Şeker Kanunu değişiyor
08 Nisan 2013 Pazartesi 17:38
Son Güncelleme: 19:22
Şeker piyasasının sağlıklı ve düzenli işlemesini, piyasa faaliyetlerinin yönlendirilmesini sağlamayı amaçlayan Şeker Kanunu Tasarısı, TBMM Başkanlığı ' na sunuldu.
Tasarıya göre, kamu tüzel kişiliğine sahip Şeker Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurumu kurulacak. Kurumun merkezi Ankara olacak. Kurum, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile ilişkili olacak.
Kurulun para, evrak ve her türlü malları devlet malı hükmünde olacak, haczedilemeyecek ve rehnedilemeyecek.
Kurum, bu düzenleme ve ilgili diğer mevzuatın uygulanmasını sağlayacak, uygulamayı denetleyecek ve sonuçlandıracak.
Kurul, biri Başkan ve biri Başkanvekili olarak beş üyeden oluşacak.
Kurul üyeleri, çiftçi örgütlerini temsilen seçilecek üye hariç olmak üzere, en az dört yıllık lisans eğitimi veren hukuk, siyasal bilgiler, iktisat, işletme, iktisadi ve idari bilimler fakülteleri ile mühendislik bölümlerinden mezun olmak zorunda olacak.
10 yıl çalışma şartı
Mesleki açıdan yeterli bilgi ve deneyime sahip bulunan ve meslekleriyle ilgili olarak kamuda, kamu ve özel sektörde toplam en az on yıl çalışmış olacak.
Bakanlar Kurulu; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının önereceği 2 ' şer aday arasından; sanayiyi temsilen Bakanlığın, çiftçi örgütlerini temsilen Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının önereceği 2 ' şer aday arasından birer üyeyi atayacak.
Kurul Başkanı olarak atananların Kurulda görev yaptıkları sürece, önceki görevleriyle olan ilişkileri kesilecek. Başkanın kamu görevlileri arasından atanması halinde; Başkanlık süresi terfi ve emekliliklerde hesaba katılacak.
Başkan dışındaki Kurul üyelerine, Yüksek Planlama Kurulu ' nca kamu iktisadi teşebbüsleri yönetim kurulu üyeleri için belirlenen ücret ödenecek. Kurul üyeliği görevi, sigortalı sayılmayı gerektirmeyecek.
Görev süresi 5 yıl
Başkan ve üyelerin görev süresi beş yıl olacak.
Başkan ve üyelerin görev süreleri dolmadan herhangi bir nedenle görevlerine son verilemeyecek. Ancak, ağır hastalık veya sakatlık nedeniyle altı aydan daha uzun bir süre iş göremeyecekleri, atanmaları için gerekli şartları kaybettikleri veya görevleriyle ilgili işledikleri suçlardan dolayı haklarında verilen mahkumiyet kararı kesinleşen Başkan ve üyeler, süreleri dolmadan Başbakan ' ın onayı ile görevden alınacak.
Arka arkaya dört toplantıya veya bir yıl içinde toplam on toplantıya mazeretsiz olarak katılmayan üyelerin üyelikleri düşecek.
Ders ve konferans verebilecek
Başkan, asli görevlerini aksatmayacak şekilde bilimsel amaçlı yayın yapabilecek, ücretli ders ve konferans verebilecek ancak dernek, vakıf, kooperatif ve benzeri yerlerde yöneticilik yapamayacak, ticaretle uğraşamayacak, serbest meslek faaliyetinde bulunamayacak, kurumun düzenlemek ve denetlemekle yetkili olduğu ortaklıklarda ve kuruluşlarda pay sahibi olamayacak, hakemlik ve bilirkişilik yapamayacak.
Başkan, göreve başladığı tarihten itibaren, kendisinin, eşinin ve çocuklarının sahibi olduğu sermaye piyasası araçlarından, kurumun düzenlemek ve denetlemekle sorumlu olduğu kuruluşların her türlü sermaye piyasası araçlarını; akrabaları dışındakilere 30 gün içinde satmak suretiyle elden çıkarmak zorunda olacak. Göreve başlama tarihinden itibaren 30 gün içinde bu fıkraya uygun hareket etmeyen Başkan üyelikten çekilmiş sayılacak.
