TURBO ve İNTERCOOLER nedir ? Ne işe Yarar..!


Turbo nedir ?

Ucuzlayan ve yaygınlaşan turbo teknolojisi artık hemen hemen tüm otomobil markaları tarafından kullanılmaya başlandı. Birçok kişinin dilinde olan ancak nasıl çalıştığı yine birçok kişi tarafından bilinmeyen turbo aslında karmaşık ve hassas bir teknolojiye sahiptir.
Turbo'nun Türkçe'ye çevrilmiş karşılığı Aşırı Besleme'dir. Turbo teorik olarak bir sıcak hava pompasıdır. Amacı motorun doğal halde emebildiği taze havadan daha fazla havayı emerek yüksek basınçla silindirler içerisine göndermektir. Daha fazla hava ve basınç ile motor daha verimli güç üretebilir. Bu sayede aynı güçteki atmosferik emişli (turbo olmayan) motorlara göre performans artar, yakıt tüketimi düşer. Ayrıca turbo motorlu araçlar daha az gaz salınımı yaparlar. Bu sayede çevreye de büyük katkıları vardır.

Turbo Nasıl Çalışır?

Turbo, silindirler içerisinden yanma sonucu atılan gazların (egzoz gazlarının) çıkış basıncıyla çalışan bir pervane (türbin) takımıdır. Yanmış yakıt-hava karışımı gazları silindirlerden çok sıcak (950C) ve yüksek basınç ile çıkarlar. Bu basınçlı ve sıcak gaz çıktısı egzoz türbinine çarpar ve onu döndürür daha sonra atmosfere salınır. Bu dönme aynı mil üzerinde bulunan diğer türbini de döndürür. Bu dönme yüksek hızlı ancak düşük basınçlı hava emişi sağlar. Bu düşük basıncın yükseltilmesi gerekmektedir. Bu basınç yükseltme işlemini türbinin içinde bulunduğu gövdenin içindeki salyangoz şeklindeki tüneller gerçekleştirir. Emilen bu hava ilk önce soğutulmak amacıyla intercoolera (soğutucu) gönderilip soğutulur daha sonra silindirler içerisine yüksek basınçlı ve daha düşük sıcaklığa sahip olarak giriş yapar. Bu sayede çok daha verimli bir yanma sağlanır. Aşağıda bulunan video bu işlemi basit bir şekilde açıklamaktadır.

[video=youtube;p874mNhs2GI]https://www.youtube.com/watch?v=p874mNhs2GI[/video]

yukarıdaki videoda ve aşağıdaki resimde kırmızı hat egzoz hattıdır. koyu mavi hat hava emiş hattıdır ve açık mavi ise intercoolerdan çıkan soğutulmuş havadır.

1-Hava emiş türbinince emilen ve basıncı artan hava
2-yüksek basınçlı havanın intercoolera gidişi
3-Havanın intercoolerda soğutulması
4-Soğutulan havanın yanma için silindire girmesi
5-Yakıt ile havanın karışımı ve yanmadan sonra silindirden tahliyesi (egzoz işlemi)
6-Egzoz gazının türbine girişi
7-Egzoz gazının türbini döndürmesi ve sistemi terk etmesi

turbo.JPG

turboqq.JPG


İntercooller Nedir ?


Intercooler, aşırı besleme sistemleri tarafından basıncı yükseltilen ve bu nedenle ısınan taze havanın silindirler içerisine gönderilmeden önce soğutulmasını sağlayan bir ısı değiştiricisi yani eşanjördür. Aslında farklı bir tip radyatör de denilebilir.
Bir çok insan intercoolerın turbo sistemini soğuttuğunu düşünür ancak intercooler sadece emilen havanın soğutulması işelemini görür. Turbo motor yağı ve rüzgarın etkisi ile soğur. Diğer taraftan su soğutmalı oldukça pahalı ve sonradan monte edilen soğutma sistemleri de vardır. Ancak bir çok otomobil modelinde turbo su ile soğutulmaz.

inter.JPG

Turbo veya kompresör (supercharger) tarafından çok yüksek bir basınçla emilen taze havanın sıcaklığının artması temel bir formül ile açıklanabilir.

