PORTAL
FORUM
Forumlar
Giriş yap
Kayıt ol
Neler Yeni?
Ara
Ara
Sadece başlıkları ara
Kullanıcı:
Forumlar
Menü
Giriş yap
Kayıt ol
Uygulamayı yükle
Yükle
FORUM
Çiftçilik Genel
Tarım ve Hayvancılık Haberleri
Gübreleme Ve Gübre Çeşitleri...
JavaScript devre dışı. Daha iyi bir deneyim için, önce lütfen tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.
Çok eski bir web tarayıcısı kullanıyorsunuz. Bu veya diğer siteleri görüntülemekte sorunlar yaşayabilirsiniz..
Tarayıcınızı güncellemeli veya
alternatif bir tarayıcı
kullanmalısınız.
Konuya cevap ver
Mesaj
<blockquote data-quote="tersakan" data-source="post: 35655" data-attributes="member: 1005"><p><strong>Gübreleme ve Gübre Çeşitleri </strong></p><p><strong></strong></p><p> <strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>1- Bitkinin Beslenmesi ve Eksikliği </strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>2- Gübre Çeşitleri </strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>3 -Gübreleme </strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Gübre, bitkinin beslenmesinde gerekli olan kimyasal elementleri sağlamak için toprağa ilave edilen doğal veya kimyasal olarak elde edilen malzeme.Koyun,at,inek gibi hayvan atıkları, saman ve diğer bitki artıkları binlerce yıldan beri doğal gübre olarak kullanılmaktadır. Eskiden toprağın asitliğini azaltmak ve kalsiyum temin etmek için kireçli maddeler kullanılmıştır. Kullanılan ilk kimyevi gübreler, sodyum nitrat ve kemikler olmuştur.Bugün doğal ve yapay gübrelerin her ikisi de değişik şekillerde elde edilmektedir. Bitkinin beslenmesi öncelikle yapay (mineral ya da ticari) gübre dediğimiz azot, fosfor ve potasyum tarafından sağlanır. Genellikle yapay gübrelerin ihtiva ettiği besin, azot (N), fosfor pentoksit (P2O5) ve potas (K2O) olarak ifade edilir. Yapay gübrelerin ticari ambalajlarında bir veya daha fazla madde bulunur. Karışık gübrelerin bileşimi ekseriya gübre ambalajlarının ambalajlarının üzerindeki bir seri numara ile belirtilir. İlk sayı azotun yüzdesini, ikinci fosfor pentaoksidin yüzdesini ve üçüncü de potasyumun yüzdesini belirtir.Böylece 5-10- 10 şeklinde işaretlenmiş bir karışık gübre % 5 azot,% 10 fosfor pentaoksit ve % 10 potasyum içerir.Bu tip gübreler NPK olarakda bilinen kompoze gübrelerdir. Kompoze gübreler birden daha fazla bitki besin maddesini birarada bulunduran gübrelerdir.Kompoze gübredeki sayılar kullanım amacına görefarklı olabilirler.Bu tip gübrelerin yapraklara püskürtülerek uygulanan çeşitleride vardır.Kompoze gübrenin içerisindeki bitki besin maddeleri sırası ile azot, fosfor ve potasyumdur. Bu besin maddeleri % olarak ifade edilmektedir. Örneğin 20-20-0 oluşumundan meydana gelen bir kompoze gübrenin 100 kilosunda 20 kilo saf azot, 20 kilo saf fosfor var. Potasyum yok demektir. </strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Bitkinin Beslenmesi Bitkiler karbon, hidrojen ve oksijeni, hava ve sudan; diğer bütün besinleri ise topraktan temin ederler.Bitkinin en çok ihtiyaç duyduğu besinler, kalsiyum, azot, fosfor,magnezyum, potasyum ve kükürttür. Toprakdaki besleyici minerallerbir noktaya kadar bitkilerin ihtiyacını karşılıyabilir.Bir süre sonra ihtiyaca uygun olarak takviye yapmak gereklidir.Gübre katı,sıvı ve eriyik olarak uygulanabilir. </strong></p><p><strong></strong></p><p> <strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Beslenme Eksikliğinin Belirtileri </strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p> <strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Azot :Büyüme engellenir, bitkinin rengi sararır. Yaprak uçları bitkinin altındaki yapraklarından başlayarak kızılkahve olur. </strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Fosfor: Kök gelişmesi engellenir, saplar uzar, bitkinin olgunlaşması gecikir. Bitkinin rengi morarır. </strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Potasyum: Yaprak uçları kavrulur, sararır, saplar zayıflar. Meyve