Süt fiyatı neden arttı?


sutkobi.jpg


TARIM DÜNYASINDAN / Ali Ekber YILDIRIM

Çiğ sütün litresi bazı bölgelerde 1 liraya ulaşınca deyim yerindeyse kıyamet koptu. Süt sanayicileri, tüketici örgütleri bir yana bazı süt üreticileri bile fiyat artışından endişeli olduğunu açıkladı.

Artan çiğ süt fiyatının kontrol altına alınmasını, müdahale edilerek düşürülmesini isteyen çiftçi örgütleri, kooperatifler oldu. Sanki fiyatlar aşağı çekilse sorun hemen çözülecek. Fiyat artışının arkasındaki gerçekleri kimse görmek istemiyor.

Yaklaşık 5 yıl bir iki iniş çıkışın dışında adeta sabit kalan çiğ sütün fiyatı durup dururken mi arttı?

Fiyatı artıran etkenler nedir?

1- İki yıl üst üste (2007-2008) yaşanan kuraklığın da etkisi ile yem fiyatları yüzde 100 civarında arttı. Üretici bırakın para kazanmayı, süt parası ile yem alamaz duruma geldi. Aynı dönemde dışarıdan yasal veya kaçak yollardan giren süt tozunun etkisi ile piyasa çöktü. Çiğ sütün litresi bir dönem 40 kuruşa kadar düştü. Bunun sonucunda üretici ineğini satmak ve kesime göndermek zorunda kaldı. Biraz daha gücü olanlar, dayanabilenler hayvanını kesmedi. Fakat, hayvan varlığında ciddi bir azalma oldu.

2- Sektörün büyük sıkıntı içerisinde olduğu bu dönemde Tarım ve Köyişleri Bakanlığı hayvancılık destekleme politikasında köklü bir değişiklik yaptı. Pek çok desteği kaldırdı. Kalan desteklerin miktarını azalttı. Hayvan başına ödeme sistemine geçti. 2008 desteklerinin ödendiği 2009 bütçesinde yüzde 10 kesinti yapıldı. Süt teşvik primi tamamen kaldırıldı. Tepkiler üzerine önce 4 kuruş olarak açıklandı sonra 3.6 kuruşa düşürüldü. Ekonomik krizin yaşandığı bir dönemde desteklerin azaltılması süt üreticilerini daha da zora soktu. Hayvan kesimi hızlandı. Sadece süt inekleri değil, besicilik yapanlar da hayvanları kesime gönderdi. Pek çok besi işletmesi bu dönemde kapandı.

3- Geçen yıl Irak ve Ortadoğu pazarına yönelik canlı hayvan ve et ihracatının başlaması kırmızı et fiyatını artırdı. Et fiyatı artınca hayvanın değeri yükseldi. Daha önce ineğini 3 bin liraya satan üretici et fiyatının yükselmesi ile 5-6 bin liraya satmaya başladı. Sütten para kazanamayacağına inanan çiftçi 'bir daha ineğimi bu fiyata satamam' diye düşünerek bulduğu cazip fiyatla inekleri satmaya, kesime göndermeye devam etti. Yani süt fiyatı düştü hayvanlar kesime gitti. Bu yetmedi, et fiyatı yükselince yine süt inekleri kesime gitti. Son verilere göre, 2007'nin ikinci yarısından bu yana kesilen süt ineğinin sayısı 300 binden fazla.

4- Bu kadar çok hayvan kesilince doğal olarak süt üretimi düştü. Süt üretimi düşünce fiyatı yükseldi. Sanayici yaptığı ihracat bağlantısını ve iç pazarda pazarını kaybetmemek amacıyla azalan sütü almak için rekabete girdi. Çiğ süt fiyatı geçen yıl Ocak'ta 60-65 kuruş iken bu yıl Ocak'ta 85 kuruşa bazı yerlerde 1 liranın üzerine çıktı.

Süt fiyatının yükselmesi yaşanan bu gelişmelerin sadece sonucudur. Nedenleri bir yana bırakarak ve sadece sonuca bakarak 'süt fiyatı çok yükseldi düşürülmesi gerekir' demek sorunu çözmez, daha da derinleştirir.

Bu aşamada süt fiyatına müdahale edilirse ve fiyat aşağı çekilirse ne olur?

