Arazi Toplulaştırma öncesi ve sonrası
- Konbuyu başlatan insertend
- Başlangıç tarihi
Ynt: Arazi Toplulaştırma öncesi ve sonrası
Güzel olmuş ancak ben daha kapsamlı bir şey bekliyordum..
Güzel olmuş ancak ben daha kapsamlı bir şey bekliyordum..
Ynt: Arazi Toplulaştırma öncesi ve sonrası
güzel olmuş zaten şu an memlekette 1. kadastro bitti ikinci kadastroda bu şekilde olacak çok elzem olan bir ihtiyaç parçalı arazi ile ölçek ekonomisi ile tarım yapmak mümkün değil 2012 yılında daha kadastro yapılmamış köyler var
güzel olmuş zaten şu an memlekette 1. kadastro bitti ikinci kadastroda bu şekilde olacak çok elzem olan bir ihtiyaç parçalı arazi ile ölçek ekonomisi ile tarım yapmak mümkün değil 2012 yılında daha kadastro yapılmamış köyler var
Ynt: Arazi Toplulaştırma öncesi ve sonrası
malesef yanlış anlaşılmalardan kaynaklı böyle dülünmelerde olabiliyor bu işte tam bir asdalet görecelihacimmet link=topic=55113.msg586539#msg586539 date=1335637451' Alıntı:
Ynt: Arazi Toplulaştırma öncesi ve sonrası
Haritanı başında sınıflandırıyorlar araziyi ama haritadan görüldüğü gibi değil arazi illaki en az %30 luk kesim zarar görüyor işini yaparsan faydalanıyorsun ben bu işi birebir yaşadığım için yazıyorum rüşvetmi arasın işi yapanlar hep taşaron mütahitler yani devletin projeyi yakından iyi takip etmesi lazım.mustafagursacli link=topic=55113.msg586542#msg586542 date=1335637567' Alıntı:
Ynt: Arazi Toplulaştırma öncesi ve sonrası
seni anlıyorum ve dediklerine olamaz diyemiyorumhacimmet link=topic=55113.msg586555#msg586555 date=1335638420' Alıntı:
Ynt: Arazi Toplulaştırma öncesi ve sonrası
Arazi toplulaştırması iyi hoş da, mesela bizim köyde bir mevki çok verimliyken başka bir mevki o kadar verimli olmuyor. Ya da bir mevkide çok iyi buğday yetişirken bir diğer mevkide iyi yetişmiyor. Şimdi benim her iki mevkide de tarlam varsa bana verimli olan yerden mi verecek verimsiz olan yerden mi verecek, bunu anlamıyorum.
Bu sorun nasıl halledilecek. Bizim köy gibi bir çok köy olduğunu düşünüyorum. Her yörenin, her mevkinin toprağı aynı kalitede değil.
Arazi toplulaştırması iyi hoş da, mesela bizim köyde bir mevki çok verimliyken başka bir mevki o kadar verimli olmuyor. Ya da bir mevkide çok iyi buğday yetişirken bir diğer mevkide iyi yetişmiyor. Şimdi benim her iki mevkide de tarlam varsa bana verimli olan yerden mi verecek verimsiz olan yerden mi verecek, bunu anlamıyorum.
Bu sorun nasıl halledilecek. Bizim köy gibi bir çok köy olduğunu düşünüyorum. Her yörenin, her mevkinin toprağı aynı kalitede değil.
Ynt: Arazi Toplulaştırma öncesi ve sonrası
Ahmet kardeş düzenlemede araziler ksımlara ayrılır örneğin verimli bölgede 20 dekar arazi 2. bölgede 25 3. bölgede 30 dekar gibi olur istediğini seçersin... tercih esasına göre
Ahmet kardeş düzenlemede araziler ksımlara ayrılır örneğin verimli bölgede 20 dekar arazi 2. bölgede 25 3. bölgede 30 dekar gibi olur istediğini seçersin... tercih esasına göre
Ahmed Gülsu link=topic=55113.msg586564#msg586564 date=1335638974' Alıntı:
Ynt: Arazi Toplulaştırma öncesi ve sonrası
bide şöyle durum var herşey iyi hoşda ben yıllarca kendi tarlamı eğemin en iysini vererek işlemişim..ama diger yandan adam başdan savma yapmış tarlasını güzel işlememiş veyada pıyasa iş görülmüş tarla kurada cıkarsa nolcak..bence pek iyi yöntem deyil gibi bu yöntem..ama hayırlısı elle gelen düğün bayram misali..
bide şöyle durum var herşey iyi hoşda ben yıllarca kendi tarlamı eğemin en iysini vererek işlemişim..ama diger yandan adam başdan savma yapmış tarlasını güzel işlememiş veyada pıyasa iş görülmüş tarla kurada cıkarsa nolcak..bence pek iyi yöntem deyil gibi bu yöntem..ama hayırlısı elle gelen düğün bayram misali..
Ynt: Arazi Toplulaştırma öncesi ve sonrası
yok öyle düşünme bir sene kaybedersin ama seneye düzelir ama ölçek ekonomisinden yararlanırsıntümosan 8095 link=topic=55113.msg586576#msg586576 date=1335640108' Alıntı:
Ynt: Arazi Toplulaştırma öncesi ve sonrası
bu sene bizim bölgede 5-6 köy toplulaştırma projesi içinde, aynı zamanda hamzalı barajı projesiylede kıraç araziler sulak arazi içine alınacağından, bu sene buğday dışında bişey ekmek yasak
bu sene bizim bölgede 5-6 köy toplulaştırma projesi içinde, aynı zamanda hamzalı barajı projesiylede kıraç araziler sulak arazi içine alınacağından, bu sene buğday dışında bişey ekmek yasak
Ynt: Arazi Toplulaştırma öncesi ve sonrası
ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI
Ülkemizde tarım arazileri çeşitli nedenlerle küçülmüş, parçalara bölünmüş, verimliliği, karlılığı olması gerekenden çok aşağılarda kalmıştır. İşletme büyüklüklerinin istenen değerlerin altına düşmesi, ekonomik tarım yapılmasını imkânsız hale getirmektedir.
Bunu önlemenin yolu: öncelikle tarım arazilerindeki daha fazla parçalanmayı ve bozulmayı önleyici; yasal, hukuksal düzenlemeler yapmak; sonrasında da bugüne kadar oluşmuş küçülmelerin, parçalanmaların, düzensizliklerin (şekil bozuklukları gibi) iyileştirilmesidir. Bunu yapmanın yolu, arazi toplulaştırması dediğimiz çalışmanın yapılmasıdır.
Arazi toplulaştırması, tarımsal arazileri niteliklerine göre sınıflandırarak, bir kişiye ait, farklı alanlardaki küçük arazi grupları yerine, o arazinin toplamını karşılayacak kadar, en az miktarda parça arazinin (mümkün olursa tek bir parçanın), o kişiye verilmesidir. Böylece iş gücünden, akaryakıttan, tarla sınırlarındaki kayıplardan kar edilmiş olur; ayrıca toprağın işlenebilme süresi ve kalitesi artar. Yapılacak diğer iyileştirme (drenaj, katkı v.b.), sulama, gübreleme ve ilaçlama gibi yatırımlar daha ucuza mal edilebilir.
Arazi toplulaştırılması ile küçük arazileri birbirinden ayıran, kullanılmayan arazi şeritleri azaltılarak, bunlarında tarımda kullanılması sağlanmış olur. Arazi toplulaştırması yapmak kolay değildir. Arazi toplulaştırmasını gerçekleştirebilmek bir dizi teknik, sosyal ve ekonomik çalışmaların yapılmasını gerekmektedir.
ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASI NEDİR?
Arazi toplulaştırılması; aynı şahsa veya çiftçi ailesine ait, çeşitli nedenlerle, ekonomik üretime imkan vermeyecek biçimde veya toprak muhafaza ve zirai sulama tedbirlerinin alınmasını güçleştirecek derecede; parçalanmış, dağılmış, şekilleri bozulmuş dağınık, küçük arazi parçalarının ve hisselerinin bir araya getirilerek, muntazam şekiller halinde birleştirilmesi, bütünleştirilmesi ve işletmelerin yeniden düzenlenmesi işlemi olarak tarif edilebilir.
Şekil 1. Arazi toplulaştırması küçük parsellerin birleştirilmesidir.
Geniş anlamda, yapılan bu çalışma ile çiftçi ailesinin yaşam düzeyini yükseltecek, tüm teknik, ekonomik ve sosyal tedbirleri almaktır. Bu sayede Toprak Muhafaza ve Zirai sulama ve arazi ıslahı tedbirleri daha kolay ve ucuza mal olabilecektir.
Resim 1. Arazi toplulaştırması çiftçi ailesinin yaşam düzeyini yükseltecek teknik, ekonomik ve sosyal tedbirleri beraberinde getirecektir.
ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASI HANGİ HUSUSLARI KAPSAMAKTADIR?
Arazi toplulaştırma çalışmaları şu hususları kapsamaktadır:
1. Fazla parçalanmış, dağılmış arazilerin modern işletmecilik esaslarına göre birleştirilmesi.
2. Tarla içi yol şebekesinin, sulama tesislerinin ve yüzey tahliye sisteminin inşası.
3. Gerekli arazi tesviyesi ve toprak ıslahının yapılması.
4. Köylerin yerlerinin yeniden düzenlenmesi, çevre planlanması.
5. Kırsal alanın, doğal hayatın korunması ve yeşil alanların düzenlenmesi.
6. Kırsal alandaki yerleşim yerleri ve toprakların, rüzgâr ve su erozyonu, sel taşkınları gibi doğal afetlerden korunması için gerekli önlemlerin alınması.
Resim 2. Arazi toplulaştırması, modern tarım işletmeciliği esaslarına ve kültür teknik hizmetlerinin getirilmesine elverişli olmalıdır.
7. Spor sahaları, parklar, yüzme havuzu, bayram-pazaryeri, çocuk bahçesi, okul, sağlık ocağı ve kooperatif binası gibi sosyal hizmet tesisleri için gerekli arazilerin, toplulaştırma planları içinde kamulaştırma yapılmadan temin edilmesi.
8. İşletmelerin ıslahı, yeniden düzenlenmesi, verimli bir şekilde çalışmalarının temini için gerekli tedbirlerin alınması.
9. Köy içi yollarının tanzimi içme suyu, kanalizasyon, elektrik, telefon gibi hizmetlerinin planlanması, iskân, arsa isteklerinin karşılanması.
Arazi Toplulaştırma çalışması aşağıdaki aşamalardan geçmektedir.
1. Tüm tarlaların ve çiftçilerin mülkiyet bilgilerinin temin edilmesi.
2. Tapu kütüğü, kadastro paftası ve arazideki miktar ve ölçülerdeki tüm uyumsuzluklar giderilmesi.
3. Hâlihazırdaki arazi kullanım durumunun, uygun tarım arazileri sınırlarının, sabit tesislerin belirlenmesi,
4. Toprak karakterlerini belirten toprak haritalarının temin edilmesi veya yoksa oluşturulması.
Resim 3. “Arazi Toplulaştırma” çalışmalarından görünüşler.
5. Teknik bir ekip ile arazi sahipleri ve mülki idarecilerin de katılımı ile kurulan derecelendirme komisyonu ile tüm arazilerin derecelendirme haritaları çıkarılır. Bu aşamada komisyon tüm arazilerin toprak haritaları ve diğer kıymetlerini de dikkate alarak her parsel için ayrı, ayrı titiz bir puanlama yapmaktadır. Derecelendirme çalışmasında amaç parsellerin birbirlerine göre kıymet faklılıklarını puanlamak suretiyle ortaya koymaktır.
6. Yeni, yol, sulama ve drenaj ağına uyumlu, blok (ada) planlamasının hazırlanması.
7. Arazi sahiplerinin toplulaştırma sonrasında tarlalarını nerede istediklerine ilişkin tercihlerinin alınması, Bu işlem esnasında maliklere, eski parsellerinin ve yeni blokların olduğu bir pafta gösterilerek tercihleri alınır.
Şekil 2. Arazi toplulaştırması ile düzenli parseller oluşturulur.
8. Yeni parselasyon planlaması yapılır.
Yeni parselasyon planlamasında; çiftçi tercihleri de dikkate alınarak;
• Tarla içi hizmet yolu, sulama, drenaj gibi kamu ortak alanları için gerekli yerler ayrılır.
• Her parselin yol ve sulama suyuna cephe alması sağlanır.
• Sabit tesis içeren parseller eski sahiplerine verilir.
• Tüm maliklerce önem içeren veya kötü konumdaki yerler aynı sahiplerine verilir.
• Büyük olan parçanın yanına diğer küçük parçalar getirilir.
• Hasım ve hısım ilişkileri gözetilir.
• Aynı yeri almak isteyenler arasında yukarıda sayılan hususlar doğrultusunda haksızlığa uğratılmayacak bir planlama yapılır.
9. Yeni parselasyon planlaması ve yeni mülkiyet listeleri mahallinde asılmak suretiyle ilan edilir.
10. Yeni planlamaya ilişkin parsel sahiplerinin itirazları varsa incelenir. Yeni yapılan planlama tekrar her kesin görebileceği şekilde ilan edilir.
11. Kesinleşen yeni planlama kadastroca tescil edilerek yeni tapular oluşturulur.
12. Yeni tapular ve yeni parseller, yeni parsel sahiplerine teslim edilir.
ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASININ öNEMİ VE FAYDALARI
Artan nüfus ve beslenme ihtiyacı, daha fazla tarımsal ürün elde etme gereği doğurmuştur. Toprak kaynakları sınırlı olması nedeniyle, aynı alandan daha fazla ürün elde etme imkânlarını aramamız gerekmektedir.
Birim alandan sağlanan verimin artırılması; birtakım yeni buluşlar, kullanılan tohum, gübre, ilaç, sulama vb. girdilerin miktarı ve kalitesinin artırılması ve tarımsal bünye ile yakından ilgilidir. Tarımsal bünyedeki yapısal bozukluklar, verimi azaltıcı tesirlerde bulunduğu gibi, verimi artırıcı tedbirlerin alınmasını da engellemektedir. Bu nedenle tarımsal bünyenin ıslah edilmesi hususu ön plana çıkmaktadır.
Tarımsal bünyenin ıslahı ile alınabilecek tedbirlerin başlıcaları: Mülkiyet ve tasarruf rejiminin ıslahı, arazi ıslahı, toprak muhafaza tedbirlerinin alınması, drenaj ve sulama çalışmaları gibi tedbirlerdir. Bu tedbirler demetinin tamamı geniş anlamda Arazi Toplulaştırması veya Arazi Düzenlemesi adını verdiğimiz hizmetler kapsamı dâhilinde bulunmaktadır.
Arazi Toplulaştırmasının faydaları başlıklar halinde şu şekilde sıralanabilir:
1. Nüfus artışı, miras, alım-satım, kiracılık, ortakçılık gibi nedenlerle ortaya çıkan arazi parçalılığı ve dağınıklılığını ortadan kaldırarak işletmelerin uygun büyüklüğe getirmektedir.
2. Çok parçalı oluşun ortaya çıkardığı tarla sınırı, yol ve su arklarından doğan arazi kayıplarını azaltmaktadır.