çekirdekleri kuruyup büzülür. </strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Kalsiyum: Yaprak uçları tarak dişi gibi parçalanır. Uç tomurcuklar ölür, çiçekler olgunlaşmadan taç yaprakları ölür. </strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Magnezyum: Yapraklar ince ve gevrek olurlar; uçlarında ve damar aralarındaki renkler, soluk sarı yeşile döner. </strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Kükürt: Bitkinin alt kısımlarındaki yaprakları sararır, kökler ve sapların çapları küçülür. </strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Bor: Uç tomurcuklar açık yeşildir. Köklerde koyu lekeler görülür. Saplar çatlar. </strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Bakır: Bitkilerin renkleri ağarır. Turunçgiller kırmızımsı kahve renkte, anormal büyüme gösterir. </strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Demir: Yapraklar sararır. Fakat damarlar yeşil kalır. Yapraklar yukarı doğru kıvrılır. </strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Mangan: Bozulmalar demirdekine benzer. Yapraklarda ölü dokular görülerek, yaprağa pürüzlü birgörünüş verir. </strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Molibden: Azot eksikliği gibidir. </strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Çinko: Uç yaprakları çok küçülür. Yapraklar ölü bölgelerde benekli hale gelir. Tomurcuk oluşumu azalır</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p> <strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Gübre Çeşitleri:Genel olarak iki sınıfta incelenir: Doğal ve yapay gübreler.</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Doğal gübreler (organik)Doğal gübrelerden en önemlileri; ahır</strong></p><p><strong>gübresi, kompostlar ve yeşil gübredir.Doğal gübreler bitki ve</strong></p><p><strong>hayvanlardan sağlanır. Bunların en önemlisi guano denilen kurutulmuş</strong></p><p><strong>kuş gübresidir. Bu gübrede % 12 azot ve % 12 fosfor pentaoksit vardır.</strong></p><p><strong>Bütün doğal gübreler azot ve fosfor temin ederler. Fakat sentetik</strong></p><p><strong>gübrelerden daha pahalı oldukları için, modern ziraatte çok az</strong></p><p><strong>kullanılırlar. Bununla beraber doğal gübreler daha yavaş tesirli</strong></p><p><strong>oldukları, suda daha az çözündükleri için, çim tohumlarına, yeni</strong></p><p><strong>filizlerin köklerine zarar vermezler. Bu özellikleri dolayısıyle sebze</strong></p><p><strong>ve çiçek yetiştiriciliğinde tercih edilirler. Doğal gübrelerin bir</strong></p><p><strong>diğer katkısıda toprak yapısını düzeltmesidir.Bunların içinde bulunan</strong></p><p><strong>mikroskobik canlılar toprağın işlenmesine yardımcı olurlar ancak bu tip</strong></p><p><strong>gübrelerin yanma olarak adlandırılan bekletilme işlemi yapılmadan</strong></p><p><strong>kullanılması zararlı ve tehlikelidir.Ahır gübresi, terkibinde bulunan</strong></p><p><strong>azot, fosfor ve potasyum gibi bitki besin elementleri dolayısıyle,</strong></p><p><strong>toprağı besin maddelerince zenginleştirir.Toprağa humus vererek de</strong></p><p><strong>toprağı ıslah eder. Ahır gübresi, toprağın işlenmesini kolaylaştırır.</strong></p><p><strong>Toprağın su tutma kabiliyetini ve havalanmasını arttırır.Genel olarak</strong></p><p><strong>mahsul artışında gübre faktörü, % 40 gibi bir artış sağlar. Toprağa</strong></p><p><strong>verilen gübrenin ilk üç sene verim üzerine tesir ettiği, üç seneden</strong></p><p><strong>sonra da bu tesirin giderek azaldığı müşahade edilmiştir. içinde</strong></p><p><strong>bulunan besin maddelerinin büyük bir kısmı ziyan olmaktadır. Onun için</strong></p><p><strong>ahır gübresinin saklanması çök önemlidir. Ahır gübresini gayet sıkı bir</strong></p><p><strong>yığın halinde biriktirip, içine hava girmesine mani olacak şekilde</strong></p><p><strong>sıkıştırmak,üstünü toprak ile kaplamak masrafsız ve en pratik bir</strong></p><p><strong>muhafaza yoludur.