Tropikal meyvelere ilgi her geçen gün artıyor. Türkiye genelinde 4 bin dekarda üretilen tropikal meyveler, çiftçi için alternatif ürün olmaya başladı. En çok talebi ise altın çilek, pepino, papaya, avokado, ananas ve mango görüyor...
PEPİNO, papaya (ağaç kavunu), physalis (altın çilek), avokado, ananas, blue berry (yaban mersini), mango... Bunlar Türkiye?de yetiştirilmeye başlanan 26 çeşit tropikal meyveden sadece birkaçı. Tropikal meyveler yakın zamana kadar sıcak iklim bölgelerinden ithalat yoluyla geliyordu. Gerçi hala da büyük bir kısmı dışarıdan geliyor. Ancak son yıllarda Türkiye?de de üretilmeye başladı. Daha çok turizm bölgelerindeki otellerde ve lüks semtlerdeki manavlarda rastladığımız tropikal meyveleri artık market raflarında, manavlarda, kurutulmuş halleriyle aktarlarda bu meyveleri görmeye başladık.
Halen Türkiye?de yaygın olarak üretilen iki tropikal meyve var. Bunlar muz ve kivi. Muzun geçmişi daha eski. Kivi ise son 10 yıldır özellikle Karadeniz Bölgesi?nde fındık ve çaya alternatif ürün olarak hızla yaygınlaştı. Dergi olarak kivi ve muz haberini daha önce yapmıştık. Şimdi de üreticisine ciddi anlamda para kazandıran bu iki ürünün dışındaki tropikal meyvelerin Türkiye?deki şansını araştırdık.
Tropikal meyvelerin üretimi çok yaygın değil. Türkiye çapında sadece 4 bin dekarlık alanda tropikal meyve üretiliyor. Yani henüz resmi istatistiklere girecek boyutta bir üretim yok. Ağırlıklı olarak Mersin ve Antalya sahil şeridinde üreticilere rastlamak mümkün. Ancak son dönemlerde bazı meyve gruplarına Türkiye?nin her yerinden ilgi olduğu gözleniyor.
TROPİKAL MEYVE ÜSSÜ ALANYA
Tropikal meyve deyince akla gelen ilk yerlerden biri kuşkusuz Alanya. Zaten 4 bin dekarlık toplam üretim alanının büyük kısmı da bu ilçede yer alıyor. Alanya Ziraat Odası Başkanı Turgut Musluoğlu, İlçemizde tropikal meyvelerden muz ve avokadodan sonra dragon fruit (ejder meyvesi), custard apple (Hint ayvası), longan (kedigözü), mangis, salak meyve olarak tanınan, görünümü fındığa benzeyen pondoh gibi 26 çeşit tropikal meyve yetiştiriyoruz. diyor.
Musluoğlu, Tükiye ' de ilk kez Alanya Ziraat Odası Meyvecilik Üretim İstasyonunda yetiştirilen dragon fruit, custard apple, longan, mangis, salak pondoh, belimbing, jambu bangkok, jambu bıjı, rambutan rapiah meyvelerinin fidanlarını da kıyı bölgelere göndermeye başladıklarını söylüyor. Tropikal Meyve Üreticileri Birliği kurmak için hazırlık yaptıklarını açıklayan Musluoğlu, sözlerini şöyle sürdürüyor: Halen Alanya?da 26 çeşit tropikal meyve üretiliyor. Üreticilerin bu alana daha fazla yönelmesi için tüketimin artması gerekiyor. Üretici seralarda da aynı reaksiyonu gösteriyor. Hangi tür karlıysa ona dönüyor. Avokado 20 yıldır üretiliyor ve 5 çeşidi var. Pepino da yaygınlaşmaya başladı. Son yıllarda papaya (ağaç kavunu) üretimi de artıyor. Guava, ananas, altın çilek, mango ise yeni yeni üretilmeye başladı. Küçük bahçeler var henüz. Alanya Ziraat Odası olarak 26 çeşit tropikal meyvenin fidelerini üretiyoruz. Bu alana girmek isteyen üreticilere eğitimler veriyoruz. Batı Akdeniz Araştırma Enstitüsü ile ortak çalışmalar yapıyoruz. Altın çilek, Başbakanın satın almasıyla medyatik oldu. Ancak üretimi henüz çok yaygın değil. Kürşad Tüzmen, Mersinde altın çilek ekiminin öncüsü oldum diyor. Ancak ondan önce Alanya?da altın çilek üretimi vardı. Tarım Bakanlığı bu ürünler için henüz destek vermiyor. Desteklense mutlaka üretimi artacaktır. Rahatlıkla dışarıya da ihraç edilebilir. Yeni üreticilerin bu alana girmesini tavsiye ediyorum.
