Buzağı İshalleri

Buzağı İshalleri​

Buzağı ishalleri enfeksiyoz ve nonenfeksiyoz (beslemeye bağlı) sebeplere bağlı şekillenebilir. En önemli hazırlayıcı neden doğumdan sonra buzağının ilk 4-6 saat içerisinde canlı ağırlığının %10’u kadar kaliteli kolostrum alamaması neticesinde gelişen Pasif Transfer Yetmezliğidir.


tablo.png


İsalle Zemin Hazırlayan Faktörler: 1.Kolostrum yönetimi kötü olması,

2. Barınak ve Çevresel Şartların kötü olması

Nonenfeksiyoz Buzağı İshalleri: 1 Buzağının Yetersiz Kolostrum Alması

2.ÖğünAralıklarının Duzensiz Olması

3.Sutun Soğuk Verilmesi Sütun Aşırı Miktarda Verilmesi

4.Mamadan Süte Ani Gecişler

5. Aflatoksin İceren Yem ve Sutlerle Besleme

6. Kontamine Sutlerle Besleme



Enfeksiyoz Buzağı İsalleri:

Patojen Etkenlere​
Bakteriyel Hastalıklar​
Viral Hastalıklar​
Protozoal Hastalıklar​
E.Coli
Salmonella
Cl.Perfiringens B,C​
Corona
Rota
Toro
BVDV
Noro​
Kripto
Giardia
Eimeria​


Escherichia Coli (Colibasillosis): Colibasillosisin değişik formları vardır. Hastalık enteropatojenik veya non-patojenik formlardan meydana gelebilir. Bazı E.coli’ler toksin üretirler ve enfeksiyonlar özellikle bir haftalığın altındaki buzağılarda yüksek ölüm sebebidir. Hayvan E.coli, diğer bakteri ve viruslara doğar doğmaz maruz kalır. Özellikle E.coli’ye doğum kanalından geçiş sırasında maruz kalırlar. E.coli normalde rektum, kalın barsak ve ince barsağın bir bölümünde vardır. Abomasumla ince barsaktaki asidik ortam normal şartlarda burada bulunan enterecoclar için uygun çevre şartları sağlar. Colibasillosisin septisemik formunda enfeksiyon barsakların dış yüzünde meydana gelir. Bu hayvanlar genellikle yüksek ateşe sahiptirler, zayıftırlar, yemleyemezler ve depresiftirler. Bacak eklemleri şiştir ve beyin dokusunun enfeksiyonu ile birlikte hayvanlarda körlük, eklem kasılması ve konvülziyonlar meydana gelir. Doğumdan 2-6 saat sonraki ölümlerin sebebi colibasillosisin akut formudur. Kolostrumla E.coli’ye karşı direnç kazanılabilir bu nedenle bu enfeksiyondan korunmada kolostrum uygulanması çok önemlidir. Çünkü sütün içinde bolca bulunan antibodyler barsakta kalarak fiziksel bariyer oluştururlar.

Salmonella: Salmonellosis ateş, ishal, iştah kaybı, depresyon, dehidrasyon ve bacak eklemlerinde şişlikle karakterizedir. Bir aylıktan genç olanlarda şiddetlidir. Erkeklerde paratifo enfeksiyonunun kaynağıdır ve salmonellosisle enfekte buzağılarla temasta olan kişiler için potansiyel hastalık kaynağıdır. Tanı için dışkı veya enfekte buzağının doku izolasyonu yapılır.

Rotavirus: 5-15 günlük hayvanları etkiler fakat 1-7 gün arası buzağılarda daha etkilidir. Enfeksiyon başlangıcında hayvanlar normal bir görüntüye sahip, uyarılmış durumda ve emmeye devam ediyor olabilirler. Kısa bir zaman sonra hayvanlar depresif hale gelirler, emmek istemezler ve nihayetinde yere yatarlar. Eğer buzağılar hala emmeye devam ediyorlarsa bile alınan gıda maddeleri emilemeyecektir ve bakterilerin büyümesi için gereken şartlar sağlanacaktır. Virüsler laktoz formasyonunu ve buzağı sindirim sistemi için gerekli süt şekeri enzimlerini düşürür. Virüsler aynı zamanda enteretoksin salgılar ve bu da sıvı kaybını arttırır böylece şiddetli ishal meydana gelir. Dışkı açık renkli, yarı sulu ve mukusla kaplıdır. Sıvı kabına bağlı dehidrasyonla intestinal bölgede büyük zararlara sebebiyet verir. Öteki organizmalar E.coli gibi, buzağıyı aynı anda enfekte etmiş olabilirler.

