Ayçiçek fiyatına dip yaptıran yağ oyunu

Ayçiçeği üretiminde fiyat krizi yaşanıyor. Geçen yıl 1,5 TL olan ayçiçeğinin kilogram fiyatının bu yıl 1 liranın altına düşmesi maliyetleri yüzde 40 artan ayçiçeği üreticilerini kara kara düşündürüyor.

Ayçiçeği üretiminin geçen yıla göre yüzde 35 artışla 1 milyon 350 bin tona çıkması fiyat krizine yol açtı. Geçen yıl kilosu 1.5 liradan satılan ayçiçeği bu sene 1 liranın altına düştü. Trakyabirlik bu sene avans fiyatı bile açıklayamıyor. Artan girdi maliyetlerine rağmen fiyatın düşmesine tepki gösteren üreticiler hükümetin bu krizi çözmesini istiyor.

Türkiye ' de ve dünyada ayçiçeği üretimindeki artış fiyatı düşürdü. Geçen sene dünya üretimi az olacak beklentisi ile ayçiçeği fiyatı 1.6 liraya kadar çıktı. Piyasayı belirleyen en önemli aktörlerden biri olan Trakyabirlik geçen yıl 24 Ağustos ' ta 1.4 lira avans fiyat açıkladı. Daha sonra fiyatını 1.5 lira olarak kesinleştirdi. Bu sene ise Ağustos ayı sonuna gelinmesine rağmen Trakyabirlik fiyat açıklayamıyor. Serbest piyasada ayçiçeğinin kilosu 1 liranın altında satılıyor.

AYÇİÇEĞİNDE YAĞ OYUNU İDDİASI

Bu yıl 1-1.3 lira seviyelerinde açıklanması beklenen ayçiçeği alım fiyatlarında yaşanan düşüşte ' sıfır gümrükle ' Türkiye ' ye sokulan ham yağın etkili olduğu iddia edildi.

Sektör yetkilileri fiyat düşüşünde en büyük etkilerden birinin sanayi ürünlerinde kullanılmak üzere ' sıfır gümrükle ' getirilen yağın işlemden geçirilerek ayçiçeği yağı olarak piyasaya sürülmesinin olduğunu ileri sürdü.

Yine ayçiçekten elde edilen bu yağların normalde sanayide veya yemde kullanılması gerekiyor. Ayçiçeğin yanısıra palm ve soya benzeri yağların da benzer işlemlerden geçirilerek ayçiçeği yağı olarak piyasaya sürüldüğü iddialar arasında.

Trakya Birlik yetkilileri sıfır gümrükle getirilen ancak amacı dışında kullanılarak haksız rekabete yol açan ithal yağdaki sıkıntıyı yetkilileri bildirdiklerini, gelecek çarşamba günü sonuç alarak fiyatları açıklamak istediklerini söyledi.

Sektör temsilcileri Türkiye ' ye giren ithal yağın yanı sıra dünyada ayçiçek rekoltesinin de yükseldiğine dikkat çekiyor. Tüm bunlar ise fiyatların açıklanmasını geciktiren faktörler olarak ifade ediliyor.

SIKI DENETİM GEREKİYOR

Türkiye ' nin ayçiçeği üretiminin ülke ihtiyacını karşılamada yetersiz kalması nedeniyle söz konusu üretim açığının ithalat yoluyla karşılandığını söyleyen Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar, ayçiçeği ithalatında uygulanan gümrük miktarlarını düşük bulduklarını söyledi.

Sıfır gümrük vergi oranı ile boya sanayinde, yem ve margarin ürünlerinde kullanılmak üzere getirilen ham yağın da piyasaya sürülmesinin üreticiyi zor durumda bıraktığının altını çizen Bayraktar, 'Hammadde yetersizliği, yağlı tohum ve ham yağ ithalatını zorunlu kılıyor. DTÖ kurallarına göre uygulayacağımız en yüksek gümrük vergi oranları ayçiçeği tohumunda yüzde 27, ham ayçiçeği yağında ise yüzde 36 ' dır' dedi. Boya sanayiinde, yem ve margarin üretiminde belli oranlarda kullanılmak üzere sıfır gümrükle gelen ham yağ ithalatının gıda tüketiminde kullanıldığına yönelik bazı bilgiler olduğunu altını çizen Bayraktar, 'Bu konuda kontrollerin sıkı tutulması gerektiğinidüşünüyoruz' dedi.

Fiyatlar tüketiciye yansımayabilir

Ayçiçeği hasadı ağustos ayı itibariyle başlamadığını söyleyen Şemsi Bayraktar, 'Ürünün hasat edilip tüketiciye ulaşması ve arzın artması eylül ayını buluyor. Temmuz ve ağustos aylarında ülkemizde ayçiçeği arzı düşüyor, bazı yıllar ayçiçeği ithalatı da bu aylarda azalıyor. Bu durum bazen yağ fiyatlarının artmasına neden oluyor' dedi.

