Virüs ve Bakteri Hastalıklarıyla Genel Mücadele Yöntemleri

Virüs hastalıklarıyla mücadele yöntemleri:

- Virüslerle kimyasal mücadele genel olarak yoktur bu yüzden proglagtik (koruyucu) tedbirler alarak mücadele etmek gerekir. Yine de dezenfaktan amacıyla 2 kimyasal madde kullanılabilir. Ekimden önce tohumların yüzeyi ve ekimden sonra bitki üzerine dezenfekte etmek amacıyla düşük konsantrasyonlarda Hidrojen peroksit ve çamaşır suyu püskürtülebilir.

- Virüsleri taşıyan böceklerle mücadele edilerek bitkiye virüs girişinin vektör yolu bir miktar kontrol altına alınabilir.

- Bitkide yaralanma yapacak tarım ekipmanları, şiddetli rüzgarlar, bakım aletleri, hayvanlar gibi faktörler kontrol edilebilirse ve biraz ütopik olacak fakat bitkide mikroskobik olarak bile yaralanma olmazsa virüsler bitki dokularından içeri giremez.

- Temiz, sertifikalı tohumlulukar, dikim materyalleri kullanılabilir.

- Virüslerin zarar yaptığı dönemler göz önüne alınarak bitkinin ekim/dikim tarihleri değiştirilebilir.

- En önemli mücadele yöntemi olarak ekilecek bitkinin (varsa) virüs hastalıklarına dayanıklı çeşitleri ekilmelidir.

- Toprak ve yaprak analizleri doğrultusunda dayanıklı bitki yetiştirmek. Böylece bitkinin virüsle mücadele edebilme gücü artar ve dokulardaki yaralanmalar azalır.

- Tohumla ve bitki artıklarıyla yayılan virüs hastalıklarında söz konusu iki materyalde bitkisel üretim yapılacak alanda kullanılmamalı, bitki artıkları tarladan uzaklaştırılı yakılmalıdır.

- Bir sonraki sene hastalığın görüldüğü tarlada o virüsün konukçusu olmayan bir bitki yetiştirmek.

Örnek virüs hastalığı: Buğdayda sarı cücelik

1622618573048.png


Örnek Hastalık 2: Buğdayda Mozaik Virüsü

1622618650723.png





Bakteri hastalıklaryıla genel mücadele yöntemleri:

- Temiz, sertifikial tohumlar/fideler kullanmak

- Eğer o bitkinin dayanıklı çeşitleri varsa temin etmek

- En önemli vektörleri olan böceklerle mücadele etmek.

- Bitkide yaralanma yapacak tarım ekipmanları, şiddetli rüzgarlar, bakım aletleri, hayvanlar gibi faktörler kontrol edilebilirse ve biraz ütopik olacak fakat bitkide mikroskobik olarak bile yaralanma olmazsa bakteriler yaralı bitki dokularından içeri giremez. Sadece doğal açıklıklardan girmek zorunda kalırlar.

- Bir sonraki sene hastalığın görüldüğü tarlada o bakterinin konukçusu olmayan bir bitki yetiştirmek. Örneğin domateslerde ve biberde solgunluk etmeni olan Clavibacter michiganensis; seneye fasülye ekilirse ve iyi bir yabancı ot mücadelesi yapılırsa konukçu bulamaz ve sonraki senelerde tekrar domates ve biber yetiştirmek için imkan sağlanır.

- Hastalıklı bitki artıklarını toprayıp yakmak ve hastalıklı tohumları üretim yapılacak alanda kullanmamak.

- Dikimi yapılacak fideler bir süre boyunca sıcak su altında bekletilerek tarlaya ekilmeden bakterilerle mücadelesi edilebilir.

- Faydalı virüs ve faydalı bakterileri; zararlı bakterilerin üzerine püskürterek parazit olanın ölmesini sağlamak.

- Bakteriyositleri yeşil aksama püskürtmek veya ekim/dikim öncesinde üreme organlarını dezenfekte etme amaçlı Dithiokarbamat ve Nitro bileşiklerinin olduğu çözelti içine daldırmak. Yeşil aksam ilaçlamasında bakırlı ilaç ve antibiyotikler kullanılmaktadır. Her ikisi de çevre sağlığına zararlıdır. Özellikle antibiyotikler bitki üzerindeki faydalı böcekleri de öldürmektedirler. Yine de antibiyotiklerin kök kanserine (Rhizobium radiobacter) karşı mücadelede etkinliği iyidir.



Örnek Bakteri Hastalığı: Buğdayda Bakteriyel Leke hastalığı

1622618739242.png


Örnek Bakteriyel Hastalık 2: Buğdayda Bakteriyel Çizgi hastalığı
1622618784409.png




KAYNAKLAR:


- Güncan Ahmet ve Poyraz Nuh. Fitopatoloji ders kitabı. 1998

-Prof. Dr. Kubilay Kurtuluş Baştaş hocamızın ders anlatımı.
 

Benzer Konular