</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Kompostlar</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Çiftlikte meydana gelen bitki ve hayvani menşeli artıkların bir</strong></p><p><strong>araya toplanıp, gübre yapmak üzere çürümeye terk edilmesiyle elde</strong></p><p><strong>edilir.Çiftlikteki bitki ve hayvan artıkları takriben 30 cm</strong></p><p><strong>yüksekliğinde yayılır. Üzerine su serpilerek iyice ıslatılır ve</strong></p><p><strong>sıkıştırılır. Bunun üzerine 5-15 cm yüksekliğinde, varsa ahır gübresi,</strong></p><p><strong>yoksa toprak veya odun külü yayılır. Bunu takiben yine 30 cm’lik bitki</strong></p><p><strong>artığı konur. Sulandıktan sonra, tekrar 5-15 cm toprak veya odun külü</strong></p><p><strong>ilave edilerek istenilen yükseklikte bir kompost yığını yapılır. Yığına</strong></p><p><strong>yukarı doğru daralan bir şekil verilir. Rutubet kaybını önlemek için en</strong></p><p><strong>üste toprak serilir. Hazırlanan kompost yığını 3-4 hafta kendi haline</strong></p><p><strong>bırakılır. Bundan sonra birer ay ara ile bir veya iki defa alt üst</strong></p><p><strong>edilerek yığının her tarafının çürümesi sağlanır. 3-4 ay sonra kompost</strong></p><p><strong>gübre kullanılmaya hazır bir hale gelir.Sanayii şeklinde kompostlama da</strong></p><p><strong>mümkündür ve farklı çeşitleri vardır. Kompostlama aslen bir</strong></p><p><strong>fermentasyon biçimidir. Aerobik ve anaerobik olarak ikiye ayrılmaktadır.</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Yeşil gübreler</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Ekilmiş bir mahsulün hasat edilmeden, toprağı ıslah etmek</strong></p><p><strong>maksadıyla, toprağa gömülmesine yeşil gübreleme ve bu maksat için</strong></p><p><strong>kullanılan bitkilere ise yeşil gübre adı verilir.Yeşil gübre bitkileri,</strong></p><p><strong>toprakta çürüyerek, toprağı organik maddece zenginleştirir.</strong></p><p><strong>Bünyelerinde bulunan besin maddeleri de toprağa geçer. Toprağın yapısı</strong></p><p><strong>düzelir.Yeşil gübrelemede, daha ziyade fiğ, bakla, soya fasulyesi, taş</strong></p><p><strong>yoncası gibi havanın azotundan istifade ederek, köklerinde azot</strong></p><p><strong>biriktiren ve bu sebeple toprağı azotça zenginleştiren bitkinin</strong></p><p><strong>seçilmesi en uygundur. Yapılan birçok denemeler neticesinde, bunların</strong></p><p><strong>kendilerinden sonra gelen mahsulün verimini % 20-100 arasında</strong></p><p><strong>arttırdığı görülmüştür.Doğal malzemelerden yapılan gübrelerden biride</strong></p><p><strong>deniz yosunundan elde edilenidir.Bu özellikleri ile kaktüslerin</strong></p><p><strong>büyümesi ve gelişmesine çok uygundur.</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Yapay gübreler (Kimyasal)</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Yapay gübreler, sıvı ve katı halde bulunur. Genellikle taşınması ve</strong></p><p><strong>depolanması kolay olduğundan, katı ve granül haldekiler tercih edilir.</strong></p><p><strong>Eskiden kimyevi gübreler toz halinde yapılmaktaydı. Toz halindeki</strong></p><p><strong>gübreler çok nem çekici ve taşınması zor olduğundan terk edilmiştir.</strong></p><p><strong>Sıvı gübreler ise gün geçtikçe önem kazanmaktadır.Gübreleme, genellikle</strong></p><p><strong>ilkbaharda yapılır. Fakat kışın hafif ve yağışlı geçtiği bölgelerde</strong></p><p><strong>sonbaharda yapılmaktadır. İstenirse ekstra olarak bitkinin büyüme</strong></p><p><strong>mevsiminde katı gübre, mevsim ortasında ise sıvı gübre kullanılır.</strong></p><p><strong>Uçucu özellikte olan gübreler, toprak altına konur. Bitki köklerinin,</strong></p><p><strong>toprağın derinliklerine gitmesi sağlanır.Toprağın yapısına ve</strong></p><p><strong>yetiştirilen bitkinin çeşidine göre azot, fosfor ve potas ihtiva eden</strong></p><p><strong>yapay gübrelerin dekara verilecek miktarları hesap edilir ve buna göre</strong></p><p><strong>verilir.