Lisanslı depo fındıkta çöktü
28 Ocak 2014 Salı 03:29
Türkiyenin yılda 2 milyar dolar döviz girdisi elde ettiği fındıkta bir hüsran daha yaşandı. Sektöre umut olarak gösterilen lisanslı depoculuk sistemi iflas etti
Murat GÜRSOY
Fındıkta adeta bir kurtuluş olarak görülen lisanslı depoculuk çöktü. Ünye ve Düzcede iki pilot lisanslı depo kurulmuştu. Her iki pilot uygulama da fındığını emanet eden üreticiyi arayarak, şubat ayına kadar fındıklarını almasını istedi.
Lisanslı depolar fındığın serbest piyasaya bırakıldığı 2009 yılında tüm kesimler tarafından umut olarak nitelendirilmişti. Fındıkta lisanslı depo için Ünye ve Düzcede iki pilot uygulama başlatılmıştı. Bu yapının kurulması için de Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin (TOBB) yüzde 49, Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) yüzde 48, Ordu İl Özel İdaresinin yüzde 2, Umat AŞnin yüzde 0.5 ve Gümrük Turizm AŞ yüzde 0.5 ortaklığı ile Lisanslı Depoculuk AŞ yani kısa adıyla Lidaş kurulmuştu. Şirketin kurulması için toplam 51 milyon liralık sermaye beyan edilmişti.
Ünyede 25 bin ton, Düzcede 10 bin tonluk kapasite var. Ancak Düzcede 900, Ünyede ise yalnızca 35 ton fındık toplanabildi. Lisanslı depoların bu duruma gelmesinde gerekli teşvikin yapılmadığı görüşü hakim. Depoların tüccarla (manavla) yarışamadığı da belirtiliyor. Üreticiye manav avans verirken, lisanslı depoculukta bu hizmet yok. Üretici aldığı avansla, gübre ve ilaç gibi ihtiyaçlarını karşılayabiliyor.Ayrıca manav, mahsulü depolara bedava taşıyor. Kurulan şirket Lidaşın sadece bir deposunun kirası yıllık 700 bin TL. Şirketin 2.5 milyon lira civarında zarar ettiği de iddialar arasında.
LİDAŞ: Tanıtım yaptık ama sonuç alamadık
Lidaş Genel Koordinatörü Sait Eğerci: Ünyede 25 bin ton, Düzcede 10 bin tonluk kapasitemiz var. Ancak Düzcede 900, Ünyede ise yalnızca 35 ton fındık var. Bu oranlar oldukça düşük. Bunun sebebi ise talep görülmemesi. 2012 yılında bu iş, çok fazla talep görmedi. Bu yüzden geçen yıl tanıtım faaliyetlerine ağırlık verdik. Ankarada Trabzon, Giresun, Düzce, Ordu Borsa Başkanları ile konuyla ilgili toplantı düzenledik. Bu da yeterli olmadı. Biz manavlarla rekabet edecek düzeyde değiliz. Yasalar buna müsaade etmiyor. Köylerde geçtiğimiz yıl tanıtım toplantıları düzenledik, broşürler dağıttık. Ancak hiçbirinden sonuç alamayınca kapatma kararı aldık.
Lidaş Ünye Şube Müdürü Şenol Köksal: Şirketimiz bu faaliyeti iki yılı aşkın zamandır yürütüyor. Üreticilere depolarımızı açtık. Üreticiler, depolara gereken ilgiyi göstermedi. Yasal olarak bizim sektöre müdahale hakkımız yok. Üreticiler bizden piyasadan mal almamızı bekliyorlar, ama bizim böyle bir şey yapmamız mümkün değil, piyasaya müdahale hakkımız yok. Yaşanan bu sıkıntılar nedeniyle, beklentilere cevap verilemediği için Lidaş Yönetim Kurulu, fındık sektöründen çekilme kararı aldı. Üreticilere yazılı olarak değil ama sözlü olarak bildirdik. Üreticilere şubat ayının sonuna kadar ürünlerini almaları için süre tanıdık. Bu işi şubat ayında bitireceğiz.