Her şeyden önce geçen iki yıllık dönemde, tüm zorluklara göğüs gererek, zararına süt satarak ayakta kalmayı başaran pek çok işletme sahibi ineğini kesime göndermek zorunda kalır. Çiğ süt üretimi daha da düşer. Uzmanların yaptığı değerlendirmeye göre 2012 yılına kadar çiğ süt üretimi artırılamazsa Türkiye süt ithal etmek zorunda kalabilir.

Bu dönemde yapılacak en büyük hata, süt tozu ithalatına veya hayvan ithalatına kapıları açmak olur. Böyle bir girişim işletmelerin kapanmasını hızlandırır. Türkiye, süt ve süt ürünlerinde tamamen dışa bağımlı hale gelir.

O zaman ne yapılmalı?

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, 2002'den 2007'ye kadar olan dönemde hayvancılıkta önemli adımlar attı. Destekleri istikrarlı bir şekilde artırdı. Bunun sonucunda pek çok yeni yatırım yapıldı. Mevcut işletmeler büyüdü. Bakanlık verilerine göre süt üretimi 8 milyon tondan 12 milyon tona çıktı. Her şey yolunda giderken bakanlığın politika değişikliği, hayvan başına destek sistemi bu istikrarı bozdu. Bakanlık acil olarak bu yanlıştan dönmeli.

Süt teşvik primini, yem desteklerini ve diğer hayvancılık desteklerini artırmalı. Hem üreticiyi hem de sanayiciyi koruyan bu sistemi en az 5 yıl süreyle uygulayacağını ilan etmeli.

Böyle bir istikrarı sağlayabilirse, çiğ süt fiyatını 1 lira seviyesinde tutulabilirse işletmeler kredi borçlarını öder ve bir iki yıl içinde yeni yatırım yaparak süt üretimini artırabilir. Çözüm üretim artışında ve üretimin sürdürülebilir olmasındadır. İthalatın çözüm olmadığı binlerce kez denendi ve görüldü.

Bütün bu gelişmeler yaşanırken, süt fonundan yoksun, piyasa düzenleme yetkisi olmayan Ulusal Süt Konseyi'nin bu haliyle sektöre bir yarar sağlamadığı bir kez daha
 
Ynt: Süt fiyatı neden arttı?

Öncelikle böyle bir konuyu paylaştığınız için teşekkürler.. Günün bu saatinde; sırtımdaki ter kurumadan ve üzerime sinmiş ahır kokusu bile çıkmadan bu yazıyı okudum..
Özellikle 2. paragraftaki şu bölüm; ' Artan çiğ süt fiyatının kontrol altına alınmasını, müdahale edilerek düşürülmesini isteyen çiftçi örgütleri, kooperatifler oldu. '
Ben böyle çiftçi örgütünün de kooperatifininde...taaa.. geri kalanını isteyen istediği şekilde tamamlayabilir. Bizler 2009 yılı başlarında 33 kuruşa süt dökerken ve ton/650 TL den yem parası öderken nerdeymiş bu çok değerli birlikler ve güzide kooperatifler..? Şimdi onlaramı kalmış yükselen süt fiyatlarına dur demek.. Aslında daha söylenecek çok şey varda, yeri değil.. Bu arada ' altansat ' arkadaşım; sitemim ve öfkem size değildi, konu için ayrıca tekrar teşekkür.
 
Ynt: Süt fiyatı neden arttı?

hehe ben gerı kalanını cok guzel tamamladım))))
dun basbakanda enflasyonu sute endeksladıydı
dıtorkı memur daha once net maasına 300 lt sut alınıyormus sımdı 360 lt alıyormus
mantıga bak ya sut sudan ucuz demıyorda
gerı zekalı cıftcı demedıgı kaldı bu adamın ya
 
Ynt: Süt fiyatı neden arttı?

evet kardeş bir yazıda daha ekleyim

Üreticiden 0,65 ile 0,75 kuruş arasında alınan bir litre süt, bakkal ve markette 1,45 ile 2,55 lira arasında satışa sunuluyor.

Son birkaç aydan beri üretici fiyatlarında ciddi artışlar olmamasına karşılık tüketici fiyatlarının artması kafaları karıştırmaya başladı.

'Sanayiciler, üreticiden sütü daha ucuz alabilmek için ortak hareket ediyorlar.' iddiasını gündeme getirenlere göre bazı süt sanayicileri bu yöntemle süt tozu ithalatının önünü açmaya çalışıyor.

Üretici birlikleri ise Tarım Bakanlığı ' nın sütteki fiyat artışlarını bir an önce masaya yatırması gerektiğini belirtiyor.

