Süt fiyatları neden artacak?

Yavuz Semerci

yavuz.semerci@gazeteport.com

Süt fiyatları neden artacak?

Siyasi gelişmeler filanla uğraşırken halkı yakından ilgilendiren ve olağanüstülük arz eden tarımsal bir gelişmeyi es geçtik.

Dünyada yaşanan kuraklık, fiyatları artan gıda ürünleri ve bunun milyonlarca tüketici ve üretici üzerindeki etkileri inanılmaz…

Örneğin süt… Size lafı dolandırmadan söyleyeyim. Benim araştırmalarıma göre ve dinlediğim insanlardan edindiği verileri göre ya süt fiyatları artacak ya da artacak.
Neden mi?

Öncelikle birinci neden ABD. Dünyanın en büyük gıda üreticisi ve ihracatçısı olan bu ülke kuraklık nedeniyle sıkıntı yaşıyor. Tarımsal üretim ürününe göre değişmekle birlikte yüzde 25-30 oranında geriledi. Fiyatlar ise roket gibi yukarı çıkıyor. Süt üreticileri için en önemli girdi soya küspesi. Türkiye’deki üretim talebi karşılayamıyor. İthalat ile açık kapatılıyor. Bir süt üreticinden edindiğim bilgiye göre, soyanın( küspesi) tonu bu yılın başında 470 (geçen yıl 350 dolardı) şu anda 760 dolara çıkmış durumda. Nerede stabil olacağı ise bilinmiyor.

İkinci neden ise saman. Hayvanın önüne saman koyarsınız. Midelerinin daima şişkin durması lazım çünkü. Mide derken 4 mideli ya da 4 bölümden oluşan bir midesi bulunan bir hayvandan bahsediyoruz. (İşkembe 4 bölümden oluşan midenin bir parçası sadece. Geviş getirirken kullandığı bölüm. Hani işkembeciye gidersiniz de şirden mi olsun diye sorarlar y, o bölüm de geviş getirmeyen diğer hayvanlardakine karşılık gelen mide bölümü…)

Neyse büyükbaş hayvanların mideleri müthiş bir kimyasal fabrika aslında. Odunu yesin onu bile eriterek enerjiye dönüştürebilecek kadar yani… O yüzden saman yiyecek, geviş getirecek. Midesi şişkin duracak. Fakat bu sene yağışlardaki düzensizlik ürünlerde kuranlık etkisi yarattı. Saman dediğiniz şey Buğdayı biçerken arkada kalan kısım. Çiftçi bunu bedava satar. Biçerdöverciler bunları balyalar (bir balya 25 kilo) onu da (balyası) 3 lira bilemediniz 4 liraya besi veya süt çiftliklerine satardı.

Şimdi bu bir balyanın kilosu 12 liraya fırladı. Niye, buğdayların boyları kısa kaldı saman artık mumla bulunuyor…Üretici binlerce ton samanı önceden alıp depolardı… Bir de kaba yem bitkileri var ki yonca gibi onların fiyatlarında da benzer fiyat artışları oluyor.

***

yani süt üretmek ve kilosunu 80 kuruşa süt fabrikasına satmak, verimli çiftliklerin bile kaldırabileceği bir rakam değil. Daha pahalıya satsınlar diyenleriniz çıkabilir ama geçtiğimiz senelerde arz fazla olup süt fiyatları aşağıya inince herkes bir araya geldi devlete gitti “taban fiyat belirle” diye yalvardı. Bir konsey kuruldu. Böylece son sözü devletin söylediği bir taban fiyat belirleniyor. O taban fiyat da şu anda 80 kuruş. Şimdi bu konseye ağır baskı var “hemen toplan ve taban fiyatı 1.2 liraya çıkar” diye…

Bu sürede ne oluyor? Devlet 7 yıllık iki yılı ödemesiz faizsiz kredi veriyor diye bu işe girenlerin çoğu batıyor… Bu firmalar kredi geri ödemesinin başladığı şu sıralarda krediyi ödeyemez hale geldiler. Süt hayvancılığı yapanlar hayvanları ve düveleri kesime yolluyor. Bu noktada et fiyatları ucuzluyor. Ama fırtına öncesi sessizlik anlamına geliyor bu durum. Kesilecek hayvan azalınca da et fiyatları fırlayacak…

Enflasyon filan tahmini yapanlar bu etkiyi ne kadar tahminlerine eklediler bilmiyorum ama hükümet ya Türk hayvancılığını kurtarmak için fiyatların yukarı çekilmesine ve milyonlarca tüketicinin tepkisine yol açacak. Ya tüketicileri koruma adına hayvancılığın can çekişmesine seyirci kalacak. Bakalım hangisini tercih edecekler…
 

Benzer Konular