Antalya?nın diğer bölgelerinde ise durum biraz farklı. Buralardaki çiftçi ticari pazarı daha yaygın olan domates, biber, patlıcan, kabak gibi geleneksel ürünleri tercih ediyor. Antalya Ziraat Odası Başkanı Halil Ordu, tropikal meyvelerin henüz hallere ve pazara girebilecek hacme ulaşmadığını belirterek, ?Antalya?daki üreticiler geliri yüksek domates, biber, kabak, patlıcan gibi sera ve tarla ürünlerine ilgi gösteriyor. Tropikal meyvelerse meraklıları tarafından yetiştiriliyor. Bir de marketlerin talebi üzerine. Büyük bahçeler ve hale girecek ölçüde üretim yok. Bazı tropikal meyveler Türkiye?nin damak zevkine uygun değil. Yaygınlaşması çok zaman alır gibi görünüyor. Yetiştirenler de zaten çoğunu otellere satıyor.?
ŞANSLI TROPİK MEYVELER
Halen tropikal meyvelerle ilgili Mersin ve Antalya?daki tarım müdürlükleri ve araştırma enstitüleri bazı çalışmalar yürütüyor. Pazar şansı en yüksek ürünler pepino, altın çilek, papaya, avokado, ananas ve mango olarak gösteriliyor. Bu ürünlerin hem yetiştirilmesi hem de pazar bulma şansı yüksek.
Batı Akdeniz Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü Müdürü Suat Yılmaz, muz ve kivi dışındaki tropikal meyvelerin yaygınlaşmasının damak zevki nedeniyle zaman alacağını düşünüyor: ?Üretim henüz çok az. Ciddi cirolar yok ortada. Pepino bir ara modaydı ama eski popülaritesini kaybetti. Tropikal meyve üretimi çok az olduğu için henüz pahalı. Ama yaygınlaşmaya başladığında makul fiyatlara gelecektir. Bu ürünlerin üretimi yakın zamanda olmasa da orta vadede yaygınlaşır.?
HAKKARİ?YE BİLE FİDAN SATIYOR
Alanyalı Bahtiyar Uzun, hem fidan satışı yapan hem de bahçesi olan bir girişimci. Aslında onun için tam bir tropikal meyve gönüllüsü denilebilir. www.tropikalmeyveler.com adlı internet sitesiyle tropikal meyveleri geniş kitlelere tanıtıyor. Pepino, altın çilek ve avokado fidelerinin satışını yapan Uzun, ?Altın çilek Başbakan?ın satın almasıyla çok tanınır hale geldi. Hakkari?ye de Edirne?ye de fide gönderdik. Bu ürün domates ve biberin yetiştiği her yerde yetişebilir. Fide fiyatları 0.75-1 TL. Yılda 100 bin civarında fide satışı yapıyoruz. Çiftçiler, alternatif ürün olarak tropikal meyveleri gündemlerine almalı. Kazançlı bir iş olacak? diyor.
Dilimlenmiş ürünler market raflarında
İdeal Tarım, ?Verita? markasıyla tropikal meyve pazarlıyor. Şirket, bu ürünleri ithalatın yanı sıra yerli üreticilerden de temin ediyor. Bir yandan da kendi tropikal meyve bahçelerini kurmak için de hazırlık yapıyor. Özellikle kivide uzman olan Verita?nın ürün çeşidi oldukça zengin. Tropikal meyvelerin tüketiminin zor olduğunu gören İdeal Tarım, dilimlenmiş, yemeğe hazır paketli ürünlerini piyasaya sürdü. Mango, hindistancevizi, avokado ve kivilerin dilimlenmiş halini zincir marketlerde bulmak mümkün.
İdeal Tarım Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Birincioğlu, Türkiye?deki tropikal meyve üretimiyle ilgili şu değerlendirmeyi yapıyor: ?Ülkemizdeki üretim ihtiyacı karşılayamadığı için ithalat yapılıyor. Biz özellikle kivi konusunda önemli çalışmalar yaptık ve üretimin artmasına katkıda bulunduk. Ananas, altın çilek ve pomelonun, iyi bir çalışmayla ileride ihracatı yapılabilecek ürünler arasına girebilir. Ancak bunun için standart ve yaygın üretim olması lazım.