Sistem, sektörün gerçeklerine göre oluşturulamadı
Ünye Ticaret Borsası Başkanı Mustafa Muslu: Lisanslı depoculuk sektörün gerçeklerine uygun şekilde oluşturulmadığı için hayal kırıklığı yarattı. Üretici açısından cazibeli hale getirilmedi, sektörün diğer paydaşlarının üstlendiği misyonun gereğini yapmadığı için cazip olmadı.
Giresun Ticaret Borsası Başkanı Mustafa Demirci: Fındıkta büyük oyun oynanıyor. Bu oyunu oynayanlar lisanslı depoculuğun başarısız olmasını sağlamışlardır. Kaybeden fındık üreticisi oldu. Konya Ticaret Borsasında buğdayda bu işliyor da neden fındıkta işlemiyor. İhanet söz konusu.
Trabzon Ticaret Borsası Meclis Başkanı Mehmet Cirav: Lisanslı depoculuğun başarısız olması özellikle üretici adına olumsuz oldu. Altyapı ve tanıtım yeteri kadar yapılmamış, lisanlı depoculuk sektörün sunduğu imkanları sunacak şekilde donatılmamış, bu nedenle üretici için verimli bir tablo ortaya çıkarılmadığı için başarısızlık kaçınılmaz olmuştur. Üreticiyi lisanslı depoculuğa yönlendirmek için, ilk üç yıl cazibe haline gelecek çalışmalar lisanslı depoculuk tarafından uygulanmamıştır.
Durak Fındık Yönetim Kurulu Üyesi Kadir Durak: İlk günden ölü bir bebek olarak doğduğunu daha önce söylemiştim. Gelinen noktada sektörel gerçekler doğrultusunda üreticinin ihtiyaçlarına cevap vermeyen lisanslı depoculuğun kapanmasını normal karşılıyorum.
Düzce Ticaret Borsası Başkanı Nurettin Karslıoğlu: Depoculuk Düzcede 2.4 milyon liraya mal olurken, 1.5 milyon lira zarara uğradı. 31.12.2013te kapanma kararı alındığını biliyoruz. 2013te de depolar denenmemiş oldu. Doğu Karadenizde de rağbet görmedi. Son toplantılarda TOBBda kapanmamasından yana konuşuldu. Ancak, Lidaş zarara dayanamayarak fındıktan çıktı.
Üretici, hissedarların kısa sürede pes etmesinden şikayetçi
Ünye Ziraat Odası Başkanı Osman Sarıkahraman: Lisanslı depoculuğun hissedarları teslimiyetçi davrandı. Tüccarla mücadele edemedi. Milli ürünümüz fındık için bu kadar çabuk pes edilmemeliydi. Bu durum üretici olarak bizi üzdü. Fındık rekoltesinin çok olduğu bir yılda yapılan yanlışlık daha iyi ortaya çıkacaktır.
Ordu Ziraat Odası Başkanı Uğur Cörüt: Başarısızlığın nedeni deponun yanlış bölgede kurulması ve borsaların karşı çıkması. Ordu veya Giresunda kurulmalıydı. Lisanslı depoculuk birilerinin işine gelmediği için biran evvel lağvedilmesini istediler, üreticiyi koruduğu için fındık alıcılarının işine gelmedi. Bu tür birliklerin kapatılması için kulisler yapıldı. Üretici bilgilendirilmedi. Doğru yatırımcıyı bulduğumuz takdirde biz Orduda lisanlı depoyu tekrar açtıracağız. O da olmazsa farklı projeler var. Fındık üreticilerinin bulunduğu bölgelerdeki ziraat odaları olarak planlama yapacağız. Fındık çalıştayında lisanslı depoculuğu savunduk ve programına koydurduk.