3. Küçük parsellerde, ekim esnasında tarla sınırına fazla yaklaşılmama nedeniyle doğacak ürün kayıplarını azaltmaktadır.
4. Toplulaştırmadan sonra, parseller daha büyük ve şekilleri daha düzgün olduğundan, makineli tarım daha kolay yapılmakta ve giderlerde önemli oranda azalmalar olmaktadır.
5. Küçük parseller bir araya getirileceği için, işletme merkezi ile parseller arasındaki uzaklık kısalmakta ve buna bağlı olarak ulaşım giderleri azaldığından; zaman, işçilik ve yakıttan tasarruf sağlanmaktadır.
6. Parsel sayısı azaldığı, şekilleri düzeldiği ve büyüklükleri arttığı için; tohum, gübre, ilaç gibi tarımsal girdiler, daha uygun bir düzeyde kullanılmaktadır.
7. Sulama projelerinin uygulanmasında; eski, dağınık ve şekilsiz parsellerin sınırlarına bağlı kalma zorunluluğu olmayacağından, yatırım giderlerinden tasarruf sağlanmaktadır.
8. Her parselin yola ve kanala sınırı olacağından sulama ve ulaşım randımanı artmaktadır.
9. Parsellerde müştereklikten doğan huzursuzluklar giderilmektedir.
10. Köy sınırları sabit noktalara dayandırılarak, köyler arasındaki sınır ihtilafları ortadan kalkmaktadır.
11. Varsa, dağınık ve müşterek haldeki hazine arazisi birleştirilerek dağıtıma hazır hale getirilmektedir.
12. Kırsal alana yönelik olarak: Çevre koruma, erozyonu önleme, ağaçlandırma, köy yenilemesi, her türlü yolların planlaması, köy imar planlarının yapılması, arazi kullanım planlarının hazırlanması gibi tüm hizmetler; toplulaştırma projeleri ile birlikte planlanıp uygulanabilmektedir.
13. Proje alanlarındaki sulama projeleri gibi kamu yatırımları için gerekli araziler, proje alanına giren parsellerden uygun şekilde kesinti yapılmak suretiyle kamulaştırma yapılmaksızın karşılanabilmektedir.
A) Toplulaştırma yapılarak uygulanan sulama projelerinde Sulama oranları ve sulama randımanları artırılmaktadır:
1. Sulama şebekelerinde, parseller çok küçük ve şekilleri düzensiz olduğundan dolayı sulama kanallarına doğrudan doğruya bağlanmamaktadır.
2. Tarlalar tesviyesiz olduğundan tarlanın her tarafına su akıtılamamaktadır. Sulanan parsellerde çukur kısımlarında su birikmekte, yüksek kısımlarına su çıkmamaktadır.
3. Kanalların başındaki üst parsel sahipleri, alt parsellere su geçiş hakkı vermemektedir.
Resim 4. Arazi toplulaştırılması, sulama oranı ve randımanını yükseltir.
Yapılan gözlemlerde, tarla içi dağıtım şebekesi, tarla yolları, tarla drenleri, arazi tesviyesi ve arazi toplulaştırmasını kapsayan tarla içi çalışmalarının yetersiz olması, Toplulaştırma yapılmamış sulama şebekelerinde, sulama oranlarının düşüklüğünün ana nedeni olduğunu göstermiştir.
Bunun çaresi arazi toplulaştırılmasıdır. Çünkü toplulaştırmalı planlamada parseller doğrudan doğruya kanaldan ve yoldan faydalanacak şekilde yerleştirilmektedir.
Arazi toplulaştırması yapılmış alanlara yapılan hizmetlerde, su uygulamasının denetimi yapılabilmekte, israf en aza indirilmekte, sulama oran ve randımanı artırılmaktadır. Suyun tarlalara, doğru zaman ve miktarda verilmesi çiftçinin veriminin büyük ölçüde artmasına yol açmaktadır; ayrıca çiftçilerin ürün seçiminde daha esnek davranabilmelerini ve yüksek verimli ürün çeşitlerinin yetiştirilebilmesini sağlamaktadır.
B) Sulama projelerinin maliyetinde tasarruf sağlanmaktadır:
Sulama projelerinde, kamulaştırmaya ve arazilerin parçalanmasına mani olmak için, kanalların ve yolların planlanması ve uygulaması, parsel sınırlarına bağlı kalmakta ve sınırlardan geçirilmektedir. Parseller küçük, şekilleri düzensiz olduğundan kanal boyları gereğinden fazla uzamakta, bu da tesis maliyetini yükseltmektedir; hâlbuki sulama projeleri toplulaştırılmalı uygulandığı takdirde, parsel sınırlarına bağlı kalmadan en ekonomik şekilde, sulama, yol ve tahliye planlaması yapıldığından, yatırım maliyetlerinde tasarruf sağlanmaktadır.
C) Arazi maliklerine kamulaştırma bedelleri yerine arazi verilerek, toprağından kopması önlenmektedir:
Sulama projelerinde, kanallar ve yollar parsel sınırlarına bağlı olmadan, arazinin şekline göre geçirildiği takdirde: Birincisi, parseller parçalandığından, küçük parçalar halinde bir dekarın altında tarım için kullanılmayan ölü araziler meydana gelmektedir.
Kanalların ve yolların geçtiği parsellerdeki arazi kayıpları, proje sahasındaki bütün maliklere eşit oranda dağıtılmadığından, arazileri kamulaştırılan işletmeler küçülmekte, istenen işletme büyüklüğünün altına düşmekte veya tamamını kaybetmektedir; dolayısıyla çiftçi toprağından kopmaktadır.
İkincisi ise, kanalların ve yolların geçtiği araziler kamulaştırıldığından, kamulaştırma bedelleri yatırım masrafını artırmakta, hatta bazı projelerin verimliliğini düşürdüğünden uygulanabilirliğini zorlaştırmaktadır.
Diğer taraftan kamulaştırma bedelleri zamanında ödenmediğinden, yatırım projelerinin uygulanması geciktiği gibi, arazisi kamulaştırılan çiftçilerin mağdur olmalarına neden olmaktadır; hâlbuki arazi toplulaştırması uygulanan sulama projelerinde bu sorunlar ortadan kalkmaktadır. Zira küçük parçalara bölünen araziler, arazi sahibinin diğer arazileri ile birleştirileceğinden faydalı hale getirilmektedir.
Ortak tesislere katılma payı ve arazi kayıpları, bütün maliklerden eşit oranda kesildiğinden; sosyal adalet yerine getirildiği gibi, arazilerinden yol ve kanal geçen çiftçilere kamulaştırma bedeli yerine arazi verilmekte, projenin maliyeti düşmekte, yatırımlardan tasarruf sağlanmaktadır.
D) Sulama ve teknik tarım metotlarının uygulanmasında kolaylık sağlanmaktadır:
Proje sahalarında, parsellerin küçük, şekillerinin düzensiz ve dağınık olması, sulama uzunluğu, sulama yönünün tespiti, sulama kanalları ve yolların tekniğe uygun planlanması ile sulama metotlarının uygulanmasını zorlaştırmaktadır.
Resim 5. Toplulaştırma yapılan araziler de tarla içi hizmetleri de en iyi ve ekonomik olarak yapılmaktadır.
Bu durum büyük işgücü ve zaman kaybına neden olmakta, teknik tarım metotlarının uygulanmasını güçleştirmektedir. Toplulaştırma yapılamadan planlanan ve uygulanan sulama projelerinde bu sorunlar çözülmezken, arazi toplulaştırılması uygulanan sulama şebekelerinde tamamen ortadan kalmaktadır. Zira sulama planlaması yapılırken toprağın bünyesi ve arazinin meyline göre sulama uzunluğu, sulama yönü ve parsellerin en-boy oranları dikkate alınarak bloklar teşkil edilmektedir.
Tekniğe uygun sulama ve yol planlaması yapıldığından, her parsel yol ve kanaldan faydalanacak şekilde bloklara yerleştirilmekte, her iki parsele bir su alma prizi verilmektedir.
Böylece sulama, makine kullanma, münavebe, toprak işleme ve hasat işleri kolaylaştığı gibi, teknik tarım metotlarının uygulanması sonucunda da işgücü ve zamandan tasarruf sağlanmaktadır.
Resim 6. Arazi toplulaştırması makineli tarımın daha etkili tatbikine imkân sağlamaktadır.
Sonuç olarak diyebiliriz ki, sulama projelerinin arazi toplulaştırmalı uygulanması faydalarının yanında, ekonomik yönden de zorunlu görülmektedir. Bu nedenle Türkiye’de halen ekonomik olarak sulamaya açılması gereken 4,7 milyon hektar civarındaki tarım arazisinin toplulaştırılmasının, tarla içi geliştirme hizmetleriyle birlikte, bir bütün olarak planlanması, projelendirilmesi ve uygulanması gerekli ve son derecede yararlı olacaktır.
TÜRKİYENİN ARAZİ TOPLULAŞTIRMA UYGULAMALARININ DURUMU
Ülkemizde, Mülga Toprak-Su teşkilatı ile Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü teşkilatı tarafından 1961–2003 yılları arasında toplam 445.000 hektarlık bir alanda toplulaştırma çalışması tamamlanmıştır.
Ülkemizde ekonomik olarak sulanabileceği söylenen 8,5 milyon hektarlık tarım arazisinin bugün için fiilen sulanan miktarı 4,7 milyon hektardır (% 55,3).
Ülkemizde, 1961 yılından itibaren başlayan, arazi toplulaştırma çalışmaları ile bu güne kadar 308.000 hektarı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünce, 137.000 hektarı da Tarım Reformu Genel Müdürlüğü olmak üzere toplam 445.000 hektar alanda arazi toplulaştırması çalışmaları tamamlanmıştır.
Bu durum da; hali hazırda sulanan alanın sadece % 9 ‘unda ancak arazi toplulaştırması çalışmaları gerçekleştirilebildiğimizi göstermektedir. Yani; yapılacak daha çok işimiz var.
Başarılı uygulamalar sonucunda, son yıllarda bazı projelerde toplulaştırma oranları: % 75 ‘lere kadar yükseltmiştir. Hatta bazı bölgelerde çiftçilerin bütün parsellerini tek parselde toplama fikri gittikçe yaygınlaşmaktadır.
Ülkemizde ilk defa arazi toplulaştırılması 1961 yılında Toprak-Su Genel Müdürlüğü tarafından 7457 sayılı kanunun ve Medeni Kanunun ilgili maddelerine dayanarak yapılmıştır. Daha sonra 1966 yılında ihtiyaç üzerine ilk Arazi Toplulaştırma tüzüğü çıkarılarak Bakanlar Kurulu kararıyla uygulanmaya konmuştur.
Şekil 3. Arazi Toplulaştırma öncesi ve sonrası.
Belirtilen toplulaştırma tüzüğüne göre uygulanmalar 1973 yılına kadar devam etmiş, 1973 tarihinde, 1757 sayılı toprak ve Tarım reformu bölgesinin dışındaki alanlarda, toplulaştırma çalışmaları bu kanuna göre, 1978 yılına kadar Toprak-Su Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmüştür.
1978 de 1757 sayılı Toprak Tarım reformu kanunu iptal edilince, yeniden eski mevzuata dönülmüştür. Aynı yıl 7/18231 sayılı arazi toplulaştırma tüzüğü yürürlüğe girmiştir. Halen mülga olan kanuna dayalı bu tüzüğe göre çalışmalar devam etmektedir.
Resim 7. Tarım Topraklarımız küçülmeye devam ediyor.
30.11.1994 tarihinde yürürlüğe giren '3083 sayılı Sulama Alanlarında arazi Düzenlemesine Dair Tarım Reformu kanunu' yalnız tarım reformu uygulama alanı ilan edilen reform bölgelerini
Ve ya sulama alanlarını kapsamakta, Türkiye genelinde toplulaştırma faaliyetlerine imkân vermemektedir. Dolayısıyla Tarım Reformu uygulama alanı dışındaki alanlarda mevcut Arazi Toplulaştırma Tüzüğü ve yönetmeliğine göre çalışmalar yürütülmektedir.
Resim 8. Arazi toplulaştırması, Tarım Reformu hizmetlerinin alt yapısını oluşturur.
Mevcut tüzük ve yönetmeliklerin tâbi olduğu özel arazi toplulaştırma kanunu olmadığından projelemede ve uygulamada bir takım sorunlar çıkmaktadır. Bu sorunlar çözülmediğinden çalışmalar aksamakta, yatırım programları istenilen şekilde yürütülememektedir.
Resim 9. Arazi toplulaştırmanın amacı çiftçiyi toprağına bağlamaktır.
Resim 10. Toplulaştırma öncesi.
Resim 11. Toplulaştırma sonrası.
ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASINDA KANUNİ MEVZUAT NEDİR?
Batı Avrupa ülkelerinde arazi toplulaştırılmasına daima özel kanunlarla başlanılmış ve uygulamalarda kazanılan tecrübelerle bu kanunlar kısa aralıklarla geliştirilmiştir. Her ülkenin kendi özellikleri ve imkânlarına göre benimsediği özel kanun hükümleriyle yürüttüğü arazi toplulaştırma uygulama programı ve usulleri mevcuttur. Bunların ülkemizdeki şartlarla mukayeseleri yapılmak suretiyle, kendi bünyemize en uygun esas ve usullere ulaşmak, başka bir deyişle diğer ülkelerde denenmiş olan toplulaştırma kanunu ve usullerinden kazanılan tecrübeleri bünyemize uydurmak gerekir.
Ülkemizde arazi toplulaştırılmasının, kuruluş kanunları içerisinde yer verilen bir kaç madde ile çağdaş düzeyde uygulanması mümkün görülmektedir. Bu sebeple toplulaştırmanın temel görüş ve prensiplerini detaylı şekilde aksettirici esaslı hükümleri ihtiva eden bir Arazi Toplulaştırma Kanunu ' na ve bunun uygulama detay ve metotlarını belirleyen yönetmeliklere ihtiyaç duyulmaktadır.
Soru 1. Arazi toplulaştırması nedir?
Cevap 1. Arazi toplulaştırması; Çeşitli nedenlerle ekonomik olarak tarımsal faaliyetleri yapmaya imkan vermeyecek biçimde veya toprak muhafaza ve zirai sulama tedbirlerinin alınmasını güçleştirecek derecede parçalanmış, dağılmış, bozuk şekilli parsellerin bir araya getirilerek daha düzenli parseller halinde tarla içi geliştirme hizmetleri ile birlikte modern tarım işletmeciliği esaslarına uygun faaliyette bulunulmasını sağlayacak yapıya kavuşturularak planlanması ve uygulanması işlemidir.
Soru 2. Arazi toplulaştırmasında amaç nedir?
Cevap 2- Arazi toplulaştırmasının amacı, daha az zaman, işgücü ve sermaye kullanımı ile üretim faktörlerinden en iyi biçimde yararlanarak tarımsal üretimi ve tarım işletmelerinin verimliliğini artırmak ve kırsal kesimdeki nüfusun hayat standartlarını yükseltmektir. Arazi Toplulaştırması bir yönüyle de Kadastronun yenilenmesi demektir.
Soru 3. Arazi toplulaştırmasını zorunlu kılan nedenler?
