04.07.2014 - 02:30 | Son Güncelleme: 03.07.2014-23:47
Milliyet.com.tr »
Ekonomi »
Taban fiyat gecikti tarlada isyan koptu
Buğdayın yarısı hasat edildi ama hâlâ taban fiyat açıklanmadı. Tüccarın geçen yılki fiyatın altında alım yapması üzerine çiftçiler, Edirne Ticaret Borsasında seans salonunu terketti
Fehim Genç
Buğday hasadının başlamasına karşın taban fiyatın hâlâ açıklanmaması, borç batağındaki çiftçiyi tüccarın insafına terketti. Borçlarını bir an önce ödemek için, tarladaki buğdayı hasat eder etmez satışa çıkaran çiftçi, tüccarın geçen yıldan daha düşük fiyat teklif etmesi üzerine isyan etti.
Edirne Ticaret borsasında tüccarın ortak hareket ederek, buğday fiyatını geçen yılki taban fiyatın altındaki değerlere çekmesi üzerine, buğdayını satmak için gelen çiftçiler tüccarın tutumunu protesto ederek borsa salonunu terketti.
Mazot 5 TLyi gördü
Edirne Ticaret Borsasındaki olay, buğday fiyatında yıllardan beri devam eden çarpıklığı bir kez daha gözler önüne serdi.
Buğday taban fiyatı yıllardan beri 72 kuruşu aşamazken, çiftçinin mazot ve gübre başta olmak üzere maliyetleri kat kat yükseldi.
2005 yılında 35 kuruş olan buğday taban fiyatı, aradan geçen 9 yıla rağmen 1 liraya yaklaşamadı. 2013te 72 kuruş olarak açıklanan taban fiyatı 2014 hasadının başlamasına karşın hâlâ açıklanmadı. Buna karşın çiftçinin en büyük masraf kalemi olan mazot fiyatı 2005 yılında 1.95 lirayken, 2014te 4.31 liraya dayandı. Hatta yıl içinde mazot fiyatı zaman zaman 5 liraya kadar dayandı.
Suni gübreye % 131 zam
Çiftçinin üretim maliyetleri her yıl katlanarak arttı. Mazotun yanısıra suni gübre fiyatları da kat kat yükseldi. 2007de 334 lira olan 1 ton amonyum sülfatın fiyatı yüzde 69 zamlanarak 2014te 566 liraya çıktı.
Aradan geçen 7 yılda amonyum nitrat yüzde 131 artarak 386 liradan 894 liraya, üre yüzde 72 artarak 601 liradan 1040 liraya, dap yüzde 85 artarak 710 liradan 1317 liraya ve kompoze gübre de yüzde 88 artarak 489 liradan 920 liraya yükseldi.
1 kilo buğday ile 1 ekmek alınmıyor
Buğdaydaki çarpık fiyatlama ekmek fiyatlarıyla yapılan kıyaslamada daha net ortaya çıkıyor. 1 kilogram buğday 72 kuruşa satılırken, 200 gram ekmeğin fiyatı 1 liraya ulaştı. 2005 yılında 1 kilo buğday karşılığında 200 gram ağırlığında 1 ekmek alabilen çiftçi, 2014te 1 ekmek alabilmek için 1 kilo 400 gram buğday satmak zorunda kalıyor.
Çiftçi tüccara mahkûm ediliyor
Türkiye Ziraatçiler Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, Buğdayın yüzde 40ı hasat edildi. Bu tarihe kadar taban fiyatın çoktan açıklanması gerekirdi. Taban fiyat açıklanmadığından çiftçi tüccarın verdiği düşük fiyata malını satmak zorunda kalıyor. Toprak Mahsülleri Ofisi (TMO) müdahale fiyatını açıklamadığı için çiftçiyi tüccarın eline düşürüyor. Çiftçi borçlu olduğu için malını istemese de tüccarın teklif ettiği fiyata satmak zorunda kalıyor. Tüccara mahkum oluyor. TMOnun bir an önce piyasaya girmesi lazım dedi.
Bir an önce açıklansın
Buğdayda kritik bir yıl yaşandığını vurgulayan Yetkin, şunları söyledi:
Çukurovada buğday hasadı mayıs ayında başladı. TMOnun müdahale fiyatını daha o zaman açıklaması lazımdı. Bu yıl buğday rekoltesi yüzde 21 azalacak. 17-18 milyon ton buğday rekoltesi olacağını tahmin ediyoruz. Rekolte geçen yıla göre 4.5 milyon ton düşük olacak. Bu aşamada Toprak Mahsülleri Ofisinin piyasaya girmesi gerekirdi. Büyük alıcıların ürünü toplamasını önlemek için TMO alım yapmalıydı. Buğday ithalatının zorlayıcı hale gelmemesi ve buğday fiyatlarının aşırı yükselmemesi için TMOnun bir an önce müdahale etmesi lazım.
