Kuraklık ve Don

Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı’ndan yapılan bir kaç açıklamanın dışında kuraklıkla ilgili somut hiç bir adım atılmadı. Çare olarak çiftçilere “yağmur duasına çıkın” denildi.

Yağmur duasına çıkan çiftçiler bir kaç damla yağışı görünce kuraklık unutuldu.

Seçimin olduğu gece ülke deyim yerindeyse dondu. Seçim nedeniyle değil, soğuk nedeniyle bir çok bölgede don felaketi yaşandı. Kayısı, fındık, çay, kivi ve bir çok meyvede büyük zarar meydana geldi.

Don felaketinin seçim gecesi yaşanması çiftçiler için büyük talihsizlik. Bir hafta önce olsa seçim nedeniyle siyasiler konuyla yakından ilgilenir ve üreticiye destek olabilirdi.

Oysa hem kuraklığın hem de don felaketinin çok ağır faturası olacak. Sadece üretim yapan çiftçiler değil, esnaftan, tüccara, sanayiciden tüketiciye, hatta yurt dışındaki alıcılara kadar bu ağır faturayı herkes ödeyecek.

Kuraklığın en çok etkilediği ürünlerin başında buğday var. Türkiye genelinde yüzde 20 oranında buğday üretiminin azalması bekleniyor. Bunun anlamı buğday fiyatının yükselmesi ve ithalatın gündeme gelmesi demektir.

Kayısı, Malatya ve bölgesindeki üreticilerin geçim kaynağı. Aynı zamanda en önemli ihraç ürünü. Dünya kuru kayısı ihracatının yüzde 80′ninden fazlasını Türkiye gerçekleştiriyor. Kayısıdaki don zararının boyutu yüzde

70-80′lerle ifade ediliyor. Üreticinin zararı çok büyük. Yurt dışındaki alıcılar gelişmeleri endişeyle izliyor.

Fındık ve çay en çok zarar gören diğer iki ürün. Özellikle Doğu Karadeniz’in ekonomisi bu iki ürüne bağlı. Fındık ve çay olmazsa bölge ekonomisi çöker.

Türkiye, fındık üretiminde ve ihracatında dünyada ilk sırada. Üretilen 600-700 bin ton kabuklu fındığın yüzde 75-80′i ihraç ediliyor.

İhracatçılar, ürün bulamama telaşı ile piyasaya saldırınca fındık fiyatı yükselmeye başladı. Yurt dışındaki alıcılar endişeyle yaptıkları sözleşmenin bir an önce yerine getirilmesini istiyor. Sözleşmeler yerine getirilemezse iflas eden firmalar olabilir.

Tam 10 yıl önce de fındıkta don felaketi yaşanmış ve üretim 250 bin tona gerilemişti. O zaman stoklarda aflatoksinli denilen, yağ yapılması istenen fındıklar bile değerlendirilerek ihraç edilmişti.

Bölgede alternatif ürün olarak sunulan ve az sayıda üreticinin geçim kaynağı olan kivide de büyük zarar var. Dolayısıyla Karadeniz Bölgesi’nde tarımsal üretim büyük bir zararla karşı karşıya.

Meyvecilikte de zarar büyük. Marmara, Karadeniz bölgesinin yanı sıra Niğde, Karaman gibi meyve üretim merkezleri en çok olumsuz etkilenen üretim merkezleri oldu.

Dondan zarar gören ürünlerin önemli bölümü Türkiye’nin dünyada söz sahibi olduğu geleneksel tarım ürünleri. Aynı zamanda üretildikleri bölgede üreticinin temel geçim kaynağı.

Hem kuraklık hem de don felaketi nedeniyle düşen tarımsal üretim ürün fiyatlarını artıracak ve bunun gıda enflasyonunu körüklemesi bekleniyor.

Bu kadar olumsuzluğa rağmen kuraklık ve donla ilgili somut tek bir adım atılmadı. İl bazında oluşturulacak komisyonların hasar tespiti yapmaları beklenecek. Zarar yüzde 30′un üzerindeyse üreticinin kredi borcu ertelenecek. Belki bir kaç kuruş maddi destek sağlanacak. Bu önlemler yaraları sarmaya yetecek mi?

Amerika’da da kuraklık yaşanıyor. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama, California’da kuraklıktan etkilenen çiftçileri ziyaret ederek ilk etapta 173 milyon dolarlık destek paketi açıkladı.

Yukarıda da yazdığımız gibi bizde henüz siyasetçilerin gündeminde bile yer almadı.

Özetle, kuraklık, don felaketi ve gelecek günlerde yaşanması muhtemel aşırı sıcakların etkisi ile tarım sektörü çok zor bir yılı yaşıyor. Bu felaketin ağır bir faturası olacak. Bu faturayı üreticiden başlayarak tüccar, sanayici, ihracatçı ve tüketiciler ödeyecek. Herkes buna hazırlıklı olmalı.
 