PV=nRT

bu formülde bizi ilgilendiren 2 adet değişken vardır. P (Pressure) yani Basınç ve T (Temperature) yani Sıcaklık değişkenleri. Bu formülden basıncın ve sıcaklığın doğru orantılı olarak arttığı görülebilir. Basıncın artması demek sıcaklığın artması demektir. Yani aşırı basınç sistemi ne kadar yüksek basınçla hava emerse o havanın sıcaklığı da o oranda artar.

Emilen havanın sıcaklığının artması ise istenmeyen 2 durumun oluşmasına neden olur. Bunlar,

1-Yüksek sıcaklık havanın yoğunluğunun düşmesine neden olur bu da birim havada bulunan oksijen miktarının daha az olması anlamına gelir. Daha az oksijen silindirler içinde gerçekleşen yanmanın daha verimsiz olmasına dolayısı ile elde edilecek gücün düşmesi anlamına gelir.

2-Silindirler içerisine giren sıcak hava motor ısısının daha da yükselmesine neden olur. Motorun aşırı ısınması ise vuruntulu bir şekilde çalışmasına ve çabuk yıpranmasına ayrıca gücün düşmesine neden olur.

Intercooler nasıl çalışır?

1-Aşırı besleme tarafından emilen ve basıncı yükselen taze havanın sıcaklığı artar.
2-Sıcaklığı artan taze hava intercoolera gönderilir.
3-Intercooler araç yol alırken rüzgar vasıtasıyla soğuyan bir radyatördür.
4-intercooler içerisine yaklaşık 250 derece sıcaklık ile giren hava burada 60 dereceye kadar soğutulur.
5-Intercooler çıkışı emme manifolduna bağlıdır ve sıcaklığı düşürülen hava buraya gönderilir.
6-Emme manifolduna giren soğumuş hava silindirler içerisine gönderilir.

Kaç tip intercooler vardır?

1-Hava soğutmalı ve su soğutmalı olarak 2 tipi mevcuttur.

- Hava soğutmalı sistemlerde intercooler rüzgar ile soğutulur. Bir çok otomobil modelinde hava soğutmalı intercooler bulunur.

- Su soğutmalı tipler ise otomobil motorlarını soğutan radyatör sistemine benzer. Pahalı bir sistemdir ve genellikle yüksek performanslı, pahalı ve özel otomobillerde bulunur.

inter 2.JPG

Alıntıdır.sekizsilindir.com
 
Son düzenleme:
eline sağlık..
yeni nesil motorlara bakıyorum bazen..
mesela otomobillerdekine..
alışmışlıktan öte fazla birşey tanımıyorum..
her geçen gün teknolojiye birşeyler eklenerek tüketiciye ulaşıyor..
zaten servisleri bunun için bolca kurslara çağırıyorlar..
 
  • Beğen
Tepkiler: Aygün 10
Crd sistemlerde pompa düzeneği nasıl, gücünu egzoz dan almıyor galiba, intercooler varmı?

mazot pompası devamlı enjekrörlerin bulundugu noktaya kadar basınclı mazot basar atesleme zamanını enjektöre elektirik verilerek ayarlanır bunuda beyin dedigimiz olay yapar yani basınc kaybı olmaz artı zamanlama daha iyi olur ve daha yüksek basınc saglanabilir motor düşük devirden yüksek devire gelinceye kadarki zamanda ne kadar mazot verilecegi beyin tarafından yazılım yolu ile kontrol edilir ve belirli devirlerdeki avans ayarı konrol edilir yani yanma işleninin ne zaman ne kadar petrol ile gercekleşecegi konrolu elektironik olarak yapılır ve verim artar
mesela oksijen sensörü beyne oksiyen miktarını iletir volandaki sensör motorun devir bilgisini gönderir beyinde motora ne kadar ve ne zaman mazot verilecegin hesaplar enjektöre sinyal gönderir
 
  • Beğen
Tepkiler: yevis

Benzer Konular