Cevap 3- Arazi toplulaştırmasını zorunlu kılan nedenler şunlardır :
a) Arazi parçalanmasının tarım işletmelerinde işgücü, girdi, sermaye ve üretim kayıplarını artırması,
b) Arazilerin bir kısmının mevcut servis yolları, sulama ve drenaj kanallarından yararlanamaması,
c) Parsellerin miras yoluyla bölünmesi veya şekillerinin bozuk olması,
d) Sulama, toprak muhafaza veya devlet yolu gibi projelerle yeni kanal ve yollarla parsellerin daha da parçalanması,
e)Topoğrafik yapının parsel sınırlarına bağlı kalmaksızın arazi tesviyesini gerektirmesi
f) Sulama, karayolu, otoyol ve demiryolu gibi kamu yatırımlarında kamulaştırma bedellerinin yüksekliği vb. gerekçelerden biri veya birkaçının bir arada mevcut olması arazi toplulaştırmasını gerekli kılmaktadır.
Soru 4. Arazi toplulaştırmasının faydaları nelerdir?
Cevap 4. Arazi toplulaştırması ile;
-Tarımsal verim artışı sağlanır..
-Toprakların bölünmesi ve küçülmesi önlenir.
-Yol, sulama ve tahliye kanalları vb. her türlü fiziki tesislerin ve genel olarak Tarla İçi Geliştirme Hizmetlerinden (TİGH) vatandaşların eşit oranda etkilenmesi ve yararlanması sağlanır.
-Üretilemeyen kaynak olan toprak; korunur ve geliştirilir.
-Mevcut tarihi ve kültürel alanların korunması sağlanır.
-Köy yerleşim yerlerinin iyileştirilmesine ve geliştirilmesine katkı sağlar.
-Kadastro yenilenir.
-Kırsal alanda sosyal huzur ve “İşletme Bütünlüğü” sağlanır.
Soru 5. Arazi Toplulaştırma çalışmalarının aşamaları nelerdir?
Cevap 5. Arazi toplulaştırma çalışmaları;
- Toplulaştırma alanının tespiti
- Sabit tesislerin tespiti
- Mülkiyet bilgilerinin oluşturulması
- Harita veri tabanının oluşturulması
- Arazi derecelendirilmesi
- Yeni parselasyon bloklarının oluşturulması
- Çiftçi tercihlerinin alınması
- Toplulaştırma projelerinin yapılması ve itirazların incelenmesi
- Yeni parselasyon planlarının araziye aplikasyonu
- Tescil ve yer teslimi aşamalarından oluşmaktadır.
Soru 6- Toplulaştırma çalışmaları sadece bir köye yönelik mi uygulanır?
Cevap 6- Hayır. Toplulaştırma çalışmaları; Köy, belde veya havza esas alınarak o yerin sınırları içerisindeki gerçek ve tüzel kişilere ait arazide uygulanır. Bazı hallerde bir köyün tapulama sınırları içerisinde kalan arazisinin bir bölümünde de toplulaştırma uygulanabilir.
Soru 7- Arazi Toplulaştırma çalışmalarının vatandaşa maliyeti nedir?
Cevap 7- Toplulaştırma çalışmaları vatandaşa mali bir külfet getirmemektedir. Tüm masraflar Bütçeden karşılanmaktadır. Ancak kanal ve yol gibi ortak kullanım alanları için ortalama % 5 -6 ya varan kesintiler yapılmaktadır.
Soru 8- Çiftçiler istemese de toplulaştırma yapılabilir mi?
Cevap 8- Evet yapılabilir. Öncelikle çiftçilerin muvafakatine dayalı toplulaştırma yapılması esastır. Ancak kamu yararı söz konusu olduğunda zorunlu toplulaştırma yapılabilmektedir. 3083 sayılı Kanun bu yetkiyi Tarım Reformu Genel Müdürlüğüne vermiştir.
Soru 9- Sabit tesisler (bahçe, ev, artezyen, bağ vs.) toplulaştırma çalışmalarında nasıl değerlendirilir?
Cevap 9- Toplulaştırma alanı ile birlikte mahalline gidilerek, sabit tesisler tutanakla belirlenerek toplulaştırma çalışmalarında dikkate alınır. Yeni parselasyon planlamasında sabit tesisler dikkate alınarak maliklerine verilir. Ancak toplulaştırma ilanından sonra yapılan sabit tesisler dikkate alınmaz.
Soru 10- Arazi toplulaştırmasında İntikalleri yapılmamış parseller kimin adına tescil edilir?
Cevap 10- Tapu kimin adına ise toplulaştırma sonucundaki yeni parseller o kişi adına tescil edilir. Bu nedenle toplulaştırma öncesi veraseten intikallerin ilgili malikler tarafından yapılması ve iştirak halinde mülkiyetlerin müşterek mülkiyetlere dönüştürülmesi gerekmektedir.
Soru 11- Hisseli parseller toplulaştırma çalışmalarında nasıl işlem görür?
Cevap 11- Hisseli parseller toplulaştırmada hisseler oranında ayrılarak müstakil parsel yapılır. Tapu kimin adına ise toplulaştırma sonucundaki yeni parseller o kişi adına tescil edilir. Bu nedenle toplulaştırma öncesi veraseten intikallerin ilgili malikler tarafından yapılması ve iştirak halinde mülkiyetlerin müşterek mülkiyetlere dönüştürülmesi gerekmektedir.
Soru 12- Çiftçilerin muvafakatından neyi anlamalıyız?
Cevap 12- Toplulaştırmanın yapılacağı proje alanındaki arazinin yarısından fazlasına malik bulunan ve sayıca maliklerin üçte ikisini (2/3) teşkil eden arazi sahibi çiftçilerin muvafakatı ile isteğe bağlı toplulaştırma yapılır. Bu karar proje alanındaki bütün malikleri bağlar.
Çifte ekseriyetin sağlanması için ilan süresince arazi maliklerinden yazılı muvafakat istenir. Çifte ekseriyet sağlandığı takdirde bu alan isteğe bağlı toplulaştırma alanı olarak tespit edilir Çifte ekseriyetin sağlanamaması halinde ise Bölge Müdürlüğünün teklifi ve Genel Müdürlüğün onayı ile zorunlu toplulaştırma kararı alınabilir.
Soru 13- Köyümüzde/Kasabamızda toplulaştırma yapılmasını istiyoruz. Ne yapmalı? Nasıl ve nerelere başvurmalıyız?
Cevap 13. Toplulaştırma talepleri konusunda kurumumuzca ferdi başvuru kabul edilmemektedir. Bu konudaki talepler köylerde muhtarlar, kooperatif, sulama birlikleri vasıtasıyla veya köy halkının yoğun katılımının olduğunun anlaşılabileceği toplu dilekçelerle; belde ve ilçelerde ise belediye başkanlıklarınca yapılabilir. Yapılacak başvurular Tarım Reformu Bölge Müdürlüklerine veya Tarım Reformu Genel Müdürlüğüne yapılabilir.
Soru 14- Bugüne kadar ne kadar miktarda arazi toplulaştırma çalışması yapıldı?
Cevap 14. Bugüne kadar Mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü ve Tarım Reformu Genel Müdürlüğü tarafından yaklaşık 1 000 000 (Birmilyon) Hektar alanın toplulaştırma çalışması tamamlanmıştır. Bu alanlarda yeni parselasyon planları oluşturulmuş, çiftçiler yeni arazilerini ekip dikmeye başlamışlardır..
Soru 15- Arazi toplulaştırma çalışmasında hedefiniz nedir?
Cevap 15. Kurumumuz tarafından, özellikle 2002 yılından sonra toplulaştırma hizmetleri ödeneklerin elverdiği ölçüde hızlandırılmıştır. Bugün itibariyle ekonomik sulanabilir arazi olan 7,5 milyon hektar ve kuru tarım alanı olan 5,5 milyon hektar olmak üzere toplam 13 milyon hektar alanın toplulaştırması yeterli mali, teknik ve idari kapasitenin sağlanması halinde 10 yılda bitirilmesi hedeflenmektedir.
Soru 16- Arazi toplulaştırması hedefinin gerçekleşmesinin ekonomiye katkısı nedir?
Cevap 16. Bu hedef gerçekleştirildiği taktirde; köy merkezi ile parseller arasındaki ulaşım kısaltılarak zaman ve yakıt tasarrufu sağlanacak olup, yapılan teknik hesaplara göre, toplam 14 milyon hektar arazinin toplulaştırması tamamlandığında yılda 2,1 milyar TL veya yılda 4,2 milyon ton ürün (buğday) kazanımı sağlanacaktır. Ayrıca; Tarım alanlarından kaynaklanan sera gazı salınımları da azalacaktır.
Soru 1:
Tarım Reformu Genel Müdürlüğü nerelerde hizmet vermektedir?
Tarım Reformu Genel Müdürlüğü; 3083 Sayılı Kanun hükümleri gereğince Bakanlar Kurulu Kararı ile Tarım Reformu Uygulama Alanı ilan edilen alanlarda hizmet vermektedir.
Soru 2:
Tarım Reformu Genel Müdürlüğünce yürütülen hizmetlerin hukuki dayanağı nedir?
Tarım Reformu Genel Müdürlüğünce yürütülen hizmetler 3083 sayılı Kanunla düzenlenmiş olan hizmetlerdir. 3083 sayılı Kanun’da, ruhunu Anayasa’nın “Toprak mülkiyeti” başlıklı 44 üncü maddesinden almıştır. Anayasanın 44. maddesinde; “Devlet, toprağın verimli ve ekonomik olarak işletilmesini korumak ve geliştirmek, erozyonla kaybedilmesini önlemek ve topraksız olan veya yeter toprağı bulunmayan çiftçilikle uğraşan köylüye toprak sağlamak amacıyla gerekli tedbirleri alır. Kanun, bu amaçla, değişik tarım bölgeleri ve çeşitlerine göre toprağın genişliğini tespit edebilir. Topraksız olan veya yeter toprağı bulunmayan çiftçiye toprak sağlanması, üretimin düşürülmesi, ormanların küçülmesi ve diğer toprak ve yer altı servetlerinin azalması sonucunu doğuramaz. Bu amaçla dağıtılan topraklar bölünemez, miras hükümleri dışında başkalarına devredilemez ve ancak dağıtılan çiftçilerle mirasçıları tarafından işletilebilir. Bu şartların kaybı halinde, dağıtılan toprağın Devletçe geri alınmasına ilişkin esaslar kanunla düzenlenir”. hükmüne sahiptir.
Soru 3:
Uygulama Alanı nedir?
Tarım Reformu Genel Müdürlüğü; 3083 sayılı Kanunun içeriğinde verilen hizmetleri yürütmek amacıyla, bu hizmetlerin yapılacağı alanları belirleyerek Bakanlar Kurulu Kararı ile Resmi Gazete’de ilan edilen alanlarda faaliyetlerini yürütmektedir. Resmi Gazetede ilan edilen bu alanlara Uygulama Alanı denilmektedir.
Soru 4:
Uygulama Alanı etüt kriterleri nelerdir?
Uygulama Alanı ilan edilmesi istenilen yerlere yönelik olarak yapılacak etüt çalışmalarında;
1-Sulanan ve sulamaya açılacak araziler,
3-Hazine arazisi varlığı,
4- Kadastrosu tamamlanmış olan alanlar,
5-Ekonomik üretime imkân vermeyecek şekilde küçülmüş ve parçalanan alanlar,
6-Toprağın verimli şekilde işletilmesini engelleyen problemli alanlar,
7-Uygulama Alanı ilan edilmesinde Kamu Yararı sağlanacak alanlar,
kriterlerine göre değerlendirilerek etüt çalışmaları yürütülmektedir.
Soru 5:
Etüt sonrası uygulama alanı ilanı süreci nedir? Süreç hakkında nasıl bilgi alınabilir?
Hazırlanan etüt raporları, Destekleme Daire Başkanlığınca incelenir. 3083 sayılı Kanun kapsamında yapılacak hizmetlerin yürütülmesi amacıyla Kararname taslağı hazırlanarak Bakanlar Kurulu Kararı alınması için Tarım Bakanlığına gönderilir. Bakanlıktan, Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğüne gönderilen Kararname, Bakanlar Kurulu Kararının alınmasının akabinde Resmi Gazetede yayınlanmasıyla bu alanlardaki çalışmalar başlatılır. Uygulama alanı ilan edilmiş olan alanın bağlı olduğu Bölge Müdürlüğümüze veya Genel Müdürlüğümüze (Bölge müdürlüklerimizin listesi ve adresleri sitemizde bulunmaktadır) dilekçe kanunu kapsamında yazacağınız dilekçeyle veya bilgi edinme başvurusuyla bu konudaki çalışmaların hangi aşamada olduğu öğrenilebilir.
Soru 6:
Tarım Reformu Genel Müdürlüğünün hedefi nedir?
Tarım Reformu Genel Müdürlüğünün hedefi; Kırsalı; Çalışan, Üreten, Yaşanan ve Korunan Alanlar Haline Getirmektir.
Soru 7:
Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’nce yürütülen hizmetler nelerdir?
Tarım Reformu Genel Müdürlüğünce;
- Arazi Toplulaştırma Çalışmaları,
- Sulama ve Tarla İçi Geliştirme Hizmetleri,
- Arazi Dağıtımı (çiftçiyi topraklandırma),
- Arazi Islahı,
- Arazi Kiralama,
- Toprak Etüt ve Haritalama,
- Arazi Kullanım Planlaması,
- Köy İmar Planlaması ve Köy Gelişim Alanlarının Tespiti,
- İdari Bağlılık,
- Çiftçi Eğitimi ve Bitki Adaptasyonu,
- Tarım Dışı Amaçla Kullanım ve Satış İzinleri gibi 3083 sayılı Kanunda belirtilen hizmetler yürütülmektedir.
Soru 8:
Arazi toplulaştırması nedir?
Arazi toplulaştırması; Çeşitli nedenlerle ekonomik olarak tarımsal faaliyetleri yapmaya imkan vermeyecek biçimde veya toprak muhafaza ve zirai sulama tedbirlerinin alınmasını güçleştirecek derecede parçalanmış, dağılmış, bozuk şekilli parsellerin bir araya getirilerek daha düzenli parseller halinde tarla içi geliştirme hizmetleri ile birlikte modern tarım işletmeciliği esaslarına uygun faaliyette bulunulmasını sağlayacak yapıya kavuşturularak planlanması ve uygulanması işlemidir.
Soru 9:
Arazi toplulaştırmasında amaç nedir?
Arazi toplulaştırmasının amacı, daha az zaman, işgücü ve sermaye kullanımı ile üretim faktörlerinden en iyi biçimde yararlanarak tarımsal üretimi ve tarım işletmelerinin verimliliğini artırmak ve kırsal kesimdeki nüfusun hayat standartlarını yükseltmektir. Arazi Toplulaştırması bir yönüyle de Kadastronun yenilenmesi demektir.
Soru 10:
Arazi toplulaştırmasını zorunlu kılan nedenler?
