Yürümeye başladığı günden beri topallayan 43 yaşındaki Turgay Yıldırım, geçtiğimiz yıl kısa bacağını yedi santimetre uzattırdı. Ameliyat sonrası boyu da 10 santim uzadı. 32 yaşındaki Neval Aras Sertoğlu ise motosiklet kazası sonrası kısalan bacağını, ameliyatla normale döndürdü. 45 yaşındaki Zuhal Gürses ' in sorunu ise kısa ayak parmağıydı! Şimdi, hepsi normal ölçülerine kavuştu. Florence Nightingale Hastanesi ve Bilim Üniversitesi Ortopedi ve Travmatoloji Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Küçükkaya, ileriki yaşlarda yapılan boy operasyonlarıyla ilgili sorularımızı yanıtladı.
Ergenliği atlattıktan sonra da boy uzatmak mümkün mü?
Her yaşta boy uzatılabilir. Bacak boyunda kısalık, 50 yaşında geliştiği zaman tabanlıkla tedavi ön plana çıkıyor. 15 yaşındaki birine 'Ömür boyu tabanlık kullan' demek doğru olmadığı için onda cerrahi uygulama ön plana çıkıyor.
İKİ AYDA UZATILIYOR
Hastanın tedavi süresince işinden uzak kalması gerekiyor mu?
Çocuklar okuldan geri kalmasın diye ameliyatlar için genellikle tatil dönemlerini seçiyoruz. Erişkinlerdeki boy uzatma tedavisi sonrasında ise mutlaka egzersiz ve fizik tedavi gerekiyor. Uzatma dönemi, 1.5 ya da iki ay sürüyor. Uzatılan kemiğin iyileşmesi ise santimetre başına bir aylık zaman dilimine yayılır..
20 ya da daha büyük yaşlardan sonra kişinin bacaklarından birinin kısa kalması mümkün mü?
Evet, mümkün... Trafik kazaları, kaynamayan veya eğrilik ile kaynamış kırıklar, kemik enfeksiyonları bacak boyu kısalıklarına neden olabiliyor.
Erişkinlerde bacak eğrilikleri ve kısalıkları ne gibi sorunlara yol açar?
En büyük sorun ileride görülebilecek eklem kireçlenmeleri ve diz menisküs yaralanmalarıdır. Ayrıca kişileri kozmetik olarak da çok rahatsız ediyor ve yürüyüş bozukluklarına yol açıyor.
BEYNİ DEĞİŞİME ALIŞAMADI!
Turgay Yıldırım 43 yaşında, iki çocuk babası bir mali müşavir... Geçtiğimiz yıl, bir bacağı yedi santim, boyu ise tam 10 santim uzadı. Doğuştan bir bacağında oluşan kısalık nedeniyle hep topallayarak yürümek zorunda kalmış. Geçen sene, bacağını uzatmaya karar vermiş. Bacağı uzamış ama hayatı boyunca topalladığı için şu anda normale dönmek için fizik tedavi görüyor. Beyni artık topallamaması gerektiğine alışamamış! Bacak boyları artık eşit olmasına rağmen alışkanlıktan hâlâ topallıyor ve 'Yakında normal yürümeye alışacağım' diyor. Yıldırım ' ın yaklaşık altı ay daha çalışması gerekiyor...
BACAĞI UZARKEN HEM YÜZDÜ HEM YOGA YAPTI
Neval Aras Sertoğlu 32 yaşında... Geçen yıl bacağı kısaldı! Geçirdiği motosiklet kazasının ardından bir türlü kaynamayan kırıkları, bir bacağının kısalmasına neden oldu. Sertoğlu ' nun bir santimetre kısalan bacağı aynı zamanda çarpıklaştığı için; bacağı tam 35 derece dışa doğru döndü.
