Tarım Bakanlığı ' nın zirai ilaç kalıntısını önlemek için dağıttığı defterleri çiftçi işlemedi. Kayıtsız satılan meyve-sebzedeki ilaç kalıntısı miktarını ise bilen yok
Almanya ' dan ilaç kalıntısı yüzünden dönen armutlar Bursa ' nın geçen yılki meyve ihracatına dip yaptırdı. Rusya da daha önce ilaç kalıntısını gerekçe göstererek sebze-meyveleri geri çevirdi. Sorunun büyümesi üzerine Hükümet 2007 ' de basitçe 'Madem ürünlere ilaç fazla atılıyor o halde çiftçimize defter dağıtalım, ilaç ve diğer verileri deftere işlesin. Sonra tarım müdürlüklerinden onaylatıp hallere versinler' şeklinde özetlenebilecek formülü devreye soktu. Ancak sistem şu anda işlemiyor. Yaptığımız araştırmalar çiftçinin bu defterleri doldurmadığını gösteriyor. Bir başka deyişle çiftçinin tarlasına ne kadar ilaç attığı, ne kadar gübre kullandığı gibi kritik bilgiler bilinmiyor. Defterleri dolduran küçük kesim de ürünlerini yurtdışına sattığı ya da bazı büyük marketlere girmek için bu işi zorunlu olarak yapıyor. Ortada kayıtlı çok az kişi olduğu için de kayıtsız ürünü haller, marketler alıyor. Yani sistemin temeli oluşturan çiftçinin ' kayıtsızlığı ' yla Türkiye ne kadar ilaç kalıntısı olduğunu bilmediği ürünleri yemeye devam ediyor.
DEFTER BAŞARISIZ OLDU
2007 ' de dağıtılan defterlerden sonuç alamayan bakanlık bu konuda ' iyi tarım ' adıyla yeni bir uygulama başlattı. Migros ' un 2 bin çiftçiyle ilk adımı atması, Metro ' nun da benzer çalışmalar içinde olmasının, çiftçi kesiminde olumlu yönde kıpırdanma yaratacak. Tarım Bakanlığı ' ndan aldığımız bilgiler, iyi tarıma verilen teşvikler sayesinde ilginin yavaş yavaş arttığına işaret ediyor. Defterde başarıyı yakalayamayan Tarım Bakanlığı ' nın, ' iyi tarım ' la amacına ulaşıp ulaşmayacağını bilmek şimdiden mümkün değil. Yine de SABAH olarak konuyu ilgililere sorduk. Bürokratların ilginç yorumlarıni sizlerle paylaşırken isimlerini veremeyeceğiz. İşte ilaç kalıntısına yönelik açıklamalar:
DEVLETİN DAĞITTIĞI DEFTERLER BOŞ
30 bin defterden sadece 300 ' ü geldi
Eline kalem almak istemeyen çiftçi defter tutmuyor. Vergilendirilir miyiz, sürekli denetlenir miyiz, ceza alır mıyız diye kaygı duyuyorlar. Bugüne kadar 30 bin defter dağıttık sadece 300 defter onaya geldi. Onaya getirilen defterlerin çoğu ihracat aracılığıyla yurt dışına gönderilen ürünler.
İhracat yapanlar onaya getiriyor
8 bin defterin 2 bini onaya geldi. Yurt dışına ürün göndermek için çiftçi, defter tutmak zorunda kalıyor. Sırf defter uygulamasına maruz kalmamak için başka illere kaçan çiftçiler var. Bazen sertifika istemeyen sınır ülkelerine ürünlerini satıyorlar.
Defter tutmayan semt pazarına satıyor
Haller deftersiz ürünü almıyor. Çünkü çiftçiye bir yaptırım var. 2009 ' da 4 bin 500 defterden sadece 600 ' ü onay için geldi. Bu şehirde meyve-sebze alanında çok büyük firmalar yok. Defter tutmayan çiftçi bu yüzden ürününü ağırlıklı olarak semt pazarlarına satıyor.
191 halin 9 ' unda laboratuvar var
TÜRKİYE ' DE 46 milyon ton meyve ve sebze üretimi var. Bunun ancak 25 milyon tonu kayıtlı. Türkiye genelinde hallere deftersiz başvuran çiftçi sayısı gün geçtikçe artıyor. Yeni Hal Yasası ile çiftçinin marketlere direkt ürün satışının yolu açılıyor. Yüzde 19 ' lara varan vergi yükünden dolayı çiftçi defter tutmaya yanaşmıyor. Durum böyle olunca da denetim azalıyor. Türkiye ' de 191 hal var ve bunların sadece 9 ' unda laboratuvar var ve bu çok yetersiz. Ancak hallere sokulmadan marketlere satışı yapılan ürünlerin sağlıklı olması da beklenmemeli. Üreticiden direkt perakendeciye verilen üründe sağlık arayamazsınız.
Çiftçiye teşvik var
TARIM Bakanlığı üreticileri İTU ' ya özendirmek için teşvik de veriyor. İşte teşvikler: lÖrtülü tarımda dekar başına 75 TL teşvik. Ek desteklerle (mazot, gübre, fide-fidan, toprak analizi) toplam destek miktarı 90 liraya çıkıyor. lAçık tarımda teşvik 30 liraya yaklaşıyor
Ürününü sigorta ettiren üreticiye Tarım Bakanlığı poliçe bedelinin yarısına hibe veriyor. lAlet, ekipman ve damla sulama için yüzde 50 hibe desteği. lZiraat Bankası İTU ' lu üreticiye % 60 ' a kadar indirimli kredi olanağı.
