TZOB Genel Başkanı Bayraktar: - ' ' Tahılda, 2010-2011 sezonunda, 32,4 milyon tonluk üretimin 2,5 milyon tondan fazlası üretimde ve kullanımda kaybediliyor ' ' - ' ' Sebzede 24 milyon ton üretime karşın, 2,87 milyon ton kayıp yaşanıyor ' ' - ' ' Meyvede de 15 milyon ton üretime karşılık kayıp, 1,33 milyon tonu buluyor ' '
ANKARA (A.A) - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tahılda hasatta dane, hastalık ve zararlı, yanlış depolama gibi etkenlerden kaynaklanan kayıpların önemli boyutlarda olduğunu belirtti.
Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, tahılda 4 milyon 840 bin 653 ton ithalat yapıldığını, 31 milyon 184 bin 199 ton yurt içi kullanım, 17 milyon 776 bin 236 ton tüketim olduğunu ifade etti.
Durum buğdayında 287 bin 558 ton, diğer buğdaylarda 1 milyon 352 bin 270 ton, arpada 605 bin 375 ton, mısırda 254 bin 721 ton kayıp meydana geldiğini bildiren Bayraktar, ürünlerin ' ' yeterlilik derecelerine ' ' ilişkin de şu bilgiyi verdi:
' ' Yeterlilik derecesi mısırda yüzde 79,58 ' de, pirinçte yüzde 90,7 ' de, yulafta yüzde 94,28 ' de, diğer buğdaylarda yüzde 99,98 ' de, diğer tahıllarda yüzde 97,69 ' da kalıyor. Durum buğdayında yüzde 114,29, arpada yüzde 104,68, çavdarda yüzde 104,36 ' yı buluyor. Toplam buğdayda yeterlilik oranı yüzde 102,23, tahılda pirinç dahil yüzde 98,67.
Yağlı tohumlarda yeterlilik derecesi pamuk (çiğit) hariç yetersiz düzeyde. Pamukta (çiğit) yeterlilik derecesi yüzde 100,68, ayçiçeğinde yüzde 52,44, kolzada yüzde 30,91. Yeterlilik derecesi soyada yüzde 6,01-e kadar iniyor. ' '
-Sebzede kayıp, tahıldan fazla-
Sebzede kaybın tahıldan fazla olduğunu ifade eden Bayraktar, 24 milyon 20 bin 259 ton üretimin 678 bin 542 tonunun üretimde kaybedildiğini, kullanımda kaybedilen 2 milyon 187 bin 57 tonla beraber toplam kaybın 2 milyon 865 bin 599 tonu bulduğunu belirtti.
Bayraktar, şunları kaydetti:
' ' Sebzede ithalat, 72 bin 783 ton iken ihracat 1 milyon 549 bin 447 tona çıkıyor. Sebzede yeterlilik derecesi yüzde 106,75 düzeyinde. Sebzeler ürün grubunda en yüksek yeterlilik derecesi yüzde 111,85 ile domateste. Yeterlilik derecesi havuçta yüzde 111,56, biberde yüzde 109,96, hıyarda yüzde 109,10, taze soğanda yüzde 107,59, pırasada yüzde 105,82, kuru soğanda yüzde 105,45, ıspanakta yüzde 102,90, patlıcanda yüzde 101,44, kabakta (sakız) 100,93, karpuzda yüzde 100,83, turpta yüzde 100,67.
Buna karşın yeterlilik derecesi taze fasulyede yüzde 99,71, kuru sarımsakta yüzde 97,41, bezelyede yüzde 79,16 ile yüzde 100 ' ün altında bulunuyor. ' '
-Meyve üretimi, tüketimi fazlasıyla karşılıyor-
Bayraktar, meyvede de 14 milyon 970 bin 745 tonluk üretiminin 1 milyon 331 bin 190 tonunun üretim ve piyasada kaybedildiğine işaret etti.
İthalatın 563 bin 833 ton, ihracatın 4 milyon 640 bin 744 tonu bulduğu meyvede yeterlilik derecesinin yüzde 138,49 olarak belirlendiğini kaydeden Bayraktar, şunları belirtti:
' ' Antepfıstığı, badem, ceviz, fındık ve kestaneden oluşan sert kabuklu meyvelerde üretim 1 milyon 20 bin 711 ton, yeterlilik derecesinin yüzde 198,64. Sert kabuklu meyvelerde ithalat 58 bin 19 tonu, ihracat ise yüzde 95,8 ' i fındıktan meydana gelmek üzere 503 bin 846 tonu buldu. Buna karşın bademde 23 bin 30, cevizde 31 bin 76 tonluk, hatta fındıkta 3 bin 799 tonluk ithalat dikkat çekti.
Turunçgillerde, yarıya yakını portakal (yüzde 47,9) olmak üzere 3 milyon 572 bin 376 tonluk üretimin 257 bin 522 tonu üretim ve piyasada kaybedildi. İhracatın 1 milyon 548 bin 275 ton olduğu turunçgillerde ithalat, 161 bin 142 ton oldu. Yeterlilik derecesi de yüzde 160,99 ' u buldu.