Ayçiçeği tohum fiyatlarının geçen yıla oranla düşük başladığını kaydeden Bayraktar, 'Düşük başlayan ayçiçeği fiyatlarının düşük olarak devam etmesi durumunda hammadde fiyatlarına bağlı olarak ayçiçeği yağı fiyatlarında da düşüş beklenebilir. Ancak market raflarına nasıl yansıyacağını bugünden söyleyemeyiz. Üretici fiyatları düşşe de fiyat düşüşlerinin serbest piyasa koşullarında market raflarına yansımadığı durumlar oluyor' dedi.

Raflarda yüzde 1.44 ' lük artış

Üreticiden tüketiciye aylık fiyat değişimlerinin takibinin TZOB tarafından her ay düzenli olarak yapıldığını vurgulayan Şemsi Bayraktar, 'Her ay yaptığımız çalışma sonucunda ayçiçeği yağının market fiyatlarına bakıldığında 2013 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 2,08 oranında azaldığı sonraki Haziran ayına kadar fiyatlarda değişim olmadığı görülüyor.Temmuz ve Ağustos aylarında ise sırasıyla yüzde 1.46 ve yüzde 1.44 oranında raf fiyatlarında artış olduğu görülüyor' dedi. Türkiye ' de ayçiçeği üretiminin artırılmasına yönelik çalışmalar yapılmasına rağmen halen istenilen seviyeye gelinemediğini belirten Bayraktar, çiftçilerin dünyadaki fiyatlarla rekabet edemediğini dile getirdi.

FİYATLAR AÇIKLANACAK

Trakya Birlik Genel Müdür Adnan Tekçe de olayın sadece Türkiye çapında düşünülmemesi gerektiğini dünya üzerinde yaşanan bir çok gelişmenin fiyatları etkilediğini söyledi.

Gümrük ödememek için çeşitli amaçlarla kullanılacak diyerek ülkeye sokulan ham yağın önüne geçilmesi gerektiğinin altını çizen Tekçe, 'Bakanlıklar nezdinde görüşmelerimiz devam ediyor. Konuda çözüm aşamasına gelmek üzereyiz' dedi.

Ayçiçeği fiyatları hakkında da görüşmelerin devam ettğini dile getiren Adnan Tekçe, 'Yetkililerden bazı taleplerde bulunduk. Dahilde işleme ile gümrük vergisi ödemeden ham yağ getirip ayçiçeği üretiminde kullanılmasının sonlanmasını istiyoruz. Ayrıca gözetim fiyatları ve destekleme primlerinin arttırılmasını talep ettik. Gelişmeler istediğimiz gibi olursa Çarşamba günü ayçiçeği alım fiyatlarını açıklayabiliriz' dedi.

Tekçe gelecek hafta konu hakkında Bitkisel Yağ Üreticileri ' nin bir toplantı gerçekleştireceklerini ifade etti.

ÇİFTÇİLER ACİL ÇÖZÜM BEKLİYOR

Ayçiçeği üreticisi geciken resmi alım fiyatlarını beklerken geçen yıla göre yüzde 30 ' a varan fiyat düşüşünün şokunu yaşıyor.

Ayçiçeğinde yaşanan fiyat krizi nedeniyle Trakya Bölgesi ' nde üreticiler, bir hayli kaygılı... Girdi maliyetlerinin geçen yıla göre yüzde 40-50 oranında artarken fiyatın 1.5 liradan 1 liraya kadar gerilemesine tepkili olan üreticiler hükümetten çözüm bekliyor.

Başbakan Erdoğan talimat verdi iddiası

Dünya Gazetesi ' nin edindiği bilgilere göre Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ' ın ayçiçeğinde yaşanan fiyat krizinin çözülmesi için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker ' e talimat verdi.

Bakanlık Müsteşarı Vedat Mirmahmutoğulları ' nın Eylül başında Trakyabirlik ve bölgedeki ilgili kurumları arayarak detaylı bilgi aldığı öğrenildi.

Pankobirlik 1.1 lira fiyat açıkladı

Ayçiçeği üretiminin artırılması için çaba gösteren üretici birliklerinden Pankobirlik ayçiçeği alım fiyatını açıkladı. Geçen sene ayçiçeği alım fiyatını 1 lira 40 kuruş olarak açıklayan Pankobirlik bu sene yüzde 40 yağ oranı olan ayçiçeğini 1 lira 10 kuruştan alacağını açıkladı. Pankobirlik ' ten sonra Tarım Kredi Kooperatifleri Birliği ' nin de fiyat açıklaması bekleniyor.