Almanya ' dan ilaç kalıntısı yüzünden dönen armutlar Bursa ' nın geçen yılki meyve ihracatına dip yaptırdı. Rusya da daha önce ilaç kalıntısını gerekçe göstererek sebze-meyveleri geri çevirdi. Sorunun büyümesi üzerine Hükümet 2007 ' de basitçe 'Madem ürünlere ilaç fazla atılıyor o halde çiftçimize defter dağıtalım, ilaç ve diğer verileri deftere işlesin. Sonra tarım müdürlüklerinden onaylatıp hallere versinler' şeklinde özetlenebilecek formülü devreye soktu. Ancak sistem şu anda işlemiyor. Yaptığımız araştırmalar çiftçinin bu defterleri doldurmadığını gösteriyor. Bir başka deyişle çiftçinin tarlasına ne kadar ilaç attığı, ne kadar gübre kullandığı gibi kritik bilgiler bilinmiyor. Defterleri dolduran küçük kesim de ürünlerini yurtdışına sattığı ya da bazı büyük marketlere girmek için bu işi zorunlu olarak yapıyor. Ortada kayıtlı çok az kişi olduğu için de kayıtsız ürünü haller, marketler alıyor. Yani sistemin temeli oluşturan çiftçinin ' kayıtsızlığı ' yla Türkiye ne kadar ilaç kalıntısı olduğunu bilmediği ürünleri yemeye devam ediyor.
DEFTER BAŞARISIZ OLDU
2007 ' de dağıtılan defterlerden sonuç alamayan bakanlık bu konuda ' iyi tarım ' adıyla yeni bir uygulama başlattı. Migros ' un 2 bin çiftçiyle ilk adımı atması, Metro ' nun da benzer çalışmalar içinde olmasının, çiftçi kesiminde olumlu yönde kıpırdanma yaratacak. Tarım Bakanlığı ' ndan aldığımız bilgiler, iyi tarıma verilen teşvikler sayesinde ilginin yavaş yavaş arttığına işaret ediyor. Defterde başarıyı yakalayamayan Tarım Bakanlığı ' nın, ' iyi tarım ' la amacına ulaşıp ulaşmayacağını bilmek şimdiden mümkün değil. Yine de SABAH olarak konuyu ilgililere sorduk. Bürokratların ilginç yorumlarıni sizlerle paylaşırken isimlerini veremeyeceğiz. İşte ilaç kalıntısına yönelik açıklamalar:
DEVLETİN DAĞITTIĞI DEFTERLER BOŞ
30 bin defterden sadece 300 ' ü geldi
Eline kalem almak istemeyen çiftçi defter tutmuyor. Vergilendirilir miyiz, sürekli denetlenir miyiz, ceza alır mıyız diye kaygı duyuyorlar. Bugüne kadar 30 bin defter dağıttık sadece 300 defter onaya geldi. Onaya getirilen defterlerin çoğu ihracat aracılığıyla yurt dışına gönderilen ürünler.
İhracat yapanlar onaya getiriyor
8 bin defterin 2 bini onaya geldi. Yurt dışına ürün göndermek için çiftçi, defter tutmak zorunda kalıyor. Sırf defter uygulamasına maruz kalmamak için başka illere kaçan çiftçiler var. Bazen sertifika istemeyen sınır ülkelerine ürünlerini satıyorlar.
Defter tutmayan semt pazarına satıyor
Haller deftersiz ürünü almıyor. Çünkü çiftçiye bir yaptırım var. 2009 ' da 4 bin 500 defterden sadece 600 ' ü onay için geldi. Bu şehirde meyve-sebze alanında çok büyük firmalar yok. Defter tutmayan çiftçi bu yüzden ürününü ağırlıklı olarak semt pazarlarına satıyor.
191 halin 9 ' unda laboratuvar var
TÜRKİYE ' DE 46 milyon ton meyve ve sebze üretimi var. Bunun ancak 25 milyon tonu kayıtlı. Türkiye genelinde hallere deftersiz başvuran çiftçi sayısı gün geçtikçe artıyor. Yeni Hal Yasası ile çiftçinin marketlere direkt ürün satışının yolu açılıyor. Yüzde 19 ' lara varan vergi yükünden dolayı çiftçi defter tutmaya yanaşmıyor. Durum böyle olunca da denetim azalıyor. Türkiye ' de 191 hal var ve bunların sadece 9 ' unda laboratuvar var ve bu çok yetersiz. Ancak hallere sokulmadan marketlere satışı yapılan ürünlerin sağlıklı olması da beklenmemeli. Üreticiden direkt perakendeciye verilen üründe sağlık arayamazsınız.
Çiftçiye teşvik var
TARIM Bakanlığı üreticileri İTU ' ya özendirmek için teşvik de veriyor. İşte teşvikler: lÖrtülü tarımda dekar başına 75 TL teşvik. Ek desteklerle (mazot, gübre, fide-fidan, toprak analizi) toplam destek miktarı 90 liraya çıkıyor. lAçık tarımda teşvik 30 liraya yaklaşıyor
Ürününü sigorta ettiren üreticiye Tarım Bakanlığı poliçe bedelinin yarısına hibe veriyor. lAlet, ekipman ve damla sulama için yüzde 50 hibe desteği. lZiraat Bankası İTU ' lu üreticiye % 60 ' a kadar indirimli kredi olanağı.