Arazi toplulaştırmasını zorunlu kılan nedenler şunlardır :
a) Arazi parçalanmasının tarım işletmelerinde işgücü, girdi, sermaye ve üretim kayıplarını artırması,
b) Arazilerin bir kısmının mevcut servis yolları, sulama ve drenaj kanallarından yararlanamaması,
c) Parsellerin miras yoluyla bölünmesi veya şekillerinin bozuk olması,
d) Sulama, toprak muhafaza veya devlet yolu gibi projelerle yeni kanal ve yollarla parsellerin daha da parçalanması,
e)Topoğrafik yapının parsel sınırlarına bağlı kalmaksızın arazi tesviyesini gerektirmesi
f) Sulama, karayolu, otoyol ve demiryolu gibi kamu yatırımlarında kamulaştırma bedellerinin yüksekliği vb. gerekçelerden biri veya birkaçının bir arada mevcut olması arazi toplulaştırmasını gerekli kılmaktadır.
Soru 11:
Arazi toplulaştırmasının faydaları nelerdir?
Arazi toplulaştırması ile;
-Tarımsal verim artışı sağlanır..
-Toprakların bölünmesi ve küçülmesi önlenir.
-Yol, sulama ve tahliye kanalları vb. her türlü fiziki tesislerin ve genel olarak Tarla İçi Geliştirme Hizmetlerinden (TİGH) vatandaşların eşit oranda etkilenmesi ve yararlanması sağlanır.
-Üretilemeyen kaynak olan toprak; korunur ve geliştirilir.
-Mevcut tarihi ve kültürel alanların korunması sağlanır.
-Köy yerleşim yerlerinin iyileştirilmesine ve geliştirilmesine katkı sağlar.
-Kadastro yenilenir.
-Kırsal alanda sosyal huzur ve “İşletme Bütünlüğü” sağlanır.
Soru 12:
Arazi Toplulaştırma çalışmalarının aşamaları nelerdir?
Arazi toplulaştırma çalışmaları;
- Toplulaştırma alanının tespiti
- Sabit tesislerin tespiti
- Mülkiyet bilgilerinin oluşturulması
- Harita veri tabanının oluşturulması
- Arazi derecelendirilmesi
- Yeni parselasyon bloklarının oluşturulması
- Çiftçi tercihlerinin alınması
- Toplulaştırma projelerinin yapılması ve itirazların incelenmesi
- Yeni parselasyon planlarının araziye aplikasyonu
- Tescil ve yer teslimi aşamalarından oluşmaktadır.
Soru 13:
Toplulaştırma çalışmaları sadece bir köye yönelik mi uygulanır?
Hayır. Toplulaştırma çalışmaları; Köy, belde veya havza esas alınarak o yerin sınırları içerisindeki gerçek ve tüzel kişilere ait arazide uygulanır. Bazı hallerde bir köyün tapulama sınırları içerisinde kalan arazisinin bir bölümünde de toplulaştırma uygulanabilir.
Soru 14:
Arazi Toplulaştırma çalışmalarının vatandaşa maliyeti nedir?
Toplulaştırma çalışmaları vatandaşa mali bir külfet getirmemektedir. Tüm masraflar Bütçeden karşılanmaktadır. Ancak kanal ve yol gibi ortak kullanım alanları için ortalama % 5 -6 ya varan kesintiler yapılmaktadır.
Soru 15:
Çiftçiler istemese de toplulaştırma yapılabilir mi?
Evet yapılabilir. Öncelikle çiftçilerin muvafakatine dayalı toplulaştırma yapılması esastır. Ancak kamu yararı söz konusu olduğunda zorunlu toplulaştırma yapılabilmektedir. 3083 sayılı Kanun bu yetkiyi Tarım Reformu Genel Müdürlüğüne vermiştir.
Soru 16:
Sabit tesisler (bahçe, ev, artezyen, bağ vs.) toplulaştırma çalışmalarında nasıl değerlendirilir?
Toplulaştırma alanı ile birlikte mahalline gidilerek, sabit tesisler tutanakla belirlenerek toplulaştırma çalışmalarında dikkate alınır. Yeni parselasyon planlamasında sabit tesisler dikkate alınarak maliklerine verilir. Ancak toplulaştırma ilanından sonra yapılan sabit tesisler dikkate alınmaz.
Soru 17:
Arazi toplulaştırmasında İntikalleri yapılmamış parseller kimin adına tescil edilir?
Tapu kimin adına ise toplulaştırma sonucundaki yeni parseller o kişi adına tescil edilir. Bu nedenle toplulaştırma öncesi veraseten intikallerin ilgili malikler tarafından yapılması ve iştirak halinde mülkiyetlerin müşterek mülkiyetlere dönüştürülmesi gerekmektedir.
Soru 18:
Hisseli parseller toplulaştırma çalışmalarında nasıl işlem görür?
Hisseli parseller toplulaştırmada hisseler oranında ayrılarak müstakil parsel yapılır. Tapu kimin adına ise toplulaştırma sonucundaki yeni parseller o kişi adına tescil edilir. Bu nedenle toplulaştırma öncesi veraseten intikallerin ilgili malikler tarafından yapılması ve iştirak halinde mülkiyetlerin müşterek mülkiyetlere dönüştürülmesi gerekmektedir.
Soru 19:
Çiftçilerin muvafakatından neyi anlamalıyız?
Toplulaştırmanın yapılacağı proje alanındaki arazinin yarısından fazlasına malik bulunan ve sayıca maliklerin üçte ikisini (2/3) teşkil eden arazi sahibi çiftçilerin muvafakatı ile isteğe bağlı toplulaştırma yapılır. Bu karar proje alanındaki bütün malikleri bağlar.
Çifte ekseriyetin sağlanması için ilan süresince arazi maliklerinden yazılı muvafakat istenir. Çifte ekseriyet sağlandığı takdirde bu alan isteğe bağlı toplulaştırma alanı olarak tespit edilir Çifte ekseriyetin sağlanamaması halinde ise Bölge Müdürlüğünün teklifi ve Genel Müdürlüğün onayı ile zorunlu toplulaştırma kararı alınabilir.
Soru 20:
Köyümüzde/Kasabamızda toplulaştırma yapılmasını istiyoruz. Ne yapmalı? Nasıl ve nerelere başvurmalıyız?
Toplulaştırma talepleri konusunda kurumumuzca ferdi başvuru kabul edilmemektedir. Bu konudaki talepler köylerde muhtarlar, kooperatif, sulama birlikleri vasıtasıyla veya köy halkının yoğun katılımının olduğunun anlaşılabileceği toplu dilekçelerle; belde ve ilçelerde ise belediye başkanlıklarınca yapılabilir. Yapılacak başvurular Tarım Reformu Bölge Müdürlüklerine veya Tarım Reformu Genel Müdürlüğüne yapılabilir.
Soru 21:
Bugüne kadar ne kadar miktarda arazi toplulaştırma çalışması yapıldı?
Bugüne kadar Mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü ve Tarım Reformu Genel Müdürlüğü tarafından yaklaşık 1 000 000 (Birmilyon) Hektar alanın toplulaştırma çalışması tamamlanmıştır. Bu alanlarda yeni parselasyon planları oluşturulmuş, çiftçiler yeni arazilerini ekip dikmeye başlamışlardır.
Soru 22:
Arazi toplulaştırma çalışmasında hedefiniz nedir?
Kurumumuz tarafından, özellikle 2002 yılından sonra toplulaştırma hizmetleri ödeneklerin elverdiği ölçüde hızlandırılmıştır. Bugün itibariyle ekonomik sulanabilir arazi olan 7,5 milyon hektar ve kuru tarım alanı olan 5,5 milyon hektar olmak üzere toplam 13 milyon hektar alanın toplulaştırması yeterli mali, teknik ve idari kapasitenin sağlanması halinde 10 yılda bitirilmesi hedeflenmektedir.
Soru 23:
Arazi toplulaştırması hedefinin gerçekleşmesinin ekonomiye katkısı nedir?
Bu hedef gerçekleştirildiği taktirde; köy merkezi ile parseller arasındaki ulaşım kısaltılarak zaman ve yakıt tasarrufu sağlanacak olup, yapılan teknik hesaplara göre, toplam 14 milyon hektar arazinin toplulaştırması tamamlandığında yılda 2,1 milyar TL veya yılda 4,2 milyon ton ürün (buğday) kazanımı sağlanacaktır. Ayrıca; Tarım alanlarından kaynaklanan sera gazı salınımları da azalacaktır.
Soru 24:
Arazi dağıtımından kimler faydalanmaktadır?
Uygulama Bölgelerinde, kanuni süresi içerisinde toprak talep beyannameleri ile birlikte istenen belgeleri eksiksiz olarak görevli komisyona teslim edenler, 'Hak Sahipliğinin Tespitinde Aranacak Şartları' taşımaları halinde öncelik sırasına göre toprak dağıtımından faydalandırılırlar.
Soru 25:
Hak sahipliği tespitinde aranacak şartlar nelerdir?
Dağıtımda toprak, toprağı kendisinin işleyeceğini ve çiftçilik yapacağını taahhüt eden ve aşağıdaki şartları taşıyan kişilere verilir:
a) T. C. Vatandaşı olmak,
b) Mümeyyiz olmak,
c) Aile reisi olmak,
d) Toprak dağıtılacak yerde ikamet ediyor olmak
e) Bedeni noksanlığı bulunanlar ile 65 yaş üzerinde olanların, çiftçilik yapmaya mani halinin bulunmadığını Sağlık Kurulu raporu ile belgelemek,
f) Uygulama alanı ilan edilmeden önce Devletçe verilen arazi ile uygulama alanı ilan edildikten sonra sahibi olduğu araziyi satmak, hibe etmek vb. gibi herhangi bir sebeple elden çıkarmamış olmak
g) Kendisi, eşi ve reşit olmayan çocukların toplam arazi varlığı dağıtılacak toprak normunun altında olmak,
h) Kanunun 24 üncü maddesinde belirtilen suçlardan hüküm giymemiş olmak,
i) Geçimini çiftçilik yaparak sağlamak ve tarımda sigortalılık dışında Devlete ait bir sosyal güvenlik kuruluşunun mensubu olmamak.
Ancak, Bakanlar Kurulu Kararına istinaden uygulama bölgelerine naklen iskan edilenlerde (h) bendi hariç herhangi bir şart aranmaz.
Soru 26:
Toprak dağıtımında hak sahipliği sıralamasında dikkate alınacak kriterler nelerdir?
Hak sahipliği sıralamasında dikkate alınacak kriterler;
a) Sahip olunan arazi miktarı,
b) Tahsil durumu,
c) Zirai eğitim,
d) Yaş durumu,
e) Medeni hali ve çocuk sayısı,
f) Bölgede oturma süresi,
g) Bölgede oturacak konutunun bulunması,
h) Üretim araçlarına sahip olması,
ı) Müstakil İşletme kurabilme şartlarına sahip olması,
gibi hususlar ile uygulama bölgesinin şartları da dikkate ‘alınarak Kamulaştırma Toplulaştırma ve Dağıtım Teknik talimatında belirlenen puanlama sistemine göre hak sahipliği sırası tespit edilmektedir.
Soru 27:
Hak sahibi olduktan sonra dağıtılan toprağın geri alınması gibi bir durum söz konusu olabilir mi?
Gerçeğe aykırı bilgi ve belgelerle hak sahibi olanlar, gerçeğin anlaşılması halinde, uygulamanın hangi safhasında olursa olsun hak sahipliğinden düşürülür. Bunların yerine, hak sahipliği listesinde yer alan yedekler, sırasıyla getirilir.
Soru 28:
Dağıtımı yapılacak toprağın bedeli nasıl tespit edilir ve ödemeler ne şekilde yapılmaktadır?
Dağıtılacak tarım topraklarının rayiç bedellerini tespit etmek üzere Bölge Müdürlüğünce üç kişiden teşekkül eden komisyon tarafından tespit edilen rayiç bedeller Genel Müdürlüğün onayı ile kesinleşir. Ödemeler 4 yıl ödemesiz 10 eşit taksitte faizsiz olarak 10 yılda ödenir.
Soru 29:
Arazi kiralama işlemi nasıl yapılmaktadır?
Tarım Reformu Uygulama Alanı ilan edilen yerlerdeki Hazine arazisi; toplulaştırma, dağıtım, tahsis, değiştirme, iskan vb. işlemler tamamlanıncaya kadar, arazi dağıtımında hak sahiplerinde aranılan şartları taşıyan çiftçilere, Genel Müdürlükçe tespit edilen kira bedelleri üzerinden kiralanmaktadır.
Soru 30:
Köy gelişme alanı olarak kullanılan arazisinin vasfı nedir?
Hazine arazisi ve mera alanlarından Hazine arazisine dönüşümü yapılan alanlar köy gelişme alanı olarak kullanılmaktadır.
Soru 31:
Hazine arazisi veya mera alanı olmayan yerlerde imar planı çalışmaları yapılmaktamıdır?
Hayır. Ancak, tescil harici alan var ise, buralarda da imar planı çalışmaları yapılabilmektedir.
Soru 32:
İmar planı sonucu üretilen konut parsellerinin köylüye verilmesinde hangi kriterler dikkate alınmaktadır? Herkes istediği parseli ve istediği sayıda parseli alabilmekte midir?
Köy İmar Planı uygulama çalışması sonucunda üretilen ve dağıtıma tabi tutulacak arsaların sayısı, arazi dağıtımından faydalanan çitçilerin sayısından az ise arsa tahsisinde çiftçinin köyde ikamet edebileceği evinin veya ev yapabileceği arsasının olup olmaması dikkate alınır. Bu kriter göz önüne alınarak şahıslara arsa tahsisi sıralamasında öncelik verilir.
Ancak, dağıtım yapılan köylerdeki Tahsis fazlası arsalar ve topraklandırma yapılmayan köylerde üretilen arsalar, İhalenin yapıldığı köy nüfusuna kayıtlı veya köyde tarım arazisi bulunduğuna ilişkin tapu senedini ibraz eden reşit ve mümeyyiz T.C.Vatandaşlarına 3083 sayılı Kanun’un 24. maddesinde yazılı suçlardan hüküm giymemiş olmaları şartı ile, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 45. Maddesi hükümlerine göre açık artırma yoluyla satılır veya bu arsalar hazinenin tasarrufuna bırakılabilir.
SULAMA ALANLARINDA ARAZİ DÜZENLENMESİNE DAİR TARIM REFORMU KANUNU UYGULAMA YÖNETMELİĞİ Madde 44 (Tahsis Usulleri) Arsaların tahsisi, ilan süresi içinde hak sahipleri kendi aralarında anlaşarak müracaat ettikleri takdirde bu anlaşmaya uygun olarak, anlaşma sağlanamadığı takdirde ilan süresinin bitiminde Bölge Müdürlüğünce kura usulü ile yapılır. Kura çekiminden itibaren on gün içinde müşterek dilekçe ile müracaat edenlerin parselleri, karşılıklı olarak değiştirilebilir.
Soru 33:
Köy gelişme alanı büyüklüğüne nasıl karar verilmektedir?
Nüfus projeksiyonu, ihtiyaç duyulan konut ve tarımsal tesis ile sosyal tesisler, yol ve yeşil alan dikkate alınarak hesaplanmaktadır.
Soru 34:
En az ve en fazla konut parsel büyüklüğü nedir?
Konut parsel büyüklüğü 400 ile 2000 m2 arasında değişmektedir.
Soru 35:
Alınan konut parseli üzerine bina yapımı ile ilgili zorunluluk var mıdır?
Satılan parseller üzerine satış tarihinden itibaren en geç 5 yıl içinde bina yapılması zorunludur.