Kurban Bayramı öncesinde ette yaşanan zamlar süte uzandı. Marketlerde en ucuz markalı süt, 1,45 liradan satılırken, en pahalı süt 2,55 liradan alınabiliyor.

Bunun yanında keçi sütünün litresi ise 2,90 TL ' ye çıktı. Ani çıkışlar üretici ve tüketicileri karşı karşıya getirdi. Üreticiler, sanayicileri kendi aralarında anlaşarak ortak bir alım fiyatı belirlemekle suçluyor.

Markalı sütçüler ise maliyetlerin arttığı bir dönemde fiyatların aşağıya çekilmesinin mümkün olmadığını öne sürüyor. Süte gelen zamlarda maliyetlerin etkili olduğunu belirten Sütaş Yönetim Kurulu Başkanı Muharrem Yılmaz, 'Harcama kalemlerinde azalma olmazsa sütün bu seviyenin altında satılması mümkün değil.

80 kuruşa üreticiden aldığımız süt fabrikaya kadar 1 lira oluyor. Hızlı fiyat artışından biz de rahatsızız. Çünkü herkes zarar görüyor.' dedi. Yılmaz ' a göre Ulusal Süt Konseyi orta vadeli bir fiyat belirleyebilir.

Bunun için masanın etrafında konunun bütün tarafları toplanmalı. Ayrıca yüzde 8 ' lik KDV ' nin temel bir besin kaynağında aşağı çekilmesi gerektiğini vurgulayan Yılmaz, pahalı sütün üreticiye değil ithalatçıya yarayacağına dikkat çekti:

'Dahilde işleme rejimi kapsamında dışarıdan süt tozu getirenler olur. Geçmişte böyle oldu. Tarım Bakanlığı, ihracat yapan imalatçı-ihracatçı firmaların ihtiyaç duydukları süt tozunun yurtiçinde üretilmesi ve temin edilmesine yönelik bir karar almıştı. Benzer bir adıma yine ihtiyaç var.'

Yonca Hayvancılık Yönetim Kurulu Başkanı Dursun Akdağ ise sütteki çelişkili beyanların arkasında süt tozu ithalatının yattığına dikkat çekiyor.

Üreticinin sütü iki yıl önceki fiyattan sattığını belirten Akdağ, 'Birkaç yıl önce bir litre sütün toptan fiyatı 75 kuruş iken bugün 85 kuruş oldu. Sadece 10 kuruşluk bir artış mı bu kadar gürültüye yol açtı?' sorusunu yöneltiyor.

Akdağ, bazı süt sanayicilerinin ortak hareket ederek sütün fiyatını 50 kuruşa indirmeye çalıştıklarını iddia etti. Akdağ, sektörün on binlerce kişinin geçim kaynağı haline geldiğini kaydederek, 'Fiyatların inişi de çıkışı da bizi olumsuz etkiliyor.

Düzenli bir fiyat istatistiği hazırlansın.' dedi. Bunun için de Ulusal Süt Konseyi ' ne görev düştüğünü aktardı. Damızlık hayvan kesiminin et ve süt ürünlerinde fiyatları tırmandırdığını vurgulayan işadamı, çözüme yönelik projeler geliştirilmedikçe bu tarz spekülasyonların devam edeceği uyarısında bulundu.

Edirne Ticaret ve Sanayi Odası Süt ve Süt Ürünleri Komitesi Başkanı Ahmet Erken, fiyatların daha da artmaması için Trakya ' da ve Güney Marmara ' da hayvancılık projelerinin çoğaltılması gerektiğini ifade etti:

'40x6, 50x6 projeleri ivedilikle fazlalaştırılmalı, 2 ve 5 yıl ödemeli projeler hayata geçirilmeli. Yoksa bu hayvancılık tamamen bitecek.

Dışarıdan da sütün gelmesi söz konusu olmadığı için ileriki yıllarda sütün toptan fiyatının 1,5 liraya kadar çıkması kaçınılmaz olur.

' Erken de Merkez Birlikleri, Damızlık Sığır Yetiştiricileri, Köy- Koop merkez birlikleri ve diğer birliklerin Ulusal Süt Konseyi çatısı altında toplanıp eksikliklerin nereden kaynaklandığını irdelemesini ve toplantı sonuçlarının bakanlığa rapor halinde bildirilmesini istedi.

