Traktör Seçimine Bilimsel Yaklaşım - OECD Tarım Traktörleri Kodları


İyide arkadaslar simdi soyle de birsey var. Traktorun motorunun torku ile cekme kuvveti dogrudan iliskilidir. Ornegin 1500 rpm de 400 nm tork ureten bir motor oldugunu varsayalim. Bu deger krank milindeki degerdir. Krank mili dakikada 1500 devir ile 400nm bir tork ile doner. Sanzimanda bu degerler degisir. Sanzimanda bilindigi uzere disliler vardir. Bu disliler uyumlu calistiklari disliler ile belli bi oran sabiti ile calisirlar. Ornegin 1/3 gibi, biri 1 tur doner digeri ona gore 3 tur doner. Bu durum bizim gunluk hayatta kullandigimiz vites tabiridir. Disli oranlari degistikce sanzimanin cikisindaki hiz da degisecektir.

Hiz ile tork ters orantilidir. Hiz arttikca tork ona karsilik duser. Bu yuzdendir ki yuksek viteste traktorler daha kolay bayilirlar. Sanzimandaki secilmis orana gore cikis hizinin degistigini goz onunde bulundurursak. Bir diger hiz degisimide diferansiyeldedir. Diferansiyelde ayni zamandada yon de degisir. Diferansiyelden akslara aktarilan tork janta ulasir. Burda jantin capi lastigin boyu ve lastigin zemine tutunurken belli bir miktarda kayma meydana geldiginden kayma faktoru. Butun bu degerler hesaba katildiginda traktorun cekme kuvveti Newton cinsinden hesaplanmis olur. Her viteste ve her motor devrinde oranlar degiseceginden cekme kuvvetide degisir. Bu kuvvet neticesinde cok guc isteyen takimlar ornegin pulluk gibi yavas cekilir. Bu yuzden cok guc isteyen islerde yavas vitese takiyoruz.

Duz mantikta motorun torkuna ve vites sayisina bakmak yeterli. Motor torku ne kadar yuksek vites sayisida o kadar fazlaysa traktor o derecede rahat calisir. Vario sanzimanin ustunlugu burdan gelmektedir. Sanziman oranlari kademesiz olarak ayarlandigi icin verimlilik ust duzeyde olmaktadir. Motorun urettigi gucten sonuna kadar faydanilmaktadir.
 
Ben basit anlatim olsun diye oyle yazdim. Elbetteki kayip vardir ama normal sanzimanlarin kayiplarindan oldukca azdir. Motor guc degerleride degisir. Hava sartlarina, yakit durumuna, filtre durumuna, motorun kondisyonuna bagli olarak. Kayip olmayan bisey yok insan vucudunda bile kayip var [emoji2]
 
Süleyman abi o konuda haklısın,

Ancak , OECD'nin Ankara'daki test merkezinde geçen sene bulunan babamın anlattığına göre, traktörler üreticiden çıktığı halde, yani her şeyi üzerinde iken teste sokuluyorlar, Test sonuçlarındaki fotoğraflardan ve OECD'nin kendi sitesinde bulunan ölçüm fotoğrafları ve bilgilerinden bunu görebiliyoruz.



Bu da abi senin dediğin normlar,

Dedidiğin gibi 97/68 normunda klima ve havalı fren kompresörü, yağ soğutucuları, fan ve radyatör yokken ölçüm yapılıyor.

ECE R24'te ise hepsi takılmış durumda.



Şu durumda OECD R24 normlarını kullanıyor gibi duruyor, kesin bilgi almak için Hasan Hoca'ya mesaj atacağım bu akşam, o bizi aydınlatır :)

Hadi bakalım bekliyoruz :) Bir çok önemli soru daha traktörlerin ürettiği ek güçleri ölçebiliyolarmı teknik bilgileri sunarken bunu gösterebiliyolarmı ?
 
