Ali Ekber Yıldırım
Dün bu sütunda “Satılık Çiftlik!..” başlığı ile 3 yıl önce devletin verdiği sıfır faizli kredinin cazibesine kapılarak hiçbir fizibilite çalışması yapmadan hayvancılığa yatırım yapanların uğradığı hüsranı yazdık. Bilinçsizce yatırım yapanlar sadece kendilerine değil sektöre de çok büyük zararları oldu. Şimdi onların kurdukları çiftlikler satılıyor. Öncelikle bu çiftlikler mutlaka hayvancılığı bilenler tarafından alınarak sektöre kazandırılmalı.
Hayvancılık yatırımı kimileri için kabusa dönüşürken kimileri için fırsat olabilir mi?
Öncelikle hayvancılıkla ilgili sıkıntı yaşayan, çiftliğini satışa çıkaran sadece bilinçsiz yatırım yapanlar değil. Yıllardır bu işi yapanlar da ciddi sıkıntılar yaşıyor.
En önemli sorun kilosu 1 lirayı aşan saman. Bazı yörelerde saman 1 liranın üzerine çıktı buna rağmen saman bulunamıyor.
Damızlık, süt hayvanı kesimi hızlandı. Bu nedenle karkas et fiyatında bir düşüş var. Böyle giderse ilkbaharda en geç yaz döneminde kırmızı ette yeni bir kriz çıkabilir.
Bu kriz riskine rağmen hayvancılığa yatırım yapmak isteyenler için 2010’dakinden daha uygun şartlar olduğu söylenebilir.
Nedir o şartlar?
1-Sıfır faizli kredinin ilk olarak verilmeye başlandığı Ağustos 2010’da krediyi alan yatırımcılar hayvan almak için piyasaya saldırınca damızlık inek fiyatı 3 bin 500 liradan 7 bin liraya çıktı. O dönemde çok sayıda yatırımcı damızlık ineğin tanesini 7 bin liradan alarak sürü oluşturdu. Üstelik birçok yatırımcı hayvan bulamadığı için süt verimi çok yüksek olmayan inekleri almak zorunda kaldı. Bugün, damızlık inek 3 bin 500- 4 bin liradan alınabilir. Bugün yatırım yapacaklar 2010’a göre sadece inek fiyatı bakımından yüzde 100 daha avantajlı.
2-Yatırım yapmak isteyip kredi alamayan, yer bulamayanlar için hazır çiftlikler var. Yatırım aşamasındaki bir çok bürokratik işlemle uğraşmadan, inşaatla, makine ve ekipman alımı ile zaman yitirmeden kurulu, kredisi hazır çiftlik alarak işe başlama avantajı var.
3- Ziraat Bankası, çiftlik satın alacaklara indirimli kredi sağlıyor.
4-Canlı hayvan ithalatında yüzde 135 olan gümrük vergisi 2010’da hayvancılık yatırımlarının en yoğun olduğu dönemde sıfırlandı. Karkas ette ise yüzde 225’ten yüzde 30’a kadar düşürüldü. Yerli besiciler, üreticiler ve sektöre yeni yatırım yapanlar ithalat sopası ile terbiye edildi. Rekabet edemediler ve çok zarar ettiler. Üstüne yüksek girdi maliyeti de binince Koç Holding, McDonalds gibi büyük firmalar bile sektörden çekilmek zorunda kaldı. Bugün canlı hayvan ithalatında yüzde 40, karkas ette yüzde 100 gümrük vergisi var. 2010’a göre ithalatın yarattığı olumsuzluklar daha az. Sektöre 2010’a göre daha korunaklı.
Amacımız hayvancılık yatırımlarını cazip göstermek ya da yatırımcıları yönlendirmek değil. Fakat, bugünün yatırım şartlarının 2010’a göre çok daha iyi olduğu gerçeğini görmek gerekiyor. Bilinçsizce yapılan veya ekonomik nedenlerle sıkıntıya düşen çiftlikleri, işletmeleri elbette fizibilitesini iyi yaparak sektörde kazandırmak ülkenin yararına olacaktır. Hükümetin bu konuda bir adım atarak çiftlik sahiplerine veya bu çiftlikleri alarak üretime devam etmek isteyenlere bazı kolaylıklar sağlamalı. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi borçları en az bir yıl ertelenmeli. Saman ithalatının kuraklık nedeniyle zorunlu hale geldiğini kabul eden ve bitkisel üretim yapanların borçlarını 1 yıl erteleyen Hükümet, samanı 1 liradan almak zorunda kalan besicinin borcunu da 1 yıl ertelemeli.
Özetle, hayvancılık sektörüne yatırım koşulları 2010’a göre çok daha elverişli. Ama, burası Türkiye. Yarın ne olacağını kimse bilemez. Yatırım yaparken bizim yazdıklarımızı dikkate almayın. Yatırımın gerektirdiği bilimsel çalışmaları, fizibiliteyi, pazar araştırmasını çok iyi yapmanızda yarar var.
