Hükümet, tarımda sıfır faizli kredinin 2012’de de uygulanmasına karar verdi. Resmi Gazete’nin 22 Şubat tarihli sayısında yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile tarımsal yatırım ve işletmelere yönelik düşük faizli kredinin şartlarında önemli değişiklikler yapıldı. Yatırım ve işletme kredilerinde uygulanan faiz oranları farklılaştırıldı. Bazı kredilerde limit artışı sağlanırken bazılarında faiz oranlarında kademeli uygulamaya geçildi.
Bu yıl uygulanacak düşük faizli tarımsal kredilerin ayrıntıları şöyle:
1-Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerince tarımsal üretime dair yatırım ve işletme kredileri 3 ana başlık altında (hayvansal, bitkisel ve muhtelif konular) verilecek.
2-Daha önce yatırım ve işletme kredilerine aynı oranda faiz indirimi uygulanırken bu yıl yatırım kredileri ile işletme kredilerinin faiz indirimi farklı olacak. İşletme kredilerinde faiz indirimi daha az olacak.
3-Damızlık süt sığırcılığı, yaygın hayvansal ve bitkisel üretim, seracılık,ve traktör kredilerinde faiz indirimi kademeli olarak uygulanacak.
4-Bir üretici birden fazla üretim konusunda kredi talebinde bulunduğunda kullandırılacak kredi üst limiti damızlık süt sığırı yetiştiriciliği hariç 10 milyon lira olacak.
5-Küçükbaş hayvancılığa özel önem verilecek.
6-Mevcut işletmelerin satın alınmasında da işletmenin faaliyet konusu itibariyle düşük faizli kredi kullandırılacak.
7- Yatırım dönemi her bir üretim konusu için yapılacak projeksiyona bağlı olarak 24 ayı geçmemek üzere Ziraat Bankası tarafından belirlenecek. Açılacak kredilerin vadeleri işletme kredilerinde 18 ayı ve yatırım kredilerinde 7 yılı geçemeyecek.
8- Geçen yıl kredi almaya hak kazanan ancak kredinin tamamını veya bir bölümünü alamayan yatırımcılar bu kararname kapsamında kredi alabilecek.
Bu genel ilkeler ışığında 2012’de uygulanacak düşük faizli tarımsal yatırım ve işletme kredilerinde dikkat çekici bazı değişikliklere bakmakta yarar var.
Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı düşük faizli kredi özellikle de sıfır faizli kredi uygulamasının devam etmesi için büyük çaba gösterdi. Hazine Müsteşarlığı ise, düşük faizli kredinin devam etmesi ancak sıfır faizli kredinin sonlandırılmasını istiyordu. Kararnameye bakılırsa bir ara yol bulunmuş. Sıfır faizli kredi uygulaması bazı üretim ve yatırım konularında sürerken, bazılarında kaldırılıyor.
Faiz indiriminde kademeli sisteme geçiliyor. Örneğin damızlık süt sığırı yetiştiriciliğinde kullanılacak kredinin en üst limiti geçen yıla göre 12.5 milyon liralık artışla 7.5 milyon liradan 20 milyon liraya çıkarılıyor. Geçen yıl 7.5 milyon liralık kredi ister yatırım isterse işletme kredisi olsun tamamı sıfır faizli olarak veriliyordu. Bu yıl sadece yatırım kredisinde 250 bin liralık dilime yüzde yüz faiz indirimi uygulanacak. Yatırım kredilerinde 250 bin lira ile 3 milyon liralık dilime yüzde 75, 3 milyon lira ile 20 milyon liralık dilime ise yüzde 50 faiz indirimi uygulanacak. İşletme kredilerinde ise 3 milyon liraya kadar yüzde 50, 3 milyon lira ile 20 milyon liralık dilime yüzde 25 faiz indirimi uygulanacak. Sistem biraz karmaşık hale geliyor.
Kararnamede küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin destekleneceği mesajı çok açık görülüyor. Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, konuşmalarında Türkiye’nin aldığı yağışa bağlı olarak ot üretimi bakımından sığır yetiştiriciliğinden çok küçükbaş hayvancılığa uygun olduğunu dile getiriyordu. Bu kararnameye yansımış. Küçükbaş hayvan yetiştiriciliği yatırım ve işletme kredisi üst limiti 3 milyon liradan 5 milyon liraya çıkarılıyor. Yatırım ve işletme kredisinde yüzde yüz faiz indirimi uygulanacak. Buna karşılık büyükbaş hayvan yetiştiriciliğinde geçen yıl yüzde yüz olan faiz indirimi yatırım kredilerinde yüzde 50’ye, işletme kredilerinde yüzde 25’e düşürülüyor.