ARTIŞLAR NİSANA KADAR DEVAM EDER

Ulusal Süt Konseyi ' Rabobank 2009 Son Çeyrek Raporu ' na göre ise son aylarda çiğ süt fiyatlarında yüzde 15 ile 30 oranında bir artışın olduğu dile getiriliyor. Rapora göre artışlar mart ve nisan sonuna kadar devam edecek
 
Ynt: Süt fiyatı neden arttı?

keykubat link=topic=28830.msg241402#msg241402 date=1263376062' Alıntı:
ibrahimede söyledim bu ak partinin tarım politikası tarımı bitirir diye ama yinede çiftçiden çok oy aldı son seçimde
ibrahim soylemedımı sana abı ya cıftcıye secım onu rusvet ustune rusvet verdıler dıye zuha-*-s zuha-*-s
 
Ynt: Süt fiyatı neden arttı?

EVET bizim burada 33 kuruşa sütü satarken kimse çok aşa satılıyor bu yem parasınıda kurtarmıyor demedi herkes süt ineklerini kestirdi süt para etmiyor diğe
ee şimdi inek yok orta sen birşey ala koymadın ki süt bulacaksın
en az 2 yıl bu şekilde gider desdekleme yapmalısınki köylü ayakda kalsın
 
Ynt: Süt fiyatı neden arttı?

ya warmı böle bişi ya a... yerinde bi litre su bile daha pahalı ne ayak aa... çözemedm iki kruş bişey artıya hemen çıkarlar yok şöle oldu böle oldu ;)aa... daha önceden nerdeydin de bize sütün 2 katı yem alırken hayvanlar bedavaya kesime gideken nerdeydin o zmn bunlar ucuz verio artıralım yok.. yo bea böle olmaz yetiştirmicen bişey aç kalsın akılları başlarına gelsin sop-*-sa sop-*-sa sop-*-sa sop-*-sa uyrra*-*- şyt-*-sa sop-*-sa sop-*-sa ama az kaldı çiftçinin bayahı damarına basıyorlar tabi onlarda bi gun patlar. grin-*-s uyrra*-*- kız-*sw kız-*sw
 
Ynt: Süt fiyatı neden arttı?

arkadaşlar yanlişiniz var bende sutculugu bırakanlardanım
yem fabrıkadan cıkar sanayı malı su dolum olur sanayı malı ama sut ınekden cıkar eneyı malı ben bunu anladımda bırakdım
 

Ynt: Süt fiyatı neden arttı?

Yine burda sütten örnek verecek olursak; ne oldu.? Ürettiğimiz sütte bakteri saydılar, yok efendim bu avrupada şu kadarmışta.. bizde bilmem kaç kat fazlaymışta... sütümüzün ticari değeri zaten yokmuş...falan filan. Önce halkımızı köylümüzün ürettiği sütten resmen tiksindirmeye çalıştılar..Yıldırdılar köylümüzün üretmeye çalıştığı; bu ülke insanının ekmeğine aşına katık olan; köy yumurtası, köy sütü,köy peyniri ve köy yoğurdu v.s. tedavülden kaldırıldı. Piyasa sayıları artık bir elin beş parmağını geçemiyecek olan ismini burda telafuz etmek istemediğim büyük firmalara kaldı.. Süt ' tede tekelleşme sağlandı, tıpkı yumurta da olduğu gibi.. Hatırlarsınız çok geçmedi ' Kuş Gribi ' nin üzerinden.. Arada küçük aile işletmesi olan, köyünde mutlu ve mesut biraz da sıkıntılı olarak yaşamını sürdüren kaç bin aile dramatik bi şekilde iflas ettirildi.. Eh artık okadar da olsun süt fiyatlarıda bi zahmet tırmansın..Çünkü büyük süt üreticisi ve süt ürünleri imalatçısı firmaların maliyetleri haliyle Türk Köylüsü ' nden kat be kat fazla. Çünkü onların Ceoları var, reklam masrafları var, herşeyden önce mali disiplinleri var, para kazanmıyacakları bi işi iş olsun diye yapmazlar.. Eee yani olsun o kadar... Benden bu kadar..
 
Ynt: Süt fiyatı neden arttı?

Süt fiyatları düşerken kimse üretici ne yapar ne eder diye düşünmedi.bu devletin göreviydi.devlette çiftçiye tanıdık çıkmadı.

