Krizin, tarımda girdi kullanımı ve mekanizasyon talebini düşürdüğünü belirten Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, “Bu durum, sadece tarımı ve çiftçilerimizi değil, bu girdileri ve makineleri üreten sanayii de vuruyor.
Çiftçilerimizi gübre, ilaç, tohumluk ve makine satın alabilir duruma getirmeliyiz. Getirmeliyiz ki, tarımsal üretimi artırabilelim, tarımsal sanayii çalışır halde tutabilelim” dedi.
Bayraktar, çiftçilerin tarımsal girdi ve mekanizasyon araçlarını satın alabilmeleri, bunların fiyatlarıyla, çiftçilerimizin gelirleri ve satın alma güçleriyle ilgili olduğunu belirterek şunları söyledi: “Ancak, nakit sermayesi yetersiz olan çiftçilerimizin bu konuda ihtiyacını karşılayabilmesi için krediye de ihtiyaçları bulunmaktadır. Kredi kullanımında zorluklar olduğunda, çiftçilerimizin gelirleri ve satın alma güçleri gerilediğinde, doğal olarak talepleri de düşmektedir.
Ziraat Bankasının 2001-2002 yıllarında kredi kullanımını azaltması sonucunda üreticiler traktörlerini yenileyememiştir. Ancak kredileme yolunun açılmasıyla 2004 yılı traktör satışlarında % 71 oranındaki artış gözlenmiştir. Son yıllardaki traktör üretimi ve satışındaki artış, Ziraat Bankası’nın yanı sıra diğer bankaların da zirai kredi kullandırmaya başlaması ile üreticilerin eski traktörlerini satıp, kredi kullanarak yeni traktör satın almalarından kaynaklanmıştır.
Ancak, 2008 yılında traktör üretimi % 26, traktör satışlar % 39 oranında azalmıştır. 2007 yılında 33.538 adet olan traktör üretimi, 2008 yılında 24.807 adet olurken, satış rakamlarına baktığımızda, 2007 yılında 24.041 olan traktör satışı, 2008 yılında 14.621’e düşmüştür.
1999 -2008 Yılları Arasında Traktör Üretimi ve Satış Miktarı (Adet)
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Üretim
27.435
37.434
15.052
10.652
28.794
38.627
34.907
37.407
33.538
24.807
Satış
19.280
27.797
10.125
6.322
16.288
27.925
27.008
28.386
24.041
14.621
Kaynak: Otomotiv Sanayii Derneği,
Diğer taraftan gübre kullanımında da benzer bir durum yaşanmıştır.
2007 yılında kimyevi gübre fiyatlarında yüzde 55’e varan artışlar olmuştur. Bu nedenle 2007 yılında gübre tüketimi %4 azalmıştır.
2008 yılında ise Ekim ayı itibarıyla son bir yılda gübre fiyatlarında %98-154 oranlarında artışlar olmuştur.
Bu fiyat artışları sebebiyle 2008 Ocak – Ağustos Dönemi gübre tüketiminde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 12 oranında azalma olmuştur. Son bilgiler 2008 yılında gübre kullanımında %30’a yakın bir azalma olduğunu ortaya koymaktadır.
Kasım ayında gübre fiyatlarında % 7 ile % 50’ye varan oranlarda gerilime meydana geldi. Kimyevi gübrelerdeki bu fiyat düşüşleri sonbahar gübresi kullanımından sonra ortaya çıkmıştır. Çiftçi alacağı gübreyi Eylül – Ekim ayında alıp tarlasına attıktan sonra, gübrenin ucuzlamasının çiftçimize herhangi bir yararı olmamıştır. Gübre fiyatlarındaki olağanüstü artışların olduğu dönemde gübre kullanmak zorunda kalan çiftçilerimiz bu düşüşten yararlanamamıştır.
2008 Ekim ayı sonuna kadar yüksek fiyatla gübre alan çiftçimiz, borcunu nasıl ödeyeceğini düşünmektedir. Fiyatlardaki bu istikrarsızlık; çiftçilerimize ve tarımsal üretime zarar verecek, kullanılamayan gübre, üretim ve verimde azalmaya yol açacaktır.