</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Yapay gübre (Kimyasal) çeşitleri:</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>a)Azotlu gübreler</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Azotlu gübrelerin çeşitli tipleri vardır. Bunlardan amonyak sıvı,</strong></p><p><strong>diğerleri ise katı olup, amonyaktan elde edilirler. Kalsiyumnitrat ve</strong></p><p><strong>potasyum nitratın dışındaki bütün azotlu gübreler toprağı asidik</strong></p><p><strong>yaparlar. Fakat bu asitlik uygun kireçleme ile kolaylıkla</strong></p><p><strong>düzeltilebilir.</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Amonyak</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>İçinde % 82 azot ihtiva eden amonyak, normal sıcaklıkta bir gazdır</strong></p><p><strong>ve basınç altında taşınmalıdır. Amonyak gazı direkt gübre olarak</strong></p><p><strong>kullanılacağı zaman, toprağın 15-20 cm kadar altına gönderilir. Böylece</strong></p><p><strong>buharlaşıp gitmesine mani olunur. Sıvı amonyak, amonyak gazının suda</strong></p><p><strong>çözünmesi ile elde edilir. Bu durumda % 20-28 azot ihtiva eder. Sıvı</strong></p><p><strong>amonyağın buhar basıncı az ve taşınması kolaydır. Ayrıca toprağın</strong></p><p><strong>derinliğine gönderilmesine gerek yoktur.</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Amonyum nitrat</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Amonyağın oksitlenmesiyle elde edilen nitrik asit, amonyakla</strong></p><p><strong>birleştirilerek amonyum nitrat elde edilir. Amonyum nitrat % 32-33,5</strong></p><p><strong>azot ihtiva eder. Çok geniş bir kullanma sahası ve pekçok ürüne faydası</strong></p><p><strong>vardır. Yalnız pirinç yetiştirilmesinde kullanılmaz. Çünkü su baskını</strong></p><p><strong>olan sahalarda mikrobik denitrifikasyon işlemi ile nitrat, azot gazına</strong></p><p><strong>dönüşür ve kaybolur. Amonyum nitrat, granül halinde ve kireç ile</strong></p><p><strong>karıştırılarak satılır.</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Üre</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>İçinde 45-46 azot ihtiva eden konsantre edilmiş azotlu bir gübredir.</strong></p><p><strong>Amonyak ile karbondioksidin basınç altında birleştirilmesiyle elde</strong></p><p><strong>edilir. Toprakta hızla amonyum karbonata hidroliz olur. Bu sebepten</strong></p><p><strong>kararsız olup, amonyak gazı salıverir. Amonyak kılcal kökleri tahrip</strong></p><p><strong>ettiği için üre, tohumun veya genç bitkinin yakınına konulmaz.</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>b)Fosfatlı gübreler</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Fosfatlı gübrelerin imalinde çeşitli kaynaklar vardır. Bunlar doğal</strong></p><p><strong>trikalsiyum fosfatlar, hayvan kemiklerinden elde edilen fosfatlar ve</strong></p><p><strong>tomas çelik üretim konverterlerinden çıkan curuflardır. doğal fosfat</strong></p><p><strong>yataklarının en önemlileri Amerika’da ve Fas’ta bulunmaktadır. Bu</strong></p><p><strong>fosfatlar ince bir şekilde öğütülerek başka işlem yapılmadan asidik</strong></p><p><strong>topraklara kullanılabilir.</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Süperfosfatlar</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Süferfosfatlar, doğal fosfatlar üzerine sülfat asidi etkisiyle</strong></p><p><strong>meydana getirilir.Trikalsiyum fosfat Ca3(PO4)2 suda çözünmez,</strong></p><p><strong>dolayısıyla bitkiler tarafından emilmesi mümkün değildir.. Trikalsiyum</strong></p><p><strong>fosfatın sülfat asidi ile muamelesinden suda çözünebilen monokalsiyum</strong></p><p><strong>fosfat elde edilir, buna süperfosfat denir.En çok kullanılan fosfatlı</strong></p><p><strong>gübre % 18-20 fosforpentaoksit (P2O5) ihtiva eden normal</strong></p><p><strong>süperfosfattır. % 45-50 fosforpentaoksit ihtiva eden zenginleştirilmiş</strong></p><p><strong>süperfosfat gün geçtikçe daha fazla önem kazanmaktadır. Fosfor yüzdesi</strong></p><p><strong>zengin olan fosfat gübreleri yalnız başına kullanıldığı gibi diğer</strong></p><p><strong>gübrelerle karıştırılarak da kullanılır.