Merhaba arkadaşlar,
Forumda araştırdım ve bulamadığım gerekçesi ile böyle bir konu açma gereği duydum ve moderatör arkadaşlarda uygun görürse konu sabitlenebilir.
Ortalama 3200cc den 5000cc ve biraz üzerine kadar olan hacimlerde 4 silindir motorları görmekteyiz. En çok merak ettiğimiz şey bunların birbirinden farkı olur. Aynı silindir sayısında motor hacminin artması için piston kolunun daha uzun yapıda olması yada piston çapının blok içinde genişlemesi geniş yatağa sahip olması gerekir. Bu iki etmenden herbiri ayrı ayrıda olabilir birarada da olabilir. Yakıt dizel motor yanma odasında patlayınca pistona itme uygular birim zamanda bu itme nekadar uzun matrajlı olursa yani piston kolu nekadar uzun olursa tork momentumu okadar fazla olur. Motor hacmi arttıkça torkunda artması buyüzdendir. Piston kolu uzadıkça motorun çevirebilceği azami devirde düşer bunuda bilmek gerekir ve piston kolu uzadıkça motorda vibrasyon(titreşim) artar bu kimimize göre daha fazla gürültü ya da hırıltı demek. Bunun önüne günümüzde farklı egzantrik modelleri kullanılarak geçilebiliyor.
Dizel motorda beygirgücünden ziyade torka bakmak gerekir fizik dersinde hepimizinde gördüğü gibi işi yaptıran birim mesadeki torktur. Torka motor hacminden başka etki eden faktörlerde var şimdiye kadar atmosferik yani doğal emisyonlu motor tipini anlattım günümüzde atmosferik motor kullanan traktör üreticisi hemen hemen hiç yok neredeyse. Torka doğrudan etki eden diğer iki etmenden birincisi Turbo. Turbo bildiğiniz gibi motora hava besleme metodudur az önce bahsettiğim pistona itme sağlayan motor içi patlama için daha güçlü tetikleyicidir. Yakıt güçlü bir hava desteği ile patladığında daha fazla enerji açığa çıkarır buda pistona daha güçlü itme sağlar güçlü tork ortaya çıkarır. Turbo kendi içinde birçok modeli barındırıp birçok farklı yapı ve işleve sahiptir kısaca kendi içinde büyük ve küçük modelleri ve yapısal olarak farklı modelleri var.
Diğer tork elde etme sebebimiz yakıt besleme metodu. Günümüzde standart pompaların yerini CRDI pompalar almış durumda CRDI pompalar yakıtı motora daha basınçlı püskürtüp parçalanmasına neden oluyor. Yanlış anlaşılmasın daha fazla mazot pompalamıyor yakıtı daha basınçlı atıyor. Yakıtı daha basınçlı püskürtmenin motor üzerindeki etkisi şudur yakıt yanma odasına nekadar parçalı girerse moleküller birbirinden ayrıldığı için ateşleme ile beraber parçalı moleküller daha güçlü bir patlama oluşturuyor pistona parçalanmamış çiğ mazotun oluşturduğu etkiden daha fazla itme sağlıyor. Bunu şu şekilde özetleyebilirim 100 hp ortalama bir traktörün bir üst modeli olan 110hp ile kıyasladığınızda motorlarında bir fark olmadığını görürsünüz aralarındaki fark sadece pompa ayar veya CRDI basınç farkından kaynaklanmaktadır aradaki 20-30Nm torkta bu şekilde sağlanmaktadır. Yada dizel otomobillerde CRDI modülünün önüne kibrit kutusu kadar BOX cihazı yerleştirildiğinde motor hiç açılmadan anahtarla kurcalanmadan 30hp artış ve 70Nm tork farkı olduğunu görebilirsiniz.
İntercooler da ele almayı gerekli gördüm motorda intercooler olması torkla doğrudan alakalı değildir sıcak havada motorun verimliliğini korumak, yanma odasındaki sıcaklığı düşük tutmak hararetide önlemek için kurulan bir sistemdir. Sıcak ortamda oksijen molekülleri birbirinden ayrılır güçlü bir yanma sağlayamaz güç düşüklüğü yaşanır buyüzden bir nevi torkta bir miktar düşer onun önüne geçmek için intercooler uygulaması günümüzde motor üreticisi tarafından üretim esnasında uygulanır.