28 Ocak 2014 Salı 03:29
Türkiyenin yılda 2 milyar dolar döviz girdisi elde ettiği fındıkta bir hüsran daha yaşandı. Sektöre umut olarak gösterilen lisanslı depoculuk sistemi iflas etti
Murat GÜRSOY
Fındıkta adeta bir kurtuluş olarak görülen lisanslı depoculuk çöktü. Ünye ve Düzcede iki pilot lisanslı depo kurulmuştu. Her iki pilot uygulama da fındığını emanet eden üreticiyi arayarak, şubat ayına kadar fındıklarını almasını istedi.
Lisanslı depolar fındığın serbest piyasaya bırakıldığı 2009 yılında tüm kesimler tarafından umut olarak nitelendirilmişti. Fındıkta lisanslı depo için Ünye ve Düzcede iki pilot uygulama başlatılmıştı. Bu yapının kurulması için de Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin (TOBB) yüzde 49, Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) yüzde 48, Ordu İl Özel İdaresinin yüzde 2, Umat AŞnin yüzde 0.5 ve Gümrük Turizm AŞ yüzde 0.5 ortaklığı ile Lisanslı Depoculuk AŞ yani kısa adıyla Lidaş kurulmuştu. Şirketin kurulması için toplam 51 milyon liralık sermaye beyan edilmişti.
Ünyede 25 bin ton, Düzcede 10 bin tonluk kapasite var. Ancak Düzcede 900, Ünyede ise yalnızca 35 ton fındık toplanabildi. Lisanslı depoların bu duruma gelmesinde gerekli teşvikin yapılmadığı görüşü hakim. Depoların tüccarla (manavla) yarışamadığı da belirtiliyor. Üreticiye manav avans verirken, lisanslı depoculukta bu hizmet yok. Üretici aldığı avansla, gübre ve ilaç gibi ihtiyaçlarını karşılayabiliyor.Ayrıca manav, mahsulü depolara bedava taşıyor. Kurulan şirket Lidaşın sadece bir deposunun kirası yıllık 700 bin TL. Şirketin 2.5 milyon lira civarında zarar ettiği de iddialar arasında.
LİDAŞ: Tanıtım yaptık ama sonuç alamadık
Lidaş Genel Koordinatörü Sait Eğerci: Ünyede 25 bin ton, Düzcede 10 bin tonluk kapasitemiz var. Ancak Düzcede 900, Ünyede ise yalnızca 35 ton fındık var. Bu oranlar oldukça düşük. Bunun sebebi ise talep görülmemesi. 2012 yılında bu iş, çok fazla talep görmedi. Bu yüzden geçen yıl tanıtım faaliyetlerine ağırlık verdik. Ankarada Trabzon, Giresun, Düzce, Ordu Borsa Başkanları ile konuyla ilgili toplantı düzenledik. Bu da yeterli olmadı. Biz manavlarla rekabet edecek düzeyde değiliz. Yasalar buna müsaade etmiyor. Köylerde geçtiğimiz yıl tanıtım toplantıları düzenledik, broşürler dağıttık. Ancak hiçbirinden sonuç alamayınca kapatma kararı aldık.
Lidaş Ünye Şube Müdürü Şenol Köksal: Şirketimiz bu faaliyeti iki yılı aşkın zamandır yürütüyor. Üreticilere depolarımızı açtık. Üreticiler, depolara gereken ilgiyi göstermedi. Yasal olarak bizim sektöre müdahale hakkımız yok. Üreticiler bizden piyasadan mal almamızı bekliyorlar, ama bizim böyle bir şey yapmamız mümkün değil, piyasaya müdahale hakkımız yok. Yaşanan bu sıkıntılar nedeniyle, beklentilere cevap verilemediği için Lidaş Yönetim Kurulu, fındık sektöründen çekilme kararı aldı. Üreticilere yazılı olarak değil ama sözlü olarak bildirdik. Üreticilere şubat ayının sonuna kadar ürünlerini almaları için süre tanıdık. Bu işi şubat ayında bitireceğiz.