HALHAL ADINI TAKTI
Sertoğlu; boy uzatma ameliyatının ardından, bacağında fiksatörler olduğu halde hayatına hiç ara vermedi. Daldı, yüzdü, yoga ve pilates yaptı... Neval Aras, 'Pek çok kişi boyu uzatılırken yatağa bağlı bir hayat sürmeyi tercih ediyor. Ben öyle yapmadım. Bacağımı düzelten fiksatöre, ' halhal ' adını verdim. Alçıdan çok daha kolaydı. Yürüyüş bandında spor bile yaptım' diyor.
SİGARA İÇENE YAPMIYORUZ!
İki bacak aynı anda uzatılabilir mi? Bu uygulamanın riskleri var mıdır?
Olabilir ama bu kişinin yaşına bağlı olarak değişir. Eğer çocuksa, iki tarafı birden uzatabiliyoruz. Çocuklar, bacaklarında ilizarov cihazları takılıyken çok daha rahat yürüyebiliyorlar. Erişkinler ise genellikle yürüyemiyor. Bu nedenle, erişkinlerde önce bir bacağı sonra diğer bacağı uzatmak zorunda kalıyoruz. Erişkin hastalar genelde oturmak zorunda kalıyor. Biz de bunu tercih etmiyoruz. Çünkü rehabilitasyon aksıyor, tedavi gecikiyor.
KENDİ KEMİĞİ GİBİDİR
Aletlerle yaşamak zor oluyor mu?
Oluyor. Hastanın sabırlı olması çok önemli... Kemikler uzarken acı çekilmiyor ama yine de hayat zorlaşıyor.
Hasta, boyu uzayana kadar hastanede mi kalmalı?
Hayır. Cihazlar bacağına takıldıktan sonra nasıl uzatma yapacağımızı kendisine gösteriyoruz. Uzatmayı, evde tek başına yapabiliyor ama düzenli olarak kontrollerine geliyor.
Bu şekilde uzayan kemikler sonra kolaylıkla kırılabilir mi?
Hayır. Kendi kemiğinden farksız oluyor. Uzatılan bölge röntgende bile ayırt edilemiyor. Tamamen orijinal kemik oluşuyor.
Bir bacağın diğerinden daha fazla uzama riski var mı?
Uzama, tamamen doktorun kontrolündedir. Bir bacağın diğerinden fazla uzaması gibi bir riskle daha önce karşılaşmadık.
Yetişkinlere uygulanan boy uzatma tedavisinde ne gibi riskler var?
Tedavi, sorunsuz olarak gerçekleşiyor. Ancak, kişi sigara içiyor ise bırakması gerekiyor. Tedavi sırasında sigarayı bırakmazsa ameliyata almıyoruz. Çünkü sigara kemik iyileşmesini engelliyor.
KRONİK HASTALIKLAR ETKİLİ OLUR
Tıbbın bu kadar ilerlemesine rağmen kırıklar neden kaynamayabiliyor?
Bu konuda bize, genellikle defalarca ameliyat olmasına rağmen kırığı iyileşmemiş hastalar başvuruyor. Öncelikle kırığın neden kaynamadığını araştırıyoruz. Kemikte enfeksiyon varsa tedavi yönteminin seçimi farklı oluyor. Çünkü açık kırık sonrası kaynamama meydana gelmişse; yapılacak tedavi ile enfeksiyon riski fazlalaşıyor.
Kronik hastalıklar bacak uzatma tedavisini etkiliyor mu?
Bazen ilk yapılan tedavinin uygun olmadığını görüyoruz, bu durumda yaklaşım farklı oluyor. Hastanın ilave bir hastalığı olup olmadığı da önemli. Kronik hastalıklar için kullandığı bazı ilaçlar tedavi yönteminin karar verilmesinde rol alıyor. Kaynamayan kırıkların tedavisinde bütün imkanların kullanılarak yapılması, her şeyin planlanarak uygulanması gerekli. Çünkü kırığın kaynama şansı her ameliyatta azalıyor.
KISA PARMAK AĞRI YAPIYOR
Ayak parmak kısalıkları kimlerde görülüyor?