Forumda araştırdım ve bulamadığım gerekçesi ile böyle bir konu açma gereği duydum ve moderatör arkadaşlarda uygun görürse konu sabitlenebilir.
Ortalama 3200cc den 5000cc ve biraz üzerine kadar olan hacimlerde 4 silindir motorları görmekteyiz. En çok merak ettiğimiz şey bunların birbirinden farkı olur. Aynı silindir sayısında motor hacminin artması için piston kolunun daha uzun yapıda olması yada piston çapının blok içinde genişlemesi geniş yatağa sahip olması gerekir. Bu iki etmenden herbiri ayrı ayrıda olabilir birarada da olabilir. Yakıt dizel motor yanma odasında patlayınca pistona itme uygular birim zamanda bu itme nekadar uzun matrajlı olursa yani piston kolu nekadar uzun olursa tork momentumu okadar fazla olur. Motor hacmi arttıkça torkunda artması buyüzdendir. Piston kolu uzadıkça motorun çevirebilceği azami devirde düşer bunuda bilmek gerekir ve piston kolu uzadıkça motorda vibrasyon(titreşim) artar bu kimimize göre daha fazla gürültü ya da hırıltı demek. Bunun önüne günümüzde farklı egzantrik modelleri kullanılarak geçilebiliyor.
Dizel motorda beygirgücünden ziyade torka bakmak gerekir fizik dersinde hepimizinde gördüğü gibi işi yaptıran birim mesadeki torktur. Torka motor hacminden başka etki eden faktörlerde var şimdiye kadar atmosferik yani doğal emisyonlu motor tipini anlattım günümüzde atmosferik motor kullanan traktör üreticisi hemen hemen hiç yok neredeyse. Torka doğrudan etki eden diğer iki etmenden birincisi Turbo. Turbo bildiğiniz gibi motora hava besleme metodudur az önce bahsettiğim pistona itme sağlayan motor içi patlama için daha güçlü tetikleyicidir. Yakıt güçlü bir hava desteği ile patladığında daha fazla enerji açığa çıkarır buda pistona daha güçlü itme sağlar güçlü tork ortaya çıkarır. Turbo kendi içinde birçok modeli barındırıp birçok farklı yapı ve işleve sahiptir kısaca kendi içinde büyük ve küçük modelleri ve yapısal olarak farklı modelleri var.
Diğer tork elde etme sebebimiz yakıt besleme metodu. Günümüzde standart pompaların yerini CRDI pompalar almış durumda CRDI pompalar yakıtı motora daha basınçlı püskürtüp parçalanmasına neden oluyor. Yanlış anlaşılmasın daha fazla mazot pompalamıyor yakıtı daha basınçlı atıyor. Yakıtı daha basınçlı püskürtmenin motor üzerindeki etkisi şudur yakıt yanma odasına nekadar parçalı girerse moleküller birbirinden ayrıldığı için ateşleme ile beraber parçalı moleküller daha güçlü bir patlama oluşturuyor pistona parçalanmamış çiğ mazotun oluşturduğu etkiden daha fazla itme sağlıyor. Bunu şu şekilde özetleyebilirim 100 hp ortalama bir traktörün bir üst modeli olan 110hp ile kıyasladığınızda motorlarında bir fark olmadığını görürsünüz aralarındaki fark sadece pompa ayar veya CRDI basınç farkından kaynaklanmaktadır aradaki 20-30Nm torkta bu şekilde sağlanmaktadır. Yada dizel otomobillerde CRDI modülünün önüne kibrit kutusu kadar BOX cihazı yerleştirildiğinde motor hiç açılmadan anahtarla kurcalanmadan 30hp artış ve 70Nm tork farkı olduğunu görebilirsiniz.
İntercooler da ele almayı gerekli gördüm motorda intercooler olması torkla doğrudan alakalı değildir sıcak havada motorun verimliliğini korumak, yanma odasındaki sıcaklığı düşük tutmak hararetide önlemek için kurulan bir sistemdir. Sıcak ortamda oksijen molekülleri birbirinden ayrılır güçlü bir yanma sağlayamaz güç düşüklüğü yaşanır buyüzden bir nevi torkta bir miktar düşer onun önüne geçmek için intercooler uygulaması günümüzde motor üreticisi tarafından üretim esnasında uygulanır.