Başkan ve üyeler ile kurum personeli, öğrendikleri gizlilik taşıyan bilgileri ve ticari sırları, görevlerinden ayrılmış olsalar bile kanunen yetkili kılınan mercilerden başkasına açıklayamayacak, kendilerinin veya başkalarının menfaatine kullanamayacak.
Kurul üyelerinin, görevlerini yaptıkları sırada öğrendikleri gizli bilgileri açıklamaları halinde, haklarında cezai hüküm uygulanacak ve kuruldaki görevlerine son verilecek. Bu kişiler Kurul üyeliğine yeniden seçilemeyecek.
Başkan ve üyelerin mal bildiriminde bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu ' na tabi olacak.
Kurum personeli, görevden ayrıldıktan sonra, son iki yılda inceleme ve denetim yaptığı özel kuruluşlarda iki yıl boyunca görev alamayacak.
En az 2 yılda bir denetleyecek
Şeker Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurulu, A ve B kotalarının tespiti, iptal ve transferleri, şeker için depolama kesintisinin yapılıp yapılmaması, depolama primi ödenip ödenmemesine ilişkin kararlar alacak.
Kurul, şirketler ve bünyesindeki fabrikaları en az 2 yılda bir denetleyecek; denetimlerde ham madde miktarları ile elde edilen son ürün miktarlarının birbiriyle ve kayıtlarla uyumunu araştıracak.
Kurul, Başkanın daveti üzerine ayda 2 defadan az olmamak üzere en az 3 üyeyle toplanacak.
Şeker Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanlığı, kurul kararlarını uygulayacak ve diğer konularda kurula yardımcı olacak.
Başkanlık, Başkan, Başkan Yardımcıları ve hizmet birimlerinden oluşacak.
Kurumun hizmet birimlerinden olan Tahsis ve İzinler Dairesi Başkanlığı şeker kotalarının tespit, tahsis, transfer ve iptaline ilişkin gerekli çalışmaları yapacak; İzleme ve Denetleme Dairesi Başkanlığı kurumun düzenlemek ve denetlemekle görevli olduğu sektörde faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri ve hesaplarıyla ilgili araştırmaları gerçekleştirecek.
Kurul kararlarına karşı açılacak idari davalar, idare mahkemelerinde görülecek.
Düzenlemeler 1 yıl içinde yürürlüğe konulacak
Düzenlemeler, bu tasarının kanunlaşıp, yayımı tarihinden itibaren 1 yıl içinde yürürlüğe konulacak.
Tasarının kanunlaşıp yürürlüğe girdiği tarihte, Şeker Kurumu, Şeker Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurumu olarak faaliyetlerine devam edecek.
Şeker Kurumu ' na ait her türlü varlık, taşınır, taşınmaz, araç, gereç, malzeme, borç, alacak, hak, yükümlülükler, yazılı ve elektronik ortamdaki her türlü kayıtlar, dokümanlar ile nakit ve benzerleri hiçbir işleme ve tebligata gerek kalmaksızın ve her türlü vergi, resim, harçtan muaf olarak Şeker Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurumu ' na devredilecek.
Şeker Kurulu Başkan ve üyelerinin üyelikleri, tasarının kanunlaşıp, yayımlandığı tarihte sona erecek.
Kuruma, 85 kadro ihdası yapılacak.
Şeker Kanunu tasarısına göre şeker pancarı fiyatları her yıl şeker fabrikası işletenlerle üreticiler ya da temsilcileri arasında varılan mutabakata göre belirlenecek. Şeker satış fiyatı, fabrika işleten gerçek ve tüzel kişiler tarafından serbestçe belirlenecek.