Damızlık etçi sığır yetiştiriciliği ile damızlık düve yetiştiriciliğinde geçen yıl olduğu gibi kredi üst limiti 7.5 milyon lira olarak belirlendi ve her iki kredi çeşidinde de yüzde yüz indirim uygulanacak. Bu da et hayvancılığının destekleneceği anlamına geliyor.
Yurt içi sertifikalı tohum,fide ve fidan kredilerinde bir farklılaşmaya gidiliyor. Geçen yıl hem üretim yapanlara hem de tohum,fide ve fidan kullananlara 1.5 milyon lira üst limitli ve yüzde 50 faiz indirimli kredi kullandırıldı. Bu yıl yurtiçi sertifikalı tohum,fidan ve fide üretenlere 3 milyon lira üst limitli ve yüzde yüz faiz indirimli yatırım ve işletme kredisi kullandırılacak. Sertifikalı tohum,fide ve fidan kullananlara ise yüzde 50 yatırım ve işletme kredisi verilecek. Sertifikalı tohum, fide ve fidan üretenlere daha fazla, bunları kullanacaklara daha az destek verilecek anlamı çıkıyor.
Seracılık yatırım ve işletme kredilerinde de kademeli sisteme geçiş var.
İyi tarım ve organik tarım kredilerinde geçen yıl olduğu gibi 3 milyon lira üst limitli ve yüzde 50 faiz indirimli kredi uygulanacak.
Kanatlı sektöründe ve su ürünleri yetiştiriciliğinde ise geçen yıldan farklı olarak yatırım kredilerinde yüzde 50 işletme kredilerinde yüzde 25 faiz indirimi uygulanacak. Geçen yıl her iki kredide de yüzde 50 faiz indirimi uygulanmıştı.
Özetle, geçen yıla göre daha karmaşık bir kredi sistemi uygulanacak. Tarım sektörünün merakla beklediği düşük faizli yatırım ve işletme kredilerinin açıklanması önemli. Fakat, bu kararnamede öngörülen kredilerin kullandırılması için uygulama tebliğinin hazırlanarak yayınlanması gerekiyor. 1 Ağustos 2010 ile 1 Ağustos 2011 arasında uygulanan ve 6.2 milyar lira tutarında verilen sıfır faizli kredilerle ilgili yatırımcılar önemli sorunlar yaşadı. Bu sorunların tekrar yaşanmaması ve yatırımcıların,işletmelerin zarar görmemesi için uygulama tebliğinin çok daha açık ve net olması gerekir.
Bu yıl uygulanacak düşük faizli tarımsal kredilerin ayrıntıları şöyle:
1-Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerince tarımsal üretime dair yatırım ve işletme kredileri 3 ana başlık altında (hayvansal, bitkisel ve muhtelif konular) verilecek.
2-Daha önce yatırım ve işletme kredilerine aynı oranda faiz indirimi uygulanırken bu yıl yatırım kredileri ile işletme kredilerinin faiz indirimi farklı olacak. İşletme kredilerinde faiz indirimi daha az olacak.
3-Damızlık süt sığırcılığı, yaygın hayvansal ve bitkisel üretim, seracılık,ve traktör kredilerinde faiz indirimi kademeli olarak uygulanacak.
4-Bir üretici birden fazla üretim konusunda kredi talebinde bulunduğunda kullandırılacak kredi üst limiti damızlık süt sığırı yetiştiriciliği hariç 10 milyon lira olacak.
5-Küçükbaş hayvancılığa özel önem verilecek.
6-Mevcut işletmelerin satın alınmasında da işletmenin faaliyet konusu itibariyle düşük faizli kredi kullandırılacak.
7- Yatırım dönemi her bir üretim konusu için yapılacak projeksiyona bağlı olarak 24 ayı geçmemek üzere Ziraat Bankası tarafından belirlenecek. Açılacak kredilerin vadeleri işletme kredilerinde 18 ayı ve yatırım kredilerinde 7 yılı geçemeyecek.
8- Geçen yıl kredi almaya hak kazanan ancak kredinin tamamını veya bir bölümünü alamayan yatırımcılar bu kararname kapsamında kredi alabilecek.
Bu genel ilkeler ışığında 2012’de uygulanacak düşük faizli tarımsal yatırım ve işletme kredilerinde dikkat çekici bazı değişikliklere bakmakta yarar var.
Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı düşük faizli kredi özellikle de sıfır faizli kredi uygulamasının devam etmesi için büyük çaba gösterdi. Hazine Müsteşarlığı ise, düşük faizli kredinin devam etmesi ancak sıfır faizli kredinin sonlandırılmasını istiyordu. Kararnameye bakılırsa bir ara yol bulunmuş. Sıfır faizli kredi uygulaması bazı üretim ve yatırım konularında sürerken, bazılarında kaldırılıyor.
Faiz indiriminde kademeli sisteme geçiliyor. Örneğin damızlık süt sığırı yetiştiriciliğinde kullanılacak kredinin en üst limiti geçen yıla göre 12.5 milyon liralık artışla 7.5 milyon liradan 20 milyon liraya çıkarılıyor. Geçen yıl 7.5 milyon liralık kredi ister yatırım isterse işletme kredisi olsun tamamı sıfır faizli olarak veriliyordu. Bu yıl sadece yatırım kredisinde 250 bin liralık dilime yüzde yüz faiz indirimi uygulanacak. Yatırım kredilerinde 250 bin lira ile 3 milyon liralık dilime yüzde 75, 3 milyon lira ile 20 milyon liralık dilime ise yüzde 50 faiz indirimi uygulanacak. İşletme kredilerinde ise 3 milyon liraya kadar yüzde 50, 3 milyon lira ile 20 milyon liralık dilime yüzde 25 faiz indirimi uygulanacak. Sistem biraz karmaşık hale geliyor.
Kararnamede küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin destekleneceği mesajı çok açık görülüyor. Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, konuşmalarında Türkiye’nin aldığı yağışa bağlı olarak ot üretimi bakımından sığır yetiştiriciliğinden çok küçükbaş hayvancılığa uygun olduğunu dile getiriyordu. Bu kararnameye yansımış. Küçükbaş hayvan yetiştiriciliği yatırım ve işletme kredisi üst limiti 3 milyon liradan 5 milyon liraya çıkarılıyor. Yatırım ve işletme kredisinde yüzde yüz faiz indirimi uygulanacak. Buna karşılık büyükbaş hayvan yetiştiriciliğinde geçen yıl yüzde yüz olan faiz indirimi yatırım kredilerinde yüzde 50’ye, işletme kredilerinde yüzde 25’e düşürülüyor.
Damızlık etçi sığır yetiştiriciliği ile damızlık düve yetiştiriciliğinde geçen yıl olduğu gibi kredi üst limiti 7.5 milyon lira olarak belirlendi ve her iki kredi çeşidinde de yüzde yüz indirim uygulanacak. Bu da et hayvancılığının destekleneceği anlamına geliyor.
Yurt içi sertifikalı tohum,fide ve fidan kredilerinde bir farklılaşmaya gidiliyor. Geçen yıl hem üretim yapanlara hem de tohum,fide ve fidan kullananlara 1.5 milyon lira üst limitli ve yüzde 50 faiz indirimli kredi kullandırıldı. Bu yıl yurtiçi sertifikalı tohum,fidan ve fide üretenlere 3 milyon lira üst limitli ve yüzde yüz faiz indirimli yatırım ve işletme kredisi kullandırılacak. Sertifikalı tohum,fide ve fidan kullananlara ise yüzde 50 yatırım ve işletme kredisi verilecek. Sertifikalı tohum, fide ve fidan üretenlere daha fazla, bunları kullanacaklara daha az destek verilecek anlamı çıkıyor.
Seracılık yatırım ve işletme kredilerinde de kademeli sisteme geçiş var.
İyi tarım ve organik tarım kredilerinde geçen yıl olduğu gibi 3 milyon lira üst limitli ve yüzde 50 faiz indirimli kredi uygulanacak.
Kanatlı sektöründe ve su ürünleri yetiştiriciliğinde ise geçen yıldan farklı olarak yatırım kredilerinde yüzde 50 işletme kredilerinde yüzde 25 faiz indirimi uygulanacak. Geçen yıl her iki kredide de yüzde 50 faiz indirimi uygulanmıştı.
Özetle, geçen yıla göre daha karmaşık bir kredi sistemi uygulanacak. Tarım sektörünün merakla beklediği düşük faizli yatırım ve işletme kredilerinin açıklanması önemli. Fakat, bu kararnamede öngörülen kredilerin kullandırılması için uygulama tebliğinin hazırlanarak yayınlanması gerekiyor. 1 Ağustos 2010 ile 1 Ağustos 2011 arasında uygulanan ve 6.2 milyar lira tutarında verilen sıfır faizli kredilerle ilgili yatırımcılar önemli sorunlar yaşadı. Bu sorunların tekrar yaşanmaması ve yatırımcıların,işletmelerin zarar görmemesi için uygulama tebliğinin çok daha açık ve net olması gerekir.