Diğer meyveler içinde elmada 294 bin 195, üzümde 367 bin 838 tonluk kayıp dikkat çekti. Yeterlilik derecesinin en düşük olduğu meyve yüzde 47,11 ile muz oldu. ' '
Bayraktar, çayda da üretimin 1 milyon 305 bin 566 ton olduğunu, bunun 229 bin 830 tonunun üretim ve piyasada kaybedildiğini belirtti. 32 bin 760 tonluk ithalat, 9 bin 327 ton ihracat yapıldığını kaydeden Bayraktar, yeterlilik derecesinin yüzde 97,93 ' de kaldığına işaret etti.
-Kayıpların önlenmesi için gerekenler-
Bayraktar, üretim ve kullanımdaki kayıp dışında, tüketimde de çok büyük israf yaşandığını ifade ederek, kayıpların en aza indirilmesi gerektiğine dikkati çekti.
Bayraktar, şöyle devam etti:
' ' Hastalık ve zararlılardan kaynaklanan ürün kayıplarının önlenmesi için üreticilerimizin eğitilmesi, zirai ilaca verilen desteklerin artırılması, ilaçtan katma değer vergisi (KDV) oranlarının düşürülmesi gerekir.
Gübrenin, tekniğine uygun şekilde ve miktarda kullanımı, üreticilerin eğitilmesi, gübre, toprak analizi için verilen desteklerin artırılması, yine KDV oranlarının düşürülmesi elzem.
Tahılda dane kaybı önemli bir sorun. Tarım arazilerimizde tohum ekim aşamasında arazi iyi tesviye edilmeli. Biçerdöverlerin ayar ve bakımları çok iyi yapılmalı. Operatör belgeleri olan sürücülere hasat yaptırılmalı.
Depolamada da ambar zararlılarıyla mücadele önemli. Özellikle depolamadan kaynaklanan kayıpların en aza indirilmesi için, lisanslı depoculuğun ve Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından uygulamaya konan emanet usulü alımların ülke genelinde yaygınlaştırılması için üreticinin teşvik edilmesi gerekiyor.
Meyve ve sebzede ön soğutma işleminin, uygun ambalajlama ve paketlemenin yapılamayışı, tür ve çeşit bazında muhafaza koşullarının bilinmemesi, depolama şartlarının iyi olmaması, soğuk taşıma zincirinin yetersizliği üretim sonrasında yaşanan kayıpların önemli nedenleri arasında yer alıyor. Tekniğine uygun yetiştiriciliğin yapılması sağlanmalı, bu amaçla eğitim ve yayım faaliyetlerine gereken önem verilmeli. Hasat sonrası kayıpların azaltılması bakımından da hasat ve pazara hazırlama aşmasında daha titiz davranılmalı, depolama koşulları iyileştirilerek, soğuk taşıma zinciri yeterli hale getirilmeli. ' '
ANKARA (A.A) - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tahılda hasatta dane, hastalık ve zararlı, yanlış depolama gibi etkenlerden kaynaklanan kayıpların önemli boyutlarda olduğunu belirtti.
Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, tahılda 4 milyon 840 bin 653 ton ithalat yapıldığını, 31 milyon 184 bin 199 ton yurt içi kullanım, 17 milyon 776 bin 236 ton tüketim olduğunu ifade etti.
Durum buğdayında 287 bin 558 ton, diğer buğdaylarda 1 milyon 352 bin 270 ton, arpada 605 bin 375 ton, mısırda 254 bin 721 ton kayıp meydana geldiğini bildiren Bayraktar, ürünlerin ' ' yeterlilik derecelerine ' ' ilişkin de şu bilgiyi verdi:
' ' Yeterlilik derecesi mısırda yüzde 79,58 ' de, pirinçte yüzde 90,7 ' de, yulafta yüzde 94,28 ' de, diğer buğdaylarda yüzde 99,98 ' de, diğer tahıllarda yüzde 97,69 ' da kalıyor. Durum buğdayında yüzde 114,29, arpada yüzde 104,68, çavdarda yüzde 104,36 ' yı buluyor. Toplam buğdayda yeterlilik oranı yüzde 102,23, tahılda pirinç dahil yüzde 98,67.
Yağlı tohumlarda yeterlilik derecesi pamuk (çiğit) hariç yetersiz düzeyde. Pamukta (çiğit) yeterlilik derecesi yüzde 100,68, ayçiçeğinde yüzde 52,44, kolzada yüzde 30,91. Yeterlilik derecesi soyada yüzde 6,01-e kadar iniyor. ' '
-Sebzede kayıp, tahıldan fazla-
Sebzede kaybın tahıldan fazla olduğunu ifade eden Bayraktar, 24 milyon 20 bin 259 ton üretimin 678 bin 542 tonunun üretimde kaybedildiğini, kullanımda kaybedilen 2 milyon 187 bin 57 tonla beraber toplam kaybın 2 milyon 865 bin 599 tonu bulduğunu belirtti.