TBMM Başkanlığı ' na sunulan Şeker Kanunu Tasarısı, şekeri, ' ' Muhteviyatında sakaroz, glukoz, fruktoz veya bunların nişasta, inülin gibi polimerlerini bulunduran her türlü ham maddeden elde edilen; ham şeker, kahverengi şeker, yan beyaz şeker, beyaz şeker, rafine şeker, şeker çözeltisi, invert şeker çözeltisi, invert şeker şurubu, glukoz şurubu, glukoz-fruktoz şurubu, kurutulmuş glukoz şurubu, dekstroz, dekstroz monohidrat, susuz dekstroz, fruktoz şurubu, fruktoz-glukoz şurubu, kristal fruktoz dahil her türlü şeker ' ' olarak tanımlıyor.
Şeker üretimi ve arzında istikrar sağlamak amacıyla pazarlanacak şeker miktarı, kotalarla belirlenecek. Yeni fabrika kurulabilmesi ya da mevcut fabrikaların kapasitelerini artırabilmeleri için Şeker Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurulu ' ndan izin alınacak. Şirketlere yeni kota tahsisine Kurul yetkili olacak.
Kurul; kotaları, pazarlama yılını esas alarak, şirket bazında, şeker tür ve özelliklerine göre ayrı ayrı belirleme ve tahsis etme yetkisine sahip olacak.
Diğer şekerler için belirlenecek yurt içi talebe göre üretilen ve yurt içine arz edilebilen şeker miktarını ifade eden toplam ' ' A ' ' kotası, ülke toplam ' ' A ' ' kotasının yüzde 15 ' i olacak. Bakanlar Kurulu, pancar şekerinde kuraklık ya da mücbir sebeplerle yurt içinde arz açığı oluştuğunun tespiti halinde, pazarlama yılıyla sınırlı olmak üzere diğer şekerlerin kotasını arz eksikliğini giderecek miktara kadar artırabilecek.
Pancardan elde edilen kristal beyaz şeker dışındaki şekerler için güvenlik payı olarak bulundurulmak üzere üretilen ' ' B ' ' kotası belirlenmeyecek.
Kimya, ilaç, fermantasyon, inşaat, kağıt ve biyoyakıt sanayisinde girdi olarak kullanılan şekerler dahil gıda dışı ürün üretiminde kullanılan şekerler, kota kapsamı dışında olacak. Bu şekerler için kota tahsisi yapılmayacak, ancak bu şekerler Kuruldan izin alınarak üretilebilecek ve satılabilecek.
Ülke toplam ' ' A ' ' ve ' ' B ' ' kotaları, yurt içi şeker talebi dikkate alınarak, Kurul tarafından pazarlama yılı esasına göre tespit edilecek.
Kota fazlası üretim pazarlanamayacak
Şirketlerin kotaları; son üç pazarlama yılı fiili ' ' A ' ' kotası şeker üretim miktarlarının aritmetik ortalamaları esas alınarak, ülke toplam kotasını geçmeyecek şekilde her yıl Kasım ayı sonuna kadar belirlenecek.
Fiili ' ' A ' ' kotası üretim miktarları, doğal afetler, kanuni grev, tehlikeli salgın hastalık, kısmi veya genel seferberlik ilanı ile diğer haklı sebep hallerinde, kota altında gerçekleşen şirketlerin kotaları, bu durumları dikkate alınarak hesaplanacak.
Şirketlere tahsis edilen kotalar, Kurul tarafından belirlenecek süre içinde kullanılmadığı takdirde iptal edilecek.
Zorunlu hallerde pazarlama yılı içinde kotalar arası şeker transferi yapılacak. Bir pazarlama yılı sonunda stokta kalan ' ' A ' ' kotası miktarı, gelecek pazarlama yılı için tahsis edilen ' ' A ' ' kotasına aktarılacak ve aktarılan pazarlama yılında üretilecek ' ' A ' ' kotası miktarı, aktarılan miktar kadar düşürülecek.
Ancak, aktarılan ' ' A ' ' kotası miktarı, şirketlerin talebi halinde, o pazarlama yılının ilk üretiminden sayılacak ve aktarılan bu miktar, kota hesaplanmasında fiili üretim olarak kabul edilecek. Yurt içine pazarlanacak şeker miktarı, ilgili pazarlama yılının tahsis edilen ' ' A ' ' kotası şeker miktarını geçemeyecek.