Dün bu sütunda “Satılık Çiftlik!..” başlığı ile 3 yıl önce devletin verdiği sıfır faizli kredinin cazibesine kapılarak hiçbir fizibilite çalışması yapmadan hayvancılığa yatırım yapanların uğradığı hüsranı yazdık. Bilinçsizce yatırım yapanlar sadece kendilerine değil sektöre de çok büyük zararları oldu. Şimdi onların kurdukları çiftlikler satılıyor. Öncelikle bu çiftlikler mutlaka hayvancılığı bilenler tarafından alınarak sektöre kazandırılmalı.
Hayvancılık yatırımı kimileri için kabusa dönüşürken kimileri için fırsat olabilir mi?
Öncelikle hayvancılıkla ilgili sıkıntı yaşayan, çiftliğini satışa çıkaran sadece bilinçsiz yatırım yapanlar değil. Yıllardır bu işi yapanlar da ciddi sıkıntılar yaşıyor.
En önemli sorun kilosu 1 lirayı aşan saman. Bazı yörelerde saman 1 liranın üzerine çıktı buna rağmen saman bulunamıyor.
Damızlık, süt hayvanı kesimi hızlandı. Bu nedenle karkas et fiyatında bir düşüş var. Böyle giderse ilkbaharda en geç yaz döneminde kırmızı ette yeni bir kriz çıkabilir.
Bu kriz riskine rağmen hayvancılığa yatırım yapmak isteyenler için 2010’dakinden daha uygun şartlar olduğu söylenebilir.
Nedir o şartlar?
1-Sıfır faizli kredinin ilk olarak verilmeye başlandığı Ağustos 2010’da krediyi alan yatırımcılar hayvan almak için piyasaya saldırınca damızlık inek fiyatı 3 bin 500 liradan 7 bin liraya çıktı. O dönemde çok sayıda yatırımcı damızlık ineğin tanesini 7 bin liradan alarak sürü oluşturdu. Üstelik birçok yatırımcı hayvan bulamadığı için süt verimi çok yüksek olmayan inekleri almak zorunda kaldı. Bugün, damızlık inek 3 bin 500- 4 bin liradan alınabilir. Bugün yatırım yapacaklar 2010’a göre sadece inek fiyatı bakımından yüzde 100 daha avantajlı.
2-Yatırım yapmak isteyip kredi alamayan, yer bulamayanlar için hazır çiftlikler var. Yatırım aşamasındaki bir çok bürokratik işlemle uğraşmadan, inşaatla, makine ve ekipman alımı ile zaman yitirmeden kurulu, kredisi hazır çiftlik alarak işe başlama avantajı var.
3- Ziraat Bankası, çiftlik satın alacaklara indirimli kredi sağlıyor.
4-Canlı hayvan ithalatında yüzde 135 olan gümrük vergisi 2010’da hayvancılık yatırımlarının en yoğun olduğu dönemde sıfırlandı. Karkas ette ise yüzde 225’ten yüzde 30’a kadar düşürüldü. Yerli besiciler, üreticiler ve sektöre yeni yatırım yapanlar ithalat sopası ile terbiye edildi. Rekabet edemediler ve çok zarar ettiler. Üstüne yüksek girdi maliyeti de binince Koç Holding, McDonalds gibi büyük firmalar bile sektörden çekilmek zorunda kaldı. Bugün canlı hayvan ithalatında yüzde 40, karkas ette yüzde 100 gümrük vergisi var. 2010’a göre ithalatın yarattığı olumsuzluklar daha az. Sektöre 2010’a göre daha korunaklı.
Amacımız hayvancılık yatırımlarını cazip göstermek ya da yatırımcıları yönlendirmek değil. Fakat, bugünün yatırım şartlarının 2010’a göre çok daha iyi olduğu gerçeğini görmek gerekiyor. Bilinçsizce yapılan veya ekonomik nedenlerle sıkıntıya düşen çiftlikleri, işletmeleri elbette fizibilitesini iyi yaparak sektörde kazandırmak ülkenin yararına olacaktır. Hükümetin bu konuda bir adım atarak çiftlik sahiplerine veya bu çiftlikleri alarak üretime devam etmek isteyenlere bazı kolaylıklar sağlamalı. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi borçları en az bir yıl ertelenmeli. Saman ithalatının kuraklık nedeniyle zorunlu hale geldiğini kabul eden ve bitkisel üretim yapanların borçlarını 1 yıl erteleyen Hükümet, samanı 1 liradan almak zorunda kalan besicinin borcunu da 1 yıl ertelemeli.
Özetle, hayvancılık sektörüne yatırım koşulları 2010’a göre çok daha elverişli. Ama, burası Türkiye. Yarın ne olacağını kimse bilemez. Yatırım yaparken bizim yazdıklarımızı dikkate almayın. Yatırımın gerektirdiği bilimsel çalışmaları, fizibiliteyi, pazar araştırmasını çok iyi yapmanızda yarar var.