2009 Ocak ayının ikinci yarısında gübre fiyatları yeniden artmaya başlamıştır.
Kısa süre içinde meydana gelen bu artış ve azalışlara hayret etmemek mümkün değildir. Gübre fiyatlarında istikrar olmalıdır. Çiftçi gübreyi kullandıktan sonra kısa süreli fiyat ayarlamaları yapılmasını ve arkasından çiftçinin gübre kullanmaya başlayacağı dönemin hemen öncesinde yeniden fiyatların artırılmasını nasıl anlamalıyız?
Gübrede adeta bir oyun oynanıyor. Bu oyunlar, çiftçiyi gübre kullanmaktan maalesef soğutuyor.
Gübre, bitkisel üretimde verimin artırılmasında çok büyük etkisi olan bir tarımsal girdidir. Bu durum 2009 tarımsal üretimini çok olumsuz etkileyecektir. Bu bakımdan bu oyun sadece üreticilerimize değil, ülkemize de zarar verecektir. Herkes bu durumu göz önüne almak zorundadır.
Gübrede destek artırıldı diye bu yapılıyorsa, bu artışın çiftçiye verilen başka destekten (DGD) tasarruf edilerek verildiği bilinmelidir. Yani çiftçinin eline toplamda daha az destek geçmektedir. Bu fırsatçılık kimsenin işine yaramaz, aksine zarar verir. Lütfen daha dikkatli olalım.
2008 yılında Gübre Fiyatları
Mart’08
Ekim’08
Kasım’08
Aralık’08
Ocak’09
Gübre Fiyatları (TL/Kg)
1-4-12-14 Kasım
Tarihleri
5 - 24 Aralık
Tarihleri
2 -21 Ocak
Tarihleri
Amonyum Sülfat (%21N)
0,57
0,85
0,75-0,53-0,51-0,53
0,50 – 0,38
0,40-0,50
Amonyum Nitrat(%26N)
0,54
0,80
0,73-0,50-0,48-0,50
0,48 – 0,48
0,48-0,54
Amonyum Nitrat(%33N)
0,65
0,95
0,85-0,55-0,52-0,60
0,50 – 0,45
0,45-0,60
Üre
0,76
1,45
1,00-0,70-,070-0,73
0,68 – 0,64
0,64-0,85
DAP
1,35
1,90
1,80-1,75-1,60-1,60
1,6 – 1,35
1,35-1,50
Kompoze 20-20-0
0,88
1,40
1,40-1,35-1,30-1,30
1,05 – 0,9
0,90-1,10
Kompoze15-15-15
0,90
1,45
1,45-1,32-1,30
1,10 – 0,93
0,93-1,05
Kaldırılan DGD den tasarruf edilen desteğin bir kısmı 2009 yılı gübre desteklerine verilerek gübre destekleri artırılmıştır. Ancak 2009 yılı bütçesinde gübre desteği için ayrılan 737 milyon TL bütçede kesinti yapılması sebebiyle azalmıştır. Bu durumda üzüm için yapılan gübre masrafının %4.9’unu, fındık gübre masrafının %8‘ini, çeltikte gübre masrafının %3.5’ini, patatesteki gübre masrafının %2.55’ini, şeker pancarı gübre masrafının %4.5’ini ancak karşılamaktadır. Yapılan artışa rağmen desteğin yetersizliği bu oranlarla açık olarak görülmektedir.
Kriz, çiftçilerimize ve tarım sektörümüze de darbe vurmaktadır. Bu darbenin etkisini azaltıcı önlemlere ihtiyaç olduğu açıktır. Tarımdaki bu sıkıntı, çitçilerimizin satın aldığı malları üreten sanayii de zor durumda bırakmakta; işçi çıkarma, faaliyete ara verme, hatta bazı fabrikaların kapanmasıyla sonuçlanan etkiler gözlenmektedir. Nitekim, Basında da yer aldığı gibi, bazı gübre ve tarımsal ilaç fabrikaları, traktör fabrikaları üretimlerini durdurmuş bulunmaktadır.
Bu konuda alınması gereken önlemleri, geçen Kasım ayında toplanan Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nda ve 5 Şubat 2009’da toplanan Ekonomik ve Sosyal Konsey toplantısında Hükümete sunduk.
Çiftçilerimizin sıkıntılarını hafifletebilmek için acilen zirai kredi borçlarının yeniden yapılandırılarak ertelenmesi ve tarımsal faaliyetlerini sürdürebilmeleri için sıfır faizli yeni kredi kullanabilmeleri gerekmektedir.”