Ynt: Kuraklık ve Don

Evet güzel yorumlamışsınız olayı.ok-*-s Bende de kirav ve ceviz var cevizlerde don oranı %90-100 diyebilirim kirazdada % 75-80.cevizlerimize don a karşı sigortalanmıyor.Kirazlarımıza yaptırdık eksper geldi ölçtü baktı foto çekti neyse uzatmayalım donun tomurcukken meydana geldiğini bu yüzden sigortanın bunu karşılamadığını eğer çiçekken don gerçekleşseydi para alacaktık.Köyde bir tek iki kişi tarasime don sigortası yaptırmış oda boşa gitti yani bu sene kötü yıl bence bu yıl ne traktör alınır nede çok lazım olmayınca ekipman ıh-*-s
 
Ynt: Kuraklık ve Don

‘Don’duk ama yazın cep yanacak!
Burak COŞAN

Tarımda cepleri yakacak tehlike

Ürün kaybında Karadeniz Bölgesi ilk sırada fiyatlarda en az yüzde 25 artış bekleniyor.

TARIMSAL üretim 2014’e ‘don tehlikesi’ ile girdi. Birçok üründe kayıp yüzde 80’i geçti. Dondan etkilenen çiftçilerin yüzde 80’inin Tarım Sigortaları Havuzu’na (TARSİM) ödemelerini yapmadığını söyleyen Türkiye Ziraatçiler Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, zararın büyük olduğu alanların afet bölgesi ilan edilmesi gerektiğini ifade etti. Zeytin, kayısı, fındık, üzüm ve incir, dondan en çok etkilenen ürünler olurken, kayıp yüzde 80’i geçti. Diğer tarım ürünlerinde de verim kaybı ortalama yüzde 25’lere ulaştı. Bölgelerde yaşanan kayıplar dikkate alındığında Karadeniz Bölgesi ilk sırada yer aldı. Arkasından Ege Bölgesi gelirken, dondan en az etkilenen bölge Marmara oldu. Yetiştirilen ürünlerin ekimlerinin daha yeni yapılması etkinin azalmasında başrolü oynadı. Don ve kuraklıktan dolayı iç piyasada fiyatların artması beklenirken, ihracatın da tarım ürünlerindeki verim düşüşünden dolayı bir hayli etkileneceği belirtildi.


MARMARA BÖLGESİ

AYÇİÇEĞİ: Yeni ekim yapıldı. Dondan veya kuraklıktan fazla etkilenmedi.
BUĞDAY: Verim kaybı yüzde 10’larda.
MEYVE: Ağaçlar fazla zarar görmedi.
ŞEKERPANCARI: Bu üründe de bir sıkıntı yaşanmadı.

EGE BÖLGESİ

İNCİR: İncirde yüzde 25’lik üretim kaybı var. Bu ürün iklimsel değişiklikten etkilendi. Hava soğukluğundan gelişemedi. İhracata darbe vuracak.
ÜZÜM: Yüzde 50 üretim kaybı yaşandı. Dondan etkilendi. Fiyatlarda yüzde 50 artış olacak.
ZEYTİN: Yüzde 30 kayıp var. Asıl darbeyi zeytinyağı yedi. İhracat büyük oranda düşecek.

AKDENİZ BÖLGESİ

SOYA: Soya üretiminde belirli bir sıkıntı yaşanacak. Net ithalatçı konumdayız. Yüzde 25’lik üretim kaybı var.
NARENCİYE: Meyve verme dönemi bitti. Dondan bu yüzden etkilenmedi.
HUBUBAT: İklimsel değişiklikler nedeni ile verim kaybı yaşanacak. Verim yüzde 20 düşecek.
MUZ: Muzda etki çok yüksek değil. Türkiye ihtiyacının yüzde 50’sini ithal ediyor.

İÇ ANADOLU BÖLGESİ

BAKLİYAT: Çok fazla etkilenmedi. Dha ürün yetişmedi.
PATATES: Erkenci patateste sorun yaşanabilir. Zamanında yağış almazsa verim düşebilir
BUĞDAY: 3.5 milyon ton üretim var. Yüzde 10-15’lik kayıp var.
ELMA: Elmada da kayıp büyük. Bölgedeki meyveler dondan büyük zarar gördü.
BADEM: Üretim çok fazla değil. Etki az oldu.

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ

ANTEPFISTIĞI: Problem görünmüyor. Ancak yeterli üretim yok. Don ve kuraklığın etkisi fazla değil.
PAMUK: Pamuk tarlada duruyor. Birşey söylemek için erken. Çok fazla etkilenmedi.

KARADENİZ BÖLGESİ

FINDIK: Fındık dondan çok ciddi etkilendi. Yüzde 70 zarar var. Fındık fiyatı 8-9 liraya çıkabilir.
KİVİ: Kivi de dondan etkilenenler arasında yüzde 65 zarar var. Kivi üreticilerinin büyük kısmı TARSİM’e üye değil.
ÇAY: Verim düşüklüğü yüzde 25 olabilir. Çay dondan değil, iklimsel değişiklikten etkilendi.

DOĞU ANADOLU BÖLGESİ

KAYISI: Bu üründe kayıp yüzde 80’leri geçti. 2014’te üretim yok denecek kadar az.
HUBUBAT: Az da olsa ekiliyor. Ama don etkili oldu.
 

Benzer Konular