İyi akşamlar sevgili arkadaşlar,

Öncelikle, günümüzde yaptığımız çiftçilik faaliyetlerinin en az %95'inin dolaylı veya direkt yoldan traktörler tarafından yapıldığının hepimiz farkındayız. Traktörler, icat edildiğinden beri hem iş gücünden ve zamandan tasarruf, hem de verimin ve işlenebilir arazi miktarının artmasında en büyük etmenlerdir. Bir Bereket TV programında [MENTION=6784]Gökhan Özkan[/MENTION] abimizin dediği gibi traktörler bizim ofisimizdir. Hayatımızın önemli bir kısmını beraber geçirdiğimiz bu araçları alırken de hepimiz seçici ve zaman zaman tutucu davranıyoruz, genelde traktörleri alırken beygir gücü, kaldırma kapasitesi, yakıt değerleri, fiyat gibi kriterleri ele alıyoruz.

Bu gibi kriterlerdeki sayısal verileri bayinin veya üreticinin internet sitesindeki broşürlerden öğreniyoruz. Mesela broşürde traktörün beygir gücünde 110 yazıyor, "ooo diyoruz bu 110 beygir benim işimi yapar". Üreticinin bize sunduğu değerler fabrikalarında kendi aletleri ile, kendi mühendisleri ile ölçtükleri değerlerdir. Ama görüyoruz ki zaman zaman üreticilerinin ölçtüğü beygir güçleri aynı olan iki farklı marka traktörün çekişlerinin pratikte farklı olduğunu görüyoruz. Bu sorun, fabrikadaki ölçümlerin farklı olmasından dolayı kaynaklanması muhtemel bir sorun. Ayrıca bazen, sanayide güç ölçüm cihazına bağlanan traktörlerin verdiği güç değerlerinin üzerinde yazandan daha fazla veya az olduğu gözlemlenmektedir. Bu, biz çiftçiler için zaman zaman oldukça kafa karıştırıcı bir sorun oluşturmakta ve traktör seçiminde bizi zor durumda bırakmaktadır.

Bu sorunu ortadan kaldırmak için, tarafsız ölçüm merkezlerinde ölçülen değerler bizim için daha yol gösterici olabilir. Bunun için de, geçtiğimiz günlerde katıldığım 5. Dünya Tarım Makinaları Zirvesi'nde Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Teknolojileri Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Silleli'nin sunumu sırasında bahsettiği, ve kendisinin de Türkiye Başkanı olduğu OECD kuruluşunun Traktör Standartları yönetmeliklerinin test sonuçlarını inceleyebiliriz.

Öncelikle OECD'den bahsedeyim biraz. OECD yaklaşık 40 ülkenin ilgili bakanlıklarının üye olduğu , türkçesi Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü olan, uluslararası bir ekonomi örgütüdür. Asıl amacı dünyanın ekonomik kalkınması olan bu kuruluşun bizi ilgilendiren tarafı, Dünya çapındaki tüm traktörlerin değerlendirilebilidiği bir traktör kod sistemi geliştirmesidir, çeşitli üye ülkelerinde bulunan test merkezlerinde, o ülkede veya civar ülkelerde üretilen tarım ve orman traktörlerinin performans ve güvenlik analizlerini yaparak, çeşitli grafik ve tablolarla bilimsel veriler sunar. 1959'da kurulan bu kuruluşta bugüne kadar 3000 farklı traktör modeli performans testine, 11000 tanesi de güvenlik testine girmiştir. İlk test ettikleri traktör de Mccormick İnternational B-450 modelidir. Traktörleri değerlendirmek için 9 tane kod geliştirmişlerdir.

Bu kodları şöyle adlandırabiliriz.


1. Kod 2 : Traktör performansları (beygir, tork, kaldırma kapasitesi, yakıt tüketimi) Bizim ele alacağımız kısım

2.Kod 3 : Traktörlerin koruma unsurlarının, kabin, devrilme demiri vb. Dinamik yükle Kontrolü

3.Kod 4 : Aynı şekilde koruma unsurlarının statik yükle kontrolü

4.Kod 5 : Şoförün pozisyonundan ses ve gürültü kontrolü

5.Kod 6: Dar tip tarla ve orman traktörlerinin öne takılan koruyucu unsurlarının dayanımı

6.Kod 7 : Dar tip tarla ve orman traktörlerinin bu sefer arkaya takılan koruyucu unsurlarının dayanımı

7.Kod 8 : Paletli traktörlerin koruyucu unsurlarının dayanımı

8. Kod 9 : Ön Yükleyicilerin koruyucu unsurlarının dayanımı

9.Kod 10 : Tarım ve Orman traktörlerini düşen cisimlere ( kaya kütlesi vb.) karşı koruma sağlayan unsurlarının dayanımı