Bir pazarlama yılında tahsis edilen ' ' A ' ' ve ' ' B ' ' kotalarının üzerinde üretilen miktarlar, yurt içinde pazarlanamayacak ya da ihraç kaydıyla temin edilen ' ' C ' ' şekeri olarak sınıflandırılacak. Şirketlerin ' ' C ' ' şekeri olarak değerlendirmek istediği miktarlar, ' ' A ' ' kotası üretiminin tamamlanıp tamamlanmadığına bakılmaksızın, şeker ya da işlenmiş ürün olarak ihraç edilmek kaydıyla ' ' C ' ' şekeri olarak sınıflandırılacak. Şirketlerin talep etmesi ve Kurulun talebi uygun bulması halinde, pazarlanamayan ' ' A ' ' kotası miktarının tamamı veya bir kısmı, şeker ya da işlenmiş ürün olarak ihraç edilmek kaydıyla ' ' C ' ' şekerine aktarılabilecek, gıda dışı kullanımlar için tahsis edilebilecek.
Pancar ve şeker fiyatının belirlenmesi
Şeker pancarı, şirketlerin pancar ekim alanlarında münavebeye uygun şekilde sözleşmeli olarak ürettirilecek. Şirketler, kendi ekim alanlarından yeterli ham madde bulamadığı takdirde münavebe esasları dahilinde kendi ekim alanları dışından da Kurumun izni ve denetiminde üreticilerle sözleşme yaparak pancar temin edebilecek.
Kurumun izni veya denetimi dışında; ekim alanları dışından temin edilen pancarla ithalat yoluyla temin edilen ham maddelerden elde edilen şekerler yurt içine pazarlanamayan ' ' C ' ' şekeri sayılacak.
Şeker pancarı fiyatları her yıl, şeker fabrikası işleten gerçek ve tüzel kişilerle üreticiler ya da temsilcileri arasında varılan mutabakata göre belirlenecek. Şeker satış fiyatları ise şeker fabrikası işleten gerçek ve tüzel kişiler tarafından serbestçe belirlenecek.
İmalatçı ve ihracatçıların dahilde işleme rejimi ya da benzer uygulamalar çerçevesinde ham madde veya yardımcı madde olarak kullandıkları yabancı menşeli şeker, doğrudan veya işlenmiş ürün olarak yurt içinde pazarlanamayacak.
Para cezaları
' ' B ' ' kotası şekeri bulundurmayan veya Kurul kararı dışında satan ya da bedelsiz devreden gerçek ve tüzel kişilere, bulundurmadığı veya elinden çıkardığı şeker miktarının, tespitin yapıldığı aydaki ilgili şeker türünün ' ' A ' ' kotası satış fiyatı ülke ortalaması üzerinden hesaplanacak tutarı kadar idari para cezası verilecek.
Şirketlerin, kurulun bilgisi dışında fabrikaların arasında kota aktarımı yapması halinde, şirkete her bir fabrika için ayrı ayrı olmak üzere, aktardıkları şeker miktarının, tespitin yapıldığı aydaki ' ' A ' ' kotası satış fiyatı ülke ortalaması üzerinden hesaplanacak tutarı kadar idari para cezası verilecek.
Birbirleri arasında düzenlemeye aykırı kota aktarımı yapan şirketler, aktardıkları kota karşılığı şeker miktarının, tespitin yapıldığı aydaki ' ' A ' ' kotası satış fiyatı ülke ortalaması üzerinden hesaplanacak tutarı kadar idari para cezasına çarptırılacak.
' ' C ' ' şekerini Kurul kararı dışında doğrudan ya da işlenmiş ürün bünyesinde iç piyasada satan veya devredenlere, gıda dışı şekeri gıda amaçlı kullananlara, tespitin yapıldığı aydaki ' ' A ' ' kotası satış fiyatı ülke ortalaması üzerinden satışı ya da devri yapılan şeker türü ve miktarı esas alınarak hesaplanacak tutar kadar idari para cezası uygulanacak.
Para cezası verilmesini gerektiren fiillerin tekrarı halinde verilecek para cezası, önceki ceza tutarının iki katı olacak.
