FOSFORUN BİTKİDEKİ GÖREVİ (Kısaca)
Bitkiler, sağlıklı bir kök yapmak için ve yeteri miktarda çiçeklenme sayısına ulaşmak için makro besin elementi olan fosfora(P) ihtiyaç duyar. Türkiye toprakları fosfor bakımından fakir olup, fosfor rezervine sahip olan kayaları çok azdır. Bu yüzden fosforun ham maddesi ithalat yoluyla karşılandığı için, fosfor içerikli kompoze gübreler daha maliyetlidir.
BİTKİYE UYGULAMA ŞEKLİ VE FİSKASYONU
Fosfor, bitkide hızlı hareket etmesine karşılık toprakta yavaş hareket eden bir element olup, kısa süre içerisinde fiskasyona uğradığı için: meyve ağaçlarında, ağaçların uyanma döneminde uygulanırken; tek yıllık bitkilerde de ekimle birlikte banda verilmelidir. Ayrıca bitkilerin çeşitli kritik dönemlerinde yapraktan uygulama ile de fosfor takviyesi yapılabilir.
Fosfor Fiskasyonu: Fosfor, ph değeri yüksek olan kireçli topraklarda kısa bir dönemde kirece tutunup kemikleşirken, ph değeri düşük olan topraklarda ise bazı serbest iz elementlerinin iyonları tarafından bağlanarak faydasız bir forma dönüşür. Toprağın yapısana göre değişmekle birlikte tam fiskasyon süresi 4-6 gündür. Yalnız organik maddesi yeterli olan topraklarda fosforun bitkilere yarayışlı olarak kalması daha uzun sürdüğü gibi, granül yapıda olması da fiskasyon sürecini geciktirir.
Özetle: Asidik topraklarda Fosfor; Fe, Al, Mn gibi elementlerin katyonları ile birleşerek çözünürluğü güç bileşikler halinde fikse olurken, alkalin topraklarda ise fosfor tutulması: dikalsiyum fosfat(CaHPO4) ve trikalsiyum fosfat(Ca3(PO4)2) şeklinde olur. Trikalsiyum fosfatın çözünürlüğü daha güç olup, alkalin topraklarda fosfor3 şeklinde fikse edilir.
BİTKİLERCE ALIMI
Bitkeler fosforun %75'ini ilk gelişim dönemlerinde alırlar. Asidik topraklarda dengeli kireç uygulaması ve kireçli topraklarda yeteri miktarda kükürt uygulaması ile fosforun alımı daha etkin olur. Asidik topraklarda fosforun primer ortofosfat formu(H2PO4), kireçli alkalin topraklarda ise sekonder ortofosfat(HPO4(2-) formu hakimdir. Bitkiler bulunduğu konuma göre birini tercih eder. Kimyasal olarak üretilen gübrelerde genellikle fosfor, fosfor pentaoksit(P2O5) gibi suda çabuk çözülen bir formda bitkilere sunulur. Ayrıca toprakta bulunan kaya ve minerallerin parçalanması ile meydana gelen serbest fosfor da bitkilerce alınabilir.
Not: Fosforla ilgili birkaç kaynağı harmanlayıp sizlere sunmak isterken; hızlı yazma nedeniyle istemeyerekte olsa yanlış bilgiler ve yanlış formülasyonlar yazı konusu olmuşsa düzeltilmesini rica ederim. Tarım emekçilerine bereketli bir yıl dilerim.
Bitkiler, sağlıklı bir kök yapmak için ve yeteri miktarda çiçeklenme sayısına ulaşmak için makro besin elementi olan fosfora(P) ihtiyaç duyar. Türkiye toprakları fosfor bakımından fakir olup, fosfor rezervine sahip olan kayaları çok azdır. Bu yüzden fosforun ham maddesi ithalat yoluyla karşılandığı için, fosfor içerikli kompoze gübreler daha maliyetlidir.
BİTKİYE UYGULAMA ŞEKLİ VE FİSKASYONU
Fosfor, bitkide hızlı hareket etmesine karşılık toprakta yavaş hareket eden bir element olup, kısa süre içerisinde fiskasyona uğradığı için: meyve ağaçlarında, ağaçların uyanma döneminde uygulanırken; tek yıllık bitkilerde de ekimle birlikte banda verilmelidir. Ayrıca bitkilerin çeşitli kritik dönemlerinde yapraktan uygulama ile de fosfor takviyesi yapılabilir.
Fosfor Fiskasyonu: Fosfor, ph değeri yüksek olan kireçli topraklarda kısa bir dönemde kirece tutunup kemikleşirken, ph değeri düşük olan topraklarda ise bazı serbest iz elementlerinin iyonları tarafından bağlanarak faydasız bir forma dönüşür. Toprağın yapısana göre değişmekle birlikte tam fiskasyon süresi 4-6 gündür. Yalnız organik maddesi yeterli olan topraklarda fosforun bitkilere yarayışlı olarak kalması daha uzun sürdüğü gibi, granül yapıda olması da fiskasyon sürecini geciktirir.
Özetle: Asidik topraklarda Fosfor; Fe, Al, Mn gibi elementlerin katyonları ile birleşerek çözünürluğü güç bileşikler halinde fikse olurken, alkalin topraklarda ise fosfor tutulması: dikalsiyum fosfat(CaHPO4) ve trikalsiyum fosfat(Ca3(PO4)2) şeklinde olur. Trikalsiyum fosfatın çözünürlüğü daha güç olup, alkalin topraklarda fosfor3 şeklinde fikse edilir.
BİTKİLERCE ALIMI
Bitkeler fosforun %75'ini ilk gelişim dönemlerinde alırlar. Asidik topraklarda dengeli kireç uygulaması ve kireçli topraklarda yeteri miktarda kükürt uygulaması ile fosforun alımı daha etkin olur. Asidik topraklarda fosforun primer ortofosfat formu(H2PO4), kireçli alkalin topraklarda ise sekonder ortofosfat(HPO4(2-) formu hakimdir. Bitkiler bulunduğu konuma göre birini tercih eder. Kimyasal olarak üretilen gübrelerde genellikle fosfor, fosfor pentaoksit(P2O5) gibi suda çabuk çözülen bir formda bitkilere sunulur. Ayrıca toprakta bulunan kaya ve minerallerin parçalanması ile meydana gelen serbest fosfor da bitkilerce alınabilir.
Not: Fosforla ilgili birkaç kaynağı harmanlayıp sizlere sunmak isterken; hızlı yazma nedeniyle istemeyerekte olsa yanlış bilgiler ve yanlış formülasyonlar yazı konusu olmuşsa düzeltilmesini rica ederim. Tarım emekçilerine bereketli bir yıl dilerim.
