rasyon hesaplanırken önce enerji (TDN%) sonra ham proteine göre hesap yapılır...
yani yem oranları tespit edilir...
sonra protein bakımından dengelenir (rasyona küspe ilave edilerek),
daha sonra da kalsiyum ve fosfor değerlerinin istenen seviyede olup olmadığına bakılır...
misal olarak, gebeliğinin son 3 ayında olan gebe bir düve için bir yem rasyonu hesabı yapalım;
aşağıdaki değerler, etırkı sığırlar (beef cattle) için besin ihtiyaç çizelgesinde verilmiş/hayvanın günlük enerji, protein, mineral ihtiyacı
bu ihtiyaçlar rasyonla karşılanacak...
hayvanın ağırlığı 850 lb--->850/2,2=386 kg
günlük ağırlık artışı 1,4 lb--->1,4/2,2=0,636 kg
DM intake (kuru yem tüketimi) 18,2 lb--->18,2/2,2=8,272 kg
TDN% 59,9
CP%(HP%) 8,6
kalsiyum %0,30
fosfor %0,21
rasyonda, buğday samanı, arpa, atk(ayçiçek küspesi) kullanalım
bazı yemlerin enerji %TDN ve protein (%HP) değerleri:
saman, balya 41/3,5
yonca,balya 56/16
msilajı 68/8,0
pancar küspesi 74/9,0
arpa 84/11,0
atk (ayçiçek küspesi) 57/26
arpa küspesi 66/26
hesap makinesi ile
enerji(TDN%) hesabı
%50 saman, %50 arpadan bir rasyon yapıldığında:
enerji (TDN%):
0,5 x saman (TDN)+0,5 x arpa(TDN)
0,5x41+0,5x84=62,5 (%TDN) bulunur...
protein, %HP:
0,5 x3,5+0,5x11=7,25
yukarıdaki rasyon enerji bakımından ihtiyaçtan biraz fazla, protein bakımından eksik...
rasyonun arpa oranını biraz azaltıp 0,5 yerine 0,4 yapalım),azalan miktar kadar atk ilave edelim:
bu durumda, rasyon enerjisi ve proteini:
enerji (TDN%):
0,5 x41+0,4x84+0,1x57=59,8 (%TDN)
0,5x3,5+0,4x11,0+0,1x26=8,75 (%HP)
şimdide yem tüketimini ve yem oranlarını dikkate alarak rasyonda verilecekyem miktarlarını hesaplayalım:
yemlerde kuruyem (kurumadde=KM) oranları:
saman: 0,9 (%90)
arpa: 0,9 (%90)
atk: 0,89 (%89) olsun
kuruyem tüketimi x yem oranı/kuruyem oranı
saman,kg=8,272 x0,5/0,9=4,595
arpa,kg=8,272 x0,4/0,9=3,676
atk, kg=8,272 x 0,1/0,89=0,929
rasyonlar, tuz, kalsit (kalsiyum karbonat/kalsiyum klorür), mineral-vitamin premiksleri ile desteklenmeli...
dikkat: rasyonlarda arpa,mısır (tahıllar) kademeli artırılır...
yukarıdaki hesaplar bilgi amaçlı verildi...
internetten, mp391 nutrient requirements 2018 ile arama yapıp pdf indirebilirsiniz...
besi rasyonları hesaplayabilir siniz...
rasyondaki yem oranlarının toplamı 1 olmalı (yukarıda verilen örnekte, 0,5+0,4+0,1=1,0)
hesaplanan rasyonların uygunluğu, bir yem uzmanına danışarak teyit edilmeli...