Soru 36:
Alınan imar parselini başka birisine satma hakkı var mıdır?
Hak sahipleri bu yerleri 10 yıl müddetle başkalarına devir ve temlik edemezler. Bu hükümlere uymayanların arsaları geri alınır. Ödedikleri arsa bedelleri faizsiz olarak iade edilir.
Soru 37:
Arsa tahsislerinde alınan paranın mevzuattaki yeri nedir?
Yönetmeliğin 43. ve 44. maddeleri ile Köy Gelişme Alanı Uygulama Talimatı’nın 26. maddesi gereğince arsa tahsis edilmektedir. Ödemeler 10 yılda 10 eşit taksitle ve faizsiz olarak yapılmakta olup tahsis fazlası olan ve dağıtım yapılmayan yerlerde ise yönetmeliğin 45. maddesi gereği ihale usulü ile satılmaktadır.
Soru 38:
İmar uygulaması yapılan köylerde alt yapı uygulaması da (yol, su vb.) yapılmakta mıdır?
Uygulama alanı ilan edilecek olan alanda yapılan etüt çalışmalarında, mahallindeki muhtar ve ilgili şahısların görüşleri alınarak bu tür problemler tespit edilmekte ve ödenekler ölçüsünde alt yapıya ait problemlerin çözülmesine çalışılmaktadır.
ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI
Ülkemizde tarım arazileri çeşitli nedenlerle küçülmüş, parçalara bölünmüş, verimliliği, karlılığı olması gerekenden çok aşağılarda kalmıştır. İşletme büyüklüklerinin istenen değerlerin altına düşmesi, ekonomik tarım yapılmasını imkânsız hale getirmektedir.
Bunu önlemenin yolu: öncelikle tarım arazilerindeki daha fazla parçalanmayı ve bozulmayı önleyici; yasal, hukuksal düzenlemeler yapmak; sonrasında da bugüne kadar oluşmuş küçülmelerin, parçalanmaların, düzensizliklerin (şekil bozuklukları gibi) iyileştirilmesidir. Bunu yapmanın yolu, arazi toplulaştırması dediğimiz çalışmanın yapılmasıdır.
Arazi toplulaştırması, tarımsal arazileri niteliklerine göre sınıflandırarak, bir kişiye ait, farklı alanlardaki küçük arazi grupları yerine, o arazinin toplamını karşılayacak kadar, en az miktarda parça arazinin (mümkün olursa tek bir parçanın), o kişiye verilmesidir. Böylece iş gücünden, akaryakıttan, tarla sınırlarındaki kayıplardan kar edilmiş olur; ayrıca toprağın işlenebilme süresi ve kalitesi artar. Yapılacak diğer iyileştirme (drenaj, katkı v.b.), sulama, gübreleme ve ilaçlama gibi yatırımlar daha ucuza mal edilebilir.
Arazi toplulaştırılması ile küçük arazileri birbirinden ayıran, kullanılmayan arazi şeritleri azaltılarak, bunlarında tarımda kullanılması sağlanmış olur. Arazi toplulaştırması yapmak kolay değildir. Arazi toplulaştırmasını gerçekleştirebilmek bir dizi teknik, sosyal ve ekonomik çalışmaların yapılmasını gerekmektedir.
ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASI NEDİR?
Arazi toplulaştırılması; aynı şahsa veya çiftçi ailesine ait, çeşitli nedenlerle, ekonomik üretime imkan vermeyecek biçimde veya toprak muhafaza ve zirai sulama tedbirlerinin alınmasını güçleştirecek derecede; parçalanmış, dağılmış, şekilleri bozulmuş dağınık, küçük arazi parçalarının ve hisselerinin bir araya getirilerek, muntazam şekiller halinde birleştirilmesi, bütünleştirilmesi ve işletmelerin yeniden düzenlenmesi işlemi olarak tarif edilebilir.
Şekil 1. Arazi toplulaştırması küçük parsellerin birleştirilmesidir.
Geniş anlamda, yapılan bu çalışma ile çiftçi ailesinin yaşam düzeyini yükseltecek, tüm teknik, ekonomik ve sosyal tedbirleri almaktır. Bu sayede Toprak Muhafaza ve Zirai sulama ve arazi ıslahı tedbirleri daha kolay ve ucuza mal olabilecektir.
Resim 1. Arazi toplulaştırması çiftçi ailesinin yaşam düzeyini yükseltecek teknik, ekonomik ve sosyal tedbirleri beraberinde getirecektir.
ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASI HANGİ HUSUSLARI KAPSAMAKTADIR?
Arazi toplulaştırma çalışmaları şu hususları kapsamaktadır:
1. Fazla parçalanmış, dağılmış arazilerin modern işletmecilik esaslarına göre birleştirilmesi.
2. Tarla içi yol şebekesinin, sulama tesislerinin ve yüzey tahliye sisteminin inşası.
3. Gerekli arazi tesviyesi ve toprak ıslahının yapılması.
4. Köylerin yerlerinin yeniden düzenlenmesi, çevre planlanması.
5. Kırsal alanın, doğal hayatın korunması ve yeşil alanların düzenlenmesi.
6. Kırsal alandaki yerleşim yerleri ve toprakların, rüzgâr ve su erozyonu, sel taşkınları gibi doğal afetlerden korunması için gerekli önlemlerin alınması.
Resim 2. Arazi toplulaştırması, modern tarım işletmeciliği esaslarına ve kültür teknik hizmetlerinin getirilmesine elverişli olmalıdır.
7. Spor sahaları, parklar, yüzme havuzu, bayram-pazaryeri, çocuk bahçesi, okul, sağlık ocağı ve kooperatif binası gibi sosyal hizmet tesisleri için gerekli arazilerin, toplulaştırma planları içinde kamulaştırma yapılmadan temin edilmesi.
8. İşletmelerin ıslahı, yeniden düzenlenmesi, verimli bir şekilde çalışmalarının temini için gerekli tedbirlerin alınması.
9. Köy içi yollarının tanzimi içme suyu, kanalizasyon, elektrik, telefon gibi hizmetlerinin planlanması, iskân, arsa isteklerinin karşılanması.
Arazi Toplulaştırma çalışması aşağıdaki aşamalardan geçmektedir.
1. Tüm tarlaların ve çiftçilerin mülkiyet bilgilerinin temin edilmesi.
2. Tapu kütüğü, kadastro paftası ve arazideki miktar ve ölçülerdeki tüm uyumsuzluklar giderilmesi.
3. Hâlihazırdaki arazi kullanım durumunun, uygun tarım arazileri sınırlarının, sabit tesislerin belirlenmesi,
4. Toprak karakterlerini belirten toprak haritalarının temin edilmesi veya yoksa oluşturulması.
Resim 3. “Arazi Toplulaştırma” çalışmalarından görünüşler.
5. Teknik bir ekip ile arazi sahipleri ve mülki idarecilerin de katılımı ile kurulan derecelendirme komisyonu ile tüm arazilerin derecelendirme haritaları çıkarılır. Bu aşamada komisyon tüm arazilerin toprak haritaları ve diğer kıymetlerini de dikkate alarak her parsel için ayrı, ayrı titiz bir puanlama yapmaktadır. Derecelendirme çalışmasında amaç parsellerin birbirlerine göre kıymet faklılıklarını puanlamak suretiyle ortaya koymaktır.
6. Yeni, yol, sulama ve drenaj ağına uyumlu, blok (ada) planlamasının hazırlanması.
7. Arazi sahiplerinin toplulaştırma sonrasında tarlalarını nerede istediklerine ilişkin tercihlerinin alınması, Bu işlem esnasında maliklere, eski parsellerinin ve yeni blokların olduğu bir pafta gösterilerek tercihleri alınır.
Şekil 2. Arazi toplulaştırması ile düzenli parseller oluşturulur.
8. Yeni parselasyon planlaması yapılır.
Yeni parselasyon planlamasında; çiftçi tercihleri de dikkate alınarak;
• Tarla içi hizmet yolu, sulama, drenaj gibi kamu ortak alanları için gerekli yerler ayrılır.
• Her parselin yol ve sulama suyuna cephe alması sağlanır.
• Sabit tesis içeren parseller eski sahiplerine verilir.
• Tüm maliklerce önem içeren veya kötü konumdaki yerler aynı sahiplerine verilir.
• Büyük olan parçanın yanına diğer küçük parçalar getirilir.
• Hasım ve hısım ilişkileri gözetilir.
• Aynı yeri almak isteyenler arasında yukarıda sayılan hususlar doğrultusunda haksızlığa uğratılmayacak bir planlama yapılır.
9. Yeni parselasyon planlaması ve yeni mülkiyet listeleri mahallinde asılmak suretiyle ilan edilir.
10. Yeni planlamaya ilişkin parsel sahiplerinin itirazları varsa incelenir. Yeni yapılan planlama tekrar her kesin görebileceği şekilde ilan edilir.
11. Kesinleşen yeni planlama kadastroca tescil edilerek yeni tapular oluşturulur.
12. Yeni tapular ve yeni parseller, yeni parsel sahiplerine teslim edilir.
ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASININ öNEMİ VE FAYDALARI
Artan nüfus ve beslenme ihtiyacı, daha fazla tarımsal ürün elde etme gereği doğurmuştur. Toprak kaynakları sınırlı olması nedeniyle, aynı alandan daha fazla ürün elde etme imkânlarını aramamız gerekmektedir.
Birim alandan sağlanan verimin artırılması; birtakım yeni buluşlar, kullanılan tohum, gübre, ilaç, sulama vb. girdilerin miktarı ve kalitesinin artırılması ve tarımsal bünye ile yakından ilgilidir. Tarımsal bünyedeki yapısal bozukluklar, verimi azaltıcı tesirlerde bulunduğu gibi, verimi artırıcı tedbirlerin alınmasını da engellemektedir. Bu nedenle tarımsal bünyenin ıslah edilmesi hususu ön plana çıkmaktadır.
Tarımsal bünyenin ıslahı ile alınabilecek tedbirlerin başlıcaları: Mülkiyet ve tasarruf rejiminin ıslahı, arazi ıslahı, toprak muhafaza tedbirlerinin alınması, drenaj ve sulama çalışmaları gibi tedbirlerdir. Bu tedbirler demetinin tamamı geniş anlamda Arazi Toplulaştırması veya Arazi Düzenlemesi adını verdiğimiz hizmetler kapsamı dâhilinde bulunmaktadır.
Arazi Toplulaştırmasının faydaları başlıklar halinde şu şekilde sıralanabilir:
1. Nüfus artışı, miras, alım-satım, kiracılık, ortakçılık gibi nedenlerle ortaya çıkan arazi parçalılığı ve dağınıklılığını ortadan kaldırarak işletmelerin uygun büyüklüğe getirmektedir.
2. Çok parçalı oluşun ortaya çıkardığı tarla sınırı, yol ve su arklarından doğan arazi kayıplarını azaltmaktadır.
3. Küçük parsellerde, ekim esnasında tarla sınırına fazla yaklaşılmama nedeniyle doğacak ürün kayıplarını azaltmaktadır.
4. Toplulaştırmadan sonra, parseller daha büyük ve şekilleri daha düzgün olduğundan, makineli tarım daha kolay yapılmakta ve giderlerde önemli oranda azalmalar olmaktadır.
5. Küçük parseller bir araya getirileceği için, işletme merkezi ile parseller arasındaki uzaklık kısalmakta ve buna bağlı olarak ulaşım giderleri azaldığından; zaman, işçilik ve yakıttan tasarruf sağlanmaktadır.
6. Parsel sayısı azaldığı, şekilleri düzeldiği ve büyüklükleri arttığı için; tohum, gübre, ilaç gibi tarımsal girdiler, daha uygun bir düzeyde kullanılmaktadır.
7. Sulama projelerinin uygulanmasında; eski, dağınık ve şekilsiz parsellerin sınırlarına bağlı kalma zorunluluğu olmayacağından, yatırım giderlerinden tasarruf sağlanmaktadır.
8. Her parselin yola ve kanala sınırı olacağından sulama ve ulaşım randımanı artmaktadır.
9. Parsellerde müştereklikten doğan huzursuzluklar giderilmektedir.
10. Köy sınırları sabit noktalara dayandırılarak, köyler arasındaki sınır ihtilafları ortadan kalkmaktadır.
11. Varsa, dağınık ve müşterek haldeki hazine arazisi birleştirilerek dağıtıma hazır hale getirilmektedir.
12. Kırsal alana yönelik olarak: Çevre koruma, erozyonu önleme, ağaçlandırma, köy yenilemesi, her türlü yolların planlaması, köy imar planlarının yapılması, arazi kullanım planlarının hazırlanması gibi tüm hizmetler; toplulaştırma projeleri ile birlikte planlanıp uygulanabilmektedir.
13. Proje alanlarındaki sulama projeleri gibi kamu yatırımları için gerekli araziler, proje alanına giren parsellerden uygun şekilde kesinti yapılmak suretiyle kamulaştırma yapılmaksızın karşılanabilmektedir.
A) Toplulaştırma yapılarak uygulanan sulama projelerinde Sulama oranları ve sulama randımanları artırılmaktadır:
1. Sulama şebekelerinde, parseller çok küçük ve şekilleri düzensiz olduğundan dolayı sulama kanallarına doğrudan doğruya bağlanmamaktadır.
2. Tarlalar tesviyesiz olduğundan tarlanın her tarafına su akıtılamamaktadır. Sulanan parsellerde çukur kısımlarında su birikmekte, yüksek kısımlarına su çıkmamaktadır.
3. Kanalların başındaki üst parsel sahipleri, alt parsellere su geçiş hakkı vermemektedir.
Resim 4. Arazi toplulaştırılması, sulama oranı ve randımanını yükseltir.
Yapılan gözlemlerde, tarla içi dağıtım şebekesi, tarla yolları, tarla drenleri, arazi tesviyesi ve arazi toplulaştırmasını kapsayan tarla içi çalışmalarının yetersiz olması, Toplulaştırma yapılmamış sulama şebekelerinde, sulama oranlarının düşüklüğünün ana nedeni olduğunu göstermiştir.
Bunun çaresi arazi toplulaştırılmasıdır. Çünkü toplulaştırmalı planlamada parseller doğrudan doğruya kanaldan ve yoldan faydalanacak şekilde yerleştirilmektedir.
Arazi toplulaştırması yapılmış alanlara yapılan hizmetlerde, su uygulamasının denetimi yapılabilmekte, israf en aza indirilmekte, sulama oran ve randımanı artırılmaktadır. Suyun tarlalara, doğru zaman ve miktarda verilmesi çiftçinin veriminin büyük ölçüde artmasına yol açmaktadır; ayrıca çiftçilerin ürün seçiminde daha esnek davranabilmelerini ve yüksek verimli ürün çeşitlerinin yetiştirilebilmesini sağlamaktadır.
B) Sulama projelerinin maliyetinde tasarruf sağlanmaktadır:
Sulama projelerinde, kamulaştırmaya ve arazilerin parçalanmasına mani olmak için, kanalların ve yolların planlanması ve uygulaması, parsel sınırlarına bağlı kalmakta ve sınırlardan geçirilmektedir. Parseller küçük, şekilleri düzensiz olduğundan kanal boyları gereğinden fazla uzamakta, bu da tesis maliyetini yükseltmektedir; hâlbuki sulama projeleri toplulaştırılmalı uygulandığı takdirde, parsel sınırlarına bağlı kalmadan en ekonomik şekilde, sulama, yol ve tahliye planlaması yapıldığından, yatırım maliyetlerinde tasarruf sağlanmaktadır.