08 Nisan 2013 Pazartesi 17:38
Son Güncelleme: 19:22
Şeker piyasasının sağlıklı ve düzenli işlemesini, piyasa faaliyetlerinin yönlendirilmesini sağlamayı amaçlayan Şeker Kanunu Tasarısı, TBMM Başkanlığı ' na sunuldu.
Tasarıya göre, kamu tüzel kişiliğine sahip Şeker Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurumu kurulacak. Kurumun merkezi Ankara olacak. Kurum, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile ilişkili olacak.
Kurulun para, evrak ve her türlü malları devlet malı hükmünde olacak, haczedilemeyecek ve rehnedilemeyecek.
Kurum, bu düzenleme ve ilgili diğer mevzuatın uygulanmasını sağlayacak, uygulamayı denetleyecek ve sonuçlandıracak.
Kurul, biri Başkan ve biri Başkanvekili olarak beş üyeden oluşacak.
Kurul üyeleri, çiftçi örgütlerini temsilen seçilecek üye hariç olmak üzere, en az dört yıllık lisans eğitimi veren hukuk, siyasal bilgiler, iktisat, işletme, iktisadi ve idari bilimler fakülteleri ile mühendislik bölümlerinden mezun olmak zorunda olacak.
10 yıl çalışma şartı
Mesleki açıdan yeterli bilgi ve deneyime sahip bulunan ve meslekleriyle ilgili olarak kamuda, kamu ve özel sektörde toplam en az on yıl çalışmış olacak.
Bakanlar Kurulu; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının önereceği 2 ' şer aday arasından; sanayiyi temsilen Bakanlığın, çiftçi örgütlerini temsilen Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının önereceği 2 ' şer aday arasından birer üyeyi atayacak.
Kurul Başkanı olarak atananların Kurulda görev yaptıkları sürece, önceki görevleriyle olan ilişkileri kesilecek. Başkanın kamu görevlileri arasından atanması halinde; Başkanlık süresi terfi ve emekliliklerde hesaba katılacak.
Başkan dışındaki Kurul üyelerine, Yüksek Planlama Kurulu ' nca kamu iktisadi teşebbüsleri yönetim kurulu üyeleri için belirlenen ücret ödenecek. Kurul üyeliği görevi, sigortalı sayılmayı gerektirmeyecek.
Görev süresi 5 yıl
Başkan ve üyelerin görev süresi beş yıl olacak.
Başkan ve üyelerin görev süreleri dolmadan herhangi bir nedenle görevlerine son verilemeyecek. Ancak, ağır hastalık veya sakatlık nedeniyle altı aydan daha uzun bir süre iş göremeyecekleri, atanmaları için gerekli şartları kaybettikleri veya görevleriyle ilgili işledikleri suçlardan dolayı haklarında verilen mahkumiyet kararı kesinleşen Başkan ve üyeler, süreleri dolmadan Başbakan ' ın onayı ile görevden alınacak.
Arka arkaya dört toplantıya veya bir yıl içinde toplam on toplantıya mazeretsiz olarak katılmayan üyelerin üyelikleri düşecek.
Ders ve konferans verebilecek
Başkan, asli görevlerini aksatmayacak şekilde bilimsel amaçlı yayın yapabilecek, ücretli ders ve konferans verebilecek ancak dernek, vakıf, kooperatif ve benzeri yerlerde yöneticilik yapamayacak, ticaretle uğraşamayacak, serbest meslek faaliyetinde bulunamayacak, kurumun düzenlemek ve denetlemekle yetkili olduğu ortaklıklarda ve kuruluşlarda pay sahibi olamayacak, hakemlik ve bilirkişilik yapamayacak.
Başkan, göreve başladığı tarihten itibaren, kendisinin, eşinin ve çocuklarının sahibi olduğu sermaye piyasası araçlarından, kurumun düzenlemek ve denetlemekle sorumlu olduğu kuruluşların her türlü sermaye piyasası araçlarını; akrabaları dışındakilere 30 gün içinde satmak suretiyle elden çıkarmak zorunda olacak. Göreve başlama tarihinden itibaren 30 gün içinde bu fıkraya uygun hareket etmeyen Başkan üyelikten çekilmiş sayılacak.