Aslında Türkiye tropikal meyve konusunda aslında kendine önemli bir şans yaratabilir. Bu ürünler çok uzak bölgelerden getirilip ağırlıklı olarak Avrupa pazarlarında satışa sunuluyor. Türkiye?de üretilse daha taze şekilde bu pazarlara ulaşmasını sağlarız. Ancak üretimin artması için üreticinin önünü görmesi lazım. Örneğin altın çilek henüz raflarda yaygın bir ürün değil. Önce talep gelecek ki üretici bu ürüne yönelsin. Belli bir üretime ulaşılıp maliyet-fiyat dengesi oluşturulabilirse dış pazarlara kolaylıkla satılabilir.?
Tropikal meyve bahçesi kaça kurulur?
Tropikal meyvelerin hem ağaç hem de bitki türleri mevcut. Ağaç fideleri 15-20 TL arasında değişiyor. Bir dekara ortalama 20 ağaç dikilebiliyor. Sadece fide maliyeti 400 TL. Bitki türlerinde ise fidelerin fiyatı 0.5-1 TL arasında değişiyor. Bir dekara bin adet fide ekilebiliyor.
Meyve türüne göre dekar başına maliyetler değişiyor. Örneğin bir altın çilek bahçesi 3 bin 500, fejeyo 6 bin, pepino ise bin 500 TL?ye kurulabiliyor. Tropikal meyve bahçesi kurmanın maliyeti bin 500 ile 6 bin TL arasında değişiyor.
Dilimli tropikal meyve fiyatları (125 gram/TL)
Mango 4.90 TL
Hindistancevizi 3.45 TL
Ananas 3.45 TL
Kivi 3.45 TL
Karışık 4.44 TL
Dilimsiz tropikal meyve fiyatları (Kg/TL)
Altın çilek 60 TL
Passiflora 45 TL
Pepino 20 TL
Fejoya 60 TL
Guava 100 TL
Kudret narı 40 TL
Ananas 10 TL
Avokado 10 TL
Hindistancevizi 15 TL
Mango 15 TL
Zencefil 13 TL
Belli başlı tropikal meyveler
Ananas, Avokado, Blu berry, Curuba, Çerimoya, Durian, Fejoya, Granadilla, Guava, Hindistancevizi, Jack, Jambu, Kaju cevizi, Kankat, Karambola, Kiwano, Kivi, Kuşkonmaz, Liçi, Lime, Mango, Mangosten, Muz, Papaya, Passiflora, Physalis (altın çilek), Pikan cevizi, Pitaya, Pomelo, Rambutan, Tamarillo, Zencefil
Kaynak: PARA Dergisi
PEPİNO, papaya (ağaç kavunu), physalis (altın çilek), avokado, ananas, blue berry (yaban mersini), mango... Bunlar Türkiye?de yetiştirilmeye başlanan 26 çeşit tropikal meyveden sadece birkaçı. Tropikal meyveler yakın zamana kadar sıcak iklim bölgelerinden ithalat yoluyla geliyordu. Gerçi hala da büyük bir kısmı dışarıdan geliyor. Ancak son yıllarda Türkiye?de de üretilmeye başladı. Daha çok turizm bölgelerindeki otellerde ve lüks semtlerdeki manavlarda rastladığımız tropikal meyveleri artık market raflarında, manavlarda, kurutulmuş halleriyle aktarlarda bu meyveleri görmeye başladık.
Halen Türkiye?de yaygın olarak üretilen iki tropikal meyve var. Bunlar muz ve kivi. Muzun geçmişi daha eski. Kivi ise son 10 yıldır özellikle Karadeniz Bölgesi?nde fındık ve çaya alternatif ürün olarak hızla yaygınlaştı. Dergi olarak kivi ve muz haberini daha önce yapmıştık. Şimdi de üreticisine ciddi anlamda para kazandıran bu iki ürünün dışındaki tropikal meyvelerin Türkiye?deki şansını araştırdık.
Tropikal meyvelerin üretimi çok yaygın değil. Türkiye çapında sadece 4 bin dekarlık alanda tropikal meyve üretiliyor. Yani henüz resmi istatistiklere girecek boyutta bir üretim yok. Ağırlıklı olarak Mersin ve Antalya sahil şeridinde üreticilere rastlamak mümkün. Ancak son dönemlerde bazı meyve gruplarına Türkiye?nin her yerinden ilgi olduğu gözleniyor.
TROPİKAL MEYVE ÜSSÜ ALANYA
Tropikal meyve deyince akla gelen ilk yerlerden biri kuşkusuz Alanya. Zaten 4 bin dekarlık toplam üretim alanının büyük kısmı da bu ilçede yer alıyor. Alanya Ziraat Odası Başkanı Turgut Musluoğlu, İlçemizde tropikal meyvelerden muz ve avokadodan sonra dragon fruit (ejder meyvesi), custard apple (Hint ayvası), longan (kedigözü), mangis, salak meyve olarak tanınan, görünümü fındığa benzeyen pondoh gibi 26 çeşit tropikal meyve yetiştiriyoruz. diyor.