Sistem, sektörün gerçeklerine göre oluşturulamadı
Ünye Ticaret Borsası Başkanı Mustafa Muslu: Lisanslı depoculuk sektörün gerçeklerine uygun şekilde oluşturulmadığı için hayal kırıklığı yarattı. Üretici açısından cazibeli hale getirilmedi, sektörün diğer paydaşlarının üstlendiği misyonun gereğini yapmadığı için cazip olmadı.
Giresun Ticaret Borsası Başkanı Mustafa Demirci: Fındıkta büyük oyun oynanıyor. Bu oyunu oynayanlar lisanslı depoculuğun başarısız olmasını sağlamışlardır. Kaybeden fındık üreticisi oldu. Konya Ticaret Borsasında buğdayda bu işliyor da neden fındıkta işlemiyor. İhanet söz konusu.
Trabzon Ticaret Borsası Meclis Başkanı Mehmet Cirav: Lisanslı depoculuğun başarısız olması özellikle üretici adına olumsuz oldu. Altyapı ve tanıtım yeteri kadar yapılmamış, lisanlı depoculuk sektörün sunduğu imkanları sunacak şekilde donatılmamış, bu nedenle üretici için verimli bir tablo ortaya çıkarılmadığı için başarısızlık kaçınılmaz olmuştur. Üreticiyi lisanslı depoculuğa yönlendirmek için, ilk üç yıl cazibe haline gelecek çalışmalar lisanslı depoculuk tarafından uygulanmamıştır.
Durak Fındık Yönetim Kurulu Üyesi Kadir Durak: İlk günden ölü bir bebek olarak doğduğunu daha önce söylemiştim. Gelinen noktada sektörel gerçekler doğrultusunda üreticinin ihtiyaçlarına cevap vermeyen lisanslı depoculuğun kapanmasını normal karşılıyorum.
Düzce Ticaret Borsası Başkanı Nurettin Karslıoğlu: Depoculuk Düzcede 2.4 milyon liraya mal olurken, 1.5 milyon lira zarara uğradı. 31.12.2013te kapanma kararı alındığını biliyoruz. 2013te de depolar denenmemiş oldu. Doğu Karadenizde de rağbet görmedi. Son toplantılarda TOBBda kapanmamasından yana konuşuldu. Ancak, Lidaş zarara dayanamayarak fındıktan çıktı.
Üretici, hissedarların kısa sürede pes etmesinden şikayetçi
Ünye Ziraat Odası Başkanı Osman Sarıkahraman: Lisanslı depoculuğun hissedarları teslimiyetçi davrandı. Tüccarla mücadele edemedi. Milli ürünümüz fındık için bu kadar çabuk pes edilmemeliydi. Bu durum üretici olarak bizi üzdü. Fındık rekoltesinin çok olduğu bir yılda yapılan yanlışlık daha iyi ortaya çıkacaktır.
Ordu Ziraat Odası Başkanı Uğur Cörüt: Başarısızlığın nedeni deponun yanlış bölgede kurulması ve borsaların karşı çıkması. Ordu veya Giresunda kurulmalıydı. Lisanslı depoculuk birilerinin işine gelmediği için biran evvel lağvedilmesini istediler, üreticiyi koruduğu için fındık alıcılarının işine gelmedi. Bu tür birliklerin kapatılması için kulisler yapıldı. Üretici bilgilendirilmedi. Doğru yatırımcıyı bulduğumuz takdirde biz Orduda lisanlı depoyu tekrar açtıracağız. O da olmazsa farklı projeler var. Fındık üreticilerinin bulunduğu bölgelerdeki ziraat odaları olarak planlama yapacağız. Fındık çalıştayında lisanslı depoculuğu savunduk ve programına koydurduk.
