercimek, kuru kayısı, dana eti, fındık, kırmızı mercimek, ıspanak, armut, mandalina, elma, kuru incirde fiyatların düştüğünü kaydetti. TZOB Başkanı, buna karşılık
patlıcan, soğan, havuç, sivri biber, salatalık, yeşil fasulye, tavuk eti, patates, pırasa, süt, limon, kuzu eti, domates, kuru fasulyede fiyat artışları olduğunu bildirdi.
Aralık ayında üretici fiyatlarında 'domates, armut, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru üzüm, kuru incir, fındık ve yumurtada fiyat değişimi olmadığını' ifade eden Bayraktar, salatalık, patlıcan, soğan, patates, havuç, pırasa, ıspanak, kuru kayısı, yeşil fasulye, süt, sivri biber, limon ve dana etinde fiyat artışları görüldüğünü söyledi.
Bayraktar, üretici fiyatlarında kuzu etinde yüzde 1,6, elmada yüzde 4,3, mandalinada yüzde 14,7 fiyat düşüşleri olduğunu ifade etti.
Fiyatları yıllık bazda değerlendiren TZOB Başkanı, marketlerde ve üreticilerde soğan, patates, limon ve mandalinanın, fiyatı en fazla artan ürünler olduğunu kaydetti.
Geçen yıla göre üretici ve market fiyatları arasındaki makasın azaldığını anlatan Bayraktar, 'Üretici ve market fiyatlarındaki fiyat makası geçen yıla göre azalış gösterdi. 2008 yılı Aralık ayında ortalama yüzde 261,1 olan fiyat makası, yüzde 222,8'e düştü. Bu durum tüketicinin alım gücünün azaldığının bir göstergesi' diye konuştu.
2009'da fiyatı en çok artan soğan, en çok düşen incir
TZOB Başkanı Bayraktar, marketlerde 2009 yılında fiyatı en çok artan ürünün soğan, fiyatı en çok düşen ürünün kuru incir olduğunu bildirdi. TZOB Başkanı, şöyle devam etti:
'Marketlerde geçen yılın Aralık ayına göre fiyat atışı görülen ürünler, sırasıyla soğan, patates, limon, mandalina, havuç, yeşil fasulye, fındık, patlıcan, dana eti, süt, nohut, yeşil mercimek, sivri biber.
Marketlerde geçen yılın Aralık ayına göre fiyat düşüşü görülen ürünler ise ıspanak, kuru üzüm, yumurta, pırasa, kuru kayısı, pirinç, armut, kırmızı mercimek, salatalık, elma, domates, kuru incir.'
Üreticilerde 2009 yılında fiyatı en çok artan ürünün soğan, fiyatı en çok düşen ürünün kuru incir olduğunu ifade eden Bayraktar, 'Üretici fiyatlarında geçen yıla göre artış görülen ürünler sırasıyla, soğan, mandalina, patates, fındık, kuru üzüm, limon, dana eti, kuru kayısı, süt, nohut, pirinç, salatalık, kuru fasulye, havuç, patlıcan, pırasa, ıspanak' diye konuştu.
Üretici fiyatlarında geçen yıla göre düşüş görülen ürünlerin yumurta, sivri biber, yeşil mercimek, armut, elma, domates, kırmızı mercimek ve kuru incir olduğunu anlatan Bayraktar, şu bilgileri verdi:
'Üretici fiyatları ile market fiyatlarındaki yıllık değişimi birlikte değerlendirdiğimizde; yeşil mercimek ve sivri biberde üretici fiyatı düşerken, market fiyatı artmıştır. Kuru incir, armut, elma, domates, kırmızı mercimekte market fiyatlarındaki düşüş üreticiden daha az olmuştur. Üretici fiyatları daha çok düşerken market fiyatları daha az düşmüştür. Havuç ve patlıcanda market fiyatları üretici fiyatından daha fazla artış göstermiştir. Yeşil fasulyede üretici fiyatı değişmezken market fiyatı artmıştır.'
Baklagillerde 2009'da nohut ve kuru fasulyede fiyat artışı devam etse de kuru fasulye rekoltesinde düşüklüğün çiftçi gelirlerinde istenen artışın gerçekleşmesine engel olduğunu belirten Bayraktar, fındıkta ise 2009'da rekoltede düşüş gerçekleşmesinin yanı sıra TMO'nun fındık piyasasından çekilmesi, fındık fiyatlarının serbest piyasa şartlarına bırakılması sonucu fiyatların 2009 yılında bir önceki yıla göre arttığını söyledi.
Bayraktar, ette üretici fiyatlarındaki artışın nedenlerini ise 'koyun ve keçi sayısındaki azalma, ihracatın artması, komşu ülkelere doğru illegal hayvan çıkışlarının artması, Kurban bayramı öncesinde 1,5-2 milyon baş hayvanın besiye çekilmesi ve bu durumun arz-talep dengesini bozması' olarak özetledi.
Bayraktar, 2009'da süt üreticisinin de yeterince gelir elde edemediğini dile getirdi.
'Üretici ürettikleri üründen hak ettikleri geliri elde edemiyor'
Üreticilerin ürettikleri üründen hak ettikleri geliri elde edemediğini, tüketicilerin ise bu ürünleri pahalıya tüketmek durumda kaldığını belirten Bayraktar, üretici ve tüketici arasındaki fiyat farkının kapatılabilmesi, üreticilerin pazarlamada sıkıntı yaşamadan emeğinin karşılığını almaları, tüketicilerin de bu ürünleri uygun fiyatla tüketmesinin sağlanması bakımından, üretici ve tüketicilerin örgütlenmesi, ürünlerin üreticiden tüketiciye ulaşana kadar pazarlama zincirinde yer alan tüm tarafların gereken hassasiyeti göstermesi gerektiğini vurguladı.
Bayraktar, 'bu işin kökten çözümünün, AB'de olduğu gibi üretici birliklerinin güçlendirilmesi ve pazarlamada etkin bir rol almasının sağlanması' olduğunu sözlerine ekledi.
Bir soru üzerine, üretici birliklerinin idari ve mali yönden güçlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Bayraktar, ayrıca üretici-sanayici sözleşmeli üretim modelinin de geliştirilmesi gerektiğini söyledi.
Üreticinin bankalara 15 milyar lira civarında borcu olduğunu kaydeden Bayraktar, 'Üreticilerimiz yapısal sorunlara, finans sorunlarına, pazarlama sorunlarına ve girdi maliyetlerine rağmen inadına üretim yapmaya devam ediyor. Çünkü başka iyi yok. Borçlanıyor ama üretim yapıyor. Ancak üretim ve pazarlama sorunu çözülmediği takdirde bu sürdürülebilir değil' dedi.