Trakyabirlik fiyat açıklayamadı

Trakyabirlik Yönetim Kurulu Başkanı Rafet Sezen dünya piyasalarını yakından izlediklerini belirterek Dünya Gazetesi ' ne şu bilgileri verdi: ' Geçen sene dünya piyasalarının baskısı ve bazı büyük alıcıların yönlendirmesi ile ayçiçeğinin fiyatı 1.6 liraya kadar çıktı. Bizde bu baskı altında fiyatımızı önce 1.4 lira olarak açıkladık daha sonra 1.5 lira ile kesinleştirdik. Geçen sene 220 bin ton ayçiçeği aldık. Geçmişte 477 bin ton ürün aldığımız yıllar oldu. Fiyatın yüksek olması nedeniyle bize daha az ürün geldi. Geçen yıl öyle bir hava esti ki bu sene üreticilerin beklentisi ayçiçeğinin 2 liraya çıkacağı yönündeydi. Bu nedenle üretime yönelme oldu ve ayçiçeği üretimi 1 milyon ton civarında iken bu sene en az 1 milyon 350 bin ton kimine göre 1.5 milyon tonu da bulabilir. Fiyata bakıldığında 1 liranın altında. Fiyat düşük olunca herkesin gözü bize çevriliyor. Bizden fiyatı yükseltmemiz ve geçen yılın üstünde bir fiyat açıklamamız isteniyor. Trakyabirlik üreticilerin ortağı olduğu bir kooperatifler birliği. Bizim öncelikli amacımız ve hedefimiz üretici ortaklarımızı korumak ve onların mağdur olmasını önlemektir. Ama bunu yaparken de Trakyabirlik ' i de ayakta tutmamız gerekiyor. Bu nedenle dünya piyasalarını takip ediyoruz. Hükümet yetkilileri ile özellikle Edirne Milletvekilimiz ve Sağlık Bakanımız Dr.Mehmet Müezzinoğlu ile ayçiçeğinde 24 kuruş olan primin en azından 40 kuruşa çıkarılması için çalışıyoruz. Üreticilerimiz için bu fiyatı 1 lira 25 kuruşa çıkarabilirsek ve primde 40 kuruşa çıkarsa yaşanılan mağduriyeti bir nebze hafifletmiş oluruz.'

Bulgaristan ' da tonu 375 dolar

Ayçiçeği üretiminin yaygın olduğu Trakya ' ya komşu olan Bulgaristan ' da ayçiçeğinin tonu 365-375 dolar seviyelerinde olduğunu hatırlatan Sezen: ' Ham yağın tonu 2 bin 300 ile 2 bin 400 lira seviyesinde. Yağdaki bu fiyatın ayçiçeği olarak karşılığı ton başına 1000 lira civarıdır. Geçen yıl tonu 700 dolar olan çiçeğin bugünkü fiyatı 380 dolar. Komşumuz Bulgaristan ' da, Romanya ' da ayçiçeğinin tonu 375 dolar Türkiye ' ye teslimi 410 dolar. Trakyabirlik olarak önümüzü görmeden fiyat açıklarsak altında kalırız'dedi.

Gözetim fiyatı 675 dolar

Ekonomi Bakanlığı 'İthalatta Gözetim Uygulaması Tebliği ' nde değişiklik yaparak ayçiçeği tohumunda ithalat gözetim fiyatını 675 dolar, ayçiçeği ham yağında da 1500 dolar olarak belirledi. Böylece ayçiçeği tohumunda 650 dolar,ham yağda ise 1500 doların altında ithalat yapılamayacak. Ancak üreticiler ve Trakyabirlik yöneticileri bu oranların yetersiz olduğunu ayçiçeği tohumunda ithalat gözetim fiyatının en az 900 dolar olması gerektiğini ifade ediyor.

Prim 40 kuruş olsun

Üreticilerin ve sanayicilerin en önemli taleplerinden birisi ise iki yıldır kilo başına ayçiçeğine ödenen 24 kuruşluk destekleme priminin 40 kuruşa çıkarılması. Tarım Yasası ' na göre dünya fiyatı ile üretici maliyeti arasındaki farkın prim olarak üreticiye ödenmesi gerektiğini belirten üreticiler destekleme priminin en azından 40 kuruş olması gerektiğine vurgu yapıyor. Ayçiçeği üreticilerine kilo başına verilen prim bugüne kadar 2-3 kuruşluk artışlarla 24 kuruşa geldi. 2002 yılında 8.5 kuruş iken 2003 ' te 3 kuruşluk artışla 11 kuruşa çıkarıldı. 2004 ' te 13.5 kuruşa,2005 ' te 17.5 kuruşa yükseltilen prim 2006 yılında 20 kuruş oldu. Ertesi yıl prim artırılmadı. 2008 ' de ise 18.9 kuruşa düşürüldü. 2009 ' da 21 kuruş olan ayçiçeği primi 2010 ve 2011 ' de 23 kuruş, 2012 ' de 1 kuruşluk artışla 24 kuruş oldu. Bu senede 24 kuruş olarak açıklanmıştı.






Kaynak: DÜNYA- HÜRRİYET
 
Ynt: Ayçiçek fiyatına dip yaptıran yağ oyunu

işallah yanılırım ama bu iş 10 sene kadar gidecek gibi duruyor.bu oyuna da kimse ses çıkarmayacak(cılız sesler hariç) sonuç tarım arazileri el değiştiriyor bu iş daha da hızlanıp birilerinin eline bedavadan tarım arazileri geçecek.
 

Benzer Konular