Başkan ve üyeler ile kurum personeli, öğrendikleri gizlilik taşıyan bilgileri ve ticari sırları, görevlerinden ayrılmış olsalar bile kanunen yetkili kılınan mercilerden başkasına açıklayamayacak, kendilerinin veya başkalarının menfaatine kullanamayacak.
Kurul üyelerinin, görevlerini yaptıkları sırada öğrendikleri gizli bilgileri açıklamaları halinde, haklarında cezai hüküm uygulanacak ve kuruldaki görevlerine son verilecek. Bu kişiler Kurul üyeliğine yeniden seçilemeyecek.
Başkan ve üyelerin mal bildiriminde bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu ' na tabi olacak.
Kurum personeli, görevden ayrıldıktan sonra, son iki yılda inceleme ve denetim yaptığı özel kuruluşlarda iki yıl boyunca görev alamayacak.
En az 2 yılda bir denetleyecek
Şeker Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurulu, A ve B kotalarının tespiti, iptal ve transferleri, şeker için depolama kesintisinin yapılıp yapılmaması, depolama primi ödenip ödenmemesine ilişkin kararlar alacak.
Kurul, şirketler ve bünyesindeki fabrikaları en az 2 yılda bir denetleyecek; denetimlerde ham madde miktarları ile elde edilen son ürün miktarlarının birbiriyle ve kayıtlarla uyumunu araştıracak.
Kurul, Başkanın daveti üzerine ayda 2 defadan az olmamak üzere en az 3 üyeyle toplanacak.
Şeker Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanlığı, kurul kararlarını uygulayacak ve diğer konularda kurula yardımcı olacak.
Başkanlık, Başkan, Başkan Yardımcıları ve hizmet birimlerinden oluşacak.
Kurumun hizmet birimlerinden olan Tahsis ve İzinler Dairesi Başkanlığı şeker kotalarının tespit, tahsis, transfer ve iptaline ilişkin gerekli çalışmaları yapacak; İzleme ve Denetleme Dairesi Başkanlığı kurumun düzenlemek ve denetlemekle görevli olduğu sektörde faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri ve hesaplarıyla ilgili araştırmaları gerçekleştirecek.
Kurul kararlarına karşı açılacak idari davalar, idare mahkemelerinde görülecek.
Düzenlemeler 1 yıl içinde yürürlüğe konulacak
Düzenlemeler, bu tasarının kanunlaşıp, yayımı tarihinden itibaren 1 yıl içinde yürürlüğe konulacak.
Tasarının kanunlaşıp yürürlüğe girdiği tarihte, Şeker Kurumu, Şeker Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurumu olarak faaliyetlerine devam edecek.
Şeker Kurumu ' na ait her türlü varlık, taşınır, taşınmaz, araç, gereç, malzeme, borç, alacak, hak, yükümlülükler, yazılı ve elektronik ortamdaki her türlü kayıtlar, dokümanlar ile nakit ve benzerleri hiçbir işleme ve tebligata gerek kalmaksızın ve her türlü vergi, resim, harçtan muaf olarak Şeker Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurumu ' na devredilecek.
Şeker Kurulu Başkan ve üyelerinin üyelikleri, tasarının kanunlaşıp, yayımlandığı tarihte sona erecek.
Kuruma, 85 kadro ihdası yapılacak.
Şeker Kanunu tasarısına göre şeker pancarı fiyatları her yıl şeker fabrikası işletenlerle üreticiler ya da temsilcileri arasında varılan mutabakata göre belirlenecek. Şeker satış fiyatı, fabrika işleten gerçek ve tüzel kişiler tarafından serbestçe belirlenecek.