</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Amonyum fosfat</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Azot ve fosfor gibi iki faydalı elementi ihtiva etmesi bakımından</strong></p><p><strong>çok önemlidir. Monoamonyum fosfat vediamonyumfosfat olmak üzere iki</strong></p><p><strong>çeşittir. Amonyum fosfat üretmek için önce trikalsiyum fosfattan,</strong></p><p><strong>elektrik fırınında fosfor elde edilir.Fosfor su buharı ile muamele</strong></p><p><strong>edilerek fosfat asidi haline çevrilir. Fosfat asidi (H3PO4)nin uygun</strong></p><p><strong>miktardaki amonyak ile muamelesi neticesinde amonyum fosfat elde</strong></p><p><strong>edilir. Bu işlemler fazla miktarda elektrik enerjisine ihtiyaç</strong></p><p><strong>gösterir. Amonyum fosfat gübreleri % 11-14 azot, % 48 civarında</strong></p><p><strong>fosfatpentaoksit ihtiva ederler.</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>c)Potasyumlu gübreler</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Bütün potasyum gübreleri suda çözünürler. Potasyum tuzlarının çoğu,</strong></p><p><strong>esas itibariyle (% 91-93 nisbetinde) gübre olarak kullanılırlar.</strong></p><p><strong>Potasyum ihtiva eden yatak ve kayalardan üretilerek zenginleştirilir ve</strong></p><p><strong>gübre şekline getirilirler.Potasyum tuzlarının üretimi: Denizlerdeki</strong></p><p><strong>oranı düşük olan potasyum tuzları, tuzla ana sularında biriktirilerek</strong></p><p><strong>çıkarılır. Böyle bir biriktirme bazı kapalı deniz veya göllerde de</strong></p><p><strong>doğal olarak kaya tuzu gibi yataklar meydana gelir.</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>d) Kompoze Gübreler</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p> <strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong></p><p><strong>Kompoze gübreler birden daha fazla bitki besin maddesini birarada</strong></p><p><strong>bulunduran gübrelerdir.Kompoze gübrenin içerisindeki bitki besin</strong></p><p><strong>maddeleri sırası ile azot, fosfor ve potasyumdur. Bu besin maddeleri %</strong></p><p><strong>olarak ifade edilmektedir. Örneğin 20-20-0 oluşumundan meydana gelen</strong></p><p><strong>bir kompoze gübrenin 100 kilosunda 20 kilo saf azot, 20 kilo saf fosfor</strong></p><p><strong>var.Potasyum ise yok demektir.Kompoze gübreler birkaç çeşit bitki besin</strong></p><p><strong>maddesini birlikte bulundurdukları için çiftçileri çeşitli gübreleri</strong></p><p><strong>ayrı ayrı alma taşıma, depolama ve tarlaya verme sıkıntısından</strong></p><p><strong>kurtarmış olur. Bu gübrenin kullanımı daha az emek ve zaman harcandığı</strong></p><p><strong>için ekonomi ve kolaylık sağlar.</strong></p><p><strong></strong></p><p> <strong></strong></p><p><strong></strong></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="tersakan, post: 35655, member: 1005"] [b]Gübreleme ve Gübre Çeşitleri 1- Bitkinin Beslenmesi ve Eksikliği 2- Gübre Çeşitleri 3 -Gübreleme Gübre, bitkinin beslenmesinde gerekli olan kimyasal elementleri sağlamak için toprağa ilave edilen doğal veya kimyasal olarak elde edilen malzeme.Koyun,at,inek gibi hayvan atıkları, saman ve diğer bitki artıkları binlerce yıldan beri doğal gübre olarak kullanılmaktadır. Eskiden toprağın asitliğini azaltmak ve kalsiyum temin etmek için kireçli maddeler kullanılmıştır. Kullanılan ilk kimyevi gübreler, sodyum nitrat ve kemikler olmuştur.Bugün doğal ve yapay gübrelerin her ikisi de değişik şekillerde elde edilmektedir. Bitkinin beslenmesi öncelikle yapay (mineral ya da ticari) gübre dediğimiz azot, fosfor ve potasyum tarafından sağlanır. Genellikle yapay gübrelerin ihtiva ettiği besin, azot (N), fosfor pentoksit (P2O5) ve potas (K2O) olarak ifade