Çiftçilerimizi gübre, ilaç, tohumluk ve makine satın alabilir duruma getirmeliyiz. Getirmeliyiz ki, tarımsal üretimi artırabilelim, tarımsal sanayii çalışır halde tutabilelim” dedi.
Bayraktar, çiftçilerin tarımsal girdi ve mekanizasyon araçlarını satın alabilmeleri, bunların fiyatlarıyla, çiftçilerimizin gelirleri ve satın alma güçleriyle ilgili olduğunu belirterek şunları söyledi: “Ancak, nakit sermayesi yetersiz olan çiftçilerimizin bu konuda ihtiyacını karşılayabilmesi için krediye de ihtiyaçları bulunmaktadır. Kredi kullanımında zorluklar olduğunda, çiftçilerimizin gelirleri ve satın alma güçleri gerilediğinde, doğal olarak talepleri de düşmektedir.
Ziraat Bankasının 2001-2002 yıllarında kredi kullanımını azaltması sonucunda üreticiler traktörlerini yenileyememiştir. Ancak kredileme yolunun açılmasıyla 2004 yılı traktör satışlarında % 71 oranındaki artış gözlenmiştir. Son yıllardaki traktör üretimi ve satışındaki artış, Ziraat Bankası’nın yanı sıra diğer bankaların da zirai kredi kullandırmaya başlaması ile üreticilerin eski traktörlerini satıp, kredi kullanarak yeni traktör satın almalarından kaynaklanmıştır.
Ancak, 2008 yılında traktör üretimi % 26, traktör satışlar % 39 oranında azalmıştır. 2007 yılında 33.538 adet olan traktör üretimi, 2008 yılında 24.807 adet olurken, satış rakamlarına baktığımızda, 2007 yılında 24.041 olan traktör satışı, 2008 yılında 14.621’e düşmüştür.
1999 -2008 Yılları Arasında Traktör Üretimi ve Satış Miktarı (Adet)
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Üretim
27.435
37.434
15.052
10.652
28.794
38.627
34.907
37.407
33.538
24.807
Satış
19.280
27.797
10.125
6.322
16.288
27.925
27.008
28.386
24.041
14.621
Kaynak: Otomotiv Sanayii Derneği,
Diğer taraftan gübre kullanımında da benzer bir durum yaşanmıştır.
2007 yılında kimyevi gübre fiyatlarında yüzde 55’e varan artışlar olmuştur. Bu nedenle 2007 yılında gübre tüketimi %4 azalmıştır.
2008 yılında ise Ekim ayı itibarıyla son bir yılda gübre fiyatlarında %98-154 oranlarında artışlar olmuştur.
Bu fiyat artışları sebebiyle 2008 Ocak – Ağustos Dönemi gübre tüketiminde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 12 oranında azalma olmuştur. Son bilgiler 2008 yılında gübre kullanımında %30’a yakın bir azalma olduğunu ortaya koymaktadır.
Kasım ayında gübre fiyatlarında % 7 ile % 50’ye varan oranlarda gerilime meydana geldi. Kimyevi gübrelerdeki bu fiyat düşüşleri sonbahar gübresi kullanımından sonra ortaya çıkmıştır. Çiftçi alacağı gübreyi Eylül – Ekim ayında alıp tarlasına attıktan sonra, gübrenin ucuzlamasının çiftçimize herhangi bir yararı olmamıştır. Gübre fiyatlarındaki olağanüstü artışların olduğu dönemde gübre kullanmak zorunda kalan çiftçilerimiz bu düşüşten yararlanamamıştır.
2008 Ekim ayı sonuna kadar yüksek fiyatla gübre alan çiftçimiz, borcunu nasıl ödeyeceğini düşünmektedir. Fiyatlardaki bu istikrarsızlık; çiftçilerimize ve tarımsal üretime zarar verecek, kullanılamayan gübre, üretim ve verimde azalmaya yol açacaktır.