Milliyet.com.tr »
Ekonomi »
Taban fiyat gecikti tarlada isyan koptu
Buğdayın yarısı hasat edildi ama hâlâ taban fiyat açıklanmadı. Tüccarın geçen yılki fiyatın altında alım yapması üzerine çiftçiler, Edirne Ticaret Borsasında seans salonunu terketti
Fehim Genç
Buğday hasadının başlamasına karşın taban fiyatın hâlâ açıklanmaması, borç batağındaki çiftçiyi tüccarın insafına terketti. Borçlarını bir an önce ödemek için, tarladaki buğdayı hasat eder etmez satışa çıkaran çiftçi, tüccarın geçen yıldan daha düşük fiyat teklif etmesi üzerine isyan etti.
Edirne Ticaret borsasında tüccarın ortak hareket ederek, buğday fiyatını geçen yılki taban fiyatın altındaki değerlere çekmesi üzerine, buğdayını satmak için gelen çiftçiler tüccarın tutumunu protesto ederek borsa salonunu terketti.
Mazot 5 TLyi gördü
Edirne Ticaret Borsasındaki olay, buğday fiyatında yıllardan beri devam eden çarpıklığı bir kez daha gözler önüne serdi.
Buğday taban fiyatı yıllardan beri 72 kuruşu aşamazken, çiftçinin mazot ve gübre başta olmak üzere maliyetleri kat kat yükseldi.
2005 yılında 35 kuruş olan buğday taban fiyatı, aradan geçen 9 yıla rağmen 1 liraya yaklaşamadı. 2013te 72 kuruş olarak açıklanan taban fiyatı 2014 hasadının başlamasına karşın hâlâ açıklanmadı. Buna karşın çiftçinin en büyük masraf kalemi olan mazot fiyatı 2005 yılında 1.95 lirayken, 2014te 4.31 liraya dayandı. Hatta yıl içinde mazot fiyatı zaman zaman 5 liraya kadar dayandı.
Suni gübreye % 131 zam
Çiftçinin üretim maliyetleri her yıl katlanarak arttı. Mazotun yanısıra suni gübre fiyatları da kat kat yükseldi. 2007de 334 lira olan 1 ton amonyum sülfatın fiyatı yüzde 69 zamlanarak 2014te 566 liraya çıktı.
Aradan geçen 7 yılda amonyum nitrat yüzde 131 artarak 386 liradan 894 liraya, üre yüzde 72 artarak 601 liradan 1040 liraya, dap yüzde 85 artarak 710 liradan 1317 liraya ve kompoze gübre de yüzde 88 artarak 489 liradan 920 liraya yükseldi.
1 kilo buğday ile 1 ekmek alınmıyor
Buğdaydaki çarpık fiyatlama ekmek fiyatlarıyla yapılan kıyaslamada daha net ortaya çıkıyor. 1 kilogram buğday 72 kuruşa satılırken, 200 gram ekmeğin fiyatı 1 liraya ulaştı. 2005 yılında 1 kilo buğday karşılığında 200 gram ağırlığında 1 ekmek alabilen çiftçi, 2014te 1 ekmek alabilmek için 1 kilo 400 gram buğday satmak zorunda kalıyor.
Çiftçi tüccara mahkûm ediliyor
Türkiye Ziraatçiler Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, Buğdayın yüzde 40ı hasat edildi. Bu tarihe kadar taban fiyatın çoktan açıklanması gerekirdi. Taban fiyat açıklanmadığından çiftçi tüccarın verdiği düşük fiyata malını satmak zorunda kalıyor. Toprak Mahsülleri Ofisi (TMO) müdahale fiyatını açıklamadığı için çiftçiyi tüccarın eline düşürüyor. Çiftçi borçlu olduğu için malını istemese de tüccarın teklif ettiği fiyata satmak zorunda kalıyor. Tüccara mahkum oluyor. TMOnun bir an önce piyasaya girmesi lazım dedi.
Bir an önce açıklansın
Buğdayda kritik bir yıl yaşandığını vurgulayan Yetkin, şunları söyledi:
Çukurovada buğday hasadı mayıs ayında başladı. TMOnun müdahale fiyatını daha o zaman açıklaması lazımdı. Bu yıl buğday rekoltesi yüzde 21 azalacak. 17-18 milyon ton buğday rekoltesi olacağını tahmin ediyoruz. Rekolte geçen yıla göre 4.5 milyon ton düşük olacak. Bu aşamada Toprak Mahsülleri Ofisinin piyasaya girmesi gerekirdi. Büyük alıcıların ürünü toplamasını önlemek için TMO alım yapmalıydı. Buğday ithalatının zorlayıcı hale gelmemesi ve buğday fiyatlarının aşırı yükselmemesi için TMOnun bir an önce müdahale etmesi lazım.
