Ver gazı SARIKIZ
Sadi ÖZDEMİR
27 Kasım 2014
İneğin çıkardığı gazdan elektrik üretecekler
YALÇIN Öztürk, Mert Çakman ve Şafak Karatepe isimli mühendisler Ahırlarda ineklerin çıkardığı gazı toplayan ve depolayan bir sistem geliştirerek, doğrudan elektrik üretimi için kullanmanın yolunu açtı. Böylece ineğin etinden, sütünden sonra şimdi de gazından faydalanacağız.
DÜNYANIN en çok metan gazı salan canlıları konumundaki inekler artık doğrudan elektrik üreticisi olacak. İnovatif fikirlerle yeni girişimciler çıkmasını sağlayamak için İstanbul Teknik Üniversitesinde (İTÜ) kurulan, İTÜ Çekirtek üyesi Jeofizik Mühendisleri Yalçın Öztürk ve Şafak Karatepe ile Elektronik Mühendisi Mert Çakman Ahırlarda ineklerin çıkardığı gazları (metan) toplayan ve depolayan ve bu gazdan elektrik üretimi gerçekleştiren yeni bir sistem geliştirdi. BioCower adı verilen sistemle ilk hedef 100 inek ve üzeri süt hayvancılığı yapılan 4 bin civarındaki ahırda elektrik üretimi yapmak ve çiftliklere ayda ortalama 700-2.300 TL arası ek gelir sağlamak. Şafak Karetepe projeyi şöyle özetliyor:
GÜNDE 580 LİTRE
Projemiz temel olarak, büyükbaş hayvanların ürettikleri, geğirme ve gaz çıkartması sonucu ortamda biriken gazı toplayıp ayrıştırılarak kullanılabilir bir enerji kaynağı haline getirmek. Büyükbaş hayvanlar, sindirim sistemlerindeki farklılık sonucu diğer hayvanlardan daha fazla metan gazı çıkarırlar. Örnek olarak bir insan günde 0.5 litre metan gazı üretirken, bir inek yaşı, kilosu ve beslenme tarzına bağlı olarak ortalama 580 litre metan gazı üretir. Bu gaz aslında evlerimizde yakmış olduğumuz doğalgazın temelini oluşturur.
VAKUM SİSTEMİ
Açık ya da kapalı ahır fark etmez ineklerin çıkardığı gazı vakumla toplayacak davlumbaz benzeri bir sistem ile gazı bir depolama ünitesine aktaracağız. Bu gaz kompozisyonuna uygun ayrıştırma işlemleri uygulayıp yakmaya elverişli hale getireceğiz ve bir co-jenerasyon ünitesiyle de elektrik üretilecek. Bu sistem sadece enerji üretmiş olmayacağız aynı zamanda doğaya salınan bu tahlike gazın, küresel ısınmaya negatif etkileri de ortadan kalkacak. Metan gazı salınımına bağlı karbon ayak izi değeri de düşecek. Aslında bir ineğin metan ile neden olduğu karbon ayak izi değeri ile bir otomobilin karbonmonoksik salınımı ile neden olduğu karbon ayak izi değeri de eşit çıkıyor.
AHIR İLHAM VERDİ
Bizi bu konuda harekete geçiren olay Ocak ayında okuduğumuz bir gazete haberiydi. Haberde, Almanyada (Düseldorf) 90 inekli bir ahırda havalandırılmadığı için patlama olduğu ve yangın çıktığı yazıyordu. Arkadaşımız Mert bu haberi okuyunca konuya merak sardı. Ahırda bu gazı nasıl toplarız ve kullanabiliriz diye düşündük ve projeye dönüştürdük. Türkiyede genellikle açık ahır tavsiye ediliyor ancak Almanyada, ABDde ve çok büyük ölçekli hayvancılık yapan ülkelerde kapalı ahır sistemi tercih ediliyor. Bizde açık ahır tavsiye edilmesinin nedeni de havalandırma sorunu. Artık doğaya salınan değerli metan gazıyla dolu havayı şimdi enerjiye çevirmek mümkün olacak.
100 ineklik ahır için 90 bin lira
JEOFİZİK Mühendisi Şafak Karatepe, çok yakında ilk uygulamasını yapmaya hazırlandıkları inek gazından elektrik üretecek sistemin 100 süt ineklik bir ahır için 90 bin TLye mal olacağını söylüyor. Karatepe, sistem sayesinde işletmenin kendi elektrik ihtiyacını karşılayabileceğini, fazla elektriği sisteme vererek üzerine de aylık 700 liranın üzerinde gelir elde edebileceğini belirtiyor. Bu hesaba göre 90 bin liralık yatırımın bu işletmeye geri dönüşü 5.2 yıl olaccak.
İnekler gaz çıkarmasın diye diyet yaptırıyorlar
İNEKLERİN çıkadığı metan gazının küresel ısınmaya etkisinin çok büyük olduğunu belirten Şafak Karatepe bu nedenle Yeni Zelandada ineklerin gaz salınımını azaltmak için diyet uygulandığını, birçok ülkenin de buna benzer çözümlere başvurduğunu söylüyor. Karatepe, ahırdaki gazın vakumla çekilmesinin süt verimini de artıracağını ileri sürdü.
13 proje büyük finalde yarışacak
TÜRKİYEnin en önemli girişimci destek projelerinden biri haline gelen İTÜ Çekirdekte, 29 Kasımda büyük final gerçekleşecek. Halk oylaması ve jüri tarafından gerçekleştirilen eleme sonucu 13 finalist teknoloji projesi belirlendi. Tarımdan hayvancılığa, bulut bilişimden e-ticarete, oyuncaktan sosyal medyaya kadar geniş bir yelpazede projelerini şirkete dönüştürmeyi hedefleyen girişimci adayları, 100 bin TLlik büyük ödül için yarışacak.