edilir. Yapay gübrelerin ticari ambalajlarında bir veya daha fazla madde bulunur. Karışık gübrelerin bileşimi ekseriya gübre ambalajlarının ambalajlarının üzerindeki bir seri numara ile belirtilir. İlk sayı azotun yüzdesini, ikinci fosfor pentaoksidin yüzdesini ve üçüncü de potasyumun yüzdesini belirtir.Böylece 5-10- 10 şeklinde işaretlenmiş bir karışık gübre % 5 azot,% 10 fosfor pentaoksit ve % 10 potasyum içerir.Bu tip gübreler NPK olarakda bilinen kompoze gübrelerdir. Kompoze gübreler birden daha fazla bitki besin maddesini birarada bulunduran gübrelerdir.Kompoze gübredeki sayılar kullanım amacına görefarklı olabilirler.Bu tip gübrelerin yapraklara püskürtülerek uygulanan çeşitleride vardır.Kompoze gübrenin içerisindeki bitki besin maddeleri sırası ile azot, fosfor ve potasyumdur. Bu besin maddeleri % olarak ifade edilmektedir. Örneğin 20-20-0 oluşumundan meydana gelen bir kompoze gübrenin 100 kilosunda 20 kilo saf azot, 20 kilo saf fosfor var. Potasyum yok demektir. Bitkinin Beslenmesi Bitkiler karbon, hidrojen ve oksijeni, hava ve sudan; diğer bütün besinleri ise topraktan temin ederler.Bitkinin en çok ihtiyaç duyduğu besinler, kalsiyum, azot, fosfor,magnezyum, potasyum ve kükürttür. Toprakdaki besleyici minerallerbir noktaya kadar bitkilerin ihtiyacını karşılıyabilir.Bir süre sonra ihtiyaca uygun olarak takviye yapmak gereklidir.Gübre katı,sıvı ve eriyik olarak uygulanabilir. Beslenme Eksikliğinin Belirtileri Azot :Büyüme engellenir, bitkinin rengi sararır. Yaprak uçları bitkinin altındaki yapraklarından başlayarak kızılkahve olur. Fosfor: Kök gelişmesi engellenir, saplar uzar, bitkinin olgunlaşması gecikir. Bitkinin rengi morarır. Potasyum: Yaprak uçları kavrulur, sararır, saplar zayıflar. Meyve çekirdekleri kuruyup büzülür. Kalsiyum: Yaprak uçları tarak dişi gibi parçalanır. Uç tomurcuklar ölür, çiçekler olgunlaşmadan taç yaprakları ölür. Magnezyum: Yapraklar ince ve gevrek olurlar; uçlarında ve damar aralarındaki renkler, soluk sarı yeşile döner. Kükürt: Bitkinin alt kısımlarındaki yaprakları sararır, kökler ve sapların çapları küçülür. Bor: Uç tomurcuklar açık yeşildir. Köklerde koyu lekeler görülür. Saplar çatlar. Bakır: Bitkilerin renkleri ağarır. Turunçgiller kırmızımsı kahve renkte, anormal büyüme gösterir. Demir: Yapraklar sararır. Fakat damarlar yeşil kalır. Yapraklar yukarı doğru kıvrılır. Mangan: Bozulmalar demirdekine benzer. Yapraklarda ölü dokular görülerek, yaprağa pürüzlü birgörünüş verir. Molibden: Azot eksikliği gibidir. Çinko: Uç yaprakları çok küçülür. Yapraklar ölü bölgelerde benekli hale gelir. Tomurcuk oluşumu azalır Gübre Çeşitleri:Genel olarak iki sınıfta incelenir: Doğal ve yapay gübreler. Doğal gübreler (organik)Doğal gübrelerden en önemlileri; ahır gübresi, kompostlar ve yeşil gübredir.Doğal gübreler bitki ve hayvanlardan sağlanır. Bunların en önemlisi guano denilen kurutulmuş kuş gübresidir. Bu gübrede % 12 azot ve % 12 fosfor pentaoksit vardır. Bütün doğal gübreler azot ve fosfor temin ederler. Fakat sentetik gübrelerden daha pahalı oldukları için, modern ziraatte çok az kullanılırlar. Bununla beraber doğal gübreler daha yavaş tesirli oldukları, suda daha az çözündükleri için, çim tohumlarına, yeni filizlerin köklerine zarar vermezler. Bu özellikleri dolayısıyle sebze ve çiçek yetiştiriciliğinde tercih edilirler. Doğal gübrelerin bir diğer katkısıda toprak yapısını düzeltmesidir.Bunların içinde bulunan mikroskobik canlılar toprağın işlenmesine yardımcı olurlar ancak bu tip gübrelerin yanma olarak adlandırılan bekletilme işlemi yapılmadan kullanılması zararlı ve tehlikelidir.Ahır gübresi, terkibinde bulunan azot, fosfor ve potasyum gibi bitki besin elementleri dolayısıyle, toprağı besin maddelerince zenginleştirir.Toprağa humus vererek de toprağı ıslah eder. Ahır gübresi, toprağın işlenmesini kolaylaştırır. Toprağın su tutma kabiliyetini ve havalanmasını arttırır.Genel olarak mahsul artışında gübre faktörü, % 