TBMM Başkanlığı ' na sunulan Şeker Kanunu Tasarısı, şekeri, ' ' Muhteviyatında sakaroz, glukoz, fruktoz veya bunların nişasta, inülin gibi polimerlerini bulunduran her türlü ham maddeden elde edilen; ham şeker, kahverengi şeker, yan beyaz şeker, beyaz şeker, rafine şeker, şeker çözeltisi, invert şeker çözeltisi, invert şeker şurubu, glukoz şurubu, glukoz-fruktoz şurubu, kurutulmuş glukoz şurubu, dekstroz, dekstroz monohidrat, susuz dekstroz, fruktoz şurubu, fruktoz-glukoz şurubu, kristal fruktoz dahil her türlü şeker ' ' olarak tanımlıyor.
Şeker üretimi ve arzında istikrar sağlamak amacıyla pazarlanacak şeker miktarı, kotalarla belirlenecek. Yeni fabrika kurulabilmesi ya da mevcut fabrikaların kapasitelerini artırabilmeleri için Şeker Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurulu ' ndan izin alınacak. Şirketlere yeni kota tahsisine Kurul yetkili olacak.
Kurul; kotaları, pazarlama yılını esas alarak, şirket bazında, şeker tür ve özelliklerine göre ayrı ayrı belirleme ve tahsis etme yetkisine sahip olacak.
Diğer şekerler için belirlenecek yurt içi talebe göre üretilen ve yurt içine arz edilebilen şeker miktarını ifade eden toplam ' ' A ' ' kotası, ülke toplam ' ' A ' ' kotasının yüzde 15 ' i olacak. Bakanlar Kurulu, pancar şekerinde kuraklık ya da mücbir sebeplerle yurt içinde arz açığı oluştuğunun tespiti halinde, pazarlama yılıyla sınırlı olmak üzere diğer şekerlerin kotasını arz eksikliğini giderecek miktara kadar artırabilecek.
Pancardan elde edilen kristal beyaz şeker dışındaki şekerler için güvenlik payı olarak bulundurulmak üzere üretilen ' ' B ' ' kotası belirlenmeyecek.
Kimya, ilaç, fermantasyon, inşaat, kağıt ve biyoyakıt sanayisinde girdi olarak kullanılan şekerler dahil gıda dışı ürün üretiminde kullanılan şekerler, kota kapsamı dışında olacak. Bu şekerler için kota tahsisi yapılmayacak, ancak bu şekerler Kuruldan izin alınarak üretilebilecek ve satılabilecek.
Ülke toplam ' ' A ' ' ve ' ' B ' ' kotaları, yurt içi şeker talebi dikkate alınarak, Kurul tarafından pazarlama yılı esasına göre tespit edilecek.
Kota fazlası üretim pazarlanamayacak
Şirketlerin kotaları; son üç pazarlama yılı fiili ' ' A ' ' kotası şeker üretim miktarlarının aritmetik ortalamaları esas alınarak, ülke toplam kotasını geçmeyecek şekilde her yıl Kasım ayı sonuna kadar belirlenecek.
Fiili ' ' A ' ' kotası üretim miktarları, doğal afetler, kanuni grev, tehlikeli salgın hastalık, kısmi veya genel seferberlik ilanı ile diğer haklı sebep hallerinde, kota altında gerçekleşen şirketlerin kotaları, bu durumları dikkate alınarak hesaplanacak.
Şirketlere tahsis edilen kotalar, Kurul tarafından belirlenecek süre içinde kullanılmadığı takdirde iptal edilecek.
Zorunlu hallerde pazarlama yılı içinde kotalar arası şeker transferi yapılacak. Bir pazarlama yılı sonunda stokta kalan ' ' A ' ' kotası miktarı, gelecek pazarlama yılı için tahsis edilen ' ' A ' ' kotasına aktarılacak ve aktarılan pazarlama yılında üretilecek ' ' A ' ' kotası miktarı, aktarılan miktar kadar düşürülecek.
Ancak, aktarılan ' ' A ' ' kotası miktarı, şirketlerin talebi halinde, o pazarlama yılının ilk üretiminden sayılacak ve aktarılan bu miktar, kota hesaplanmasında fiili üretim olarak kabul edilecek. Yurt içine pazarlanacak şeker miktarı, ilgili pazarlama yılının tahsis edilen ' ' A ' ' kotası şeker miktarını geçemeyecek.
