TARIM DÜNYASINDAN / Ali Ekber YILDIRIM
Türkiye İstatistik Kurumu Nisan ayı enflasyon verilerini açıkladı. Enflasyon yeniden çift haneli oldu. Enflasyonu artıran nedenlerin başında ise tarım fiyatlarındaki artış var.
Tarımda fiyatı en çok artan ürünler kuru soğan, domates, dana ve koyun eti.
Nisan ' da kuru soğan fiyatındaki artış yüzde 47 oldu. Kuru soğanın fiyatı neden arttı?
Birinci neden üretimin düşmesi. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, 2008 ' de 2 milyon ton olan kuru soğan üretimi 2009 ' da 1 milyon 850 bin tona geriledi. Üretim düşünce doğal olarak fiyat arttı.
İkinci bir neden ise, kuru soğanın domuz gribine iyi geldiği iddiası. Türkiye ' de ne yazık ki söylentiler bazen bilimsel gerçeklerden daha çok dikkate alınıyor. Kuru soğanın domuz gribine iyi geldiği iddiası soğan tüketimini artırdı. Tüketim artınca fiyat yükseldi.
Üretim azalırken tüketimin artması sonucu geçen yıl Eylül-Ekim döneminde toptancı hallerinde 75 kuruş civarında seyreden kuru soğanın fiyatı Mart-Nisan ayında önce 2 liraya sonra 3 liraya kadar yükseldi. Toptancı hallerindeki bu fiyat, tüketicinin kuru soğanı 4 - 5 liradan almasına neden oldu.
Kuru soğan fiyatındaki bu artış sürer mi?
Şu günlerde Çukurova bölgesinde yeni ürün piyasaya girmeye başladı.Fiyat artışı durdu. Bir miktar da geriledi. Fiyatın yüksek seyretmesi nedeniyle üretici bu yıl kuru soğana yöneldi ve üretimin yeniden 2 milyon tonun üzerine çıkması bekleniyor. Üretim artışı ile kuru soğanın fiyatının bu aydan başlayarak düşmesi bekleniyor.
Fiyatı en çok artan ürünlerden birisi de domates. Domatesin fiyatı yüzde 24.15 oranında arttı. Domates fiyatının artışında da iki önemli neden var.
Birincisi, şu anda piyasada olan domates sera ürünü. Serada üretilen domatesin fiyatı tarla domatesine göre yüksek olur. Fakat bu yıl Antalya, Mersin ve Ege Bölgesi ' nin bir bölümünde yaşanan sel felaketi nedeniyle seralar çok büyük zarar gördü. Seralarda meydana gelen zarar domates üretimini düşürdü. Fiyat bu nedenle arttı.
İkinci neden, domates ihracatındaki artış. Akdeniz İhracatçı Birlikleri ' nin verilerine göre, Mart ayında domates ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 36 artış gösterdi. Geçen yıl Mart ayında 60 bin ton domates ihraç edilirken bu yıl aynı dönemde 90 bin ton ihracat yapıldı. İhracattaki bu artış fiyatı artıran en önemli etkenlerden biri oldu.
Bu ay tarla domatesinin piyasaya girmesiyle fiyat gerileyecektir.
Nisan ' da fiyatı en çok artan diğer iki ürün ise yüzde 9.21 ' lik artış dana eti ve yüzde 4.43 oranındaki artış ile koyun eti oldu.
Et fiyatındaki artış günlerdir konuşuluyor. 2007-2008 döneminde yaşanan kuraklık sonucunda yem fiyatı arttı. Yem fiyatı artınca üretici hayvanını besleyemez oldu. 2008 ' de süt fiyatının 40 kuruşa düşmesi sonucunda sattığı süt ile yem alamayan üretici süt hayvanını kesime götürdü. Çok sayıda hayvan kesilince hayvan varlığımız azaldı. Hayvanın fiyatı artmaya başladı. Buna bağlı olarak etin fiyatı arttı. Hükümet bu dönemde hayvancılık desteklerini azalttı. Hayvan başına ödeme sistemine geçti. Çok sayıda hayvancılık işletmesi kapandı. Hayvan sayısı azalınca süt ve et üretimi azaldı. Azalınca her iki üründe de fiyat arttı.
Hükümet, süt konusunda bir önlem almazken et fiyatını düşürmek için ithalat yapmaya karar verdi. Et ve Balık Kurumu ' na ithalat yetkisi verildi. Et ve Balık Kurumu ilk ihaleyi bugün gerçekleştiriyor. Macaristan, Letonya, Estonya ve Litvanya ' dan 4 bin 25 ton canlı hayvan(yaklaşık 7-8 bin baş sığır) ithal edilecek.
İthalatın sözü bile et fiyatının düşmesine neden oldu. İthal hayvanlar geldikten sonra fiyat bir miktar daha düşecektir.