Musluoğlu, Tükiye ' de ilk kez Alanya Ziraat Odası Meyvecilik Üretim İstasyonunda yetiştirilen dragon fruit, custard apple, longan, mangis, salak pondoh, belimbing, jambu bangkok, jambu bıjı, rambutan rapiah meyvelerinin fidanlarını da kıyı bölgelere göndermeye başladıklarını söylüyor. Tropikal Meyve Üreticileri Birliği kurmak için hazırlık yaptıklarını açıklayan Musluoğlu, sözlerini şöyle sürdürüyor: Halen Alanya?da 26 çeşit tropikal meyve üretiliyor. Üreticilerin bu alana daha fazla yönelmesi için tüketimin artması gerekiyor. Üretici seralarda da aynı reaksiyonu gösteriyor. Hangi tür karlıysa ona dönüyor. Avokado 20 yıldır üretiliyor ve 5 çeşidi var. Pepino da yaygınlaşmaya başladı. Son yıllarda papaya (ağaç kavunu) üretimi de artıyor. Guava, ananas, altın çilek, mango ise yeni yeni üretilmeye başladı. Küçük bahçeler var henüz. Alanya Ziraat Odası olarak 26 çeşit tropikal meyvenin fidelerini üretiyoruz. Bu alana girmek isteyen üreticilere eğitimler veriyoruz. Batı Akdeniz Araştırma Enstitüsü ile ortak çalışmalar yapıyoruz. Altın çilek, Başbakanın satın almasıyla medyatik oldu. Ancak üretimi henüz çok yaygın değil. Kürşad Tüzmen, Mersinde altın çilek ekiminin öncüsü oldum diyor. Ancak ondan önce Alanya?da altın çilek üretimi vardı. Tarım Bakanlığı bu ürünler için henüz destek vermiyor. Desteklense mutlaka üretimi artacaktır. Rahatlıkla dışarıya da ihraç edilebilir. Yeni üreticilerin bu alana girmesini tavsiye ediyorum.
Antalya?nın diğer bölgelerinde ise durum biraz farklı. Buralardaki çiftçi ticari pazarı daha yaygın olan domates, biber, patlıcan, kabak gibi geleneksel ürünleri tercih ediyor. Antalya Ziraat Odası Başkanı Halil Ordu, tropikal meyvelerin henüz hallere ve pazara girebilecek hacme ulaşmadığını belirterek, ?Antalya?daki üreticiler geliri yüksek domates, biber, kabak, patlıcan gibi sera ve tarla ürünlerine ilgi gösteriyor. Tropikal meyvelerse meraklıları tarafından yetiştiriliyor. Bir de marketlerin talebi üzerine. Büyük bahçeler ve hale girecek ölçüde üretim yok. Bazı tropikal meyveler Türkiye?nin damak zevkine uygun değil. Yaygınlaşması çok zaman alır gibi görünüyor. Yetiştirenler de zaten çoğunu otellere satıyor.?
ŞANSLI TROPİK MEYVELER
Halen tropikal meyvelerle ilgili Mersin ve Antalya?daki tarım müdürlükleri ve araştırma enstitüleri bazı çalışmalar yürütüyor. Pazar şansı en yüksek ürünler pepino, altın çilek, papaya, avokado, ananas ve mango olarak gösteriliyor. Bu ürünlerin hem yetiştirilmesi hem de pazar bulma şansı yüksek.
Batı Akdeniz Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü Müdürü Suat Yılmaz, muz ve kivi dışındaki tropikal meyvelerin yaygınlaşmasının damak zevki nedeniyle zaman alacağını düşünüyor: ?Üretim henüz çok az. Ciddi cirolar yok ortada. Pepino bir ara modaydı ama eski popülaritesini kaybetti. Tropikal meyve üretimi çok az olduğu için henüz pahalı. Ama yaygınlaşmaya başladığında makul fiyatlara gelecektir. Bu ürünlerin üretimi yakın zamanda olmasa da orta vadede yaygınlaşır.?