Şimdi bu kodlar biraz anlamsız gelmiş olabilir, bunları nasıl değerlendiririz. Mesela, çok fantastik bir örnek olacak ama, ön yükleyicili, ormanda kullanım için üzerinde koruyucu barları da olan, aynı zamanda paletli bir traktör almak istiyorsunuz. Bu traktörlerde olması gereken kodlar Kod 3,4,5,8,9,10 , yukarıda yazdığım testlerden başarı ile geçen traktörler ilgili kodu almış oluyor. Bu şekilde bir sistem. Tabii Türkiye'de gidip bayiye, abi bu traktörde kabin için Kod 4 mevcut mu diye sorarsak bize öylece bakarlar. Neyse, kişisel yorumumu sona saklamak istiyorum.

Konuya dönersek, bizi ilgilendiren konu Kod 2. OECD'nin internet sitesinde 97 yılından bugüne test edilen traktörlerin test sonuçlarının bir veritabanı mevcut. Bunu araştırırken tesadüfen gördüm. Traktör alırken tam anlamıyla bilgi sahibi olmamız açısından mükemmel bir veritabanı. Bunu nasıl kullanacağız ona bakalım şimdi.

Öncelikle şu siteye giriyoruz.

http://www2.oecd.org/agr-coddb/index_en.asp

Karşımızda şöyle bir sayfa olacak. Önce 1 kısmında çıkan listeden bakmak istediğimiz markayı seçiyoruz. Sonra da 2'de Submit'e basıp o markanın test edilen traktörlerinin listesini çıkarıyoruz.





Ben, hem Türkiye'de test edildiği, hem de çoğumuzun kullandığı veya elinden geçtiği, aşina olduğu bir traktör olan 2010 kasa TD95D modelinin test sonuçlarını incelemek istiyorum.

Marka olarak tek L ile yanlış yazılmış New Holand'a tıklıyoruz, sonra 2 kısmından Submit diyoruz. Aşağıda çıkan listede tek traktör var zaten, New Holland'ı tek l ile Türklerden başkası yazamazdı :D Son olarak, tüm test değerleri için 3 numaradan English PDF'yi indiriyoruz. Adobe Reader veya herhangi bir tarayıcıda dosya açılabilir.




İndirdiğimiz dosyada önce karşımıza traktörün genel bilgileri çıkıyor.



Ardından aşağı iniyoruz.

Burda 2 farklı grafik ve okuyabileceğimiz 4 farklı değer var. En altta 1000'den 2800'e kadar giden değerler motor devir değerleri.

Önce,beygir gücünü rahat anlayabilmek için kw-beygir dönüştürücüsü linki vermek istiyorum.

Grafikteki mavi çizgi kw cinsinden gücü gösteriyor. Değerleri soldan okuyabiliriz (0'dan 60'a) Gördüğümüz gibi devir arttıkça güç artıyor ama 2500 den sonra güçten düşüyor traktör.

Grafikteki kırmızı çizgi bize traktörün tork değerini veriyor. Değerleri sağdan okuyabiliriz ( 0'dan 385'e ) Görüldüğü üzere tork değeri devir arttıkça düşüyor

Bir aşağı indik , yeşil çizgi, motorun saatte tükettiği yakıt miktarı. Gördüğümüz gibi yakıt, devir arttıkça artan bir unsur, beygir gücü ile de orantılı tabi.

Mor çizgi ise bize özgül yakıt tüketimini veriyor. Özgül yakıt tüketimi demek, motorun bir kilowattlık gücünü bir saat kullanınca harcanan yakıt miktarı demektir.

http://www.convertunits.com/from/kW/to/hp bu siteden kw değerini üste yazıp "convert"e basıtığınızda beygir gücünü bulabilirsiniz.



Bu ilk sayfadaki 4 grafik bize, sayısal değerlerden çok traktörü nasıl kullanmamız gerektiğini anlatacak. Yani grafikte maksimum beygir, maksimum tork ve minimum özgül yakıt tüketimi değerlerini sağlayan en iyi devir sayısını bulmalıyız. Yaklaşık olarak bir çizgi çizersek.