C) Arazi maliklerine kamulaştırma bedelleri yerine arazi verilerek, toprağından kopması önlenmektedir:
Sulama projelerinde, kanallar ve yollar parsel sınırlarına bağlı olmadan, arazinin şekline göre geçirildiği takdirde: Birincisi, parseller parçalandığından, küçük parçalar halinde bir dekarın altında tarım için kullanılmayan ölü araziler meydana gelmektedir.
Kanalların ve yolların geçtiği parsellerdeki arazi kayıpları, proje sahasındaki bütün maliklere eşit oranda dağıtılmadığından, arazileri kamulaştırılan işletmeler küçülmekte, istenen işletme büyüklüğünün altına düşmekte veya tamamını kaybetmektedir; dolayısıyla çiftçi toprağından kopmaktadır.
İkincisi ise, kanalların ve yolların geçtiği araziler kamulaştırıldığından, kamulaştırma bedelleri yatırım masrafını artırmakta, hatta bazı projelerin verimliliğini düşürdüğünden uygulanabilirliğini zorlaştırmaktadır.
Diğer taraftan kamulaştırma bedelleri zamanında ödenmediğinden, yatırım projelerinin uygulanması geciktiği gibi, arazisi kamulaştırılan çiftçilerin mağdur olmalarına neden olmaktadır; hâlbuki arazi toplulaştırması uygulanan sulama projelerinde bu sorunlar ortadan kalkmaktadır. Zira küçük parçalara bölünen araziler, arazi sahibinin diğer arazileri ile birleştirileceğinden faydalı hale getirilmektedir.
Ortak tesislere katılma payı ve arazi kayıpları, bütün maliklerden eşit oranda kesildiğinden; sosyal adalet yerine getirildiği gibi, arazilerinden yol ve kanal geçen çiftçilere kamulaştırma bedeli yerine arazi verilmekte, projenin maliyeti düşmekte, yatırımlardan tasarruf sağlanmaktadır.
D) Sulama ve teknik tarım metotlarının uygulanmasında kolaylık sağlanmaktadır:
Proje sahalarında, parsellerin küçük, şekillerinin düzensiz ve dağınık olması, sulama uzunluğu, sulama yönünün tespiti, sulama kanalları ve yolların tekniğe uygun planlanması ile sulama metotlarının uygulanmasını zorlaştırmaktadır.
Resim 5. Toplulaştırma yapılan araziler de tarla içi hizmetleri de en iyi ve ekonomik olarak yapılmaktadır.
Bu durum büyük işgücü ve zaman kaybına neden olmakta, teknik tarım metotlarının uygulanmasını güçleştirmektedir. Toplulaştırma yapılamadan planlanan ve uygulanan sulama projelerinde bu sorunlar çözülmezken, arazi toplulaştırılması uygulanan sulama şebekelerinde tamamen ortadan kalmaktadır. Zira sulama planlaması yapılırken toprağın bünyesi ve arazinin meyline göre sulama uzunluğu, sulama yönü ve parsellerin en-boy oranları dikkate alınarak bloklar teşkil edilmektedir.
Tekniğe uygun sulama ve yol planlaması yapıldığından, her parsel yol ve kanaldan faydalanacak şekilde bloklara yerleştirilmekte, her iki parsele bir su alma prizi verilmektedir.
Böylece sulama, makine kullanma, münavebe, toprak işleme ve hasat işleri kolaylaştığı gibi, teknik tarım metotlarının uygulanması sonucunda da işgücü ve zamandan tasarruf sağlanmaktadır.
Resim 6. Arazi toplulaştırması makineli tarımın daha etkili tatbikine imkân sağlamaktadır.
Sonuç olarak diyebiliriz ki, sulama projelerinin arazi toplulaştırmalı uygulanması faydalarının yanında, ekonomik yönden de zorunlu görülmektedir. Bu nedenle Türkiye’de halen ekonomik olarak sulamaya açılması gereken 4,7 milyon hektar civarındaki tarım arazisinin toplulaştırılmasının, tarla içi geliştirme hizmetleriyle birlikte, bir bütün olarak planlanması, projelendirilmesi ve uygulanması gerekli ve son derecede yararlı olacaktır.
TÜRKİYENİN ARAZİ TOPLULAŞTIRMA UYGULAMALARININ DURUMU
Ülkemizde, Mülga Toprak-Su teşkilatı ile Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü teşkilatı tarafından 1961–2003 yılları arasında toplam 445.000 hektarlık bir alanda toplulaştırma çalışması tamamlanmıştır.
Ülkemizde ekonomik olarak sulanabileceği söylenen 8,5 milyon hektarlık tarım arazisinin bugün için fiilen sulanan miktarı 4,7 milyon hektardır (% 55,3).
Ülkemizde, 1961 yılından itibaren başlayan, arazi toplulaştırma çalışmaları ile bu güne kadar 308.000 hektarı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünce, 137.000 hektarı da Tarım Reformu Genel Müdürlüğü olmak üzere toplam 445.000 hektar alanda arazi toplulaştırması çalışmaları tamamlanmıştır.
Bu durum da; hali hazırda sulanan alanın sadece % 9 ‘unda ancak arazi toplulaştırması çalışmaları gerçekleştirilebildiğimizi göstermektedir. Yani; yapılacak daha çok işimiz var.
Başarılı uygulamalar sonucunda, son yıllarda bazı projelerde toplulaştırma oranları: % 75 ‘lere kadar yükseltmiştir. Hatta bazı bölgelerde çiftçilerin bütün parsellerini tek parselde toplama fikri gittikçe yaygınlaşmaktadır.
Ülkemizde ilk defa arazi toplulaştırılması 1961 yılında Toprak-Su Genel Müdürlüğü tarafından 7457 sayılı kanunun ve Medeni Kanunun ilgili maddelerine dayanarak yapılmıştır. Daha sonra 1966 yılında ihtiyaç üzerine ilk Arazi Toplulaştırma tüzüğü çıkarılarak Bakanlar Kurulu kararıyla uygulanmaya konmuştur.
Şekil 3. Arazi Toplulaştırma öncesi ve sonrası.
Belirtilen toplulaştırma tüzüğüne göre uygulanmalar 1973 yılına kadar devam etmiş, 1973 tarihinde, 1757 sayılı toprak ve Tarım reformu bölgesinin dışındaki alanlarda, toplulaştırma çalışmaları bu kanuna göre, 1978 yılına kadar Toprak-Su Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmüştür.
1978 de 1757 sayılı Toprak Tarım reformu kanunu iptal edilince, yeniden eski mevzuata dönülmüştür. Aynı yıl 7/18231 sayılı arazi toplulaştırma tüzüğü yürürlüğe girmiştir. Halen mülga olan kanuna dayalı bu tüzüğe göre çalışmalar devam etmektedir.
Resim 7. Tarım Topraklarımız küçülmeye devam ediyor.
30.11.1994 tarihinde yürürlüğe giren '3083 sayılı Sulama Alanlarında arazi Düzenlemesine Dair Tarım Reformu kanunu' yalnız tarım reformu uygulama alanı ilan edilen reform bölgelerini
Ve ya sulama alanlarını kapsamakta, Türkiye genelinde toplulaştırma faaliyetlerine imkân vermemektedir. Dolayısıyla Tarım Reformu uygulama alanı dışındaki alanlarda mevcut Arazi Toplulaştırma Tüzüğü ve yönetmeliğine göre çalışmalar yürütülmektedir.
Resim 8. Arazi toplulaştırması, Tarım Reformu hizmetlerinin alt yapısını oluşturur.
Mevcut tüzük ve yönetmeliklerin tâbi olduğu özel arazi toplulaştırma kanunu olmadığından projelemede ve uygulamada bir takım sorunlar çıkmaktadır. Bu sorunlar çözülmediğinden çalışmalar aksamakta, yatırım programları istenilen şekilde yürütülememektedir.
Resim 9. Arazi toplulaştırmanın amacı çiftçiyi toprağına bağlamaktır.
Resim 10. Toplulaştırma öncesi.
Resim 11. Toplulaştırma sonrası.
ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASINDA KANUNİ MEVZUAT NEDİR?
Batı Avrupa ülkelerinde arazi toplulaştırılmasına daima özel kanunlarla başlanılmış ve uygulamalarda kazanılan tecrübelerle bu kanunlar kısa aralıklarla geliştirilmiştir. Her ülkenin kendi özellikleri ve imkânlarına göre benimsediği özel kanun hükümleriyle yürüttüğü arazi toplulaştırma uygulama programı ve usulleri mevcuttur. Bunların ülkemizdeki şartlarla mukayeseleri yapılmak suretiyle, kendi bünyemize en uygun esas ve usullere ulaşmak, başka bir deyişle diğer ülkelerde denenmiş olan toplulaştırma kanunu ve usullerinden kazanılan tecrübeleri bünyemize uydurmak gerekir.
Ülkemizde arazi toplulaştırılmasının, kuruluş kanunları içerisinde yer verilen bir kaç madde ile çağdaş düzeyde uygulanması mümkün görülmektedir. Bu sebeple toplulaştırmanın temel görüş ve prensiplerini detaylı şekilde aksettirici esaslı hükümleri ihtiva eden bir Arazi Toplulaştırma Kanunu ' na ve bunun uygulama detay ve metotlarını belirleyen yönetmeliklere ihtiyaç duyulmaktadır.
Soru 1. Arazi toplulaştırması nedir?
Cevap 1. Arazi toplulaştırması; Çeşitli nedenlerle ekonomik olarak tarımsal faaliyetleri yapmaya imkan vermeyecek biçimde veya toprak muhafaza ve zirai sulama tedbirlerinin alınmasını güçleştirecek derecede parçalanmış, dağılmış, bozuk şekilli parsellerin bir araya getirilerek daha düzenli parseller halinde tarla içi geliştirme hizmetleri ile birlikte modern tarım işletmeciliği esaslarına uygun faaliyette bulunulmasını sağlayacak yapıya kavuşturularak planlanması ve uygulanması işlemidir.
Soru 2. Arazi toplulaştırmasında amaç nedir?
Cevap 2- Arazi toplulaştırmasının amacı, daha az zaman, işgücü ve sermaye kullanımı ile üretim faktörlerinden en iyi biçimde yararlanarak tarımsal üretimi ve tarım işletmelerinin verimliliğini artırmak ve kırsal kesimdeki nüfusun hayat standartlarını yükseltmektir. Arazi Toplulaştırması bir yönüyle de Kadastronun yenilenmesi demektir.
Soru 3. Arazi toplulaştırmasını zorunlu kılan nedenler?
Cevap 3- Arazi toplulaştırmasını zorunlu kılan nedenler şunlardır :
a) Arazi parçalanmasının tarım işletmelerinde işgücü, girdi, sermaye ve üretim kayıplarını artırması,
b) Arazilerin bir kısmının mevcut servis yolları, sulama ve drenaj kanallarından yararlanamaması,
c) Parsellerin miras yoluyla bölünmesi veya şekillerinin bozuk olması,
d) Sulama, toprak muhafaza veya devlet yolu gibi projelerle yeni kanal ve yollarla parsellerin daha da parçalanması,
e)Topoğrafik yapının parsel sınırlarına bağlı kalmaksızın arazi tesviyesini gerektirmesi
f) Sulama, karayolu, otoyol ve demiryolu gibi kamu yatırımlarında kamulaştırma bedellerinin yüksekliği vb. gerekçelerden biri veya birkaçının bir arada mevcut olması arazi toplulaştırmasını gerekli kılmaktadır.
Soru 4. Arazi toplulaştırmasının faydaları nelerdir?
Cevap 4. Arazi toplulaştırması ile;
-Tarımsal verim artışı sağlanır..
-Toprakların bölünmesi ve küçülmesi önlenir.
-Yol, sulama ve tahliye kanalları vb. her türlü fiziki tesislerin ve genel olarak Tarla İçi Geliştirme Hizmetlerinden (TİGH) vatandaşların eşit oranda etkilenmesi ve yararlanması sağlanır.
-Üretilemeyen kaynak olan toprak; korunur ve geliştirilir.
-Mevcut tarihi ve kültürel alanların korunması sağlanır.
-Köy yerleşim yerlerinin iyileştirilmesine ve geliştirilmesine katkı sağlar.
-Kadastro yenilenir.
-Kırsal alanda sosyal huzur ve “İşletme Bütünlüğü” sağlanır.
Soru 5. Arazi Toplulaştırma çalışmalarının aşamaları nelerdir?
Cevap 5. Arazi toplulaştırma çalışmaları;
- Toplulaştırma alanının tespiti
- Sabit tesislerin tespiti
- Mülkiyet bilgilerinin oluşturulması
- Harita veri tabanının oluşturulması
- Arazi derecelendirilmesi
- Yeni parselasyon bloklarının oluşturulması
- Çiftçi tercihlerinin alınması
- Toplulaştırma projelerinin yapılması ve itirazların incelenmesi
- Yeni parselasyon planlarının araziye aplikasyonu
- Tescil ve yer teslimi aşamalarından oluşmaktadır.
Soru 6- Toplulaştırma çalışmaları sadece bir köye yönelik mi uygulanır?
Cevap 6- Hayır. Toplulaştırma çalışmaları; Köy, belde veya havza esas alınarak o yerin sınırları içerisindeki gerçek ve tüzel kişilere ait arazide uygulanır. Bazı hallerde bir köyün tapulama sınırları içerisinde kalan arazisinin bir bölümünde de toplulaştırma uygulanabilir.
Soru 7- Arazi Toplulaştırma çalışmalarının vatandaşa maliyeti nedir?
Cevap 7- Toplulaştırma çalışmaları vatandaşa mali bir külfet getirmemektedir. Tüm masraflar Bütçeden karşılanmaktadır. Ancak kanal ve yol gibi ortak kullanım alanları için ortalama % 5 -6 ya varan kesintiler yapılmaktadır.
Soru 8- Çiftçiler istemese de toplulaştırma yapılabilir mi?
Cevap 8- Evet yapılabilir. Öncelikle çiftçilerin muvafakatine dayalı toplulaştırma yapılması esastır. Ancak kamu yararı söz konusu olduğunda zorunlu toplulaştırma yapılabilmektedir. 3083 sayılı Kanun bu yetkiyi Tarım Reformu Genel Müdürlüğüne vermiştir.
Soru 9- Sabit tesisler (bahçe, ev, artezyen, bağ vs.) toplulaştırma çalışmalarında nasıl değerlendirilir?
Cevap 9- Toplulaştırma alanı ile birlikte mahalline gidilerek, sabit tesisler tutanakla belirlenerek toplulaştırma çalışmalarında dikkate alınır. Yeni parselasyon planlamasında sabit tesisler dikkate alınarak maliklerine verilir. Ancak toplulaştırma ilanından sonra yapılan sabit tesisler dikkate alınmaz.
Soru 10- Arazi toplulaştırmasında İntikalleri yapılmamış parseller kimin adına tescil edilir?