40 gibi bir artış sağlar. Toprağa verilen gübrenin ilk üç sene verim üzerine tesir ettiği, üç seneden sonra da bu tesirin giderek azaldığı müşahade edilmiştir. içinde bulunan besin maddelerinin büyük bir kısmı ziyan olmaktadır. Onun için ahır gübresinin saklanması çök önemlidir. Ahır gübresini gayet sıkı bir yığın halinde biriktirip, içine hava girmesine mani olacak şekilde sıkıştırmak,üstünü toprak ile kaplamak masrafsız ve en pratik bir muhafaza yoludur. Kompostlar Çiftlikte meydana gelen bitki ve hayvani menşeli artıkların bir araya toplanıp, gübre yapmak üzere çürümeye terk edilmesiyle elde edilir.Çiftlikteki bitki ve hayvan artıkları takriben 30 cm yüksekliğinde yayılır. Üzerine su serpilerek iyice ıslatılır ve sıkıştırılır. Bunun üzerine 5-15 cm yüksekliğinde, varsa ahır gübresi, yoksa toprak veya odun külü yayılır. Bunu takiben yine 30 cm’lik bitki artığı konur. Sulandıktan sonra, tekrar 5-15 cm toprak veya odun külü ilave edilerek istenilen yükseklikte bir kompost yığını yapılır. Yığına yukarı doğru daralan bir şekil verilir. Rutubet kaybını önlemek için en üste toprak serilir. Hazırlanan kompost yığını 3-4 hafta kendi haline bırakılır. Bundan sonra birer ay ara ile bir veya iki defa alt üst edilerek yığının her tarafının çürümesi sağlanır. 3-4 ay sonra kompost gübre kullanılmaya hazır bir hale gelir.Sanayii şeklinde kompostlama da mümkündür ve farklı çeşitleri vardır. Kompostlama aslen bir fermentasyon biçimidir. Aerobik ve anaerobik olarak ikiye ayrılmaktadır. Yeşil gübreler Ekilmiş bir mahsulün hasat edilmeden, toprağı ıslah etmek maksadıyla, toprağa gömülmesine yeşil gübreleme ve bu maksat için kullanılan bitkilere ise yeşil gübre adı verilir.Yeşil gübre bitkileri, toprakta çürüyerek, toprağı organik maddece zenginleştirir. Bünyelerinde bulunan besin maddeleri de toprağa geçer. Toprağın yapısı düzelir.Yeşil gübrelemede, daha ziyade fiğ, bakla, soya fasulyesi, taş yoncası gibi havanın azotundan istifade ederek, köklerinde azot biriktiren ve bu sebeple toprağı azotça zenginleştiren bitkinin seçilmesi en uygundur. Yapılan birçok denemeler neticesinde, bunların kendilerinden sonra gelen mahsulün verimini % 20-100 arasında arttırdığı görülmüştür.Doğal malzemelerden yapılan gübrelerden biride deniz yosunundan elde edilenidir.Bu özellikleri ile kaktüslerin büyümesi ve gelişmesine çok uygundur. Yapay gübreler (Kimyasal) Yapay gübreler, sıvı ve katı halde bulunur. Genellikle taşınması ve depolanması kolay olduğundan, katı ve granül haldekiler tercih edilir. Eskiden kimyevi gübreler toz halinde yapılmaktaydı. Toz halindeki gübreler çok nem çekici ve taşınması zor olduğundan terk edilmiştir. Sıvı gübreler ise gün geçtikçe önem kazanmaktadır.Gübreleme, genellikle ilkbaharda yapılır. Fakat kışın hafif ve yağışlı geçtiği bölgelerde sonbaharda yapılmaktadır. İstenirse ekstra olarak bitkinin büyüme mevsiminde katı gübre, mevsim ortasında ise sıvı gübre kullanılır. Uçucu özellikte olan gübreler, toprak altına konur. Bitki köklerinin, toprağın derinliklerine gitmesi sağlanır.Toprağın yapısına ve yetiştirilen bitkinin çeşidine göre azot, fosfor ve potas ihtiva eden yapay gübrelerin dekara verilecek miktarları hesap edilir ve buna göre verilir. Yapay gübre (Kimyasal) çeşitleri: a)Azotlu gübreler Azotlu gübrelerin çeşitli tipleri vardır. Bunlardan amonyak sıvı, diğerleri ise katı olup, amonyaktan elde edilirler. Kalsiyumnitrat ve potasyum nitratın dışındaki bütün azotlu gübreler toprağı asidik yaparlar. Fakat bu asitlik uygun kireçleme ile kolaylıkla düzeltilebilir. Amonyak İçinde % 82 azot ihtiva eden amonyak, normal sıcaklıkta bir gazdır ve basınç altında taşınmalıdır. Amonyak gazı direkt gübre olarak kullanılacağı zaman, toprağın 15-20 cm kadar altına gönderilir. Böylece buharlaşıp gitmesine mani olunur. Sıvı amonyak, amonyak gazının suda çözünmesi ile elde edilir. Bu durumda % 20-28 azot ihtiva eder. Sıvı amonyağın buhar basıncı az ve taşınması