şimdi damızlık inekler bile kesildi.iyi bir damızlık ineğin değeri 10 000 tl bile olsa.bir ineğin doğumundan itibaren ne kadar uzun zamanda ve zor yetişip üretime katıldığını bilen bilir.

sütü tekrar 50 kr a indirme fikri tamamen günü kurtarıp o anlık kar larını hesaplayan süt sanayicisinin uyanıklığı.ancak kaçırdıkları nokta.bu gün süt 50 kr. a inerse ilerde et 25 lirayı bulur.ve uyanık sanayici kilosu 2 liraya süt arar.

neden mi. kilosu 50 kr a süt kesimi arttırır.ana inekler kesilince dana da olmaz.düve de.birgün gelir herkes acısını çeker.
 
Ynt: Süt fiyatı neden arttı?

ali_kockaya link=topic=28830.msg241484#msg241484 date=1263396439' Alıntı:
Süt fiyatları düşerken kimse üretici ne yapar ne eder diye düşünmedi.bu devletin göreviydi.devlette çiftçiye tanıdık çıkmadı.

şimdi damızlık inekler bile kesildi.iyi bir damızlık ineğin değeri 10 000 tl bile olsa.bir ineğin doğumundan itibaren ne kadar uzun zamanda ve zor yetişip üretime katıldığını bilen bilir.

sütü tekrar 50 kr a indirme fikri tamamen günü kurtarıp o anlık kar larını hesaplayan süt sanayicisinin uyanıklığı.ancak kaçırdıkları nokta.bu gün süt 50 kr. a inerse ilerde et 25 lirayı bulur.ve uyanık sanayici kilosu 2 liraya süt arar.

neden mi. kilosu 50 kr a süt kesimi arttırır.ana inekler kesilince dana da olmaz.düve de.birgün gelir herkes acısını çeker.
25 krş inse hukumetın umrunda olmaz dışarda dahada ucuza getırmenın ona buna garıbanın ekmegını rant dıye rant dıye peşkek cekmenın cagresını ararlar
 
Ynt: Süt fiyatı neden arttı?

manas link=topic=28830.msg241512#msg241512 date=1263401411' Alıntı:
25 krş inse hukumetın umrunda olmaz dışarda dahada ucuza getırmenın ona buna garıbanın ekmegını rant dıye rant dıye peşkek cekmenın cagresını ararlar
Hiç mühim değil.. Körler sağırlar birbirini ağırlar şeklinde gece yarısı bi bakmışın bi kanun geçmiş..:D Haftasına varmaz, boy boy sürü sürü inekler gümrükten geçmiş Anadolumuzun herbölgesinde otlamaya başlamış. olurmu..? olur..
 
Ynt: Süt fiyatı neden arttı?

Süt çok olduğu zaman süt fiyatı artar,azalınca iner bu altın kural hiçbir zaman sütçüye kar sağlamaz.Biraz süt ineği alımı başlasın eskisinden beter ederler merak etmeyin.
 
Ynt: Süt fiyatı neden arttı?

camkinoz link=topic=28830.msg248313#msg248313 date=1265308768' Alıntı:
kurban da et kesim ve kurbanlık fiyatı tavan yaptıii
süt de ucuz olunca..
işletmeci naptı ,, holştain dev gibi süt ineklerini verdi kesime ..dolayısıyla sü fiyatları arttı..

dişi kurbanlık bu sene kesilmeyecekmiş ..yasaklanacağını söyluyolar ama..


bu serbest piyasa ekonomisinin bir sonucu.arz ve talap le ilgili.türkçe ye tercümesi de ' ' altta kalanın canı çıksın demek oluyor. ' '
gelişmiş ülkelerdede serbest piyasa ekonomisi var ancak bir farkla.onlarda devletin düzenleme görevi var.süt fiyatı düş tü mü baktın inekler kesime gidecek aradaki farkı destek olarak veriyor.peki şimdiki durumun faturasını kimler ödeyecek.ya yok yere ineğini kestiren üretici (zaten ödedi).ya iki kat pahalıya süt tüketen tüketici (ödemeye mahkum).yada buna göz yumup kendi ve yandaşlarının cebini doldurma gayretinde olanlar mı?(asla ödemez)
 

Ynt: Süt fiyatı neden arttı?

bir litre süt 1033 gr gelir... kiloyla aldığın yada sattığın sütü litreye çevirmek için 0,968 le çarpacaksın.

yarı yarıya fark etmez de bir tonda 33 kilo eder...
 

Benzer Konular