Cevap 10- Tapu kimin adına ise toplulaştırma sonucundaki yeni parseller o kişi adına tescil edilir. Bu nedenle toplulaştırma öncesi veraseten intikallerin ilgili malikler tarafından yapılması ve iştirak halinde mülkiyetlerin müşterek mülkiyetlere dönüştürülmesi gerekmektedir.
Soru 11- Hisseli parseller toplulaştırma çalışmalarında nasıl işlem görür?
Cevap 11- Hisseli parseller toplulaştırmada hisseler oranında ayrılarak müstakil parsel yapılır. Tapu kimin adına ise toplulaştırma sonucundaki yeni parseller o kişi adına tescil edilir. Bu nedenle toplulaştırma öncesi veraseten intikallerin ilgili malikler tarafından yapılması ve iştirak halinde mülkiyetlerin müşterek mülkiyetlere dönüştürülmesi gerekmektedir.
Soru 12- Çiftçilerin muvafakatından neyi anlamalıyız?
Cevap 12- Toplulaştırmanın yapılacağı proje alanındaki arazinin yarısından fazlasına malik bulunan ve sayıca maliklerin üçte ikisini (2/3) teşkil eden arazi sahibi çiftçilerin muvafakatı ile isteğe bağlı toplulaştırma yapılır. Bu karar proje alanındaki bütün malikleri bağlar.
Çifte ekseriyetin sağlanması için ilan süresince arazi maliklerinden yazılı muvafakat istenir. Çifte ekseriyet sağlandığı takdirde bu alan isteğe bağlı toplulaştırma alanı olarak tespit edilir Çifte ekseriyetin sağlanamaması halinde ise Bölge Müdürlüğünün teklifi ve Genel Müdürlüğün onayı ile zorunlu toplulaştırma kararı alınabilir.
Soru 13- Köyümüzde/Kasabamızda toplulaştırma yapılmasını istiyoruz. Ne yapmalı? Nasıl ve nerelere başvurmalıyız?
Cevap 13. Toplulaştırma talepleri konusunda kurumumuzca ferdi başvuru kabul edilmemektedir. Bu konudaki talepler köylerde muhtarlar, kooperatif, sulama birlikleri vasıtasıyla veya köy halkının yoğun katılımının olduğunun anlaşılabileceği toplu dilekçelerle; belde ve ilçelerde ise belediye başkanlıklarınca yapılabilir. Yapılacak başvurular Tarım Reformu Bölge Müdürlüklerine veya Tarım Reformu Genel Müdürlüğüne yapılabilir.
Soru 14- Bugüne kadar ne kadar miktarda arazi toplulaştırma çalışması yapıldı?
Cevap 14. Bugüne kadar Mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü ve Tarım Reformu Genel Müdürlüğü tarafından yaklaşık 1 000 000 (Birmilyon) Hektar alanın toplulaştırma çalışması tamamlanmıştır. Bu alanlarda yeni parselasyon planları oluşturulmuş, çiftçiler yeni arazilerini ekip dikmeye başlamışlardır..
Soru 15- Arazi toplulaştırma çalışmasında hedefiniz nedir?
Cevap 15. Kurumumuz tarafından, özellikle 2002 yılından sonra toplulaştırma hizmetleri ödeneklerin elverdiği ölçüde hızlandırılmıştır. Bugün itibariyle ekonomik sulanabilir arazi olan 7,5 milyon hektar ve kuru tarım alanı olan 5,5 milyon hektar olmak üzere toplam 13 milyon hektar alanın toplulaştırması yeterli mali, teknik ve idari kapasitenin sağlanması halinde 10 yılda bitirilmesi hedeflenmektedir.
Soru 16- Arazi toplulaştırması hedefinin gerçekleşmesinin ekonomiye katkısı nedir?
Cevap 16. Bu hedef gerçekleştirildiği taktirde; köy merkezi ile parseller arasındaki ulaşım kısaltılarak zaman ve yakıt tasarrufu sağlanacak olup, yapılan teknik hesaplara göre, toplam 14 milyon hektar arazinin toplulaştırması tamamlandığında yılda 2,1 milyar TL veya yılda 4,2 milyon ton ürün (buğday) kazanımı sağlanacaktır. Ayrıca; Tarım alanlarından kaynaklanan sera gazı salınımları da azalacaktır.
Soru 1:
Tarım Reformu Genel Müdürlüğü nerelerde hizmet vermektedir?
Tarım Reformu Genel Müdürlüğü; 3083 Sayılı Kanun hükümleri gereğince Bakanlar Kurulu Kararı ile Tarım Reformu Uygulama Alanı ilan edilen alanlarda hizmet vermektedir.
Soru 2:
Tarım Reformu Genel Müdürlüğünce yürütülen hizmetlerin hukuki dayanağı nedir?
Tarım Reformu Genel Müdürlüğünce yürütülen hizmetler 3083 sayılı Kanunla düzenlenmiş olan hizmetlerdir. 3083 sayılı Kanun’da, ruhunu Anayasa’nın “Toprak mülkiyeti” başlıklı 44 üncü maddesinden almıştır. Anayasanın 44. maddesinde; “Devlet, toprağın verimli ve ekonomik olarak işletilmesini korumak ve geliştirmek, erozyonla kaybedilmesini önlemek ve topraksız olan veya yeter toprağı bulunmayan çiftçilikle uğraşan köylüye toprak sağlamak amacıyla gerekli tedbirleri alır. Kanun, bu amaçla, değişik tarım bölgeleri ve çeşitlerine göre toprağın genişliğini tespit edebilir. Topraksız olan veya yeter toprağı bulunmayan çiftçiye toprak sağlanması, üretimin düşürülmesi, ormanların küçülmesi ve diğer toprak ve yer altı servetlerinin azalması sonucunu doğuramaz. Bu amaçla dağıtılan topraklar bölünemez, miras hükümleri dışında başkalarına devredilemez ve ancak dağıtılan çiftçilerle mirasçıları tarafından işletilebilir. Bu şartların kaybı halinde, dağıtılan toprağın Devletçe geri alınmasına ilişkin esaslar kanunla düzenlenir”. hükmüne sahiptir.
Soru 3:
Uygulama Alanı nedir?
Tarım Reformu Genel Müdürlüğü; 3083 sayılı Kanunun içeriğinde verilen hizmetleri yürütmek amacıyla, bu hizmetlerin yapılacağı alanları belirleyerek Bakanlar Kurulu Kararı ile Resmi Gazete’de ilan edilen alanlarda faaliyetlerini yürütmektedir. Resmi Gazetede ilan edilen bu alanlara Uygulama Alanı denilmektedir.
Soru 4:
Uygulama Alanı etüt kriterleri nelerdir?
Uygulama Alanı ilan edilmesi istenilen yerlere yönelik olarak yapılacak etüt çalışmalarında;
1-Sulanan ve sulamaya açılacak araziler,
3-Hazine arazisi varlığı,
4- Kadastrosu tamamlanmış olan alanlar,
5-Ekonomik üretime imkân vermeyecek şekilde küçülmüş ve parçalanan alanlar,
6-Toprağın verimli şekilde işletilmesini engelleyen problemli alanlar,
7-Uygulama Alanı ilan edilmesinde Kamu Yararı sağlanacak alanlar,
kriterlerine göre değerlendirilerek etüt çalışmaları yürütülmektedir.
Soru 5:
Etüt sonrası uygulama alanı ilanı süreci nedir? Süreç hakkında nasıl bilgi alınabilir?
Hazırlanan etüt raporları, Destekleme Daire Başkanlığınca incelenir. 3083 sayılı Kanun kapsamında yapılacak hizmetlerin yürütülmesi amacıyla Kararname taslağı hazırlanarak Bakanlar Kurulu Kararı alınması için Tarım Bakanlığına gönderilir. Bakanlıktan, Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğüne gönderilen Kararname, Bakanlar Kurulu Kararının alınmasının akabinde Resmi Gazetede yayınlanmasıyla bu alanlardaki çalışmalar başlatılır. Uygulama alanı ilan edilmiş olan alanın bağlı olduğu Bölge Müdürlüğümüze veya Genel Müdürlüğümüze (Bölge müdürlüklerimizin listesi ve adresleri sitemizde bulunmaktadır) dilekçe kanunu kapsamında yazacağınız dilekçeyle veya bilgi edinme başvurusuyla bu konudaki çalışmaların hangi aşamada olduğu öğrenilebilir.
Soru 6:
Tarım Reformu Genel Müdürlüğünün hedefi nedir?
Tarım Reformu Genel Müdürlüğünün hedefi; Kırsalı; Çalışan, Üreten, Yaşanan ve Korunan Alanlar Haline Getirmektir.
Soru 7:
Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’nce yürütülen hizmetler nelerdir?
Tarım Reformu Genel Müdürlüğünce;
- Arazi Toplulaştırma Çalışmaları,
- Sulama ve Tarla İçi Geliştirme Hizmetleri,
- Arazi Dağıtımı (çiftçiyi topraklandırma),
- Arazi Islahı,
- Arazi Kiralama,
- Toprak Etüt ve Haritalama,
- Arazi Kullanım Planlaması,
- Köy İmar Planlaması ve Köy Gelişim Alanlarının Tespiti,
- İdari Bağlılık,
- Çiftçi Eğitimi ve Bitki Adaptasyonu,
- Tarım Dışı Amaçla Kullanım ve Satış İzinleri gibi 3083 sayılı Kanunda belirtilen hizmetler yürütülmektedir.
Soru 8:
Arazi toplulaştırması nedir?
Arazi toplulaştırması; Çeşitli nedenlerle ekonomik olarak tarımsal faaliyetleri yapmaya imkan vermeyecek biçimde veya toprak muhafaza ve zirai sulama tedbirlerinin alınmasını güçleştirecek derecede parçalanmış, dağılmış, bozuk şekilli parsellerin bir araya getirilerek daha düzenli parseller halinde tarla içi geliştirme hizmetleri ile birlikte modern tarım işletmeciliği esaslarına uygun faaliyette bulunulmasını sağlayacak yapıya kavuşturularak planlanması ve uygulanması işlemidir.
Soru 9:
Arazi toplulaştırmasında amaç nedir?
Arazi toplulaştırmasının amacı, daha az zaman, işgücü ve sermaye kullanımı ile üretim faktörlerinden en iyi biçimde yararlanarak tarımsal üretimi ve tarım işletmelerinin verimliliğini artırmak ve kırsal kesimdeki nüfusun hayat standartlarını yükseltmektir. Arazi Toplulaştırması bir yönüyle de Kadastronun yenilenmesi demektir.
Soru 10:
Arazi toplulaştırmasını zorunlu kılan nedenler?
Arazi toplulaştırmasını zorunlu kılan nedenler şunlardır :
a) Arazi parçalanmasının tarım işletmelerinde işgücü, girdi, sermaye ve üretim kayıplarını artırması,
b) Arazilerin bir kısmının mevcut servis yolları, sulama ve drenaj kanallarından yararlanamaması,
c) Parsellerin miras yoluyla bölünmesi veya şekillerinin bozuk olması,
d) Sulama, toprak muhafaza veya devlet yolu gibi projelerle yeni kanal ve yollarla parsellerin daha da parçalanması,
e)Topoğrafik yapının parsel sınırlarına bağlı kalmaksızın arazi tesviyesini gerektirmesi
f) Sulama, karayolu, otoyol ve demiryolu gibi kamu yatırımlarında kamulaştırma bedellerinin yüksekliği vb. gerekçelerden biri veya birkaçının bir arada mevcut olması arazi toplulaştırmasını gerekli kılmaktadır.
Soru 11:
Arazi toplulaştırmasının faydaları nelerdir?
Arazi toplulaştırması ile;
-Tarımsal verim artışı sağlanır..
-Toprakların bölünmesi ve küçülmesi önlenir.
-Yol, sulama ve tahliye kanalları vb. her türlü fiziki tesislerin ve genel olarak Tarla İçi Geliştirme Hizmetlerinden (TİGH) vatandaşların eşit oranda etkilenmesi ve yararlanması sağlanır.
-Üretilemeyen kaynak olan toprak; korunur ve geliştirilir.
-Mevcut tarihi ve kültürel alanların korunması sağlanır.
-Köy yerleşim yerlerinin iyileştirilmesine ve geliştirilmesine katkı sağlar.
-Kadastro yenilenir.
-Kırsal alanda sosyal huzur ve “İşletme Bütünlüğü” sağlanır.
Soru 12:
Arazi Toplulaştırma çalışmalarının aşamaları nelerdir?
Arazi toplulaştırma çalışmaları;
- Toplulaştırma alanının tespiti
- Sabit tesislerin tespiti
- Mülkiyet bilgilerinin oluşturulması
- Harita veri tabanının oluşturulması
- Arazi derecelendirilmesi
- Yeni parselasyon bloklarının oluşturulması
- Çiftçi tercihlerinin alınması
- Toplulaştırma projelerinin yapılması ve itirazların incelenmesi
- Yeni parselasyon planlarının araziye aplikasyonu
- Tescil ve yer teslimi aşamalarından oluşmaktadır.
Soru 13:
Toplulaştırma çalışmaları sadece bir köye yönelik mi uygulanır?
Hayır. Toplulaştırma çalışmaları; Köy, belde veya havza esas alınarak o yerin sınırları içerisindeki gerçek ve tüzel kişilere ait arazide uygulanır. Bazı hallerde bir köyün tapulama sınırları içerisinde kalan arazisinin bir bölümünde de toplulaştırma uygulanabilir.
Soru 14:
Arazi Toplulaştırma çalışmalarının vatandaşa maliyeti nedir?
Toplulaştırma çalışmaları vatandaşa mali bir külfet getirmemektedir. Tüm masraflar Bütçeden karşılanmaktadır. Ancak kanal ve yol gibi ortak kullanım alanları için ortalama % 5 -6 ya varan kesintiler yapılmaktadır.
Soru 15:
Çiftçiler istemese de toplulaştırma yapılabilir mi?
Evet yapılabilir. Öncelikle çiftçilerin muvafakatine dayalı toplulaştırma yapılması esastır. Ancak kamu yararı söz konusu olduğunda zorunlu toplulaştırma yapılabilmektedir. 3083 sayılı Kanun bu yetkiyi Tarım Reformu Genel Müdürlüğüne vermiştir.
Soru 16:
Sabit tesisler (bahçe, ev, artezyen, bağ vs.) toplulaştırma çalışmalarında nasıl değerlendirilir?
Toplulaştırma alanı ile birlikte mahalline gidilerek, sabit tesisler tutanakla belirlenerek toplulaştırma çalışmalarında dikkate alınır. Yeni parselasyon planlamasında sabit tesisler dikkate alınarak maliklerine verilir. Ancak toplulaştırma ilanından sonra yapılan sabit tesisler dikkate alınmaz.
Soru 17:
Arazi toplulaştırmasında İntikalleri yapılmamış parseller kimin adına tescil edilir?
Tapu kimin adına ise toplulaştırma sonucundaki yeni parseller o kişi adına tescil edilir. Bu nedenle toplulaştırma öncesi veraseten intikallerin ilgili malikler tarafından yapılması ve iştirak halinde mülkiyetlerin müşterek mülkiyetlere dönüştürülmesi gerekmektedir.
Soru 18:
Hisseli parseller toplulaştırma çalışmalarında nasıl işlem görür?