Kadınlarda daha sık görülüyor. Ayakkabı giyme sorunları, ağrı ve kozmetik problemler yaratıyor. Ayakkabı vurmasına bağlı olarak kısa parmağın üzerinde nasır oluşabiliyor. Ayrıca ayak tabanında da yük dağılımındaki bozukluktan dolayı; nasırlar ve yürüme bozuklukları meydana gelebiliyor.
Ergenliği atlattıktan sonra da boy uzatmak mümkün mü?
Her yaşta boy uzatılabilir. Bacak boyunda kısalık, 50 yaşında geliştiği zaman tabanlıkla tedavi ön plana çıkıyor. 15 yaşındaki birine 'Ömür boyu tabanlık kullan' demek doğru olmadığı için onda cerrahi uygulama ön plana çıkıyor.
İKİ AYDA UZATILIYOR
Hastanın tedavi süresince işinden uzak kalması gerekiyor mu?
Çocuklar okuldan geri kalmasın diye ameliyatlar için genellikle tatil dönemlerini seçiyoruz. Erişkinlerdeki boy uzatma tedavisi sonrasında ise mutlaka egzersiz ve fizik tedavi gerekiyor. Uzatma dönemi, 1.5 ya da iki ay sürüyor. Uzatılan kemiğin iyileşmesi ise santimetre başına bir aylık zaman dilimine yayılır..
20 ya da daha büyük yaşlardan sonra kişinin bacaklarından birinin kısa kalması mümkün mü?
Evet, mümkün... Trafik kazaları, kaynamayan veya eğrilik ile kaynamış kırıklar, kemik enfeksiyonları bacak boyu kısalıklarına neden olabiliyor.
Erişkinlerde bacak eğrilikleri ve kısalıkları ne gibi sorunlara yol açar?
En büyük sorun ileride görülebilecek eklem kireçlenmeleri ve diz menisküs yaralanmalarıdır. Ayrıca kişileri kozmetik olarak da çok rahatsız ediyor ve yürüyüş bozukluklarına yol açıyor.
BEYNİ DEĞİŞİME ALIŞAMADI!
Turgay Yıldırım 43 yaşında, iki çocuk babası bir mali müşavir... Geçtiğimiz yıl, bir bacağı yedi santim, boyu ise tam 10 santim uzadı. Doğuştan bir bacağında oluşan kısalık nedeniyle hep topallayarak yürümek zorunda kalmış. Geçen sene, bacağını uzatmaya karar vermiş. Bacağı uzamış ama hayatı boyunca topalladığı için şu anda normale dönmek için fizik tedavi görüyor. Beyni artık topallamaması gerektiğine alışamamış! Bacak boyları artık eşit olmasına rağmen alışkanlıktan hâlâ topallıyor ve 'Yakında normal yürümeye alışacağım' diyor. Yıldırım ' ın yaklaşık altı ay daha çalışması gerekiyor...
BACAĞI UZARKEN HEM YÜZDÜ HEM YOGA YAPTI
Neval Aras Sertoğlu 32 yaşında... Geçen yıl bacağı kısaldı! Geçirdiği motosiklet kazasının ardından bir türlü kaynamayan kırıkları, bir bacağının kısalmasına neden oldu. Sertoğlu ' nun bir santimetre kısalan bacağı aynı zamanda çarpıklaştığı için; bacağı tam 35 derece dışa doğru döndü.
HALHAL ADINI TAKTI
Sertoğlu; boy uzatma ameliyatının ardından, bacağında fiksatörler olduğu halde hayatına hiç ara vermedi. Daldı, yüzdü, yoga ve pilates yaptı... Neval Aras, 'Pek çok kişi boyu uzatılırken yatağa bağlı bir hayat sürmeyi tercih ediyor. Ben öyle yapmadım. Bacağımı düzelten fiksatöre, ' halhal ' adını verdim. Alçıdan çok daha kolaydı. Yürüyüş bandında spor bile yaptım' diyor.