Bayraktar, şunları kaydetti:
' ' Sebzede ithalat, 72 bin 783 ton iken ihracat 1 milyon 549 bin 447 tona çıkıyor. Sebzede yeterlilik derecesi yüzde 106,75 düzeyinde. Sebzeler ürün grubunda en yüksek yeterlilik derecesi yüzde 111,85 ile domateste. Yeterlilik derecesi havuçta yüzde 111,56, biberde yüzde 109,96, hıyarda yüzde 109,10, taze soğanda yüzde 107,59, pırasada yüzde 105,82, kuru soğanda yüzde 105,45, ıspanakta yüzde 102,90, patlıcanda yüzde 101,44, kabakta (sakız) 100,93, karpuzda yüzde 100,83, turpta yüzde 100,67.
Buna karşın yeterlilik derecesi taze fasulyede yüzde 99,71, kuru sarımsakta yüzde 97,41, bezelyede yüzde 79,16 ile yüzde 100 ' ün altında bulunuyor. ' '
-Meyve üretimi, tüketimi fazlasıyla karşılıyor-
Bayraktar, meyvede de 14 milyon 970 bin 745 tonluk üretiminin 1 milyon 331 bin 190 tonunun üretim ve piyasada kaybedildiğine işaret etti.
İthalatın 563 bin 833 ton, ihracatın 4 milyon 640 bin 744 tonu bulduğu meyvede yeterlilik derecesinin yüzde 138,49 olarak belirlendiğini kaydeden Bayraktar, şunları belirtti:
' ' Antepfıstığı, badem, ceviz, fındık ve kestaneden oluşan sert kabuklu meyvelerde üretim 1 milyon 20 bin 711 ton, yeterlilik derecesinin yüzde 198,64. Sert kabuklu meyvelerde ithalat 58 bin 19 tonu, ihracat ise yüzde 95,8 ' i fındıktan meydana gelmek üzere 503 bin 846 tonu buldu. Buna karşın bademde 23 bin 30, cevizde 31 bin 76 tonluk, hatta fındıkta 3 bin 799 tonluk ithalat dikkat çekti.
Turunçgillerde, yarıya yakını portakal (yüzde 47,9) olmak üzere 3 milyon 572 bin 376 tonluk üretimin 257 bin 522 tonu üretim ve piyasada kaybedildi. İhracatın 1 milyon 548 bin 275 ton olduğu turunçgillerde ithalat, 161 bin 142 ton oldu. Yeterlilik derecesi de yüzde 160,99 ' u buldu.
Diğer meyveler içinde elmada 294 bin 195, üzümde 367 bin 838 tonluk kayıp dikkat çekti. Yeterlilik derecesinin en düşük olduğu meyve yüzde 47,11 ile muz oldu. ' '
Bayraktar, çayda da üretimin 1 milyon 305 bin 566 ton olduğunu, bunun 229 bin 830 tonunun üretim ve piyasada kaybedildiğini belirtti. 32 bin 760 tonluk ithalat, 9 bin 327 ton ihracat yapıldığını kaydeden Bayraktar, yeterlilik derecesinin yüzde 97,93 ' de kaldığına işaret etti.
-Kayıpların önlenmesi için gerekenler-
Bayraktar, üretim ve kullanımdaki kayıp dışında, tüketimde de çok büyük israf yaşandığını ifade ederek, kayıpların en aza indirilmesi gerektiğine dikkati çekti.
Bayraktar, şöyle devam etti:
' ' Hastalık ve zararlılardan kaynaklanan ürün kayıplarının önlenmesi için üreticilerimizin eğitilmesi, zirai ilaca verilen desteklerin artırılması, ilaçtan katma değer vergisi (KDV) oranlarının düşürülmesi gerekir.
Gübrenin, tekniğine uygun şekilde ve miktarda kullanımı, üreticilerin eğitilmesi, gübre, toprak analizi için verilen desteklerin artırılması, yine KDV oranlarının düşürülmesi elzem.
Tahılda dane kaybı önemli bir sorun. Tarım arazilerimizde tohum ekim aşamasında arazi iyi tesviye edilmeli. Biçerdöverlerin ayar ve bakımları çok iyi yapılmalı. Operatör belgeleri olan sürücülere hasat yaptırılmalı.
Depolamada da ambar zararlılarıyla mücadele önemli. Özellikle depolamadan kaynaklanan kayıpların en aza indirilmesi için, lisanslı depoculuğun ve Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından uygulamaya konan emanet usulü alımların ülke genelinde yaygınlaştırılması için üreticinin teşvik edilmesi gerekiyor.
Meyve ve sebzede ön soğutma işleminin, uygun ambalajlama ve paketlemenin yapılamayışı, tür ve çeşit bazında muhafaza koşullarının bilinmemesi, depolama şartlarının iyi olmaması, soğuk taşıma zincirinin yetersizliği üretim sonrasında yaşanan kayıpların önemli nedenleri arasında yer alıyor. Tekniğine uygun yetiştiriciliğin yapılması sağlanmalı, bu amaçla eğitim ve yayım faaliyetlerine gereken önem verilmeli. Hasat sonrası kayıpların azaltılması bakımından da hasat ve pazara hazırlama aşmasında daha titiz davranılmalı, depolama koşulları iyileştirilerek, soğuk taşıma zinciri yeterli hale getirilmeli. ' '
