Arpa altın değerinde…

Dünyada yılda ortalama 130-150 milyon ton arasında arpa üretiliyor. Yıllık tüketim ise 140 milyon ton civarında. Arpa üretiminin yaklaşık yüzde 90′ı üretilen ülkelerde tüketiliyor. Sadece yüzde 10′luk bölümü dış ticarete konu oluyor.
Dünya arpa üretiminde ilk sırada yüzde 40 pay ile Avrupa Birliği var. Rusya, Kanada ve Ukrayna’dan sonra Türkiye 5.sırada. Türkiye dünya üretiminde yüzde 5 paya sahip.
Verimlilikte Avrupa Birliği’nin ortalaması hektar başına 6 ton. Türkiye’nin verimi 2.5 ton ve dünya ortalaması ile aynı düzeyde .
2007′de kuraklık nedeniyle Rusya, Ukrayna, Türkiye gibi önemli üretici ülkelerde üretim düştü. Dünya arpa üretimi 135 milyon ton oldu. Tüketim, 140 milyon ton olunca stoklar bir miktar eridi ve son 12 yılın en düşük seviyesi olan 20 milyon tona geriledi.
Türkiye’de buğdaydan sonra en çok ekilen tarla ürünü arpadır. 2000′li yıllara kadar ihtiyacını karşılamanın ötesinde yılda 1 ile 1.5 milyon ton arpa ihraç eden Türkiye, yanlış politikalar sonucunda arpa ithal eden ülke konumuna düştü. 2006′da 9.5 milyon ton olan üretim kuraklığın da etkisi ile 2007′de 3 milyon tonluk azalma ile 6.5 milyon tona geriledi.
Yem sektörünün en önemli hammaddelerinden biri olan arpa üretimi hayvancılık sektörü açısından çok büyük öneme sahip. Ancak, Türkiye bu önemin yeterince farkında değil. Hükümet, üretimi artırmaktan çok, ithalatçı politikayı arpada da sürdürüyor.
Arpa fiyatının artışı ile başta besiciler olmak üzere hayvancılık sektörünün tümü olumsuz etkileniyor. Etin ve sütün fiyatı artınca arpanın da önemi anlaşılır. Bu çok uzak bir ihtimal değil. Dünyada ve Türkiye’deki üretim düşüşüne bağlı olarak arpa fiyatı artıyor. Son 3 yılda arpa fiyatı dünyada yüzde 50′den fazla arttı. Türkiye’deki artış yüzde 100′ün üzerinde. Uzmanlar, önümüzdeki yıllarda fiyat artışının süreceği görüşünde. Yem sektörü açısından arpanın alternatifi olan mısır ve küspenin de fiyatının artması bu görüşü doğruluyor.
Arpa hasadı başlıyor. Toprak Mahsulleri Ofisi(TMO) henüz fiyat açıklamadı. Açıklayıp açıklamayacağı da belli değil. Çünkü geçen yıl açıkladı ama arpa alamadı. TMO, geçen yıl, arpanın asgari alım fiyatını ton başına 270 YTL açıkladı. Beyaz arpaya 320 YTL, siyah ve çakır arpaya 300 YTL fiyat açıkladı. Üretimin az olması ve fiyatın yükselmesi nedeniyle TMO, 6.5 milyon tonluk üretimden sadece 2 bin 740 ton arpa alabildi. Tüccar piyasadan arpayı topladı. Daha sonra fiyat 500 YTL’ ye kadar çıktı. İthalat kolaylaştırıldı. Fakat dünya fiyatlarındaki artış ve arpa üretimindeki düşüş nedeniyle yem sanayicileri dünya piyasalarında da istedikleri arpayı bulmakta güçlük çekti.
Arpa üretiminin yüzde 15′ini karşılayan önemli üretim merkezlerinden birisi olan Güneydoğu Anadolu’da bu yıl ciddi bir kuraklık var. Zarar yüzde 90 civarında. Bu nedenle en az 1.5 milyon ton üretim düşüşü olacak. Türkiye’nin arpa üretimi en iyimser tahminle 7 milyon ton olacak.
Geçen yıl ciddi sıkıntı yaşayan yem sanayicileri, bu yıl benzer sorunları yaşamak istemiyor. Bu nedenle hasat öncesi çiftçiden arpa alabilmek için adeta yarışıyorlar.
Ne acıdır ki, bir tarafta tarlalar boş duruyor. Diğer tarafta hayvanlarımızı beslemek için arpa ithal etmek zorunda kalıyoruz. Oysa, sadece Türkiye’de değil, dünyada da altın değerinde olan arpayı doğru politikalarla Türkiye, rahatlıkla ihraç edebilir.
 

Benzer Konular