SİGARA İÇENE YAPMIYORUZ!
İki bacak aynı anda uzatılabilir mi? Bu uygulamanın riskleri var mıdır?
Olabilir ama bu kişinin yaşına bağlı olarak değişir. Eğer çocuksa, iki tarafı birden uzatabiliyoruz. Çocuklar, bacaklarında ilizarov cihazları takılıyken çok daha rahat yürüyebiliyorlar. Erişkinler ise genellikle yürüyemiyor. Bu nedenle, erişkinlerde önce bir bacağı sonra diğer bacağı uzatmak zorunda kalıyoruz. Erişkin hastalar genelde oturmak zorunda kalıyor. Biz de bunu tercih etmiyoruz. Çünkü rehabilitasyon aksıyor, tedavi gecikiyor.
KENDİ KEMİĞİ GİBİDİR
Aletlerle yaşamak zor oluyor mu?
Oluyor. Hastanın sabırlı olması çok önemli... Kemikler uzarken acı çekilmiyor ama yine de hayat zorlaşıyor.
Hasta, boyu uzayana kadar hastanede mi kalmalı?
Hayır. Cihazlar bacağına takıldıktan sonra nasıl uzatma yapacağımızı kendisine gösteriyoruz. Uzatmayı, evde tek başına yapabiliyor ama düzenli olarak kontrollerine geliyor.
Bu şekilde uzayan kemikler sonra kolaylıkla kırılabilir mi?
Hayır. Kendi kemiğinden farksız oluyor. Uzatılan bölge röntgende bile ayırt edilemiyor. Tamamen orijinal kemik oluşuyor.
Bir bacağın diğerinden daha fazla uzama riski var mı?
Uzama, tamamen doktorun kontrolündedir. Bir bacağın diğerinden fazla uzaması gibi bir riskle daha önce karşılaşmadık.
Yetişkinlere uygulanan boy uzatma tedavisinde ne gibi riskler var?
Tedavi, sorunsuz olarak gerçekleşiyor. Ancak, kişi sigara içiyor ise bırakması gerekiyor. Tedavi sırasında sigarayı bırakmazsa ameliyata almıyoruz. Çünkü sigara kemik iyileşmesini engelliyor.
KRONİK HASTALIKLAR ETKİLİ OLUR
Tıbbın bu kadar ilerlemesine rağmen kırıklar neden kaynamayabiliyor?
Bu konuda bize, genellikle defalarca ameliyat olmasına rağmen kırığı iyileşmemiş hastalar başvuruyor. Öncelikle kırığın neden kaynamadığını araştırıyoruz. Kemikte enfeksiyon varsa tedavi yönteminin seçimi farklı oluyor. Çünkü açık kırık sonrası kaynamama meydana gelmişse; yapılacak tedavi ile enfeksiyon riski fazlalaşıyor.
Kronik hastalıklar bacak uzatma tedavisini etkiliyor mu?
Bazen ilk yapılan tedavinin uygun olmadığını görüyoruz, bu durumda yaklaşım farklı oluyor. Hastanın ilave bir hastalığı olup olmadığı da önemli. Kronik hastalıklar için kullandığı bazı ilaçlar tedavi yönteminin karar verilmesinde rol alıyor. Kaynamayan kırıkların tedavisinde bütün imkanların kullanılarak yapılması, her şeyin planlanarak uygulanması gerekli. Çünkü kırığın kaynama şansı her ameliyatta azalıyor.
KISA PARMAK AĞRI YAPIYOR
Ayak parmak kısalıkları kimlerde görülüyor?
Kadınlarda daha sık görülüyor. Ayakkabı giyme sorunları, ağrı ve kozmetik problemler yaratıyor. Ayakkabı vurmasına bağlı olarak kısa parmağın üzerinde nasır oluşabiliyor. Ayrıca ayak tabanında da yük dağılımındaki bozukluktan dolayı; nasırlar ve yürüme bozuklukları meydana gelebiliyor.