Özetle, enflasyonun suçlusu ilan edilen kuru soğan, domates ve etteki fiyat artışı bu aydan itibaren gerileyecek. Fiyat düşünce sorunlar çözülmüş olur mu
Türkiye İstatistik Kurumu Nisan ayı enflasyon verilerini açıkladı. Enflasyon yeniden çift haneli oldu. Enflasyonu artıran nedenlerin başında ise tarım fiyatlarındaki artış var.
Tarımda fiyatı en çok artan ürünler kuru soğan, domates, dana ve koyun eti.
Nisan ' da kuru soğan fiyatındaki artış yüzde 47 oldu. Kuru soğanın fiyatı neden arttı?
Birinci neden üretimin düşmesi. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, 2008 ' de 2 milyon ton olan kuru soğan üretimi 2009 ' da 1 milyon 850 bin tona geriledi. Üretim düşünce doğal olarak fiyat arttı.
İkinci bir neden ise, kuru soğanın domuz gribine iyi geldiği iddiası. Türkiye ' de ne yazık ki söylentiler bazen bilimsel gerçeklerden daha çok dikkate alınıyor. Kuru soğanın domuz gribine iyi geldiği iddiası soğan tüketimini artırdı. Tüketim artınca fiyat yükseldi.
Üretim azalırken tüketimin artması sonucu geçen yıl Eylül-Ekim döneminde toptancı hallerinde 75 kuruş civarında seyreden kuru soğanın fiyatı Mart-Nisan ayında önce 2 liraya sonra 3 liraya kadar yükseldi. Toptancı hallerindeki bu fiyat, tüketicinin kuru soğanı 4 - 5 liradan almasına neden oldu.
Kuru soğan fiyatındaki bu artış sürer mi?
Şu günlerde Çukurova bölgesinde yeni ürün piyasaya girmeye başladı.Fiyat artışı durdu. Bir miktar da geriledi. Fiyatın yüksek seyretmesi nedeniyle üretici bu yıl kuru soğana yöneldi ve üretimin yeniden 2 milyon tonun üzerine çıkması bekleniyor. Üretim artışı ile kuru soğanın fiyatının bu aydan başlayarak düşmesi bekleniyor.
Fiyatı en çok artan ürünlerden birisi de domates. Domatesin fiyatı yüzde 24.15 oranında arttı. Domates fiyatının artışında da iki önemli neden var.
Birincisi, şu anda piyasada olan domates sera ürünü. Serada üretilen domatesin fiyatı tarla domatesine göre yüksek olur. Fakat bu yıl Antalya, Mersin ve Ege Bölgesi ' nin bir bölümünde yaşanan sel felaketi nedeniyle seralar çok büyük zarar gördü. Seralarda meydana gelen zarar domates üretimini düşürdü. Fiyat bu nedenle arttı.
İkinci neden, domates ihracatındaki artış. Akdeniz İhracatçı Birlikleri ' nin verilerine göre, Mart ayında domates ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 36 artış gösterdi. Geçen yıl Mart ayında 60 bin ton domates ihraç edilirken bu yıl aynı dönemde 90 bin ton ihracat yapıldı. İhracattaki bu artış fiyatı artıran en önemli etkenlerden biri oldu.
Bu ay tarla domatesinin piyasaya girmesiyle fiyat gerileyecektir.
Nisan ' da fiyatı en çok artan diğer iki ürün ise yüzde 9.21 ' lik artış dana eti ve yüzde 4.43 oranındaki artış ile koyun eti oldu.
Et fiyatındaki artış günlerdir konuşuluyor. 2007-2008 döneminde yaşanan kuraklık sonucunda yem fiyatı arttı. Yem fiyatı artınca üretici hayvanını besleyemez oldu. 2008 ' de süt fiyatının 40 kuruşa düşmesi sonucunda sattığı süt ile yem alamayan üretici süt hayvanını kesime götürdü. Çok sayıda hayvan kesilince hayvan varlığımız azaldı. Hayvanın fiyatı artmaya başladı. Buna bağlı olarak etin fiyatı arttı. Hükümet bu dönemde hayvancılık desteklerini azalttı. Hayvan başına ödeme sistemine geçti. Çok sayıda hayvancılık işletmesi kapandı. Hayvan sayısı azalınca süt ve et üretimi azaldı. Azalınca her iki üründe de fiyat arttı.
Hükümet, süt konusunda bir önlem almazken et fiyatını düşürmek için ithalat yapmaya karar verdi. Et ve Balık Kurumu ' na ithalat yetkisi verildi. Et ve Balık Kurumu ilk ihaleyi bugün gerçekleştiriyor. Macaristan, Letonya, Estonya ve Litvanya ' dan 4 bin 25 ton canlı hayvan(yaklaşık 7-8 bin baş sığır) ithal edilecek.
İthalatın sözü bile et fiyatının düşmesine neden oldu. İthal hayvanlar geldikten sonra fiyat bir miktar daha düşecektir.
Özetle, enflasyonun suçlusu ilan edilen kuru soğan, domates ve etteki fiyat artışı bu aydan itibaren gerileyecek. Fiyat düşünce sorunlar çözülmüş olur mu