Bu şekilde bir çizgi olur ve buna göre en uygun devir 1600-1650 devir dakikadır. Bu değerde beygir gücü maksimum diye endişelenemeyin, traktör, her hangi bir çekme işin yaparken bize lazım olan en önemli değer torktur. Bu tabii ki tarla çalışması için bir değerdir. Kuyruk mili için 2000 devire çıkmak Allah'ın emri zaten :)

Bu yaklaşımla herkes kendi traktörünü en uygun devirde daha ekonomik şekilde kullanabilir diye düşünüyorum arkadaşlar.


Gelelim, traktör seçerken bize yarayacak olan sayısal verilere. İndirdiğimiz dosyada ikinci sayfada bu değerleri bulabiliriz:



Bu değerlerin Türkçelerini teker teker açıkladım.

Şimdi bu değerleri daha basit bir şekilde buraya yazalım.

Motordan alınan maksümum güç 58 KW yaklaşık 78 HP. E hani bu motor 95 beygirdi noldu? :D

Motordan alınan maksimum tork 305 Nm

Kaldırma Kapasitesi: Dosyada yazan ilk değer direk bağlantı noktalarından dinamometreye bağlanıp ölçülen değer, ikincisi de arkaya bir ağırlık bağlanarak ölçülen değer.Buradaki 23.9 kN değeri birim olarak biraz yabancı gelebilir. Bunu çevirirsek 23.9 kN =23900 N. Bu değeri de yerçekimi ivmesine bölersek, ki yaklaşık 10 oluyor. 2390 kg bir kaldırma kapasitesi alıyoruz. Üreticinin açıkladığınından yüzde 20 daha düşük bir değer.

Evet arkadaşlar, umarım açıklayabilmişimdir. Veritabanında ülkemizde kullanılan bir sürü traktör mevcut, örneğin;

New Holland T, TL, TM , TD110 serileri

John Deere, 6030, 6R,6M serileri

Massey Ferguson: 5400,6400,6600,7600 vb, ayrıca 240 ve 285s

Claas: Celtis Ares ve Arionlar

Case: JX,Farmall vs.

gibi birçok markayı listeden bulabilirsiniz. Bu listeler ve değerler hem traktörleri ile birbirini kıyaslama açısından hem de traktör alırken dikkat ettiğimiz sayısal verileri daha bilimsel yönden inceleme açısından oldukça yararlı olur diye düşünüyorum.

Ayrıca, az önceki test ettiğimiz TD95'in 78 beygir çıkması biraz kafanızda soru işareti bırakabilir. Bunun nedeni, test sonuçlarının fabrika değerlerinden %20 az çıkmasıdır. Bunun sebebini öğrenmeye çalışıyorum hala, ama mesela 78'e yüzde 20sini eklediğmizde 94 beygir ediyor, bu da TD95'in bildiğimiz gücüne eşdeğer, aynı şekilde tork ve kaldırma kapasitesi de yüzde 20 ekleyince bildiğimiz değerleri buluyoruz. Ankara'daki test merkezine geçen sene babam gittiğinde, oradaki yetkililer değerlerin yüzde 20 az ölçüldüğünü söylemişlerdi, bunun sebebini dediğim gibi öğrenmeye çalışacağım.

Umarım herkes kendi traktörünü veya almak istediği traktörünü burdan inceleyerek, kendi traktörünü performanslı kullanım açısından, alacağı traktörü de bilgi sahibi olmak için bilgi sahibi olabilir. Geçtiğimiz yıllarda birçok defa çiftçilerin bayiler tarafından kandırıldığını, " çok çeker az yakar" , "bunda bi tork var oooov", "köpek gibi çekiyor" gibi sözlerle eline kontak anahtarının verildiğine sahip olduk. Bunları yaşamamak için daha bilinçli olmalıyız. Bu konu da, bilinçli olmak için büyük bir adım. Tabii ki herkes kendi traktörünü az çok artık anlamıştır ama, daha doğru kullanım için önce teorik bilgi her zaman faydalı olur arkadaşlar.

Son olarak, herkes baktığı traktörün değerlerinin fotoğrafını yorum olarak buraya atarsa herkes fayda görebilir. Birazdan ben de TD110D'nin değerlerini atıyorum. Hoşçakalın :)

Berk kardeşim emeğine sağlık. böyle bilgileri paylaşman çok güzel bir olay .sitede tüm arkadaşlar bilgileniyor . şahsım adına tekrar teşekkür ederim . zaman ayırmışsın , vaktini harcamışsın.
 