HAKKARİ?YE BİLE FİDAN SATIYOR
Alanyalı Bahtiyar Uzun, hem fidan satışı yapan hem de bahçesi olan bir girişimci. Aslında onun için tam bir tropikal meyve gönüllüsü denilebilir. www.tropikalmeyveler.com adlı internet sitesiyle tropikal meyveleri geniş kitlelere tanıtıyor. Pepino, altın çilek ve avokado fidelerinin satışını yapan Uzun, ?Altın çilek Başbakan?ın satın almasıyla çok tanınır hale geldi. Hakkari?ye de Edirne?ye de fide gönderdik. Bu ürün domates ve biberin yetiştiği her yerde yetişebilir. Fide fiyatları 0.75-1 TL. Yılda 100 bin civarında fide satışı yapıyoruz. Çiftçiler, alternatif ürün olarak tropikal meyveleri gündemlerine almalı. Kazançlı bir iş olacak? diyor.
Dilimlenmiş ürünler market raflarında
İdeal Tarım, ?Verita? markasıyla tropikal meyve pazarlıyor. Şirket, bu ürünleri ithalatın yanı sıra yerli üreticilerden de temin ediyor. Bir yandan da kendi tropikal meyve bahçelerini kurmak için de hazırlık yapıyor. Özellikle kivide uzman olan Verita?nın ürün çeşidi oldukça zengin. Tropikal meyvelerin tüketiminin zor olduğunu gören İdeal Tarım, dilimlenmiş, yemeğe hazır paketli ürünlerini piyasaya sürdü. Mango, hindistancevizi, avokado ve kivilerin dilimlenmiş halini zincir marketlerde bulmak mümkün.
İdeal Tarım Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Birincioğlu, Türkiye?deki tropikal meyve üretimiyle ilgili şu değerlendirmeyi yapıyor: ?Ülkemizdeki üretim ihtiyacı karşılayamadığı için ithalat yapılıyor. Biz özellikle kivi konusunda önemli çalışmalar yaptık ve üretimin artmasına katkıda bulunduk. Ananas, altın çilek ve pomelonun, iyi bir çalışmayla ileride ihracatı yapılabilecek ürünler arasına girebilir. Ancak bunun için standart ve yaygın üretim olması lazım.
Aslında Türkiye tropikal meyve konusunda aslında kendine önemli bir şans yaratabilir. Bu ürünler çok uzak bölgelerden getirilip ağırlıklı olarak Avrupa pazarlarında satışa sunuluyor. Türkiye?de üretilse daha taze şekilde bu pazarlara ulaşmasını sağlarız. Ancak üretimin artması için üreticinin önünü görmesi lazım. Örneğin altın çilek henüz raflarda yaygın bir ürün değil. Önce talep gelecek ki üretici bu ürüne yönelsin. Belli bir üretime ulaşılıp maliyet-fiyat dengesi oluşturulabilirse dış pazarlara kolaylıkla satılabilir.?
Tropikal meyve bahçesi kaça kurulur?
Tropikal meyvelerin hem ağaç hem de bitki türleri mevcut. Ağaç fideleri 15-20 TL arasında değişiyor. Bir dekara ortalama 20 ağaç dikilebiliyor. Sadece fide maliyeti 400 TL. Bitki türlerinde ise fidelerin fiyatı 0.5-1 TL arasında değişiyor. Bir dekara bin adet fide ekilebiliyor.
Meyve türüne göre dekar başına maliyetler değişiyor. Örneğin bir altın çilek bahçesi 3 bin 500, fejeyo 6 bin, pepino ise bin 500 TL?ye kurulabiliyor. Tropikal meyve bahçesi kurmanın maliyeti bin 500 ile 6 bin TL arasında değişiyor.
Dilimli tropikal meyve fiyatları (125 gram/TL)
Mango 4.90 TL
Hindistancevizi 3.45 TL
Ananas 3.45 TL
Kivi 3.45 TL
Karışık 4.44 TL
Dilimsiz tropikal meyve fiyatları (Kg/TL)
Altın çilek 60 TL
Passiflora 45 TL
Pepino 20 TL
Fejoya 60 TL
Guava 100 TL
Kudret narı 40 TL
Ananas 10 TL
Avokado 10 TL
Hindistancevizi 15 TL
Mango 15 TL
Zencefil 13 TL
Belli başlı tropikal meyveler
Ananas, Avokado, Blu berry, Curuba, Çerimoya, Durian, Fejoya, Granadilla, Guava, Hindistancevizi, Jack, Jambu, Kaju cevizi, Kankat, Karambola, Kiwano, Kivi, Kuşkonmaz, Liçi, Lime, Mango, Mangosten, Muz, Papaya, Passiflora, Physalis (altın çilek), Pikan cevizi, Pitaya, Pomelo, Rambutan, Tamarillo, Zencefil
Kaynak: PARA Dergisi