Bir pazarlama yılında tahsis edilen ' ' A ' ' ve ' ' B ' ' kotalarının üzerinde üretilen miktarlar, yurt içinde pazarlanamayacak ya da ihraç kaydıyla temin edilen ' ' C ' ' şekeri olarak sınıflandırılacak. Şirketlerin ' ' C ' ' şekeri olarak değerlendirmek istediği miktarlar, ' ' A ' ' kotası üretiminin tamamlanıp tamamlanmadığına bakılmaksızın, şeker ya da işlenmiş ürün olarak ihraç edilmek kaydıyla ' ' C ' ' şekeri olarak sınıflandırılacak. Şirketlerin talep etmesi ve Kurulun talebi uygun bulması halinde, pazarlanamayan ' ' A ' ' kotası miktarının tamamı veya bir kısmı, şeker ya da işlenmiş ürün olarak ihraç edilmek kaydıyla ' ' C ' ' şekerine aktarılabilecek, gıda dışı kullanımlar için tahsis edilebilecek.
Pancar ve şeker fiyatının belirlenmesi
Şeker pancarı, şirketlerin pancar ekim alanlarında münavebeye uygun şekilde sözleşmeli olarak ürettirilecek. Şirketler, kendi ekim alanlarından yeterli ham madde bulamadığı takdirde münavebe esasları dahilinde kendi ekim alanları dışından da Kurumun izni ve denetiminde üreticilerle sözleşme yaparak pancar temin edebilecek.
Kurumun izni veya denetimi dışında; ekim alanları dışından temin edilen pancarla ithalat yoluyla temin edilen ham maddelerden elde edilen şekerler yurt içine pazarlanamayan ' ' C ' ' şekeri sayılacak.
Şeker pancarı fiyatları her yıl, şeker fabrikası işleten gerçek ve tüzel kişilerle üreticiler ya da temsilcileri arasında varılan mutabakata göre belirlenecek. Şeker satış fiyatları ise şeker fabrikası işleten gerçek ve tüzel kişiler tarafından serbestçe belirlenecek.
İmalatçı ve ihracatçıların dahilde işleme rejimi ya da benzer uygulamalar çerçevesinde ham madde veya yardımcı madde olarak kullandıkları yabancı menşeli şeker, doğrudan veya işlenmiş ürün olarak yurt içinde pazarlanamayacak.
Para cezaları
' ' B ' ' kotası şekeri bulundurmayan veya Kurul kararı dışında satan ya da bedelsiz devreden gerçek ve tüzel kişilere, bulundurmadığı veya elinden çıkardığı şeker miktarının, tespitin yapıldığı aydaki ilgili şeker türünün ' ' A ' ' kotası satış fiyatı ülke ortalaması üzerinden hesaplanacak tutarı kadar idari para cezası verilecek.
Şirketlerin, kurulun bilgisi dışında fabrikaların arasında kota aktarımı yapması halinde, şirkete her bir fabrika için ayrı ayrı olmak üzere, aktardıkları şeker miktarının, tespitin yapıldığı aydaki ' ' A ' ' kotası satış fiyatı ülke ortalaması üzerinden hesaplanacak tutarı kadar idari para cezası verilecek.
Birbirleri arasında düzenlemeye aykırı kota aktarımı yapan şirketler, aktardıkları kota karşılığı şeker miktarının, tespitin yapıldığı aydaki ' ' A ' ' kotası satış fiyatı ülke ortalaması üzerinden hesaplanacak tutarı kadar idari para cezasına çarptırılacak.
' ' C ' ' şekerini Kurul kararı dışında doğrudan ya da işlenmiş ürün bünyesinde iç piyasada satan veya devredenlere, gıda dışı şekeri gıda amaçlı kullananlara, tespitin yapıldığı aydaki ' ' A ' ' kotası satış fiyatı ülke ortalaması üzerinden satışı ya da devri yapılan şeker türü ve miktarı esas alınarak hesaplanacak tutar kadar idari para cezası uygulanacak.
Para cezası verilmesini gerektiren fiillerin tekrarı halinde verilecek para cezası, önceki ceza tutarının iki katı olacak.