kolaydır. Ayrıca toprağın derinliğine gönderilmesine gerek yoktur. Amonyum nitrat Amonyağın oksitlenmesiyle elde edilen nitrik asit, amonyakla birleştirilerek amonyum nitrat elde edilir. Amonyum nitrat % 32-33,5 azot ihtiva eder. Çok geniş bir kullanma sahası ve pekçok ürüne faydası vardır. Yalnız pirinç yetiştirilmesinde kullanılmaz. Çünkü su baskını olan sahalarda mikrobik denitrifikasyon işlemi ile nitrat, azot gazına dönüşür ve kaybolur. Amonyum nitrat, granül halinde ve kireç ile karıştırılarak satılır. Üre İçinde 45-46 azot ihtiva eden konsantre edilmiş azotlu bir gübredir. Amonyak ile karbondioksidin basınç altında birleştirilmesiyle elde edilir. Toprakta hızla amonyum karbonata hidroliz olur. Bu sebepten kararsız olup, amonyak gazı salıverir. Amonyak kılcal kökleri tahrip ettiği için üre, tohumun veya genç bitkinin yakınına konulmaz. b)Fosfatlı gübreler Fosfatlı gübrelerin imalinde çeşitli kaynaklar vardır. Bunlar doğal trikalsiyum fosfatlar, hayvan kemiklerinden elde edilen fosfatlar ve tomas çelik üretim konverterlerinden çıkan curuflardır. doğal fosfat yataklarının en önemlileri Amerika’da ve Fas’ta bulunmaktadır. Bu fosfatlar ince bir şekilde öğütülerek başka işlem yapılmadan asidik topraklara kullanılabilir. Süperfosfatlar Süferfosfatlar, doğal fosfatlar üzerine sülfat asidi etkisiyle meydana getirilir.Trikalsiyum fosfat Ca3(PO4)2 suda çözünmez, dolayısıyla bitkiler tarafından emilmesi mümkün değildir.. Trikalsiyum fosfatın sülfat asidi ile muamelesinden suda çözünebilen monokalsiyum fosfat elde edilir, buna süperfosfat denir.En çok kullanılan fosfatlı gübre % 18-20 fosforpentaoksit (P2O5) ihtiva eden normal süperfosfattır. % 45-50 fosforpentaoksit ihtiva eden zenginleştirilmiş süperfosfat gün geçtikçe daha fazla önem kazanmaktadır. Fosfor yüzdesi zengin olan fosfat gübreleri yalnız başına kullanıldığı gibi diğer gübrelerle karıştırılarak da kullanılır. Amonyum fosfat Azot ve fosfor gibi iki faydalı elementi ihtiva etmesi bakımından çok önemlidir. Monoamonyum fosfat vediamonyumfosfat olmak üzere iki çeşittir. Amonyum fosfat üretmek için önce trikalsiyum fosfattan, elektrik fırınında fosfor elde edilir.Fosfor su buharı ile muamele edilerek fosfat asidi haline çevrilir. Fosfat asidi (H3PO4)nin uygun miktardaki amonyak ile muamelesi neticesinde amonyum fosfat elde edilir. Bu işlemler fazla miktarda elektrik enerjisine ihtiyaç gösterir. Amonyum fosfat gübreleri % 11-14 azot, % 48 civarında fosfatpentaoksit ihtiva ederler. c)Potasyumlu gübreler Bütün potasyum gübreleri suda çözünürler. Potasyum tuzlarının çoğu, esas itibariyle (% 91-93 nisbetinde) gübre olarak kullanılırlar. Potasyum ihtiva eden yatak ve kayalardan üretilerek zenginleştirilir ve gübre şekline getirilirler.Potasyum tuzlarının üretimi: Denizlerdeki oranı düşük olan potasyum tuzları, tuzla ana sularında biriktirilerek çıkarılır. Böyle bir biriktirme bazı kapalı deniz veya göllerde de doğal olarak kaya tuzu gibi yataklar meydana gelir. d) Kompoze Gübreler Kompoze gübreler birden daha fazla bitki besin maddesini birarada bulunduran gübrelerdir.Kompoze gübrenin içerisindeki bitki besin maddeleri sırası ile azot, fosfor ve potasyumdur. Bu besin maddeleri % olarak ifade edilmektedir. Örneğin 20-20-0 oluşumundan meydana gelen bir kompoze gübrenin 100 kilosunda 20 kilo saf azot, 20 kilo saf fosfor var.Potasyum ise yok demektir.Kompoze gübreler birkaç çeşit bitki besin maddesini birlikte bulundurdukları için çiftçileri çeşitli gübreleri ayrı ayrı alma taşıma, depolama ve tarlaya verme sıkıntısından kurtarmış olur. Bu gübrenin kullanımı daha az emek ve zaman harcandığı için ekonomi ve kolaylık sağlar. [/b] [/QUOTE]
Alıntı ekle…
İnsan doğrulaması
Cevapla
FORUM
Çiftçilik Genel
Tarım ve Hayvancılık Haberleri
Gübreleme Ve Gübre Çeşitleri...
Bu site çerezler kullanır. Bu siteyi kullanmaya devam ederek çerez kullanımımızı kabul etmiş olursunuz.
Kabul
Daha fazla bilgi edin…
Üst
Alt