Hisseli parseller toplulaştırmada hisseler oranında ayrılarak müstakil parsel yapılır. Tapu kimin adına ise toplulaştırma sonucundaki yeni parseller o kişi adına tescil edilir. Bu nedenle toplulaştırma öncesi veraseten intikallerin ilgili malikler tarafından yapılması ve iştirak halinde mülkiyetlerin müşterek mülkiyetlere dönüştürülmesi gerekmektedir.
Soru 19:
Çiftçilerin muvafakatından neyi anlamalıyız?
Toplulaştırmanın yapılacağı proje alanındaki arazinin yarısından fazlasına malik bulunan ve sayıca maliklerin üçte ikisini (2/3) teşkil eden arazi sahibi çiftçilerin muvafakatı ile isteğe bağlı toplulaştırma yapılır. Bu karar proje alanındaki bütün malikleri bağlar.
Çifte ekseriyetin sağlanması için ilan süresince arazi maliklerinden yazılı muvafakat istenir. Çifte ekseriyet sağlandığı takdirde bu alan isteğe bağlı toplulaştırma alanı olarak tespit edilir Çifte ekseriyetin sağlanamaması halinde ise Bölge Müdürlüğünün teklifi ve Genel Müdürlüğün onayı ile zorunlu toplulaştırma kararı alınabilir.
Soru 20:
Köyümüzde/Kasabamızda toplulaştırma yapılmasını istiyoruz. Ne yapmalı? Nasıl ve nerelere başvurmalıyız?
Toplulaştırma talepleri konusunda kurumumuzca ferdi başvuru kabul edilmemektedir. Bu konudaki talepler köylerde muhtarlar, kooperatif, sulama birlikleri vasıtasıyla veya köy halkının yoğun katılımının olduğunun anlaşılabileceği toplu dilekçelerle; belde ve ilçelerde ise belediye başkanlıklarınca yapılabilir. Yapılacak başvurular Tarım Reformu Bölge Müdürlüklerine veya Tarım Reformu Genel Müdürlüğüne yapılabilir.
Soru 21:
Bugüne kadar ne kadar miktarda arazi toplulaştırma çalışması yapıldı?
Bugüne kadar Mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü ve Tarım Reformu Genel Müdürlüğü tarafından yaklaşık 1 000 000 (Birmilyon) Hektar alanın toplulaştırma çalışması tamamlanmıştır. Bu alanlarda yeni parselasyon planları oluşturulmuş, çiftçiler yeni arazilerini ekip dikmeye başlamışlardır.
Soru 22:
Arazi toplulaştırma çalışmasında hedefiniz nedir?
Kurumumuz tarafından, özellikle 2002 yılından sonra toplulaştırma hizmetleri ödeneklerin elverdiği ölçüde hızlandırılmıştır. Bugün itibariyle ekonomik sulanabilir arazi olan 7,5 milyon hektar ve kuru tarım alanı olan 5,5 milyon hektar olmak üzere toplam 13 milyon hektar alanın toplulaştırması yeterli mali, teknik ve idari kapasitenin sağlanması halinde 10 yılda bitirilmesi hedeflenmektedir.
Soru 23:
Arazi toplulaştırması hedefinin gerçekleşmesinin ekonomiye katkısı nedir?
Bu hedef gerçekleştirildiği taktirde; köy merkezi ile parseller arasındaki ulaşım kısaltılarak zaman ve yakıt tasarrufu sağlanacak olup, yapılan teknik hesaplara göre, toplam 14 milyon hektar arazinin toplulaştırması tamamlandığında yılda 2,1 milyar TL veya yılda 4,2 milyon ton ürün (buğday) kazanımı sağlanacaktır. Ayrıca; Tarım alanlarından kaynaklanan sera gazı salınımları da azalacaktır.
Soru 24:
Arazi dağıtımından kimler faydalanmaktadır?
Uygulama Bölgelerinde, kanuni süresi içerisinde toprak talep beyannameleri ile birlikte istenen belgeleri eksiksiz olarak görevli komisyona teslim edenler, 'Hak Sahipliğinin Tespitinde Aranacak Şartları' taşımaları halinde öncelik sırasına göre toprak dağıtımından faydalandırılırlar.
Soru 25:
Hak sahipliği tespitinde aranacak şartlar nelerdir?
Dağıtımda toprak, toprağı kendisinin işleyeceğini ve çiftçilik yapacağını taahhüt eden ve aşağıdaki şartları taşıyan kişilere verilir:
a) T. C. Vatandaşı olmak,
b) Mümeyyiz olmak,
c) Aile reisi olmak,
d) Toprak dağıtılacak yerde ikamet ediyor olmak
e) Bedeni noksanlığı bulunanlar ile 65 yaş üzerinde olanların, çiftçilik yapmaya mani halinin bulunmadığını Sağlık Kurulu raporu ile belgelemek,
f) Uygulama alanı ilan edilmeden önce Devletçe verilen arazi ile uygulama alanı ilan edildikten sonra sahibi olduğu araziyi satmak, hibe etmek vb. gibi herhangi bir sebeple elden çıkarmamış olmak
g) Kendisi, eşi ve reşit olmayan çocukların toplam arazi varlığı dağıtılacak toprak normunun altında olmak,
h) Kanunun 24 üncü maddesinde belirtilen suçlardan hüküm giymemiş olmak,
i) Geçimini çiftçilik yaparak sağlamak ve tarımda sigortalılık dışında Devlete ait bir sosyal güvenlik kuruluşunun mensubu olmamak.
Ancak, Bakanlar Kurulu Kararına istinaden uygulama bölgelerine naklen iskan edilenlerde (h) bendi hariç herhangi bir şart aranmaz.
Soru 26:
Toprak dağıtımında hak sahipliği sıralamasında dikkate alınacak kriterler nelerdir?
Hak sahipliği sıralamasında dikkate alınacak kriterler;
a) Sahip olunan arazi miktarı,
b) Tahsil durumu,
c) Zirai eğitim,
d) Yaş durumu,
e) Medeni hali ve çocuk sayısı,
f) Bölgede oturma süresi,
g) Bölgede oturacak konutunun bulunması,
h) Üretim araçlarına sahip olması,
ı) Müstakil İşletme kurabilme şartlarına sahip olması,
gibi hususlar ile uygulama bölgesinin şartları da dikkate ‘alınarak Kamulaştırma Toplulaştırma ve Dağıtım Teknik talimatında belirlenen puanlama sistemine göre hak sahipliği sırası tespit edilmektedir.
Soru 27:
Hak sahibi olduktan sonra dağıtılan toprağın geri alınması gibi bir durum söz konusu olabilir mi?
Gerçeğe aykırı bilgi ve belgelerle hak sahibi olanlar, gerçeğin anlaşılması halinde, uygulamanın hangi safhasında olursa olsun hak sahipliğinden düşürülür. Bunların yerine, hak sahipliği listesinde yer alan yedekler, sırasıyla getirilir.
Soru 28:
Dağıtımı yapılacak toprağın bedeli nasıl tespit edilir ve ödemeler ne şekilde yapılmaktadır?
Dağıtılacak tarım topraklarının rayiç bedellerini tespit etmek üzere Bölge Müdürlüğünce üç kişiden teşekkül eden komisyon tarafından tespit edilen rayiç bedeller Genel Müdürlüğün onayı ile kesinleşir. Ödemeler 4 yıl ödemesiz 10 eşit taksitte faizsiz olarak 10 yılda ödenir.
Soru 29:
Arazi kiralama işlemi nasıl yapılmaktadır?
Tarım Reformu Uygulama Alanı ilan edilen yerlerdeki Hazine arazisi; toplulaştırma, dağıtım, tahsis, değiştirme, iskan vb. işlemler tamamlanıncaya kadar, arazi dağıtımında hak sahiplerinde aranılan şartları taşıyan çiftçilere, Genel Müdürlükçe tespit edilen kira bedelleri üzerinden kiralanmaktadır.
Soru 30:
Köy gelişme alanı olarak kullanılan arazisinin vasfı nedir?
Hazine arazisi ve mera alanlarından Hazine arazisine dönüşümü yapılan alanlar köy gelişme alanı olarak kullanılmaktadır.
Soru 31:
Hazine arazisi veya mera alanı olmayan yerlerde imar planı çalışmaları yapılmaktamıdır?
Hayır. Ancak, tescil harici alan var ise, buralarda da imar planı çalışmaları yapılabilmektedir.
Soru 32:
İmar planı sonucu üretilen konut parsellerinin köylüye verilmesinde hangi kriterler dikkate alınmaktadır? Herkes istediği parseli ve istediği sayıda parseli alabilmekte midir?
Köy İmar Planı uygulama çalışması sonucunda üretilen ve dağıtıma tabi tutulacak arsaların sayısı, arazi dağıtımından faydalanan çitçilerin sayısından az ise arsa tahsisinde çiftçinin köyde ikamet edebileceği evinin veya ev yapabileceği arsasının olup olmaması dikkate alınır. Bu kriter göz önüne alınarak şahıslara arsa tahsisi sıralamasında öncelik verilir.
Ancak, dağıtım yapılan köylerdeki Tahsis fazlası arsalar ve topraklandırma yapılmayan köylerde üretilen arsalar, İhalenin yapıldığı köy nüfusuna kayıtlı veya köyde tarım arazisi bulunduğuna ilişkin tapu senedini ibraz eden reşit ve mümeyyiz T.C.Vatandaşlarına 3083 sayılı Kanun’un 24. maddesinde yazılı suçlardan hüküm giymemiş olmaları şartı ile, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 45. Maddesi hükümlerine göre açık artırma yoluyla satılır veya bu arsalar hazinenin tasarrufuna bırakılabilir.
SULAMA ALANLARINDA ARAZİ DÜZENLENMESİNE DAİR TARIM REFORMU KANUNU UYGULAMA YÖNETMELİĞİ Madde 44 (Tahsis Usulleri) Arsaların tahsisi, ilan süresi içinde hak sahipleri kendi aralarında anlaşarak müracaat ettikleri takdirde bu anlaşmaya uygun olarak, anlaşma sağlanamadığı takdirde ilan süresinin bitiminde Bölge Müdürlüğünce kura usulü ile yapılır. Kura çekiminden itibaren on gün içinde müşterek dilekçe ile müracaat edenlerin parselleri, karşılıklı olarak değiştirilebilir.
Soru 33:
Köy gelişme alanı büyüklüğüne nasıl karar verilmektedir?
Nüfus projeksiyonu, ihtiyaç duyulan konut ve tarımsal tesis ile sosyal tesisler, yol ve yeşil alan dikkate alınarak hesaplanmaktadır.
Soru 34:
En az ve en fazla konut parsel büyüklüğü nedir?
Konut parsel büyüklüğü 400 ile 2000 m2 arasında değişmektedir.
Soru 35:
Alınan konut parseli üzerine bina yapımı ile ilgili zorunluluk var mıdır?
Satılan parseller üzerine satış tarihinden itibaren en geç 5 yıl içinde bina yapılması zorunludur.
Soru 36:
Alınan imar parselini başka birisine satma hakkı var mıdır?
Hak sahipleri bu yerleri 10 yıl müddetle başkalarına devir ve temlik edemezler. Bu hükümlere uymayanların arsaları geri alınır. Ödedikleri arsa bedelleri faizsiz olarak iade edilir.
Soru 37:
Arsa tahsislerinde alınan paranın mevzuattaki yeri nedir?
Yönetmeliğin 43. ve 44. maddeleri ile Köy Gelişme Alanı Uygulama Talimatı’nın 26. maddesi gereğince arsa tahsis edilmektedir. Ödemeler 10 yılda 10 eşit taksitle ve faizsiz olarak yapılmakta olup tahsis fazlası olan ve dağıtım yapılmayan yerlerde ise yönetmeliğin 45. maddesi gereği ihale usulü ile satılmaktadır.
Soru 38:
İmar uygulaması yapılan köylerde alt yapı uygulaması da (yol, su vb.) yapılmakta mıdır?
Uygulama alanı ilan edilecek olan alanda yapılan etüt çalışmalarında, mahallindeki muhtar ve ilgili şahısların görüşleri alınarak bu tür problemler tespit edilmekte ve ödenekler ölçüsünde alt yapıya ait problemlerin çözülmesine çalışılmaktadır.
Ynt: Arazi Toplulaştırma öncesi ve sonrası
Güzel Paylaşım Adem Abi...
Heryerde Yapılması Lazım Araziş Toplulaştırmasının...
Her Bakımdan Kolaylık Sağlayacaktır...
Güzel Paylaşım Adem Abi...
Heryerde Yapılması Lazım Araziş Toplulaştırmasının...
Her Bakımdan Kolaylık Sağlayacaktır...
Ynt: Arazi Toplulaştırma öncesi ve sonrası
keşke bizim köyede yapsalar bizim fazla parca deilde köydekilerinki hep parca parca
keşke bizim köyede yapsalar bizim fazla parca deilde köydekilerinki hep parca parca
Ynt: Arazi Toplulaştırma öncesi ve sonrası
Darısı bizim arazilerin başına. Muhtara söyledim, köyde kafası çalıştığına inandığım arkadaşlara söyledim ama bazılar resmen taş kafa anlaması imkansız. Burda yazılanlarla karşılaştırıyorum sorun olacağını düşünenlerin dertleri hep aynı, 1 bölge verimli, 2. bölge verimsiz, nasıl olacak? Bunu anlamayacak ne var arkadaşlar? 100 dönüm yerin varsa ve bu 20 parçadan oluşuyorsa bu durumda arazi durumuna göre en fazla 2 parça olur 20 parça nere 2 parça nere?
Allah aşkına karşı çıkmayınız.
Darısı bizim arazilerin başına. Muhtara söyledim, köyde kafası çalıştığına inandığım arkadaşlara söyledim ama bazılar resmen taş kafa anlaması imkansız. Burda yazılanlarla karşılaştırıyorum sorun olacağını düşünenlerin dertleri hep aynı, 1 bölge verimli, 2. bölge verimsiz, nasıl olacak? Bunu anlamayacak ne var arkadaşlar? 100 dönüm yerin varsa ve bu 20 parçadan oluşuyorsa bu durumda arazi durumuna göre en fazla 2 parça olur 20 parça nere 2 parça nere?
Allah aşkına karşı çıkmayınız.
Benzer Konular
-
-
-
-
-
Arazi Toplulaştırmada, Yeter Gelirli Olmayan Arazide Kamulaştırma Yapılabilir mi?
- Başlatan ziyaretci87
- Cevaplar: 9
-
-
-
Arazi toplulaştırma da yetki Devlet Su İşlerinde- Başlatan SefaBakırcı
- Cevaplar: 8
-
-
-
Arazi Toplulaştırma Uygulama Yönetmeliğine Düzenleme Yapıldı
- Başlatan SefaBakırcı
- Cevaplar: 0
-
Arazi Toplulastirmasi Hakkında / Turktarim Dergi
- Başlatan UÖZKAN.77
- Cevaplar: 9
-
-
Denizli'de arazi toplulaştırma faaliyetleri sürüyor
- Başlatan UÖZKAN.77
- Cevaplar: 1
-
Boru Hattı Geçen Arazi Toplulaştırmada Taşınabilir mi?- Başlatan ENES4422
- Cevaplar: 14