2009 Ocak ayının ikinci yarısında gübre fiyatları yeniden artmaya başlamıştır.
Kısa süre içinde meydana gelen bu artış ve azalışlara hayret etmemek mümkün değildir. Gübre fiyatlarında istikrar olmalıdır. Çiftçi gübreyi kullandıktan sonra kısa süreli fiyat ayarlamaları yapılmasını ve arkasından çiftçinin gübre kullanmaya başlayacağı dönemin hemen öncesinde yeniden fiyatların artırılmasını nasıl anlamalıyız?
Gübrede adeta bir oyun oynanıyor. Bu oyunlar, çiftçiyi gübre kullanmaktan maalesef soğutuyor.
Gübre, bitkisel üretimde verimin artırılmasında çok büyük etkisi olan bir tarımsal girdidir. Bu durum 2009 tarımsal üretimini çok olumsuz etkileyecektir. Bu bakımdan bu oyun sadece üreticilerimize değil, ülkemize de zarar verecektir. Herkes bu durumu göz önüne almak zorundadır.
Gübrede destek artırıldı diye bu yapılıyorsa, bu artışın çiftçiye verilen başka destekten (DGD) tasarruf edilerek verildiği bilinmelidir. Yani çiftçinin eline toplamda daha az destek geçmektedir. Bu fırsatçılık kimsenin işine yaramaz, aksine zarar verir. Lütfen daha dikkatli olalım.
2008 yılında Gübre Fiyatları
Mart’08
Ekim’08
Kasım’08
Aralık’08
Ocak’09
Gübre Fiyatları (TL/Kg)
1-4-12-14 Kasım
Tarihleri
5 - 24 Aralık
Tarihleri
2 -21 Ocak
Tarihleri
Amonyum Sülfat (%21N)
0,57
0,85
0,75-0,53-0,51-0,53
0,50 – 0,38
0,40-0,50
Amonyum Nitrat(%26N)
0,54
0,80
0,73-0,50-0,48-0,50
0,48 – 0,48
0,48-0,54
Amonyum Nitrat(%33N)
0,65
0,95
0,85-0,55-0,52-0,60
0,50 – 0,45
0,45-0,60
Üre
0,76
1,45
1,00-0,70-,070-0,73
0,68 – 0,64
0,64-0,85
DAP
1,35
1,90
1,80-1,75-1,60-1,60
1,6 – 1,35
1,35-1,50
Kompoze 20-20-0
0,88
1,40
1,40-1,35-1,30-1,30
1,05 – 0,9
0,90-1,10
Kompoze15-15-15
0,90
1,45
1,45-1,32-1,30
1,10 – 0,93
0,93-1,05
Kaldırılan DGD den tasarruf edilen desteğin bir kısmı 2009 yılı gübre desteklerine verilerek gübre destekleri artırılmıştır. Ancak 2009 yılı bütçesinde gübre desteği için ayrılan 737 milyon TL bütçede kesinti yapılması sebebiyle azalmıştır. Bu durumda üzüm için yapılan gübre masrafının %4.9’unu, fındık gübre masrafının %8‘ini, çeltikte gübre masrafının %3.5’ini, patatesteki gübre masrafının %2.55’ini, şeker pancarı gübre masrafının %4.5’ini ancak karşılamaktadır. Yapılan artışa rağmen desteğin yetersizliği bu oranlarla açık olarak görülmektedir.
Kriz, çiftçilerimize ve tarım sektörümüze de darbe vurmaktadır. Bu darbenin etkisini azaltıcı önlemlere ihtiyaç olduğu açıktır. Tarımdaki bu sıkıntı, çitçilerimizin satın aldığı malları üreten sanayii de zor durumda bırakmakta; işçi çıkarma, faaliyete ara verme, hatta bazı fabrikaların kapanmasıyla sonuçlanan etkiler gözlenmektedir. Nitekim, Basında da yer aldığı gibi, bazı gübre ve tarımsal ilaç fabrikaları, traktör fabrikaları üretimlerini durdurmuş bulunmaktadır.
Bu konuda alınması gereken önlemleri, geçen Kasım ayında toplanan Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nda ve 5 Şubat 2009’da toplanan Ekonomik ve Sosyal Konsey toplantısında Hükümete sunduk.
Çiftçilerimizin sıkıntılarını hafifletebilmek için acilen zirai kredi borçlarının yeniden yapılandırılarak ertelenmesi ve tarımsal faaliyetlerini sürdürebilmeleri için sıfır faizli yeni kredi kullanabilmeleri gerekmektedir.”