Coronavirus: 5-14 günlük buzağıları enfekte ettiği gibi 3-4 haftalıktan büyük hayvanları da enfekte edebilir. Enfeksiyonlar 4 günlük ve daha büyük hayvanlarda E.coli ve Cryptosporidium etkenleri ile birlikte mix enfeksiyon şeklinde meydana gelir. Barsak villuslarındaki atrofi Rotaviruslarla olan enfeksiyondan daha şiddetlidir. Barsaktaki absorptif hücrelerin yıkımı hızlı su ve elektrolit kaybına yol açar. Barsak kriptleri de enfekte olabilir. Glikoz ve laktoz metabolizması da etkilenebilir ve hipoglisemi, laktik asidosis, hipovolemi meydana gelir. Mezenterik lenf nodülleri ve Payer plakta lenfosit sayısında azalmaya neden olabilir. Genellikle birkaç gün süren inatçı ishal görülür. İshal hacimli, mukoid, yapışkandır ve koyu yeşilden açık kahverengiye değişen renktedir. Kolitis, mukus ve kan Rotaviruslarla olan enfeksiyona göre daha sık görülür. Sıvı tedavisine karşı ölüm meydana gelir. Zoonotiktir, insanlarda ishal sebebi olabilir.

Bredavirus (Bovine Torovirus): İki aylıktan büyük buzağılarda 4-5 gün süren ishalin sebebidir. Klinik belirtilerle birlikte virüs saçılımı başlar. Barsaklarda epitel hücre dökümü ve yer yer nekrozlara yol açar. İmmunofloresan yöntemle tanısı konabilir.

Bovine Viral Diare Virus (BVD): 8-24 aylık hayvanlarda görülür. Virüs kemik iliği, lenfoid doku, sindirim sistemi epiteli ve plateletlerine zarar verir. Yeni doğanlarda yaşlı hayvanlardaki gibi klasik lezyonlar meydana gelmez. Sert ve yumuşak dokularda ülserasyonlar, intestinal kanama, ekimozis, trombositopeni, leukopeni şekillenir.

Parvovirus: Hayvanlar memeden kesildikten sonra ortaya çıkar. Ergin sığırlar %49-83 oranında taşıyıcıdırlar.

Buzağı İshalleri Sonucunda ortaya çıkan sonuçlar: dehidrasyon, metabolik asidoz, elektrolit dengesizlikleri, negatif enerji dengesi, ince bağırsak lumeninde gram negatif bakterilerin aşırı derecede üremesi ile sonuçlanabilir.


Buzağı isallerinde Ölüm Nedenleri: 1.Septisemi

2.Asidemi

3.Hiperkalemi

3. Uzun süreli malnutrisyon ve hipoglisemi

4. Hipotermi nedeniyle gelişmektedir

Buzağı Dışkı Puan Cetveli:

1.png
2.png
3.png
4.png
0 Puan​
1 Puan​
2 Puan​
3Puan​
Normal​
Hafif, gaitanın şekli var​
Gaita sulu şekilsiz​
Su gibi​
x​
İzle​
Tedavi​
Tedavi​


İshal Tedavisi:

Tedaviler muhakkak Veteriner Hekim tarafından yapılmalıdır. Süt miktarı azaltılmalı ve ılık su içirilmelidir. Vitamin Takviyesi yapılmalıdır. Bakteriel kaynak ya da enfeksiyon var ise antibiyotik kullanılmaktadır. Viral kaynaklarda antibiyokikler işe yaramamaktadır. Dehidrayon tedavisi yapılmalıdır. immunoterapik ve destek tedaviler yapılmalıdır.

Dehidrasyon Puan Cetveli:

dehidrasyon.png


PDF Çıktısı: https://drive.google.com/file/d/1Jap7gky58JnPVvw4Mzt9yMdAzSY2EAAX/view?usp=sharing
 

Benzer Konular