Doğru söylüyorsun 1 adet hız değeri var ancak o hız değeri lastik havalarının 0.8 bar (11 psi) ve motorun stop etmeden çekebileceği maksimum yükteki ilerleme hızı ile o anda traktörün arka tekerleklerinin flanşlarında oluşan gücü belirtmektedir. Benim söylediğim ise hangi viteste (cvt için hangi hız aralığında) hangi devirde ne kadar çekme gücü, bu güce dayalı çekilebilen yük artı maksimum ilerleme hızıdır, bunlar bu teste görünmüyor genel karakteristlikler ortaya konmuş yani.
Unutmadan traktör ağırlık artıkca tork değeri belirli sınıra kadar artar ancak lastik tekerli traktörlerde sağlıklı bir çalışma için traktörün patinaj değeri %8 ile 12 arası olması gerekir aslında traktörün ağırlığıda bu değerler ışığında belirlenmelidir ancak bizim ülkemizde kimse bu hesabı gözetip ağırlık ekleme veya çıkartma yapmaz sal gitsin kara düzen.

Cvt şanzımanda söylendiği gibi yüke göre hız değeri seçiliyor ve motor seçilen hıza göre yükleniyor ama sonsuz şanzıman değil aslında onunda bir sınırı var, belirli hız değerleriyle sınırlı çalışma aralığı (sonsuz değilde kademesiz şanzıman desek bence daha uygun olur) neyse uzatmayayım. Mesela cvt şanzıman, kademeli şanzımana göre markadan markaya farklı olmakla birlikte 2 ile 4 lt civarı fazla yakıt tüketiyor ancak bunu hiçbir üretici söylemiyor söylemek bir yana birde az yakıyor diyorlar ona çok sinir oluyorum işte milleti kandırıyorlar.

Teşekkürler abi yorumun için öncelikle,

Maksimum çekme kuvvetindeki hız değeri veriliyor abi doysada, "maximum drawball pull at a speed of" kısmında bulabilirsin, burda mesela 3,81 km/sa olarak okunmuş, her traktörün vites seçenekleri farklı olduğu için, ve hatta cvt şanzımanlarda vites bile olmadığı için hız değerini ölçmek daha belirleyici olur diye düşünüyorum.
 
Listedeki firmalara bakarken Yağmur isimli markayı gördüm ben sadece çapa makinesi yaptıklarını sanıyordum. Traktörleride varmış ve test de edilmiş. Hiçte fena değil aslında 26 bg olarak gözüküyor. ☺
 

Resimler ve ekler

  • Screenshot_2016-02-13-02-56-44.png
    Screenshot_2016-02-13-02-56-44.png
    360.4 KB · Görüntüleme: 95
  • Screenshot_2016-02-13-02-56-33.png
    Screenshot_2016-02-13-02-56-33.png
    456.1 KB · Görüntüleme: 94

285 ile 275 güç ve yakit tuketimi olarak ayni gorunuyor farkli motorlara sahip olmalarina ragmen. %10 eksik olculdugu dogru olsa gerek zira 56kw olmasi lazimken 46kw gorunuyor. Bu site daha once paylasildi yanlis hatirlamiyorsam.
 
çok güzel paylaşım Berk emeğine sağlık incelerken zevk aldım,geçen aylarda çiftçi tv de dünya da tarım programı denk geldi,baya keyif almıştım konuyla alakalı olabilir diye paylaşmak istedim izlemeyenler varsa tavsiye ederim güzel ve eğitici bir program olmuş

[video=youtube;P2Xm4yUiBmo]https://www.youtube.com/watch?v=P2Xm4yUiBmo[/video]
 
  • Beğen
Tepkiler: b.ozyurt
Güzel ve değişik bir konu olmuş eline sağlık Berk.Birden fazla markanın güç değerlerine baktım.Kendi motorum %20 daha düşük beygirde çıktı.Sonrasında diğer markalarda da aynı durum söz konusu.Gerçekte düşük beygirleri bize %20 fazla yazıp yutturuyorlar mı öğren bakalım.
 

Benzer Konular